ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΥΠΝΟ ΤΗΣ ΑΝΘΡΟΠΟΤΗΤΑΣ

Πρόκειται να διαβάσεις το πλήρες κείμενο μιας ομιλίας ενθάρρυνσης, με θέμα:

                             Το σπήλαιο του Πλάτωνα σε σχέση με τον ύπνο της ανθρωπότητας

 (Κείμενο ομιλίας του Χρήστου Γεωργακόπουλου μέλους της Εταιρείας Λογοτεχνών Ν.Δ.Ελλάδος στον κύκλο των Φιλολογικών Βραδινών στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Πατρών τη Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 2013 και ώρα 7 μ.μ.)

Χρόνια τώρα ακούω: «ξυπνάτε ρε, κοιμάστε με τα τσαρούχια, μας δουλεύουν όλους, αν δεν ξυπνήσουμε δεν πρόκειται να πάμε μπροστά, είστε πρόβατα», και άλλα τέτοια, ενώ όλοι λέμε τους άλλους κοιμισμένους που δεν παίρνουν χαμπάρι... Τι συμβαίνει όμως; Τι εννοούμε; Ποιος ύπνος μας έχει πάρει; Ποιος είναι ο πραγματικά ξυπνητός στον ξύπνιο του, ποιος ο κοιμισμένος και πως γίνεται να ξυπνήσουμε; Αυτό είναι το θέμα, που θέλω με έμφαση να αναπτύξω.

Θα απορήσει ίσως κανείς, ακούγοντας τον Όσσο (Μπαγκουάν Σρι Ραζνίς), να βεβαιώνει: «Αυτός ο κόσμος που βλέπεις γύρω σου δεν είναι ο πραγματικός. Όχι ότι δεν υπάρχει. Υπάρχει, αλλά τον βλέπεις πίσω από ένα πέπλο ύπνου· ανάμεσα σ’ εσένα και σ’ αυτόν μεσολαβεί η ατελής συνείδηση. Τον κοιτάς και τον ερμηνεύεις με το δικό σου τρόπο· είσαι σαν τον μεθυσμένο». Θα έλεγε κανείς πως μας βρίζει∙ μα, τί θα λέγαμε όταν ο Αϊνστάιν εξέφραζε την ίδια άποψη, πως «Η πραγματικότητα είναι ψευδαίσθηση, Επίμονη όμως Ψευδαίσθηση», και επιπλέον με έναν διαφορετικό τρόπο, ο Σαμαέλ Αούν Βεόρ, τονίζει: «Αν αφυπνίσουμε την συνείδηση, θα μπορέσουμε να δούμε ότι ο κόσμος δεν είναι έτσι όπως τον βλέπουμε».

Επίσης, ας αναρωτηθούμε για το τι μαρτυρά ο μικρόκοσμος σε σχέση με την παγίδα του περιορισμού των αισθήσεων που βλέπουν μόνο τις σκιές από τα ψεύδη της πραγματικότητας. Ας εξετάσουμε ένα παράδειγμα: Η εντύπωση που έχουμε για την λεγόμενη «συμπαγή» ύλη δεν συμπίπτει με την πραγματικότητα της κίνησης των ηλεκτρονίων. Εμείς βλέπουμε ή πιάνουμε ένα τούβλο και νομίζουμε πως είναι αυτό που βλέπουμε. Αν κοιτάζαμε μέσα από ένα θα βλέπαμε αναλυτικά ένα σύνολο κυττάρων, μορίων, ατόμων, ηλεκτρονίων. Έναν μικρόκοσμο που αν συνεχίζαμε να τον «τεμαχίζουμε» η διαδικασία θα εκτινόταν στο άπυρο. Στην ουσία δεν είναι κάτι σταθερό και μόνιμο βουίζει σαν τις μέλισσες από κίνηση και κάποτε -όπως όλα- θα αποσυντεθεί μετατρεπόμενο σε κάτι άλλο. Τι μας διαφεύγει; Η διορατικότητα! Πως θα βγούμε στο μονοπάτι των διορατικών για να βλέπουμε πέρα από τα στερεότυπα, από τους τοίχους και τις σκιές εάν δεν είμαστε ανοιχτεί σε νέες (για εμάς) ιδέες; Ιδέες που αλλάζουν τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο και τον εαυτό μας; Είναι αναγκαίος ένας τρόπος που θα επιδεικνύει θάρρος και προσπάθεια διεύρυνσης της συνειδητότητας από την ύπνωση στην αφύπνιση, από τον υποκειμενισμό στην αντικειμενικότητα, από την ταύτιση με σκιές σκλαβιάς στο φως της ελευθερίας ή από αυτό που είμαστε και ζούμε σε κάτι άλλο που δεν γνωρίζουμε και μήτε θα μάθουμε με υποθέσεις.

Ένα ακόμα παράδειγμα, ότι τα πράγματα δεν είναι όπως τα νομίζουμε ή τα βλέπουμε, είναι η Στερεοσκοπία. Έχει δει κανείς μια στερεοσκοπική ή στερεογραφική (τρισδιάστατη) εικόνα, φωτογραφία ή σχέδιο; Μέσα στην δισδιάστατη εικόνα που βλέπουμε, υπάρχει με κατάλληλο σχεδιαστικό τρόπο μια ακόμα κρυμμένη εικόνα ή μήνυμα η οποία την κάνει τρισδιάστατη. Δεν την βλέπουμε όλοι με την πρώτη ματιά, κάποιοι μπορεί να τα καταφέρουν μετά από ώρες ή μέρες. Η στερεοσκοπία χρησιμοποιείτε για επιστημονικούς, για καλλιτεχνικούς, διαφημιστικούς, πολεμικούς σκοπούς ή και για διασκέδαση. Εύκολα σε μια εικόνα που βλέπουμε και δεν το ξέρουμε, μπορεί να υπάρχει ένα κρυφό μήνυμα το οποίο θα περάσει στο υποσυνείδητο χωρίς το φίλτρο της συνείδησης εάν «βόσκουμε» αφηρημένοι. Έτσι, είναι πραγματικά δύσκολο να μεταφέρεις ένα μήνυμα αφύπνισης σε όσους αρμενίζουν στην άγνοια για πράγματα πέραν της περιορισμένης τους «όρασης» ή «αγρόν αγοράζουν» στην σιγουριά των μπράτσων των δεσμοφυλάκων τους.

Τελικά: «Δεν μπορείς να μιλήσεις για την θάλασσα στο βατράχι που ζει σε ένα πηγάδι γιατί η γνώση του περιορίζεται στον χώρο που ζει.
Δεν μπορείς να μιλήσεις για τον πάγο σε ένα έντομο του καλοκαιριού γιατί η γνώση του περιορίζεται σε μία μόνο εποχή.
Δεν μπορείς να μιλήσεις για το ΤΑΟ με έναν στενόμυαλο γραμματιζούμενο γιατί η γνώση του περιορίζεται σε αυτά που έμαθε.», από την φιλοσοφία του ΤΑΟ.

Αλλά… ας αγνοήσουμε τις δυσκολίες, ας περιφρονήσουμε τα εμπόδια, ας αφήσουμε τους δεσμοφύλακες στην ανεργία να πεινάσουν κι αν επιθυμούν ας έρθουν μαζί μας στη ζωή!

Η ιδέα λοιπόν, σχετίζεται με τον αναφερόμενο ύπνο (της συνείδησης) όλης της ανθρωπότητας (αλλά σε προέκταση και με το υποκειμενισμό της). Για παράδειγμα: Εκείνος που είναι σε κώμα δεν έχει συνείδηση, δεν έχει επίγνωση του εαυτού του και του κόσμου, είναι σαν να μην υπάρχει. Είναι το ίδιο μ’ εκείνον που η συνείδησή του κοιμάται βαθιά κι ας είναι σε σωματική εγρήγορση (ξυπνητός) την ημέρα.. Ξέρουμε όμως πως υπάρχουμε (επίγνωση), επειδή σε κάποιο βαθμό έχουμε την αναφερόμενη συνείδηση.

Σε αντίθεση με την επίγνωση πως υπάρχουμε, όταν μιλούμε για τον ύπνο της συνείδησης εννοούμε την απουσία της από το παρόν (π.χ. η αφηρημάδα), ως ικανότητα διάκρισης ή αντίληψης μεταξύ του πραγματικού που συμβαίνει μέσα ή έξω μας και του φανταστικού όπου συνήθως ζούμε στη σκέψη και τον ψυχισμό μας. Αυτό, το να απουσιάζει η συνείδηση από τις πράξεις τις καθημερινότητας, με το να μην είμαστε προσεκτικοί και στο παρόν είναι ο ύπνος στον ξύπνιο μας. Αυτή είναι η έννοια του ύπνου της συνείδησης και υπάρχουν διαφορετικές καταστάσεις συνείδησης και βαθμοί συνειδητότητας (που δεν είναι του παρόντος για να αναλύσουμε).

Η ευσυνειδησία, η ευαισθησία, η ανθρωπιά, ο αλτρουισμός, συναισθηματισμός είναι ιδιότητες της συνείδησης σύμφωνα με τις κοινωνικές και προσωπικές αξίες, ήθη και έθιμα που ορίζονται σε κάθε εποχή, τόπο ή κουλτούρα. Μπορούν να υπάρχουν ή όχι μέσα σε ένα άτομο και σε οποιοδήποτε βαθμό και ποιότητα, είτε η συνείδησή του είναι κοιμισμένη είτε ξύπνια.

Στην πράξη, ακόμα κι όταν στην διάρκεια της ημέρας είμαστε όρθιοι και βαδίζουμε, τρώμε, δουλεύουμε, μιλάμε κλπ. δυστυχώς συνεχίζουμε να ονειρευόμαστε κοιμισμένοι. Δηλαδή, δεν ζούμε στο παρόν και έχουμε ξεχάσει τον εαυτό μας∙ κάτι που θα αναλύσω πάρα κάτω και με πολλά παραδείγματα, μέχρι που μπορεί να γίνω κουραστικός. Ένας κοιμισμένος συνειδησιακά εύκολα παθαίνει ατυχήματα ή χάνει τον δρόμο του, εύκολα κανείς τον εξαπατά, εύκολα τον κλέβει, εύκολα τον εκμεταλλεύεται. Ένα άτομο, το οποίο δρα εν υπνώσει και παρομοίως με έναν υπνοβάτη είναι το καταλληλότερο υποχείριο-μαριονέτα και δεν δύναται να αμφιβάλει ποτέ για την δουλική του συμπεριφορά, δεν αντιλαμβάνεται καν το ότι είναι σκλάβος.

Κατά την Βικιπαίδεια: «Συνείδηση είναι η νοητική δυνατότητα ενός οργανισμού η οποία του επιτρέπει, σε προέκταση των αισθήσεών του, να γνωρίζει και να κατανοεί τον εαυτό του, το περιβάλλον του, τα συμβαίνοντα γύρω του και μέσα του και να έχει το δυνατόν την αίσθηση της «θέσης» και της σημασίας του στον κόσμο καθώς και του αντίκτυπου των πράξεών του.»

Ετυμολογία: «Η λέξη συνείδηση προέρχεται από το απαρέμφατο συν-ειδέναι < οίδα = γνωρίζω, (σύν+οιδα) = γνωρίζω καλώς, εξ ιδίας αντιλήψεως που αποδόθηκε και στα λατινικά με την ακριβή εννοιολογική της σημασία, ως conscientia, που σημαίνει γνωρίζω πλήρως. Την ίδια λέξη χρησιμοποιεί πρώτος ο Γάλλος φιλόσοφος Ντεκάρτ και λίγο αργότερα ο John Locke (Τζον Λοκ) στα αγγλικά ως Conscience που μεταγενέστερα μεταβάλλεται σε Concience. Από την ίδια ρίζα παράγονται οι λέξεις Sence = αίσθηση, sense = έννοια, αλλά και Science = επιστήμη που στα ελληνικά σημαίνει «προσήλωση του νου», από το αυτοτελές ρήμα επίσταμαι = γνωρίζω εμπείρως. Όσον αφορά την ετυμολογία της λέξης συνείδηση και ο Γ. Μπαμπινιώτης εκφράζει την άποψη ότι προέρχεται από το απαρέμφατο συν-ειδ-έναι του ρήματος σύνοιδα = γνωρίζω καλά, ξέρω.»

Κατέληξα πως η αλληγορία του σπηλαίου του Πλάτωνα περιέχει την κατάλληλη περιγραφή ώστε να σκια-γραφήσει την κατάσταση των πραγμάτων στην πιο πλήρη ωμότητά της. Η αλληγορία αυτή μου εξιστορεί την ιστορία και την αιτία δουλικότητας της ανθρωπότητας. Διακρίνω ένα βάθος για το οποίο, στο παρελθόν, έχουν μιλήσει αρκετοί πεπαιδευμένοι-φωτισμένοι άνθρωποι (όπως θεωρούνται ο Ηράκλειτος, ο Λάο τσε, ο Πυθαγόρας, ο Κρισναμούρτη, ο Γεώργιος Γκουρτζίεφ, ο Σαμαέλ Αούν Βεόρ, ο Κομφούκιος, ο Ιησούς ή ο Βούδας) αλλά τελικά υπερίσχυσαν τα αντίθετα διδάγματα των βδελυρών ανουσιότατων διδασκάλων της μάζας.

Κατ’ εμέ, στην αλληγορία του σπηλαίου του Πλάτωνα, περιγράφεται η σωματική, η νοητική και η ψυχική σκλαβιά από τους αφεντάδες, που εκμεταλλεύονται την άγνοιάς μας της πραγματικότητας Περιγράφει επίσης την άλλη σκλαβιά του εσωτερικού κόσμου του ανθρώπου από τα ελαττώματα και τις αδυναμίες, λόγω της άγνοιας του εαυτού μας. Άγνοιες, οι οποίες οφείλεται στην έλλειψη μιας ιδανικής παιδείας, ίσως της παιδείας που εννοεί ο ίδιος ο Πλάτωνας στην πολιτεία του ή μιας άλλης που υπονοεί και δεν τον καταλαβαίνουμε.

Το κείμενο της αλληγορίας, στα Αρχαία:

ΠΛΑΤΩΝ: 134. – Πολιτεία 7, 514a-518d

[514a] Μετὰ ταῦτα δή, εἶπον, ἀπείκασον τοιούτῳ πάθει τὴν ἡμετέραν φύσιν παιδείας τε πέρι καὶ ἀπαιδευσίας. ἰδὲ γὰρ ἀνθρώπους οἷον ἐν καταγείῳ οἰκήσει σπηλαιώδει, ἀναπεπταμένην πρὸς τὸ φῶς τὴν εἴσοδον ἐχούσῃ μακρὰν παρὰ πᾶν τὸ σπήλαιον, ἐν ταύτῃ ἐκ παίδων ὄντας ἐν δεσμοῖς καὶ τὰ σκέλη καὶ τοὺς αὐχένας, [514b] ὥστε μένειν τε αὐτοὺς εἴς τε τὸ πρόσθεν μόνον ὁρᾶν, κύκλῳ δὲ τὰς κεφαλὰς ὑπὸ τοῦ δεσμοῦ ἀδυνάτους περιάγειν, φῶς δὲ αὐτοῖς πυρὸς ἄνωθεν καὶ πόρρωθεν καόμενον ὄπισθεν αὐτῶν, μεταξὺ δὲ τοῦ πυρὸς καὶ τῶν δεσμωτῶν ἐπάνω ὁδόν, παρ᾽ ἣν ἰδὲ τειχίον παρῳκοδομημένον, ὥσπερ τοῖς θαυματοποιοῖς πρὸ τῶν ἀνθρώπων πρόκειται τὰ παραφράγματα, ὑπὲρ ὧν τὰ θαύματα δεικνύασιν. Ὁρῶ, ἔφη. [514c] Ὅρα τοίνυν παρὰ τοῦτο τὸ τειχίον φέροντας ἀνθρώπους σκεύη τε παντοδαπὰ ὑπερέχοντα τοῦ τειχίου καὶ ἀνδριάντας [515a] καὶ ἄλλα ζῷα λίθινά τε καὶ ξύλινα καὶ παντοῖα εἰργασμένα, οἷον εἰκὸς τοὺς μὲν φθεγγομένους, τοὺς δὲ σιγῶντας τῶν παραφερόντων. Ἄτοπον, ἔφη, λέγεις εἰκόνα καὶ δεσμώτας ἀτόπους. Ὁμοίους ἡμῖν, ἦν δ᾽ ἐγώ· τοὺς γὰρ τοιούτους πρῶτον μὲν ἑαυτῶν τε καὶ ἀλλήλων οἴει ἄν τι ἑωρακέναι ἄλλο πλὴν τὰς σκιὰς τὰς ὑπὸ τοῦ πυρὸς εἰς τὸ καταντικρὺ αὐτῶν τοῦ σπηλαίου προσπιπτούσας; Πῶς γάρ, ἔφη, εἰ ἀκινήτους γε τὰς κεφαλὰς ἔχειν [515b] ἠναγκασμένοι εἶεν διὰ βίου; Τί δὲ τῶν παραφερομένων; οὐ ταὐτὸν τοῦτο; Τί μήν; Εἰ οὖν διαλέγεσθαι οἷοί τ᾽ εἶεν πρὸς ἀλλήλους, οὐ ταῦτα ἡγῇ ἂν τὰ ὄντα αὐτοὺς νομίζειν ἅπερ ὁρῷεν; Ἀνάγκη. Τί δ᾽ εἰ καὶ ἠχὼ τὸ δεσμωτήριον ἐκ τοῦ καταντικρὺ ἔχοι; ὁπότε τις τῶν παριόντων φθέγξαιτο, οἴει ἂν ἄλλο τι αὐτοὺς ἡγεῖσθαι τὸ φθεγγόμενον ἢ τὴν παριοῦσαν σκιάν; Μὰ Δί᾽ οὐκ ἔγωγ᾽, ἔφη. [515c] Παντάπασι, δή, ἦν δ᾽ ἐγώ, οἱ τοιοῦτοι οὐκ ἂν ἄλλο τι νομίζοιεν τὸ ἀληθὲς ἢ τὰς τῶν σκευαστῶν σκιάς. Πολλὴ ἀνάγκη, ἔφη. Σκόπει δή, ἦν δ᾽ ἐγώ, αὐτῶν λύσιν τε καὶ ἴασιν τῶν τε δεσμῶν καὶ τῆς ἀφροσύνης, οἵα τις ἂν εἴη, εἰ φύσει τοιάδε συμβαίνοι αὐτοῖς· ὁπότε τις λυθείη καὶ ἀναγκάζοιτο ἐξαίφνης ἀνίστασθαί τε καὶ περιάγειν τὸν αὐχένα καὶ βαδίζειν καὶ πρὸς τὸ φῶς ἀναβλέπειν, πάντα δὲ ταῦτα ποιῶν ἀλγοῖ τε [515d] καὶ διὰ τὰς μαρμαρυγὰς ἀδυνατοῖ καθορᾶν ἐκεῖνα ὧν τότε τὰς σκιὰς ἑώρα, τί ἂν οἴει αὐτὸν εἰπεῖν, εἴ τις αὐτῷ λέγοι ὅτι τότε μὲν ἑώρα φλυαρίας, νῦν δὲ μᾶλλόν τι ἐγγυτέρω τοῦ ὄντος καὶ πρὸς μᾶλλον ὄντα τετραμμένος ὀρθότερον βλέποι, καὶ δὴ καὶ ἕκαστον τῶν παριόντων δεικνὺς αὐτῷ ἀναγκάζοι ἐρωτῶν ἀποκρίνεσθαι ὅ τι ἔστιν; οὐκ οἴει αὐτὸν ἀπορεῖν τε ἂν καὶ ἡγεῖσθαι τὰ τότε ὁρώμενα ἀληθέστερα ἢ τὰ νῦν δεικνύμενα; Πολύ γ᾽, ἔφη. [515e] Οὐκοῦν κἂν εἰ πρὸς αὐτὸ τὸ φῶς ἀναγκάζοι αὐτὸν βλέπειν, ἀλγεῖν τε ἂν τὰ ὄμματα καὶ φεύγειν ἀποστρεφόμενον πρὸς ἐκεῖνα ἃ δύναται καθορᾶν, καὶ νομίζειν ταῦτα τῷ ὄντι σαφέστερα τῶν δεικνυμένων; Οὕτως, ἔφη. Εἰ δέ, ἦν δ᾽ ἐγώ, ἐντεῦθεν ἕλκοι τις αὐτὸν βίᾳ διὰ τραχείας τῆς ἀναβάσεως καὶ ἀνάντους, καὶ μὴ ἀνείη πρὶν ἐξελκύσειεν εἰς τὸ τοῦ ἡλίου φῶς, [516a] ἆρα οὐχὶ ὀδυνᾶσθαί τε ἂν καὶ ἀγανακτεῖν ἑλκόμενον, καὶ ἐπειδὴ πρὸς τὸ φῶς ἔλθοι, αὐγῆς ἂν ἔχοντα τὰ ὄμματα μεστὰ ὁρᾶν οὐδ᾽ ἂν ἓν δύνασθαι τῶν νῦν λεγομένων ἀληθῶν; Οὐ γὰρ ἄν, ἔφη, ἐξαίφνης γε. Συνηθείας δὴ οἶμαι δέοιτ᾽ ἄν, εἰ μέλλοι τὰ ἄνω ὄψεσθαι. καὶ πρῶτον μὲν τὰς σκιὰς ἂν ῥᾷστα καθορῷ, καὶ μετὰ τοῦτο ἐν τοῖς ὕδασι τά τε τῶν ἀνθρώπων καὶ τὰ τῶν ἄλλων εἴδωλα, ὕστερον δὲ αὐτά· ἐκ δὲ τούτων τὰ ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ αὐτὸν τὸν οὐρανὸν νύκτωρ ἂν ῥᾷον θεάσαιτο, [516b] προσβλέπων τὸ τῶν ἄστρων τε καὶ σελήνης φῶς, ἢ μεθ᾽ ἡμέραν τὸν ἥλιόν τε καὶ τὸ τοῦ ἡλίου. Πῶς δ᾽ οὔ; Τελευταῖον δὴ οἶμαι τὸν ἥλιον, οὐκ ἐν ὕδασιν οὐδ᾽ ἐν ἀλλοτρίᾳ ἕδρᾳ φαντάσματα αὐτοῦ, ἀλλ᾽ αὐτὸν καθ᾽ αὑτὸν ἐν τῇ αὑτοῦ χώρᾳ δύναιτ᾽ ἂν κατιδεῖν καὶ θεάσασθαι οἷός ἐστιν. Ἀναγκαῖον, ἔφη. Καὶ μετὰ ταῦτ᾽ ἂν ἤδη συλλογίζοιτο περὶ αὐτοῦ ὅτι οὗτος ὁ τάς τε ὥρας παρέχων καὶ ἐνιαυτοὺς [516c] καὶ πάντα ἐπιτροπεύων τὰ ἐν τῷ ὁρωμένῳ τόπῳ, καὶ ἐκείνων ὧν σφεῖς ἑώρων τρόπον τινὰ πάντων αἴτιος. Δῆλον, ἔφη, ὅτι ἐπὶ ταῦτα ἂν μετ᾽ ἐκεῖνα ἔλθοι. Τί οὖν; ἀναμιμνῃσκόμενον αὐτὸν τῆς πρώτης οἰκήσεως καὶ τῆς ἐκεῖ σοφίας καὶ τῶν τότε συνδεσμωτῶν οὐκ ἂν οἴει αὑτὸν μὲν εὐδαιμονίζειν τῆς μεταβολῆς, τοὺς δὲ ἐλεεῖν; Καὶ μάλα. Τιμαὶ δὲ καὶ ἔπαινοι εἴ τινες αὐτοῖς ἦσαν τότε παρ᾽ ἀλλήλων καὶ γέρα τῷ ὀξύτατα καθορῶντι τὰ παριόντα, [516d] καὶ μνημονεύοντι μάλιστα ὅσα τε πρότερα αὐτῶν καὶ ὕστερα εἰώθει καὶ ἅμα πορεύεσθαι, καὶ ἐκ τούτων δὴ δυνατώτατα ἀπομαντευομένῳ τὸ μέλλον ἥξειν, δοκεῖς ἂν αὐτὸν ἐπιθυμητικῶς αὐτῶν ἔχειν καὶ ζηλοῦν τοὺς παρ᾽ ἐκείνοις τιμωμένους τε καὶ ἐνδυναστεύοντας, ἢ τὸ τοῦ Ὁμήρου ἂν πεπονθέναι καὶ σφόδρα βούλεσθαι «ἐπάρουρον ἐόντα θητευέμεν ἄλλῳ ἀνδρὶ παρ᾽ ἀκλήρῳ» καὶ ὁτιοῦν ἂν πεπονθέναι μᾶλλον ἢ ᾽κεῖνά τε δοξάζειν καὶ ἐκείνως ζῆν; [516e] Οὕτως, ἔφη, ἔγωγε οἶμαι, πᾶν μᾶλλον πεπονθέναι ἂν δέξασθαι ἢ ζῆν ἐκείνως. Καὶ τόδε δὴ ἐννόησον, ἦν δ᾽ ἐγώ. εἰ πάλιν ὁ τοιοῦτος καταβὰς εἰς τὸν αὐτὸν θᾶκον καθίζοιτο, ἆρ᾽ οὐ σκότους ‹ἂν› ἀνάπλεως σχοίη τοὺς ὀφθαλμούς, ἐξαίφνης ἥκων ἐκ τοῦ ἡλίου; Καὶ μάλα γ᾽, ἔφη. Τὰς δὲ δὴ σκιὰς ἐκείνας πάλιν εἰ δέοι αὐτὸν γνωματεύοντα διαμιλλᾶσθαι τοῖς ἀεὶ δεσμώταις ἐκείνοις, ἐν ᾧ ἀμβλυώττει, [517a] πρὶν καταστῆναι τὰ ὄμματα, οὗτος δ᾽ ὁ χρόνος μὴ πάνυ ὀλίγος εἴη τῆς συνηθείας, ἆρ᾽ οὐ γέλωτ᾽ ἂν παράσχοι, καὶ λέγοιτο ἂν περὶ αὐτοῦ ὡς ἀναβὰς ἄνω διεφθαρμένος ἥκει τὰ ὄμματα, καὶ ὅτι οὐκ ἄξιον οὐδὲ πειρᾶσθαι ἄνω ἰέναι; καὶ τὸν ἐπιχειροῦντα λύειν τε καὶ ἀνάγειν, εἴ πως ἐν ταῖς χερσὶ δύναιντο λαβεῖν καὶ ἀποκτείνειν, ἀποκτεινύναι ἄν; Σφόδρα γ᾽, ἔφη. Ταύτην τοίνυν, ἦν δ᾽ ἐγώ, τὴν εἰκόνα, ὦ φίλε Γλαύκων, [517b] προσαπτέον ἅπασαν τοῖς ἔμπροσθεν λεγομένοις, τὴν μὲν δι᾽ ὄψεως φαινομένην ἕδραν τῇ τοῦ δεσμωτηρίου οἰκήσει ἀφομοιοῦντα, τὸ δὲ τοῦ πυρὸς ἐν αὐτῇ φῶς τῇ τοῦ ἡλίου δυνάμει· τὴν δὲ ἄνω ἀνάβασιν καὶ θέαν τῶν ἄνω τὴν εἰς τὸν νοητὸν τόπον τῆς ψυχῆς ἄνοδον τιθεὶς οὐχ ἁμαρτήσῃ τῆς γ᾽ ἐμῆς ἐλπίδος, ἐπειδὴ ταύτης ἐπιθυμεῖς ἀκούειν. θεὸς δέ που οἶδεν εἰ ἀληθὴς οὖσα τυγχάνει. [517c] τὰ δ᾽ οὖν ἐμοὶ φαινόμενα οὕτω φαίνεται, ἐν τῷ γνωστῷ τελευταία ἡ τοῦ ἀγαθοῦ ἰδέα καὶ μόγις ὁρᾶσθαι, ὀφθεῖσα δὲ συλλογιστέα εἶναι ὡς ἄρα πᾶσι πάντων αὕτη ὀρθῶν τε καὶ καλῶν αἰτία, ἔν τε ὁρατῷ φῶς καὶ τὸν τούτου κύριον τεκοῦσα, ἔν τε νοητῷ αὐτὴ κυρία ἀλήθειαν καὶ νοῦν παρασχομένη, καὶ ὅτι δεῖ ταύτην ἰδεῖν τὸν μέλλοντα ἐμφρόνως πράξειν ἢ ἰδίᾳ ἢ δημοσίᾳ. Συνοίομαι, ἔφη, καὶ ἐγώ, ὅν γε δὴ τρόπον δύναμαι. Ἴθι τοίνυν, ἦν δ᾽ ἐγώ, καὶ τόδε συνοιήθητι καὶ μὴ θαυμάσῃς ὅτι οἱ ἐνταῦθα ἐλθόντες οὐκ ἐθέλουσιν τὰ τῶν ἀνθρώπων πράττειν, ἀλλ᾽ ἄνω ἀεὶ ἐπείγονται αὐτῶν αἱ ψυχαὶ διατρίβειν· [517d] εἰκὸς γάρ που οὕτως, εἴπερ αὖ κατὰ τὴν προειρημένην εἰκόνα τοῦτ᾽ ἔχει. Εἰκὸς μέντοι, ἔφη. Τί δέ; τόδε οἴει τι θαυμαστόν, εἰ ἀπὸ θείων, ἦν δ᾽ ἐγώ, θεωριῶν ἐπὶ τὰ ἀνθρώπειά τις ἐλθὼν κακὰ ἀσχημονεῖ τε καὶ φαίνεται σφόδρα γελοῖος ἔτι ἀμβλυώττων καὶ πρὶν ἱκανῶς συνήθης γενέσθαι τῷ παρόντι σκότῳ ἀναγκαζόμενος ἐν δικαστηρίοις ἢ ἄλλοθί που ἀγωνίζεσθαι περὶ τῶν τοῦ δικαίου σκιῶν ἢ ἀγαλμάτων ὧν αἱ σκιαί, καὶ διαμιλλᾶσθαι περὶ τούτου, [517e] ὅπῃ ποτὲ ὑπολαμβάνεται ταῦτα ὑπὸ τῶν αὐτὴν δικαιοσύνην μὴ πώποτε ἰδόντων; Οὐδ᾽ ὁπωστιοῦν θαυμαστόν, ἔφη. [518a] Ἀλλ᾽ εἰ νοῦν γε ἔχοι τις, ἦν δ᾽ ἐγώ, μεμνῇτ᾽ ἂν ὅτι διτταὶ καὶ ἀπὸ διττῶν γίγνονται ἐπιταράξεις ὄμμασιν, ἔκ τε φωτὸς εἰς σκότος μεθισταμένων καὶ ἐκ σκότους εἰς φῶς. ταὐτὰ δὲ ταῦτα νομίσας γίγνεσθαι καὶ περὶ ψυχήν, ὁπότε ἴδοι θορυβουμένην τινὰ καὶ ἀδυνατοῦσάν τι καθορᾶν, οὐκ ἂν ἀλογίστως γελῷ, ἀλλ᾽ ἐπισκοποῖ ἂν πότερον ἐκ φανοτέρου βίου ἥκουσα ὑπὸ ἀηθείας ἐσκότωται, ἢ ἐξ ἀμαθίας πλείονος εἰς φανότερον ἰοῦσα ὑπὸ λαμπροτέρου μαρμαρυγῆς ἐμπέπλησται, [518b] καὶ οὕτω δὴ τὴν μὲν εὐδαιμονίσειεν ἂν τοῦ πάθους τε καὶ βίου, τὴν δὲ ἐλεήσειεν, καὶ εἰ γελᾶν ἐπ᾽ αὐτῇ βούλοιτο, ἧττον ἂν καταγέλαστος ὁ γέλως αὐτῷ εἴη ἢ ὁ ἐπὶ τῇ ἄνωθεν ἐκ φωτὸς ἡκούσῃ. Καὶ μάλα, ἔφη, μετρίως λέγεις. Δεῖ δή, εἶπον, ἡμᾶς τοιόνδε νομίσαι περὶ αὐτῶν, εἰ ταῦτ᾽ ἀληθῆ· τὴν παιδείαν οὐχ οἵαν τινὲς ἐπαγγελλόμενοί φασιν εἶναι τοιαύτην καὶ εἶναι. [518c] φασὶ δέ που οὐκ ἐνούσης ἐν τῇ ψυχῇ ἐπιστήμης σφεῖς ἐντιθέναι, οἷον τυφλοῖς ὀφθαλμοῖς ὄψιν ἐντιθέντες. Φασὶ γὰρ οὖν, ἔφη. Ὁ δέ γε νῦν λόγος, ἦν δ᾽ ἐγώ, σημαίνει ταύτην τὴν ἐνοῦσαν ἑκάστου δύναμιν ἐν τῇ ψυχῇ καὶ τὸ ὄργανον ᾧ καταμανθάνει ἕκαστος, οἷον εἰ ὄμμα μὴ δυνατὸν ἦν ἄλλως ἢ σὺν ὅλῳ τῷ σώματι στρέφειν πρὸς τὸ φανὸν ἐκ τοῦ σκοτώδους, οὕτω σὺν ὅλῃ τῇ ψυχῇ ἐκ τοῦ γιγνομένου περιακτέον εἶναι, ἕως ἂν εἰς τὸ ὂν καὶ τοῦ ὄντος τὸ φανότατον δυνατὴ γένηται ἀνασχέσθαι θεωμένη· [518d] τοῦτο δ᾽ εἶναί φαμεν τἀγαθόν. ἦ γάρ; Ναί. Τούτου τοίνυν, ἦν δ᾽ ἐγώ, αὐτοῦ τέχνη ἂν εἴη, τῆς περιαγωγῆς, τίνα τρόπον ὡς ῥᾷστά τε καὶ ἀνυσιμώτατα μεταστραφήσεται, οὐ τοῦ ἐμποιῆσαι αὐτῷ τὸ ὁρᾶν, ἀλλ᾽ ὡς ἔχοντι μὲν αὐτό, οὐκ ὀρθῶς δὲ τετραμμένῳ οὐδὲ βλέποντι οἷ ἔδει, τοῦτο διαμηχανήσασθαι. Ἔοικεν γάρ, ἔφη.

Το κείμενο της αλληγορίας μεταφρασμένο:

(ο διάλογος είναι μεταξύ του Σωκράτη και του Γλαύκωνα)

[514] Ύστερα από αυτά, είπα, δοκίμασε να απεικονίσεις την ανθρώπινη φύση μας ως προς την παιδεία και την απαιδευσία της, πλάθοντας με το νου σου μια κατάσταση όπως η ακόλουθη: Φαντάσου δηλαδή ανθρώπους σ᾽ ένα οίκημα υπόγειο, κάτι σαν σπηλιά, που το άνοιγμά της, ελεύθερο στο φως σε μεγάλο μάκρος, θα απλώνεται σε όλο το πλάτος της σπηλιάς, και τους ανθρώπους αυτούς να βρίσκονται εκεί μέσα από παιδιά κι όλας, αλυσοδεμένοι από τα σκέλια και τον αυχένα, (b) ώστε να μένουν στην ίδια θέση και να κοιτάζουν μόνο προς τα εμπρός χωρίς να μπορούν, έτσι αλυσοδεμένοι καθώς θα είναι, να στρέφουν γύρω το κεφάλι τους· κι ένα φως να τους έρχεται από ψηλά κι από μακριά, από μια φωτιά που θα καίει πίσω τους, κι ανάμεσα στη φωτιά και τους δεσμώτες, στην επιφάνεια του εδάφους, να περνάει ένας δρόμος, κι εκεί δίπλα φαντάσου ένα τειχάκι χτισμένο παράλληλα στο δρόμο σαν εκείνα τα χαμηλά παραπετάσματα που στήνουν οι ταχυδακτυλουργοί μπροστά στους θεατές για να δείχνουν από εκεί τα τεχνάσματα τους.

- Φαντάζομαι, είπε.

(c) - Φαντάσου ακόμη ότι κατά μήκος σε αυτό το τειχάκι κάποιοι άνθρωποι μεταφέρουν κάθε λογής κατασκευάσματα, που εξέχουν από το τειχάκι, [515] αγάλματα και άλλα ομοιώματα ζώων, από πέτρα, από ξύλο ή από οτιδήποτε άλλο, κι ότι, όπως είναι φυσικό, (515) άλλοι από τους ανθρώπους που κουβαλάνε αυτά τα πράγματα μιλούν και άλλοι είναι σιωπηλοί.

- Αλλόκοτη, είπε, η εικόνα που περιγράφεις, και οι δεσμώτες αλλόκοτοι κι αυτοί.

- Όμοιοι με εμάς, έκανα εγώ· γιατί πρώτα-πρώτα μήπως φαντάζεσαι ότι οι δεσμώτες αυτοί εκτός από τον εαυτό τους και τους διπλανούς τους έχουν ιδωμένο τίποτε άλλο πέρα από τις σκιές που ρίχνει το φως αντικρύ τους στον τοίχο της σπηλιάς;

- Μα πώς θα ήταν δυνατόν, είπε, (b) αφού σ᾽ όλη τους τη ζωή είναι αναγκασμένοι να έχουν το κεφάλι τους ακίνητο;

- Και με τα πράγματα που περνούν μπροστά στο τειχάκι τι γίνεται ; Τι άλλο από αυτά παρά μόνο τις σκιές τους βλέπουν οι δεσμώτες ;

- Τι άλλο θα μπορούσαν να δουν;

- Αν, τώρα, είχαν τη δυνατότητα να μιλούν μεταξύ τους, δεν νομίζεις ότι θα πίστευαν πως οι ονομασίες που θα χρησιμοποιούσαν αφορούν τις σκιές που έβλεπαν να περνούν μπροστά από τα μάτια τους;

- Κατ᾽ ανάγκην, είπε.

- Κι αν υποθέσουμε ακόμη ότι στο δεσμωτήριο ερχόταν και αντίλαλος από τον αντικρινό τοίχο; Κάθε φορά που θα μιλούσε κάποιος από όσους περνούσαν έξω, φαντάζεσαι ότι οι δεσμώτες θα πίστευαν ότι η φωνή δεν βγαίνει από τη σκιά που θα έβλεπαν να περνά από μπροστά τους;

- Μα το Δία, είπε, αναγκαστικά.

(c) - Ασφαλώς λοιπόν, είπα εγώ, οι άνθρωποι αυτοί δεν θα ήταν δυνατόν να πιστέψουν για αληθινό τίποτε άλλο παρά μονάχα τις σκιές των κατασκευασμάτων.

- Ανάγκη αδήριτη, είπε.

- Σκέψου τώρα, είπα εγώ, ποια μορφή θα μπορούσε να πάρει η απαλλαγή τους από τα δεσμά και η γιατρειά τους από την πλάνη και την αφροσύνη, αν, όπως είναι φυσικό, τους συνέβαιναν τα εξής: Κάθε φορά που κάποιος από αυτούς θα λυνόταν και θα αναγκαζόταν ξαφνικά να σηκωθεί και να στριφογυρίζει το κεφάλι και να περ­πατάει και να βλέπει προς τα πάνω το φως (d) -και όλα αυτά πονώντας πολύ και αδυνατώντας από την εκτυφλωτική λάμψη να κοιτάζει εκείνα τα πράγματα που ώς τώρα έβλεπε τις σκιές τους- τι φαντάζεσαι πως θα έλεγε ο άνθρωπος αυτός αν κάποιος του έλεγε ότι όσα έβλεπε τότε ήταν ανοησίες κι ότι τώρα είναι κάπως πιο κοντά στην πραγματικότητα και έχοντας στραφεί σε αντικείμενα πιο πραγματικά βλέπει τώρα σωστότερα; Ιδίως μάλιστα αν δείχνοντάς του καθένα από τα αντικείμενα που θα περνούσαν από μπροστά τον ρωτού­σε και τον υποχρέωνε να απαντήσει τι είναι το καθένα τους. Δεν νομίζεις ότι ο άνθρωπος εκείνος θα τα ᾽χανε και θα πίστευε ότι όσα έβλεπε τότε ήταν αληθινότερα απ᾽ ό,τι αυτά που του έδειχναν τώρα;

- Και πολύ μάλιστα.

(e) - Κι άμα θα τον ανάγκαζε να κοιτάζει σε αυτό καθαυτό το φως, δεν θα αισθανόταν έντονο πόνο στα μάτια και δεν θα προσπαθούσε να το αποφύγει στρέφοντας το βλέμμα του πάλι σ᾽ εκείνα που μπορεί να τα βλέπει, και δεν θα νόμιζε ότι αυτά είναι στ᾽ αλήθεια πιο σαφή και ευκρινή από όσα του δείχνουν τώρα;

- Έτσι, είπε. Αν, τέλος, είπα εγώ, κάποιος τον τραβούσε διά της βίας προς τα έξω από ένα ανέβασμα κακοτράχαλο και απότομο, και δεν τον άφηνε προτού να τον βγάλει στο φως του ήλιου, [516] άραγε ο δεσμώτης δεν θα πονούσε και δεν θα αγανακτούσε που τον τραβολογούσαν, κι όταν θα έβγαινε στο φως, έτσι καθώς τα μάτια του θα ήσαν πλημμυρισμένα από την εκτυφλωτική λάμψη, δεν θα του ήταν εντελώς αδύνατο να διακρίνει έστω ένα από τα πράγματα, για τα οποία του λένε τώρα πως είναι αληθινά;

- Θα του ήταν αδύνατον, είπε· έτσι στα ξαφνικά τουλάχιστον.

- Θα χρειαζόταν, νομίζω, κάποιος χρόνος προσαρμογής, προκειμένου να αντικρίσει τα πράγματα επάνω. Έτσι, πρώτα-πρώτα, θα διέκρινε ευκολότερα τις σκιές, έπειτα τα είδωλα των ανθρώπων και των άλλων πραγμάτων στο νερό κι ύστερα τα ίδια τα πράγματα· κι από αυτά όσα είναι στον ουρανό, και αυτό τον ίδιο τον ουρανό, (b) θα μπορούσε να τα κοιτάξει πιο εύκολα τη νύχτα με το φως των άστρων και του φεγγαριού παρά την ημέρα, με τον ήλιο και το φως του.

- Ασφαλώς.

- Και τελευταίο απ᾽ όλα θα μπορούσε να αντικρίσει τον ήλιο, όχι είδωλά του στο νερό ή σε κάποια θέση άλλην από τη δική του, αλλά τον ήλιο αυτόν καθαυτόν στον δικό του τόπο και να θεαθεί τη φύση του.

- Κατ᾽ ανάγκην, είπε.

Και ύστερα από αυτά θα έφθανε να συλλάβει με το λογισμό του ότι αυτός, (c) ο ήλιος, είναι που δωρίζει τις εποχές και τα χρόνια και διαφεντεύει τα πάντα στη σφαίρα των ορατών πραγμάτων, και που κατά κάποιον τρόπο είναι η αιτία για όλα όσα έβλεπαν ο ίδιος και οι άλλοι δεσμώτες.

- Προφανώς, είπε, αυτό θα είναι το επόμενο συμπέρασμά του.

- Λοιπόν; Καθώς θα ξαναθυμάται τον τόπο, στον οποίο έμενε πρώτα, και τη «σοφία» που είχαν εκεί, και τους συγκρατούμενούς του, δεν νομίζεις ότι θα καλοτυχίζει τον εαυτό του για την αλλαγή, ενώ για εκείνους θα αισθάνεται οίκτο;

- Και πολύ μάλιστα.

- Κι αν υποθέσουμε ότι οι δεσμώτες είχαν θεσπίσει τότε κάποιες τιμές και επαίνους μεταξύ τους και βραβεία για όποιον διέκρινε καθαρότερα απ᾽ όλους τα αντικείμενα που περνούσαν μπροστά τους, (d) και για όποιον συγκρατούσε στη μνήμη του ποια από αυτά συνήθως περνούσαν πρώτα, ποια ύστερα και ποια πήγαιναν μαζί με ποια, έτσι που βάσει αυτού να έχει εξαιρετική ικανότητα στο να μαντεύει τι επρόκειτο να περάσει κάθε φορά, έχεις μήπως τη γνώμη ότι ο άνθρωπος αυτός θα φλεγόταν από την επιθυμία για τέτοια πράγματα και ότι θα ζήλευε όσους τιμούνταν εκεί και είχαν δύναμη και αναγνώριση; Ή θα είχε πάθει αυτό που λέει ο Όμηρος και διακαώς θα επιθυμούσε «πάνω στη γη να ζούσε κι ας ξενοδούλευε σε κάποιον άκληρο» και να υπέφερε οτιδήποτε παρά να νομίζει τέτοια πράγματα και να ζει όπως εκείνοι;

(e) - Έτσι νομίζω κι εγώ, είπε· θα προτιμούσε να είχε πάθει οτιδήποτε παρά να ζει εκείνη τη ζωή.

- Συλλογίσου τώρα και τούτο, είπα εγώ. Αν ένας άνθρωπος σαν αυτόν κατέβαινε ξανά εκεί κάτω και καθόταν στην ίδια θέση, άραγε τα μάτια του δεν θα ήταν γεμάτα σκοτάδι, καθώς θα ερχόταν έτσι απότομα από το φως του ήλιου;

- Βεβαιότατα.

- Κι αν θα χρειαζόταν να παραβγεί πάλι με εκείνους τους παντοτινούς δεσμώτες προσπαθώντας να διακρίνει τις σκιές, ενώ η όρασή του θα είναι αδύναμη προτού να προσαρμοστούν τα μάτια του, κι ο χρόνος της προσαρμογής όχι πολύ σύντομος, [517] άραγε δεν θα γινόταν περίγελως και δεν θα έλεγαν γι᾽ αυτόν ότι γύρισε με τα μάτια του χαλασμένα από εκεί πάνω που ανέβηκε, και ότι δεν αξίζει τον κόπο ούτε καν να δοκιμάσει κανείς να ανεβεί επάνω; Κι όποιον θα επιχειρούσε να τους λύσει και να τους ανεβάσει επάνω, αυτόν, αν θα μπορούσαν με κάποιον τρόπο να τον πιάσουν στα χέρια τους και να τον σκοτώσουν, δεν θα τον σκότωναν;

- Ασφαλώς, είπε.

- Αυτή λοιπόν την εικόνα, φίλε Γλαύκων, πρέπει να την συνδέσουμε ολόκληρη με όσα λέγαμε πρωτύτερα, (b) και να συγκρίνουμε την περιοχή που μας εμφανίζεται διαμέσου της όρασης με την κατοικία στο δεσμωτήριο, και το φως της φωτιάς που υπάρχει εκεί με τη δύναμη του ήλιου· κι αν παραβάλεις το ανέβασμα προς τα πάνω, και τη θέα των πραγμάτων του επάνω κόσμου με την άνοδο της ψυχής στον νοητό τόπο, δεν θα πέσεις μακριά από τη δική μου πίστη, μια που θέλεις να την ακούσεις. Αν είναι αληθινή, το ξέρει ο θεός. Σ᾽ εμένα πάντως το πράγμα φαίνεται να έχει ως εξής: (c) Στη σφαίρα της γνώσης, γίνεται ορατή, τελευταία και με μεγάλη δυσκολία, η ιδέα του αγαθού και, σαν γίνει ορατή, πρέπει κανείς να την συλλογιστεί ως την αιτία κάθε καλού και ωραίου πράγματος για όλα τα όντα -αυτή η οποία στον ορατό τόπο γέννησε το φως και τον άρχοντά του, και η οποία στον νοητό τόπο είναι η ίδια αρχόντισσα που δώρισε αλήθεια και λογισμό και ότι την ιδέα αυτή του αγαθού είναι απαραίτητο να την αντικρίσει όποιος μέλλει να πράξει με φρόνηση είτε στην ιδιωτική εί­τε στη δημόσια σφαίρα.

- Συμφωνώ, είπε, κι εγώ μαζί σου, με τον τρόπο βέβαια που μπορώ.

- Έλα τότε λοιπόν, είπα εγώ, να συμφωνήσεις μαζί μου και σε τούτο, και μην παραξενεύεσαι που όσοι έφθασαν ώς εδώ δεν θέλουν να καταπιάνονται με τις συνηθισμένες ασχολίες των ανθρώπων αλλά οι ψυχές τους νιώθουν την επιθυμία να μένουν εκεί στα ψηλά· (d) και είναι, υποθέτω, φυσικό να συμβαίνει έτσι, αν η εικόνα που αναφέραμε πρωτύτερα είναι σωστή.

- Βεβαίως είναι φυσικό, είπε.

- Το νομίζεις, τότε, παράξενο, είπα εγώ, αν κάποιος, ύστερα από εκείνη τη θέαση πραγμάτων θεϊκών, μόλις έλθει σε επαφή με τις ανθρώπινες μικρότητες, φέρεται αδέξια και φαίνεται πολύ γελοίος καθώς ακόμη η όρασή του είναι ανήμπορη να δει, και προτού συνηθίσει αρκετά στη σκοτεινιά του κόσμου, αναγκάζεται να μπλέξει σε δικα­στικούς αγώνες και άλλα τέτοια για τις σκιές του δικαίου ή για τα είδωλα που ρίχνουν αυτές τις σκιές και να πολεμάει με πάθος τις δοξασίες που έχουν γι᾽ αυτά άνθρωποι, (e) οι οποίοι την αληθινή δικαιοσύνη δεν την έχουν αντικρίσει ποτέ τους;

- Δεν το νομίζω διόλου παράξενο, είπε.

- Όποιος όμως έχει νου, είπα, [518] θα αναλογιστεί ότι δύο ειδών είναι οι συγχύσεις που συμβαίνουν στα μάτια και δύο ειδών οι αιτίες στις οποίες οφείλονται, ανάλογα με το αν περνάει κανείς από το φως στο σκοτάδι ή από το σκοτάδι στο φως. Και θεωρώντας ότι ακριβώς τα ίδια συμβαίνουν και με την ψυχή, όποτε θα βλέπει κάποια ψυχή να τα ᾽χει χαμένα και να μην μπορεί να διακρίνει κάτι, αυτός δεν θα βάζει τα γέλια ασυλλόγιστα αλλά θα προσπαθεί να διαπιστώσει τι από τα δύο συμβαίνει: Είναι άραγε τυφλωμένη επειδή έχοντας έλθει από μια ζωή φωτεινότερη δεν είναι συνηθισμένη στο σκοτάδι ή, αντιθέτως, επειδή προχωρεί από την περισσή αμάθεια σε μια περιοχή φωτεινότερη, κάτι πιο λαμπερό έχει πλημμυρίσει τα μάτια της με εκτυφλωτικό φως; (b) Κι έτσι τη μια ψυχή θα την καλοτυχίσει για το πάθημά της και για τη ζωή της, ενώ για την άλλη θα αισθανθεί λύπη, κι αν θα είχε τη διάθεση να την περιγελάσει, το γέλιο του αυτό θα ήταν λιγότερο καταγέλαστο απ᾽ ό,τι το γέλιο για εκείνη που έχει φθάσει εδώ από ψηλά, από το φως.

- Πάρα πολύ μετρημένα, είπε, τα λόγια σου.

- Τότε, είπα, αν αυτά είναι αληθινά, πρέπει κι εμείς να παραδεχθούμε τα εξής σχετικά με αυτά: Ότι δηλαδή η παιδεία δεν είναι ό,τι ισχυρίζονται γι᾽ αυτήν κάποιοι, οι οποίοι έχουν για επάγγελμά τους την εκπαίδευση. (c) Ισχυρίζονται δηλαδή ότι μέσα στην ψυχή δεν υπάρχει γνώση κι ότι κατά κάποιον τρόπο τη γνώση την βάζουν αυτοί στην ψυχή, περίπου σαν να έβαζαν όραση σε μάτια τυφλών.

- Το ισχυρίζονται πράγματι, είπε.

- Απεναντίας, η τωρινή διερεύνησή μας, είπα εγώ, δείχνει αυτή τη δύναμη της γνώσης που καθένας έχει μέσα στην ψυχή του, κι επίσης το εργαλείο, με το οποίο καθένας μαθαίνει. Όπως ακριβώς αν δεν υπήρχε άλλος τρόπος να στρέφει κανείς τα μάτια του από το σκοτάδι στο φως παρά μόνο στρέφοντας ολόκληρο το σώμα, έτσι πρέπει να στραφεί με ολόκληρη την ψυχή από την περιοχή της γένεσης στην άλλη πλευρά, ώσπου να γίνει ικανή η ψυχή να αντέχει να αντικρίζει το ον και την πιο αστραφτερή λάμψη του όντος· κι υποστηρίζουμε ότι αυτό είναι το αγαθό. (d) Δεν είναι έτσι;

- Ναι.

- Επομένως η παιδεία, είπα εγώ, θα είναι η τέχνη για αυτό το πράγμα, για την μεταστροφή της ψυχής, με ποιον τρόπο δηλαδή η μεταστροφή θα συντελεστεί όσο το δυνατόν ευκολότερα και αποτελεσματικότερα, -όχι πώς θα εμφυτευθεί στο όργανο αυτό η δύναμη της όρασης, αλλά θεωρώντας δεδομένο ότι το όργανο διαθέτει αυτή τη δύναμη κι ότι απλώς δεν είναι στραμμένο στη σωστή διεύθυνση και δεν κοιτάζει προς τα εκεί που θα έπρεπε, να μηχανευτεί η τέχνη της παιδείας έναν τρόπο ώστε αυτό να κατορθωθεί.

- Έτσι φαίνεται, είπε.

Η φωτιά, τα ομοιώματα, οι θαυματοποιοί, το παραπέτασμα, οι δεσμώτες, οι σκιές συγκροτούν τον κόσμο του σπηλαίου, σαν μια κατάσταση πρωτόγονων όντων. Οι κάτοικοι αυτού του σπηλαίου είναι «Όμοιοι με εμάς», κατά τον Σωκράτη.

Αυτή την κατάσταση πραγμάτων ζούμε υλικά και πνευματικά! Ο κόσμος έξω από το σπήλαιο είναι το άφατο, το ιδεώδες για τον οραματιστή ή επαναστάτη ενώ για τον κοιμισμένο ή σκλάβο είναι το αδιανόητο, το ουτοπικό και περιγελά εκείνον που του το εκμυστηρεύεται.

Στην αλληγορία του σπηλαίου σήμερα, διαπιστώνει κανείς πως έχουμε την αρχή του κινηματογράφου. Δηλαδή, σε αντιπαραβολή: Ο προβολέας της κινηματογραφικής μηχανής είναι η φωτιά, Η κινηματογραφική μηχανή είναι το παραπέτασμα, Ο Κινηματογραφιστής είναι ο θαυματοποιός, Το καρούλι με το φιλμ είναι τα ομοιώματα (που προβάλλουν τις σκιές), Οι δεσμώτες-σκλάβοι που παρακολουθούν τις σκιές (και νομίζουν πως ζουν την πραγματικότητα) είναι ο σημερινός παθητικός θεατής των όσων διαδραματίζονται στην σκηνή της ζωής του.

Υπάρχουν σεναριογράφοι, παραγωγοί, σκηνοθέτες, σκηνές, ηθοποιοί, η κινηματογραφική αίθουσα, οι θεατές και έξω από τον κινηματογράφο των ψευδαισθήσεων ο αληθινός κόσμος. Μόνο… που μέσα στο σπήλαιο εμείς τα ζούμε όλα σαν να ζούμε έξω. Ζούμε σε όνειρο, σε μια πλάνη του σπηλαίου χωρίς να διανοούμαστε πώς είναι το έξω.

Συνοπτικά: Οι σκιές του ψεύτικού κόσμου του σπηλαίου σήμερα είναι επιτυχώς εφαρμοσμένες από τα Μέσα Μαζικής Εξημέρωσης και οι δεσμώτες είναι –κυρίως- οι τηλεθεατές αλλά -στην ουσία- όσοι δεν είμαστε αφυπνισμένοι. Οι θαυματοποιοί είναι όλοι όσοι φρουρούν την εξουσία ασχολούμενοι βρώμικα με τα κοινά, και η φωτιά πίσω τους είναι αναμένει από την αθέατη ολιγαρχία των πλουτοκρατών. Όλος ο κόσμος μας, όλοι η ανθρωπότητα, όλες οι τάξεις -θεατές και αθέατες- ζούμε μέσα στο σπήλαιο κοιμισμένοι και θνητοί. Ένα μεγάλο πνευματικό σκοτάδι!!!

Αναλυτικότερα: Υπάρχει στην κατώτερη τάξη, ο απαίδευτος αλλά και κοιμισμένος σκλάβος-δεσμώτης (με όλη του την άγνοια για το τι πραγματικά συμβαίνει στον κόσμο, και αγνοεί το ότι είναι σκλάβος). Ακόμα και οι υποψιασμένοι ή καλά πληροφορημένοι (για μυστικά και μυστήρια) παραμένουν σκλάβοι σε αυτήν την κατηγορία, και απλώς μπορεί να βιώνουν με λιγότερο κόστος τις επιβλαβείς συνέπιες της κατάστασης των πραγμάτων.

Υπάρχει στην μεσαία τάξη, ο κοιμισμένος αλλά εκπαιδευμένος ως θαυματοποιός-δεσμοφύλακας του σκλάβου (ημιμαθείς για το τι περίπου συμβαίνει, μα βρώμικα προσανατολισμένος στο να παίρνει μέρος στην χειραγώγηση και τον έλεγχο). Στην ουσία και ο δεσμοφύλακας είναι ένας σκλάβος «πολυτελείας», έστω κι αν ξέρει ότι το κάνει.

Υπάρχει στην ανώτερη τάξη, ο κοιμισμένος «στρατηγός» της σκακιέρας των υπολοίπων τάξεων (ενημερωμένος για την κατάσταση των πραγμάτων και εκπαιδευμένος από τους προκατόχους, ως σφετεριστής ιδεών, διαστρεβλώνοντας έννοιες και σημασίες). Η δική του σκλαβιά είναι ο αλ-αλάζων-ικός εαυτός του, απο-στειρωμένος από έρωτα, αγάπη, αισθητική, φαντασία. Αποκλεισμένος από την κοινότητα των πλασμάτων της φύσης και της μουσικής των πλανητικών σφαιρών. Αναίσθητος από τα χρώματα του διαστήματος και το πέταγμα στα φτερά του φεγγαριού.

Υπάρχει και η κυρίαρχη, αλλά, αθέατη τάξη που παίζει τον ρόλο των «θεών», μόνο και μόνο επειδή οι υπόλοιπες τάξεις κοιμούνται στον ξύπνιο τους «τον ύπνο του δικαίου» ή είναι αφι-ερωμένες στην βδελυγμία.

-Για την κάθε μία από τις «τάξεις» θα μπορούσαμε να κάνουμε άλλες τρεις υποκατηγορίες και να αναφερθούμε εκτενώς στο ότι πολλές φορές άτομα από μία τάξη ανέρχονται ή κατέρχονται σε άλλη, αλλά θα ξεφεύγαμε από την ουσία-.

Το ζητούμενο της παιδείας

Το ζητούμενο είναι μια φωτεινή παιδεία, που θα έχει την τέχνη να μεταστρέψει την προσοχή του ανθρώπου προς την κατεύθυνση της ψυχής (η οποία, εμπεριέχει ήδη όλα τα απαραίτητα εφόδια-γνώσεις), ώστε, να μας οδηγούσε όλους εκτός σπηλαίου, μέχρι που το σπήλαιο να ερημώσει. Στην επίσημη-επιβαλλόμενη παιδεία, από τους μαστροπούς λακέδες των εξουσιών, δεν υπάρχει μάθημα και ποτέ δεν υπήρξε που να διδάσκει την υπερβατική ιδέα για ξύπνημα της ανθρωπότητας· ποιον θα συνέφερε κάτι τέτοιο; Αποκρύπτεται συστηματικά η ιδέα. Κανένα σύστημα παιδείας, δεν έχει δώσει στο σύνολο των ανθρώπων, από την παιδική τους ηλικία, τα φώτα και τον προσανατολισμό να ασχολούνται με το να γνωρίσουν τον εαυτό τους· συν το τί, το πώς και το γιατί ενός άλλου τρόπου ζωής και δόμησης μιας πραγματικά ανθρώπινης κοινωνίας. Ο άνθρωπος δεν έχει μάθει να είναι ειρηνικός, λιτός ή ελεύθερος με το να εξαλείφει την βία, τον εγωισμό ή την ματαιοδοξία από τον εαυτό του, δηλαδή, από την σκέψη, την φαντασία, το συναίσθημα και κατ’ επέκταση απ’ τις πράξεις του.

Μια ανώτερη παιδεία, θα βαθμολογούταν ως ανώτερη –κατά την γνώμη μου-, εάν έδειχνε στον άνθρωπο την μεθοδολογία να παραμείνει, από την γέννησή του ξύπνιος σαν αστραπή και αθώος σαν μωρό (όχι αφελής ή κακομοίρης) σε όλη του την ζωή. Για να μην έχει ανάγκη από εξαρτήσεις φυγής ή ονειροπόλησης· λόγο της θλιβερής ζωής όπου βιώνει εφιαλτικά και θανάσιμα. Αντιθέτως, εκπαιδεύεται από όλους κι από όλα να ζει με γνώμονα ό,τι τον γοητεύει υπνωτιστικά, να ακολουθεί σκιές που λάμπουν στις οθόνες, να προσκυνά την ψευτιά του εικονικού μες τη λάσπη, να ξερογλείφεται με φτηνές απομιμήσεις απολαύσεων. Εκπαιδεύεται να περιφρονεί τις ιδέες που τον προτρέπουν να σηκωθεί, να τινάξει τις σκόνες και ν’ ανοίξει τα φτερά του πνεύματος. Επιτυχώς εκπαιδεύεται να φοβάται την αλλαγή, να λατρεύει τα τετριμμένα, ν’ αγαπάει την ρουτίνα, να κλαψουρίζει, να μοιρολατρεί, να πτοείται. Αυτός, είναι ο σκλάβος του σπηλαίου του Πλάτωνα, ο «ανθρωπάκος» του Βίλχελμ ράιχ ή (για όσους έχουν δει την ταινία…) ο παγιδευμένος στον εικονικό κόσμο του «Matrix», μια θαυμάσια σύγχρονη αλληγορία που μας θυμίζει το σπήλαιο του Πλάτωνα.

Πως αυτός ο «ανθρωπάκος» θα γίνει να σπάσει τα δεσμά, εάν πρώτα δεν τα δει; Πως γίνεται να τα δούμε, εάν είμαστε κοιμισμένοι συνειδησιακά, αφού τα δεσμά είναι στο νου, την καρδιά και την ψυχή; Εκεί μέσα βλέπουν άλλα μάτια και όταν είναι ναρκωμένα και ονειροβατούν αμέριμνα· πώς θα δούμε την σκλαβιά μας, την προβληματική ή όχι συμπεριφορά μας στα της ζωής; Ο Ηράκλειτος, μιλάει πολύ ξεκάθαρα για τον ύπνο του ανθρώπου: «Οι κοινοί όμως άνθρωποι δεν έχουν συνείδηση του τι κάνουν στον ξύπνιο τους, όπως λησμονούν όσα είδαν στον ύπνο τους. Ο άνθρωπος τη νύχτα ανάβει μέσα του ένα φως, όταν σβήσει η όρασή του. Στη διάρκεια της ζωής του, όταν κοιμάται, αγγίζει το θάνατο, ενώ όταν είναι ξύπνιος αγγίζει τον ύπνο.»

Με πόσο υγιή τρόπο αντιμετωπίζουμε τις καταστάσεις;

Αν υποθετικά, δεχτούμε πως όντος βρισκόμαστε σε μόνιμη απώλεια εγρήγορσης της συνείδησης, θα περιμένουμε κι άλλους αιώνες την αφύπνιση μέσω της εξέλιξης; Μόνη της δεν ήρθε μήτε σε χρυσούς αιώνες. Έχουμε παράγει μόνο μια αμφίβολη, μονόπλευρη εξέλιξη σε τομείς που δεν συμπεριλαμβάνουν τον εαυτό μας: τεχνολογία του πολέμου, ιατρική του ελέγχου, επιστήμη του ολέθρου, ζωή της σπατάλης σε συνθήκες εντροπίας.

Μέσω του ύπνου της συνείδησης, οποιοδήποτε μήνυμα χειραγώγησης θα πετύχει τον σκοπό του με σιγουριά. Είναι εφικτό δίχως κάποια χειρουργική επέμβαση λοβοτομής και δίχως ύπνωση σε μια καρέκλα από έναν υπνωτιστή. Είμαστε ταυτισμένοι με ό,τι συμβαίνει γύρω μας, με ο,τι κάνουμε, με ό,τι μέσα μας διαδραματίζεται. Δεν αποτραβιόμαστε να βιώσουμε την ουδέτερη στάση, ως παρατηρητές.

«Το καλύτερο όπλο που μπορεί να χρησιμοποιήσει ένας άνθρωπος στη ζωή είναι μια σωστή Ψυχολογική κατάσταση.

Μπορεί κανείς να αφοπλίσει θηρία και να ξεσκεπάσει προδότες μέσα από κατάλληλες εσωτερικές καταστάσεις.

Οι λανθασμένες εσωτερικές καταστάσεις μας κάνουν ανυπεράσπιστα θύματα της ανθρώπινης διαστροφής.

Μάθετε να αντιμετωπίζετε τα πιο δυσάρεστα περιστατικά της πρακτικής ζωής με μια κατάλληλη εσωτερική στάση…

Μην ταυτίζεστε με κανένα γεγονός. Θυμηθείτε ότι όλα είναι περαστικά. Μάθετε να βλέπετε τη ζωή σαν μια ταινία και θ’ απολαύσετε τα ευεργετήματα…

Μην ξεχνάτε πως περιστατικά χωρίς αξία θα μπορούσαν να σας οδηγήσουν στην δυστυχία, αν δεν περιορίσετε στον Ψυχισμό σας τις λανθασμένες εσωτερικές καταστάσεις.

Κάθε εξωτερικό συμβάν χρειάζεται αναμφισβήτητα το ανάλογο εισιτήριο, δηλαδή αυτό της ορισμένης ψυχικής κατάστασης», Σαμαέλ Αούν Βεόρ.

Εάν με μια δυσκολία, ένα πρόβλημα ή δυστυχία ενός δικού μας προσώπου ταυτιστούμε, χάσουμε την ψυχραιμία μας και αρχίσουμε μαζί του το κλάμα, δεν έχουμε να του προσφέρουμε καμία βοήθεια, θα τα κάνουμε χειρότερα. Κι όμως αυτή τη θλιβερή στάση είναι που συνήθως κρατάμε. Είναι σαν να συνοδοιπορούμε με κάποιον και ξαφνικά πέφτει σε μια κινούμενη άμμο. Εάν ανόητα πέσουμε κι εμείς μαζί του για να τον «βοηθήσουμε» θα βυθιστούμε μαζί του. Κι όμως -αυτοκτονικά- συνήθως αυτό κάνουμε για να μην μας πουν αναίσθητους! Πόσο λάθος βλέπουμε τα πράγματα; Η ταύτιση λοιπόν δεν εξυπηρετεί, ας απεμπλακούμε αποστασιοποιημένοι από τα δυσάρεστα της ζωής και θα μπορούμε να έχουμε πιο ξεκάθαρο οπτικό πεδίο για να τα αντιμετωπίζουμε στωικά και να ζούμε, όσο είναι εφικτό, δίχως προβλήματα.

«Έτσι όπως υπάρχουμε, δεν είμαστε ποτέ ελεύθεροι από την ταύτιση. Αν πιστεύουμε ότι δεν ταυτιζόμαστε με κάτι, ταυτιζόμαστε με την ιδέα της μη ταύτισης», Πήτερ Ουσπένσκι.

Επίσης, όταν είμαστε σε κατάσταση ταύτισης με όλα και ζούμε σε συνειδησιακή ύπνωση, οποιοδήποτε μέσον ή οποιοσδήποτε διαφημιστής δίνατε να μας αποσπά την προσοχή και να περνάει στο υποσυνείδητό μας (χωρίς η συνείδηση να ενημερώνεται, αφού κοιμάται) προτροπές έως και προσταγές για καταναλωτισμό, μίμηση και εφαρμογή ενός αυτοκαταστροφικού τρόπου ζωής. Βλέπει κανείς διαφορά από τους αλυσοδεμένους του σπηλαίου; Εύκολο τότε να αποχαυνωνόμαστε κουτσομπολίστικα με τη ζωή διάσημων καλλιτεχνικών αστέρων και πρωταγωνιστών και να μας εμφυσούν μια στάση ζωής με συνήθειες σπατάλης των ενεργειών μας∙ όπου εμείς θα μιμούμαστε παθητικά. Δεν αρκεί που έτσι κι αλλιώς κοιμόμαστε, χάνουμε τον χρόνο μας κυριολεκτικά χαζεύοντας! Μην ξεχνάμε, την διαβεβαίωση του Ηράκλειτου: «ενώ όταν είναι ξύπνιος αγγίζει τον ύπνο». Ακόμα… από τις αιμοβόρες ειδήσεις της κατασκευασμένης επικαιρότητας προκαλείτε νοητική σύγχυση, καταστέλλεται η βούληση και διαμορφώνεται μια φοβική ψυχολογία. Για όταν θα χρειαστεί να τρομοκρατηθούμε, ώστε να είμαστε υπάκουα βουβά σαν ζόμπι  ζώα, σε όλες τις εντολές υποταγής και οπισθοχώρησης από τα δικαιώματά μας. Δεν λέω πως οι διαφημιστές και οι επιχειρηματίες στο παρασκήνιο είναι ξύπνιοι, μήτε οι ηγέτες και οι ολιγαρχική ελίτ είναι, μήτε οι παν-ανιαρότατοι των θρησκειών είναι -δεν είναι απαραίτητο-. Μετά από χιλιάδες χρόνια και εποχές όμως, οι επιτήδειοι των σκιών, έχουν συλλέξει πληροφορίες, στοιχεία, έρευνες και αρχαία κείμενα γνώσης τα οποία χρησιμοποιούν με σκοπό τον απόλυτο έλεγχο των λαών, σε όλα τα πεδία της ζωής όπως είναι η ψυχική, η νοητική και η σωματική υγεία. Σήμερα, έχουν πλέον στη διάθεσή τους όλα τα μέσα: την επιστήμη, την τεχνολογία, την ιατρική έως και τις τέχνες. Με αυτόν τον τρόπο η ποιότητα (ο πλούτος) της ζωής, όπως είναι η υγεία, η τροφή, η ελευθερία, η δικαιοσύνη, η γνώση, ο ελεύθερος χρόνος και το περιβάλλον να είναι υπό τον έλεγχο των τυράννων.

«Οι πολιτικοί», λέει ο Όσσο, «κοιμούνται, κανένα αφυπνισμένο άτομο δεν μπορεί να γίνει πολιτικός για τον απλό λόγο ότι δεν μπορεί να πει ψέματα, δεν μπορεί να σας δώσει υποσχέσεις που ξέρει ό, τι ποτέ δεν μπορούν να εκπληρωθούν. Κανένα αφυπνισμένο άτομο δεν θα γινόταν πολιτικός επειδή δεν έχει την επιθυμία να εκπληρώσει το εγώ του. Δεν υπάρχει το εγώ πια. Το εγώ υπάρχει ως υποκατάστατο του εαυτού μας στον ύπνο. Τη στιγμή που είστε αφυπνισμένος το εγώ δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί είναι άχρηστο. Είστε εκεί, τώρα πια δεν το χρειάζεστε.»

Πως είναι δυνατόν να συμβαίνει αυτό το τραγελαφικό φαινόμενο της σκλαβιάς όμως; Ο ένας πιάνει στον ύπνο τον άλλον. Ο πιο κοιμισμένος είναι και ο πιο ελεγχόμενος. Δεν είναι ο πιο πληροφορημένος ή ο πιο διαβασμένος απαραίτητα εξυπνότερος ή ξύπνιος, απλώς μπορεί να είναι μια πιο χρήσιμη μηχανή. Αλλά και αυτός δεν θα αντιληφθεί και δεν θα δεχτεί καν να αμφισβητήσει τον ύπνο του, επειδή είναι σοβαρά γοητευμένος από τον εαυτό και τις εγκυκλοπαιδικές του γνώσεις. Αντιθέτως, μπορεί και να επιτεθεί σε όποιον του πει πως είναι κοιμισμένος ή ανελεύθερος, αφού αισθάνεται ξύπνιος –και με το δίκιο του-. Λέει, ο Σωκράτης: «-Κι όποιον θα επιχειρούσε να τους λύσει και να τους ανεβάσει επάνω, αυτόν, αν θα μπορούσαν με κάποιον τρόπο να τον πιάσουν στα χέρια τους και να τον σκοτώσουν, δεν θα τον σκότωναν;» - «Ασφαλώς», είπε, ο Γλαύκων. Άλλωστε, ένα από τα πολλά ιστορικά παραδείγματα της αγριότητας αυτής είναι και το ειρωνικό τέλος του ίδιου του Σωκράτη με το κώνειο, στην προσπάθειά του να αφυπνίσει τους ανθρώπους∙ Ανθρώπους που ο Διογένης, μέρα μεσημέρι, έψαχνε με το φανάρι.

Από την φιλοσοφία των Σούφι, διαβάζω ένα απόσπασμα: «Όσον καιρό η ανθρωπότητα παραμένει σαν σκέτη αποσκευή μέσα στον κόσμο, θα σαρώνεται όπως σ’ ένα καράβι, κοιμισμένη. Τι μπορούν να δουν οι άνθρωποι μέσα στον ύπνο; Ποια πραγματική αξία ή τιμωρία μπορεί να υπάρχει εκεί;».

Πολλές φορές λέμε στον άλλον: «ρε, κοιμάσαι όρθιος», αλλά συνηθίζουμε απλοϊκά να εννοούμε πως κάπου αλλού έχει το νου του, είναι αφηρημένος. Σ’ εκείνες τις στιγμές όμως, δεν είναι πως εμείς δεν κοιμόμαστε, απλώς δεν είμαστε αφηρημένοι (δηλαδή, σε βαθύτερο ύπνο) και για τούτο βλέπουμε τον ύπνο του άλλου. Παρομοίως, ένας αφυπνισμένος βλέπει τον ύπνο στα μάτια της ανθρωπότητας και λυπάται! Θα επιμείνω με τον Ηράκλειτο… είναι από τους ανθρώπους εκείνους που, καθώς φαίνεται από τα λεγόμενά του, έβλεπε τον ύπνο των ανθρώπων και μιλάει συγκεκριμένα:

«Ξεχνούν και δεν προσέχουν

ό,τι συμβαίνει γύρω τους 

στον ξύπνιο τους οι άνθρωποι

όπως στον ύπνο τους.»

Είμαστε όντως κοιμισμένοι και μήτε ξέρουμε τι εννοούμε με αυτό;

Έχουμε αναρωτηθεί, γιατί συχνά δεν καταλαβαίνουμε πότε μας παίρνει ο μορφέας (ο ύπνος) στο κρεβάτι; Μήπως αυτό συμβαίνει, επειδή ήδη κοιμόμασταν σε διάφορες σκέψεις, που τις είχαμε κάνει εικόνα, είχαμε μπει μέσα απόντες από το σώμα μας και όταν αυτό χαλάρωσε πλήρως αποκοιμηθήκαμε δίχως να το καταλάβουμε;

Ένα πρωινό, ο Κινέζος δάσκαλος Τσουάνγκ Τσου πήγε στους μαθητές του και τους διηγήθηκε: «Απόψε ονειρεύτηκα πως ήμουν μια όμορφη πεταλούδα και χαιρόμουν πετώντας δώθε-κείθε, από λουλούδι σε λουλούδι. Δεν ήξερα πως ήμουν ο Τσουάνγκ Τσου. Ξαφνικά ξύπνησα και αισθάνθηκα πως ήμουν ο Τσουάνγκ Τσου. Όμως τώρα που σας μιλάω είμαι ο Τσουάνγκ Τσου που είχε ονειρευτεί πως ήταν πεταλούδα ή είμαι η πεταλούδα που ονειρεύεται πως είναι ο Τσουάνγκ Τσου;»
Το θλιβερό είναι, πως δεν αναρωτιόμαστε αν κοιμόμαστε και όλα είναι ένα όνειρο ή αν όντως είμαστε σε εγρήγορση και ζούμε μια κανονική ζωή (κανονική, σχήμα λόγου). Εάν το κάναμε συχνά θα συνέβαινε να εκπλαγούμε κάποια στιγμή, γιατί την ώρα που μπορεί να ονειρευόμαστε τα πιο παράλογα πράγματα, θα απορούσαμε: «πώς είναι δυνατόν αυτά να συμβαίνουν;» και το όνειρο θα κατέρρεε. Βλέπουμε να πετάμε, να γκρεμοτσακιζόμαστε και να μην παθαίνουμε τίποτα, ελέφαντες κι αεροπλάνα δίπλα στο κρεβάτι μας μα εμείς δεν απορούμε! Βλέπουμε να κλέβουμε, να δέρνουμε ή και να βιάζουμε αλλά τα ζούμε όλα σαν να είναι φυσιολογικά. Το ίδιο είναι και η κανονική ζωή στον ξύπνιο μας (σωματική εγρήγορση) δεν απορούμε που είμαστε σκλάβοι, δεν το καταλαβαίνουμε καν και η ψευδαίσθηση δεν καταρρέει∙ όλα τα επιβλαβή έχουν γίνει φύση μας. Περνάμε συνειρμικά από την μια σκέψη στην άλλη, από την μια φαντασίωση στην άλλη, από το ένα συναίσθημα στο άλλο και τα βιώνουμε σαν να παρακολουθούμε σε ταινία τη ζωή κάποιου άλλου. Καμία αμφισβήτηση, κανένας διαχωρισμός∙ τα έχουμε όλα ως φυσιολογικά. Για όλα τα σχιζοφρενικά, τα παρανοϊκά, τα αποτρόπαια που ζούμε, που μας επιβάλλουν σε αυτό το πραγματικό, γιγάντιο σπήλαιο αγριάνθρωπων του κόσμου μας δεν αναρωτιόμαστε, δεν ανησυχούμε, δεν επαναστατούμε! Το ίδιο και οι δεσμώτες της αλληγορίας. Γιατί άραγε;;;

(Να διευκρινίσω πως δεν μιλώ για κείνα τα όνειρα που κάνουμε, όταν σε εγρήγορση, κατευθύνουμε θεληματικά την φαντασία μας και οραματιζόμαστε ένα καλύτερο αύριο)

Όταν ξυπνάμε από τον ύπνο του κρεβατιού, εβρισκόμενοι σε σωματική εγρήγορση, τότε μόνο ξέρουμε πως πριν κοιμόμασταν και βλέπαμε όνειρα. Πριν, στον ύπνο του κρεβατιού, απλώς δεν συμμετείχε το σώμα αλλά εμείς αποκομμένοι από αυτό και τον φυσικό κόσμο, και βυθισμένοι στον κόσμο των ονείρων (που προβάλει το υποσυνείδητο) ζούμε τα πάθη, τις φοβίες, τα απωθημένα, τις τρέλες, τα εγκλήματα και τις ζαβολιές μας μέσα σε ένα πολυδι-άστατο εικονικό περιβάλλον.

Ο συνειδησιακός αυτός ύπνος όμως, δεν παύει να υπάρχει κατά την διάρκεια της ημέρας και συνεχίζει να συνοδεύεται από τα ίδια όνειρα (τα οποία προέρχονται από το υποσυνείδητο) και προβάλλονται ασυναίσθητα στην οθόνη του νου, με την συμμετοχή συναισθημάτων και αρκετές φορές με σωματικές παρορμήσεις στις πράξεις μας. Δηλαδή, κοιμόμαστε –όχι απλά όρθιοι- αλλά σε όλες τις δραστηριότητες της ζωής -κι όπως προείπα- μαζί με εκείνους που λογίζονται ως πιο έξυπνοι (ηγέτες και οπαδοί, αστέρες, είδωλα, ιεράρχες και ποίμνια) ζούμε δράματα και ευ-τυχίες σε όλη την τραγελαφική ζωή μας εντελώς κοιμισμένοι.

Σύμφωνα με τον Γεώργιο Γκουρτζίεφ: «Μια ανώτερη κατάσταση συνειδητότητας, μπορεί να πραγματωθεί, αν μπορέσει κάποιος, όχι μόνο να ενεργοποιήσει την προσοχή του, που συνήθως απουσιάζει, αλλά και να  την διαιρέσει μεταξύ του εαυτού του (συναισθήματος, σκέψεως ή αίσθησης) και ενός εξωτερικού αντικειμένου. Την ώρα που κάνουμε κάτι, που σκεφτόμαστε, μιλάμε, ή αισθανόμαστε δεν έχουμε συγχρόνως την επίγνωση του εαυτού μας, και αυτό σαφώς μειώνει το πεδίο της συνειδητότητάς μας, όχι μόνο για τα έσω αλλά και για τα του έξω κόσμου. Με αποτέλεσμα το επίπεδο αυτής της συνειδητότητας ως προς την ύπαρξη του εαυτού μας και του κόσμου που μας περιβάλλει, να είναι περιορισμένο ως μηδενικό», «Ο άνθρωπος, τρώει μέσα σε ύπνο, περπατάει μέσα σε ύπνο, σκέφτεται μέσα σε ύπνο και νιώθει αυτοματοποιημένα συναισθήματα, ενώ ο ίδιος πιστεύει ότι είναι ξυπνητός. Όταν λοιπόν ο άνθρωπος καταφέρει να συγκεντρώσει τα μόρια της προσοχής του, και στη συνέχεια να τα διαμοιράσει εξίσου στον ίδιο, και στο αντικείμενο, όπως ειπώθηκε παραπάνω, έχει μεγάλες πιθανότητες να βγει από την χαμηλή, προηγούμενη κατάστασή του, της δήθεν συνειδητότητας, και να αντικρύσει ένα ευρύτερο πεδίο εσωτερικών και εξωτερικών εντυπώσεων που προηγουμένως περνούσαν απαρατήρητες. Θα μπορούσαμε να πούμε, ότι μόνο τότε, έστω και για ένα δευτερόλεπτο, ο άνθρωπος μετατρέπεται σε ένα συνειδητό ον», απόσπασμα παρουσίασης του έργου του, από τις Εκδόσεις «Πτερόεσσα».

Έχουμε βιώσει ποτέ το ξύπνημα της συνείδησης;

«ο άνθρωπος πρέπει πρώτα να αποκτήσει τη γνώση τού να δώσει ο ίδιος ένα μικρό σοκ στον εαυτό του, που θα τον ξυπνήσει, που θα τον κάνει να φτάσει σε ένα υψηλότερο επίπεδο συνειδητότητας από αυτό της ημι-ύπνωσης, που βρίσκεται καθημερινά. Ενώ η τρέχουσα γνώση και επιστήμη, ονομάζει τον άνθρωπο στην κατάσταση που βρίσκεται καθημερινά, συνειδητό, ή, έχοντα συνείδηση του εαυτού του, ο Γκουρτζίεφ αποκαλεί αυτή την κατάσταση, ύπνο. Όσοι ακολουθούν αυτόν τον δρόμο και πασχίζουν να εξελιχθούν, είναι δυνατόν να καταφέρουν να ξεφύγουν από  τον ύπνο, και να γίνουν άνθρωποι υπ’ αριθμόν τέσσερα.», Γκουρτζίεφ.

Σπάνια ξυπνάει ο άνθρωπος για μερικά δευτερόλεπτα, κι αυτό συνήθως τυχαία μετά από κάποιο τρανταχτό γεγονός που θα τον σοκάρει π.χ. ένα ατύχημα που θα του συμβεί ή μια στιγμή τρόμου όταν κάτι τον απειλή και βρίσκεται στο παρόν με όλες του τις αισθήσεις σε επιφυλακή. Τότε δεν προλαβαίνει καν να σκεφτεί∙ είναι σε εγρήγορση. Με ένα κλασικό παράδειγμα… μπορούμε να παρομοιάσουμε τον συνειδησιακό ύπνο που επιτρέπει τα όνειρα της ημέρας… με τα αστέρια στον ουρανό, που όταν ο ήλιος ανατέλλει αυτά δεν παύουν να υπάρχουν, όμως επειδή (ο ήλιος) παρεμβάλλεται ανάμεσα σε μας και τ’ αστέρια εμείς δεν τα διακρίνουμε καθόλου. Εάν στην θέση του ήλιου βάλουμε την σωματική εγρήγορση με όλες τις λειτουργίες των πέντε αισθήσεων (που προσφέρουν την ψευδαίσθηση του ξύπνιου) και στην θέση των αστεριών βάλουμε τα όνειρα τα οποία συνεχίζουμε να βλέπουμε και την ημέρα, τότε, θα έχουμε μια πρώτη γεύση της κατάστασης η οποία μας διακατέχει. Πράγμα, που άμεσα μπορούμε να επιβεβαιώσουμε, εάν σταθούμε για μια στιγμή σιωπηλοί και στρέψουμε την προσοχή εντός μας. Μπορούμε, τότε, να αναρωτηθούμε ειλικρινά και να πούμε, από μέσα μας: «Που βρίσκομαι; Τι κάνω εδώ; Κοιμάμαι; Ζω; Τι αισθάνομαι;». Ας μην απαντήσουμε μόνοι μας σε αυτές τις ερωτήσεις (μήτε από μέσα μας-μήτε απ’ έξω μας). Ας κάνουμε το ίδιο με μια διαφημιστική πινακίδα σε κατάστημα-να την κοιτάξουμε χωρίς να θέλουμε να την διαβάσουμε. Ίσως μέσα μας ακούσουμε κάποιον άλλον να διαβάζει· αν ναι, ποιός μίλησε στη θέση μας; Κάποιος υποβολέας ίσως; Αυτή τη φωνή να παρατηρούμε!  Έτσι, ακούγοντας-παρατηρώντας την βαθύτερες σκέψεις σιγά-σιγά θα αποκαλύπτουμε λίγο-λίγο τον εαυτό μας και θα αρχίσουμε να τον γνωρίζουμε. Θα γυρίζουμε δηλαδή, σιγά-σιγά το κεφάλι πίσω μας (ενδοσκόπηση) και θα βλέπουμε τι προβάλει τις σκιές του ψυχολογικού μας σπηλαίου. Χρειάζεται όμως, ταυτόχρονα να είμαστε σε εγρήγορση, στη στιγμή του τώρα! Αυτοπαρατήρηση αλλά σε εγρήγορση. Μπορεί στην αρχή, αυτό να κρατάει ένα δευτερόλεπτο και μετά να ξανά-ξεχνιόμαστε (κοιμόμαστε) παρασυρμένοι από κάποια συνειρμική σκέψη του «υποβολέα» (υποσυνείδητου), αλλά με την επαναλαμβανόμενη προσπάθεια ο χρόνος εγρήγορσης αυξάνεται! Θα συμβαίνει όπως και με τον ύπνο του κρεβατιού, όταν θα θυμόμαστε την προσπάθεια, τότε, θα ξέρουμε πως πριν κοιμόμασταν συνειδησιακά.

Πόσο προσεκτικοί είμαστε τώρα;

Ακόμα και την ώρα που μιλώ για αυτό μπορεί να είμαι ξεχασμένος, επειδή ίσως είμαι τόσο απορροφημένος ή γοητευμένος με τις «σοφίες», που λέω, και κοιμάμαι βαθιά.

Κάποιες φορές είμαστε με την ή τον σύντροφο σκεφτόμαστε το μέλλον, έρχεται το μέλλον αναπολούμε τις στιγμές που ήμασταν με τον ή την σύντροφο. Είμαστε διακοπές σκεφτόμαστε τη δουλειά, είμαστε στη δουλειά σκεφτόμαστε τις διακοπές… τελικά πότε ζούμε στο παρόν; Πότε ζούμε στην πραγματικότητα; Πότε είμαστε εκεί που είμαστε; Είμαστε απρόσεκτοι και πολλές φορές κάνουμε δύο πράγματα μαζί, θέλουμε «μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια», μα μπορούμε έτσι να είμαστε προσεκτικοί; Να οδηγούμε και να τρώμε είναι δυο πράγματα μαζί, αλλά «δυο καρπούζια στην μία μασχάλη δεν γίνεται»… Λέει, κάποιο θυμοσοφικό απόσταγμα: «εάν δεν κοιτάς εκεί που πας θα πας εκεί που κοιτάς». Κάποιοι γοητευμένοι τόσο πολλοί με τον εαυτό τους μιλούν σε δυο τηλέφωνα μαζί και κρατούν και σημειώσεις· πολύ καλά εκπαιδευμένοι δεσμώτες για το αφεντικό τους. Ο καθένας, όμως, ας βρει το παράδειγμά του για τον ύπνο και επίσης πόσα ατυχήματα μπορούν να συντελεστούν έτσι. Το να έχει κανείς τόσα πολλά στο νου του και να απασχολείτε με «χίλια δυο», δεν τον κάνει σοφότερο ή απελευθερωμένο ή υγιή. Ο Σωκράτης, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Φυλαχτείτε από την ακαρπία της πολυάσχολης ζωής.» Άκαρπος είναι και ο φλύαρος νους, άκαρπη και η φλύαρη γλώσσα. Ο φλύαρος δεν αφήνει κανέναν να μιλήσει κι όταν μιλούν οι άλλοι δεν ακούει, όπως δεν ακούει ούτε τον εαυτό του (δεν αυτοπαρατηρείται).

Θυμηθείτε!

«ΟΙ ΑΝΟΗΤΟΙ, ΑΝ ΚΑΙ ΑΚΟΥΝ,

ΕΙΝΑΙ ΣΑΝ ΤΟΥΣ ΚΟΥΦΟΥΣ,

Σ’ ΑΥΤΟΥΣ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΤΟ ΓΝΩΜΙΚΟ

ΠΩΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΝΤΕΣ ΑΠΟΥΣΙΑΖΟΥΝ», Ηράκλειτος. 

Τι σημαίνει «να είμαστε προσεκτικοί»;

Έχουμε ακούσει: ΞΥΠΝΑ! ΠΡΟΣΕΧΕ! ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΟΥ!

Εμείς ωστόσο, συνήθως δεν ελέγχουμε την προσοχή μας. Αποσπάτε από διάφορα και χάνεται στο υπερπέραν. Όπου σκεφτόμαστε είμαστε. Η προσοχή πάει σε ό,τι μας προκαλεί το ενδιαφέρον. Τι είναι ενδιαφέρον για μας; Ποια είναι τα ενδιαφέροντά μας; Εκεί προσκολλάται η προσοχή και ξεχνάμε τον εαυτό μας. Αν δεν ελέγχουμε την προσοχή πως θα αυτοπαρατηρηθούμε για να αυτοεξερευνηθούμε;

«Χρειάζεται να μάθουμε να ζούμε από στιγμή σε στιγμή…

Για παράδειγμα: κάποιος που βρίσκεται σε απελπισία εξ’ αιτίας ενός προβλήματος συναισθηματικού, οικονομικού ή πολιτικού, ξεχνάει τον εαυτό του…

Αν αναλογιστεί λίγο, αν σκεφτεί ότι όλα περνούν, ότι η ζωή είναι απατηλή, περαστική και ότι ο θάνατος κάνει στάχτη όλες τις ματαιότητες του κόσμου…

Αν καταλάβει ότι το πρόβλημά του δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια «ψεύτικη αναλαμπή», κάτι το φευγαλέο το οποίο γρήγορα σβήνει, θα δει ξαφνικά ότι όλα άλλαξαν…», Σαμαέλ Αούν Βεόρ.

Αν προσέξουμε, βαδίζουμε στο δρόμο και σχολιάζουμε-φλυαρούμε-κρίνουμε-μονολογούμε, πολλές φορές παραμιλάμε (σαν σχιζοφρενείς) ακατάπαυστα και ξεχασμένοι. Άλλες φορές οδηγούμε ή «χαζεύουμε» κάτι και από μέσα μας λέμε-λέμε-λέμε: «θα κάνω αυτό, και κι’ εκείνο, και το άλλο, θα του πω αυτό κι αν θα μου πει εκείνο… εγώ θα του πω το άλλο…». Φτιάχνουμε σενάρια επί σεναρίων, βάζουμε νοητά τον άλλον απέναντί μας και τον κατακεραυνώνουμε: «όταν σου τα ‘λεγα δεν με άκουγες». Χίλιοι δυο συνειρμοί το λεπτό και από το ένα θέμα στο άλλο, το ίδιο γίνεται και με τα όνειρα του ύπνου την μια στιγμή είμαστε στην Ιθάκη και την άλλη στο Μπουτάν, από τις Πυραμίδες στον Παρθενώνα και μετά σ’ ένα κλαμπ με ουρακοτάγκους. Ξεχνάμε γιατί ξεκινήσαμε να πάμε από το ένα δωμάτιο στο άλλο. Καμία συνοχή, καμία εστίαση σε ένα θέμα. Δεν έχουμε την ικανότητα να συγκεντρωνόμαστε σε κάτι και να παραμένουμε όσο θέλουμε δίχως να μας παρασύρει η μια σκέψη για το φεγγάρι και η άλλη για τον Άδη. Αυτή την δυσκολία αντιμετωπίζει ο καθένας, που θα προσπαθήσει να πειραματιστή την παραμονή του στην εγρήγορση και να είναι συγκεντρωμένος σε ένα πράγμα: την εσωτερική σιωπή, παρατηρώντας τις σκέψεις του ΟΧΙ ακολουθώντας τες. Η εγρήγορση αφυπνίζει στιγμή τη στιγμή τη συνείδηση στην πραγματικότητα του σπηλαίου. Όταν την γνωρίσουμε πλήρως, θα θελήσουμε να βγούμε εκτός για να απελευθερωθούμε! Το φως έξω απ’ το σπήλαιο είναι η αφύπνιση σε ένα αιώνιο τώρα, εκεί εμπεριέχονται όλες οι γνώσεις του εαυτού και του σύμπαντος κόσμου. Δεν έχει χρόνο η στιγμή, δεν ανήκει σε αυτόν. Η στιγμή, είναι τώρα και πάλλεται στην αιωνιότητα. Εκεί, ο χρόνος δεν τις μαυρίζει την ψυχή, δεν τις αρρωσταίνει το κορμί, δεν τις φθείρει το πνεύμα· το ίδιο και κείνος που τη ζει αιώνια… διαπερνάται από φως και λαχταρά μόνο τη σοφία!

Μεταστροφή

Απατηλή η όψη σου κόσμε μου

Απατηλές οι φτερούγες σου

Ό,τι μου ‘δωσες έσπειρα

Μα φυτρώσαν αγκάθια και σίδερα

Αιώνες κοιμόμουν στο πλάι σου

Αιώνες μέσα σε χίμαιρες

Αιώνες με λήθη με πότιζες

Αιώνες μακριά σου θα φύγω.

Πολλοί είμαστε οι παρόντες που απουσιάζουμε από τη ζωή∙ ενόσω ζούμε σε μια πλάνη, ενός υλικού κόσμου που οι ανατολικοί στα Σανσκριτικά τον ονομάζουν Μάγια (maya) δηλαδή, αυταπάτη-ψευδαίσθηση. Συγκεκριμένα, λένε πως «θα πρέπει κανείς να γνωρίζει πως η φύση είναι ψευδαίσθηση, “maya”», από την Σβετασβάταρα Ουπανισάντ (Αρχαίες Ινδικές Ιερές Γραφές). Ας θυμηθούμε, τον Αϊνστάιν, που εκφράζει την ίδια άποψη ότι «Η πραγματικότητα είναι ψευδαίσθηση, Επίμονη όμως Ψευδαίσθηση». Και συμπληρώνοντας, με τα λόγια του Ηράκλειτου ο οποίος λέει: «Όσοι είναι σε εγρήγορση έχουν συναίσθηση ότι ο κόσμος είναι ένας και κοινός, αντιθέτως όσοι κοιμούνται, ιδιωτεύουν (ζουν) ο καθένας στον δικό του κόσμο», συμπεραίνω, πως οι αφυπνισμένοι βλέπουν έναν ουρανό, έναν ήλιο και όλοι μαζί είναι μια καρδιά, ένα φως, μια αλήθεια. Επομένως… όσο ο καθένας μας θα ζει στο όνειρό του, θα ζούμε σ’ έναν υποκειμενικό, απατηλό κόσμο ζαλισμένοι, πληγωμένοι, φτωχοί, ανήμποροι, αντιμέτωποί με τις σκιές και τα είδωλά του σπηλαίου του Πλάτωνα. Θα ζούμε σε μια Βαβέλ που ο καθένας θα μιλά μόνο την δική του γλώσσα (υποκειμενισμός) που ο άλλος δεν θα καταλαβαίνει. Πως, θα συνεννοηθούμε έτσι; Με ποια κοινή λογική;

Ο ύπνος έχει όνειρα και τα όνειρά του αποπλανούν, την αλήθεια ή τη ζωή πως μπορούμε να τις βρούμε μέσα στην πλάνη; Όταν στον ξύπνιο μας δεν ζούμε άγρυπνοι στο τώρα, αλλά ζούμε με σκέψεις, επιθυμίες, συναισθήματα, φαντασιώσεις στο παρελθόν ή στο μέλλον… ποια είναι η ζωή που κάνουμε; Είναι σαν να κοιμόμαστε σε ένα γιαπί χωρίς πόρτες και παράθυρα∙ και πώς έτσι θα αποτρέψουμε τους κλέφτες, τους βιαστές και κάθε κακοπροαίρετο να εισέλθει στο χώρο μας; Το ίδιο είναι κι ο εσωτερικός μας κόσμος, όταν είναι αφύλακτος από τα αρπακτικά που παραμονεύουν να μας εκμεταλλευτούν, να μας κακοποιήσουν. Τα παιδιά, έτσι απαίδευτα μεγαλώνουν, μέσα στην έλλειψη ουσιαστικού προσανατολισμού, ψυχικής και πνευματικής εκγύμνασης. Γεννιούνται σε εγρήγορση και είναι ερευνητές, ψάχνουν, δοκιμάζουν, αναζητούν επειδή δεν έχουν περάσει ακόμα στην διαδικασία της χειραγωγημένης σκέψης. Όμως δεν μαθαίνουν να γυμνάζονται στην αυτοπαρατήρηση, δεν μαθαίνουν να παραμένουν σε εγρήγορση με αποτέλεσμα να την χάνουν μαζί με τα ερωτηματικά, τις ανησυχίες, την αμφισβήτηση… Τελικά γίνονται «μεγάλοι», κοιμούνται και χάνονται στη δίνει της νοητικής πολυμάθειας και του υποκειμενισμού. Αυτοί οι μεγάλοι, είναι πολύ «μεγάλοι» για να ανεχτούν ειρηνικά την συνύπαρξη με τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτοί οι μεγάλοι δεν έχουν στην καρδιά, στην ψυχή και το νου τους ιδανικά αγάπης, αρχές έρωτα, φιλοσοφία, ρομαντισμό, ροπή προς τον άνθρωπο! Σε αυτούς τους «μεγάλους» δεν κυβερνά μια χειραφετημένη συνείδηση αλλά το αχαλίνωτο υποσυνείδητο ως κυρίαρχος του νου και γιομάτο σκουπίδια από τις πλύσεις εγκεφάλου. Ποια παιδεία θα διδάξει τα παιδιά να κρατάνε χαλινάρι στον εξαπατημένο Όνο νου που καβαλίκευσαι αυτός τη συνείδηση και ανέτρεψε την αυτοκυριαρχία; Εκείνος ο «μικρός», που για σπαθί του έχει το «Ειρήνη υμίν», δύσκολα μεγαλώνει για να φτάσει στα βαθιά γεράματα. Ποιός κόσμος, ποια πολιτεία θα του το επιτρέψει εάν δεν αλλάξουμε;

Εμείς ποια ιδεώδη πολιτεία οραματιζόμαστε;

Κατά τον Πλάτωνα, η ιδεώδης πολιτεία χαρακτηρίζεται από τέσσερις αρετές: την σοφία, την ανδρεία, την σωφροσύνη και την δικαιοσύνη.

Κατά τον –παντός είδους- οικονομικό επεκτατισμό αντίστοιχα, στις κοινωνίες μας, επιβάλλονται κυρίως τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: ο συνειδησιακός ύπνος, ο φόβος, η μωρία και ο εγωισμός.

Ποιά είναι τελικά, η πολιτεία όπου αλματωδώς οδηγούμαστε έγκλειστοι;

Μήπως είναι αλήθεια, αυτό που χαρακτηριστικά λέει ο Ηράκλειτος, πως «Οι κοιμισμένοι είναι εργάτες και συνεργοί σε αυτά που γίνονται στον κόσμο»;

Ο κοιμισμένος, που πιστεύει τις σκιές (του σπηλαίου) για πραγματικότητα υπομένει την κάκιστη ποιότητα ζωής του∙ όχι από στωική απλότητα ή καρτερία, αλλά επειδή είναι εκπαιδευμένος να είναι υποτελής. Ο κοιμισμένος, που δεν είναι περήφανος και αξιοπρεπείς δεν το κάνει από ταπεινότητα, αλλά επειδή είναι μαζοχιστικά εθισμένος στην ταπείνωση. Δεν αμφισβητεί εύκολα την κατάσταση των πραγμάτων, δεν είναι περασμένη αυτή η λειτουργία (της αμφισβήτησης) στην ένστικτη συμπεριφορά του· γι αυτό δεν απομυθοποιεί και δεν καταρρίπτει τις ανόητες αξίες της μηχανικότητας που τον προγραμμάτισαν οι σαδιστές ηγέτες του.

Έχουμε παρατηρήσει στον εαυτό μας, πως όταν τρώμε -συνήθως- δεν τρώμε αλλά καταβροχθίζουμε ασυνείδητα και άτσαλα επιβαρύνοντας την διαδικασία της πέψης∙ με το νου να τρέχει σε άλλα θέματα ή παρακολουθώντας τηλεόραση ή κάτι άλλο; Δεν βιώνουμε έτσι τις γεύσεις, δεν αφομοιώνουμε τα θρεπτικά συστατικά -εάν έχει η τροφή και δεν είναι για γουρούνια-. Με αυτόν τον τρόπο, τρώμε παραπάνω και δεν το καταλαβαίνουμε παρά μόνο στο τέλος που έχουμε βαρυστομαχιάσει. Τα ταχυφαγεία, για παράδειγμα, λόγω του ότι θα πρέπει να εντυπωσιάσουν τον ουρανίσκο, την όραση και την όσφρηση ενισχύουν τεχνητά τις γεύσεις, τα χρώματα και τις μυρωδιές των σκουπιδιών που πουλάνε για να ψευτο-χορταίνουν τις αισθήσεις, μιας και το άτομα απουσιάζουν από την διαδικασία της λήψεις τροφής. Τελικά ό,τι τρώμε, ό,τι εισπνέουμε, ό,τι περνάει μέσα μας από τις πέντε αισθήσεις μας έχει καταντήσει χωματερές! Σκέψου διαφορετικά: «Εδώ να μείνω ακόμα θα σαπίσω από σιγουράδα, τεμπελιά και καλοπέραση. Άνοιξε την πόρτα να φύγω. Είμαι άνθρωπος. Άνθρωπος πάει να πει πολεμιστής. Έξω ψυχανεμίζομαι θεριά που δαγκώνουν, ποτάμια που πνίγουν, φωτιές που καίνε. Θα βγω να πολεμήσω. Άνοιξε την πόρτα να φύγω», Ν. Καζαντζάκης.

Δεν είναι λόγοι όλα τα δεινά που υποβαλλόμαστε, ώστε να αποτελέσουν κίνητρα για να επιδιώξουμε αυτήν την προσωπική επανάσταση της αφύπνισης της συνείδησης;;; 

Αντίστοιχα, δεν είναι κίνητρα: μια ανώτερη ποιότητα ζωής για όλους, ένας πραγματικά ανθρώπινος κόσμος, η ανακάλυψη της εν ζωή μακαριότητας, η ευδαιμονία της πλήρους και ολοκληρωτικής ελευθερίας για να αποτινάξουμε τον ύπνο;;;

«Μέχρι να κάνεις το ασυνείδητο συνειδητό, θα κατευθύνει τη ζωή σου κι εσύ θα το ονομάζεις μοίρα.», Καρλ Γιουνγκ.

Να μάθουμε να μην δικαιολογούμε την αδράνειά μας, πως αιτίες είναι κάποιοι εξωγενής παράγοντες και να ερευνήσουμε για να ανακαλύψουμε ποιες πραγματικά είναι οι αιτίες της κατάστασής μας.
Το όποιο σαθρό εξωτερικό περιβάλλον, μαζί με όλους τους μηχανισμούς υποδούλωσης, μπορούμε να τα αποδυναμώσουμε και κατόπιν να τα μηδενίσουμε όταν θα τα έχουμε βρει με τον εαυτό μας και ως κοινωνία.
Αυτό που είμαστε τώρα, δεν επιτρέπει να ζούμε σαν άνθρωποι, αφού μόνο ακολουθούμε σαν πρόβατα, μηρυκάζουμε σαν κατσίκες, μιμούμαστε σαν πίθηκοι, φλυαρούμε σαν παπαγάλοι, κινούμαστε σαν μαριονέτες, πιπιλάμε σαν μωροί και υποτιμούμε τον εαυτό μας εθελοτυφλώντας για τα όσα μας υποβάλουν. Όλο αυτό απαιτεί αφύπνιση και αφύπνιση δεν είναι οι πολλές πληροφορίες ακαδημαϊκές ή μυστικιστικές, μήτε οι πολλές νοητικές αναλύσεις και σκέψεις. Αυτά, χρειάζονται με κριτική και αυτοκριτική αντίληψη, αλλά δεν αρκούν. Επίσης, το να λέμε στους άλλους πως κοιμούνται όρθιοι –σαν σχήμα λόγου- δεν κάνει εμάς ξύπνιους. Μπορεί να είμαστε συνειδητοποιημένοι (ευαισθητοποιημένοι ή γνωστικά καταρτισμένοι) κοινώς ή όπως λέμε ψαγμένοι, αλλά συγχρόνως να παραμένουμε ονειροπαρμένοι στον ξύπνιο μας, άρα: κυριολεκτικά εκτός τόπου και χρόνου. Ο «ψαγμένος» που θέλει να ξυπνήσει τους άλλους και το μόνο που έχει να δώσει είναι ερμηνείες, πληροφορίες, ειδήσεις, αναλύσεις επί αναλύσεων και θεωρίες άλλων (δίχως προσωπικές αποδείξεις) ΔΕΝ διαφέρει σε ύπνο από αυτούς• το αποδεικνύει η ίδια αυτή ενασχόλησή του. Τα χρονικά τις ημέρας, τα επίκαιρα προβάλλονται με σκοπό να μας αποσπούν την προσοχή από τον εαυτό μας, να μας χαζεύουν. Είναι ενασχόληση μόνο με τα του έξω κόσμου ακόμα κι αν κάποιος είναι καλός παρατηρητής. Τα επίκαιρα και τα χρονικά της ημέρας απλός αλλάζουν ημερομηνία, τόπο και πρόσωπα, όμως πάντα συμβαίνουν τα ίδια πράγματα, δεν είναι νέα, δεν είναι επίκαιρα. Επίκαιρο είναι το τώρα, αυτό είναι νέο κάθε στιγμή!

Έχει άλλη άποψη για τον εαυτό του, τον κόσμο και τα πράγματα εκείνος ο παρατηρητής που εξασκεί και αυτοπαρατήρηση, ο εβρισκόμενος σε συνειδησιακή εγρήγορση, εσωτερικά σιωπηλός, στο παρόν. Μπορεί να κάνει αυτοανάλυση, αυτοψυχανάλυση, αυτοκριτική, αυτοστοχασμό, αυτοκυριαρχία και να πράττει με αυτοδιάθεση. Ο διαλογισμός και η φιλοσοφία είναι συντροφιά του! Τα προβλήματα είναι που απουσιάζουν από αυτόν και όχι αυτός από τον εαυτό του. Δεν δημιουργεί προβλήματα κι αν προκύψουν ξέρει τι να κάνει.

«ΓΙΑΤΙ ΥΠΟΦΕΡΟΥΝ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΟΝΤΑ; Διότι επιτρέπουν στην σκέψη και στο συναίσθημα να επεμβαίνουν στις διάφορες περιστάσεις της ζωής. Αν μας βρίσουν, αντιδράμε αμέσως βρίζοντας. Αν μας πληγώσουν την αυτοαγάπη υποφέρουμε και θυμώνουμε. Όταν ατενίσουμε το πανόραμα της ζωής, μπορούμε να δούμε καθαρά ότι υπήρξαμε, ας πούμε, ΣΑΝΙΔΕΣ ΣΤΟΝ ΩΚΕΑΝΟ, ακριβώς επειδή επιτρέψαμε πάντα στις διάφορες περιστάσεις της υπάρξεως μας την επέμβαση του ΝΟΥ και του ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ. Δεν δώσαμε την ευκαιρία στην Ουσία, στο ΕΙΝΑΙ να εκφραστεί μέσα από εμάς.

ΓΙΑΤΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΖΟΜΑΣΤΕ; Αναρωτιέμαι και σας ρωτώ. «Για ένα πρόβλημα» θα μου πείτε. Ο ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΠΟΛΥ ΚΑΚΟΓΟΥΣΤΗ ΣΥΝΗΘΕΙΑ, ΔΕΝ ΧΡΗΣΙΜΕΥΕΙ ΣΕ ΤΙΠΟΤΑ, ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΛΥΝΕΙ. Πρέπει να μάθει κανείς να ζει από ΣΤΙΓΜΗ σε ΣΤΙΓΜΗ, από ΛΕΠΤΟ σε ΛΕΠΤΟ. Γιατί να προβληματίζεται κανείς; Προπάντων, λοιπόν, ας μην επιτρέψουμε στον νου και στα συναισθήματα να μπουν στις διάφορες περιστάσεις της ζωής. Η ανθρώπινη προσωπικότητα οφείλει να γίνει ήρεμη, ΠΑΘΗΤΙΚΗ. Αυτό περιλαμβάνει, από μόνο του, μια τρομερή ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ. Αυτό σημαίνει να μάθεις να ζεις συνειδητά. Αυτό σημαίνει να βάλεις τις βάσεις της ΑΦΥΠΝΙΣΗΣ. Όλοι θα ήθελαν να δουν, ν' ακούσουν, ν' αγγίξουν ή να ψηλαφίσουν τις μεγάλες πραγματικότητες των ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΚΟΣΜΩΝ. Φυσικά, πώς θα μπορούσαν οι κοιμισμένοι να γίνουν πειραματιστές των μεγάλων αληθειών; Πώς θα μπορούσαν όσοι έχουν κοιμισμένη συνείδηση να γίνουν ερευνητές της ζωής στις υπερευαίσθητες περιοχές της φύσεως και του ΚΟΣΜΟΥ; Αν αφυπνίσουμε την συνείδηση, θα μπορέσουμε να δούμε ότι ο κόσμος δεν είναι έτσι όπως τον βλέπουμε.», Σαμαέλ Αούν Βεόρ.

Ζούμε όμως γοητευμένοι από τον αφηρημένο εαυτό μας, έναν εαυτό σακάτη σε νεφελώδης ερημιές αλλοφροσύνης. Ζούμε σε μια πανοραμική πλάνη αποχαύνωσης, ενώ μια ψεύτικη 3D (τρισδιάστατη) λήθη έγινε βουνό που μας πλακώνει! Η Αφύπνιση, από τον ύπνο που μας παίρνει στον ξύπνιο μας και «αλλού πατάμε-αλλού βρισκόμαστε», είναι εκείνο που θα παρήγαγε την σπίθα, η οποία θα έβαζε φωτιά στα κακώς κείμενά μέσα και έξω μας.
Εκείνος που, δίχως το πέπλο της ύπνωσης, θα ξυπνήσει στην πραγματικότητα και θα την δει όπως στ’ αλήθεια είναι… δεν μπορεί να χειραγωγηθεί, να υπνωτιστεί, να παρασυρθεί, να παραπλανηθεί, να εξαπατηθεί, να υποβληθεί, να προσβληθεί, να εξευτελιστεί. Ξέρει ποιος είναι και τι θέλει. Έχει τον δικό του τρόπο να ζει, δεν είναι κανενός οπαδός και τσιράκι.

Φαντάσου έναν λαό σε συνειδησιακή εγρήγορση, που θα έχει αυτά τα χαρακτηριστικά ως αρετές και δυνάμεις δράσεως. Ένας τέτοιος κόσμος θα μπορούσε να οικοδομήσει Μακαριότητα και όχι –που και που- στην τύχη να βιώνει μόνο ψήγματα ευ-τυχίας.

Τα ηλεκτρομαγνητικά εγκεφαλικά κύματα∙ μια άλλη φυσική παράμετρος της πολύπλοκης και πολύπλευρης ύπαρξής μας

(οι επιστημονικές έρευνες, σχετικά με αυτό το κεφάλαιο, είναι ακόμα σε εξέλιξη, αλλά θα μας χρησιμεύσει για το επόμενο κεφάλαιο)

Φαινομενικά άσχετο το θέμα των ηλεκτρομαγνητικών εγκεφαλικών κυμάτων, όμως ας μην ξεχνάμε πως ο φυσικός οργανισμός μας είναι κυριολεκτικά μια μηχανή, μη μας μπερδεύουν η σάρκα και τα οστά.

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος αποτελείται από 100 δισεκατομμύρια νευρώνες, με 10.000 διαφορετικούς τύπους κυττάρων και τρισεκατομμύρια νευρώνες διασύνδεσης που επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω ηλεκτρισμού. Οι ερευνητές έχουν υπολογίσει ότι ένα  πλήρως λειτουργικό μυαλό μπορεί να παράγει 100 βατ (Watt) ηλεκτρικής ενέργειας, μια δραστηριότητα με κυκλική, κυματοειδή φύση. Ο εγκέφαλός μας ρυθμίζει τις δραστηριότητές του μέσω κυμάτων που καταγράφονται στο μυαλό μας εκπέμποντας ελάχιστους ηλεκτροχημικούς παλμούς σε διαφορετικές συχνότητες. Οι τελευταίες μπορούν να γίνουν αντιληπτές με ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα (ΗΕΓ) και μετριούνται σε Ηertz, με ένα Hertz να είναι ένα κυκλικό κύμα, ενώ διακρίνονται στους εξής βασικούς ρυθμούς:

• τα κύματα α (8-13 Hz)
• τα κύματα β (13-30 Hz)
• τα κύματα δ (1-4 Hz)
• και τα κύματα θ (4-8 Hz)

αλλά φαίνεται πως το φάσμα του ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος αποκαλύπτει και μια ακόμη κατηγορία κυμάτων, τα κύματα γ (περίπου 30-70 Hz). Μια από τις παλαιότερες αναφορές γι' αυτά τα κύματα ήταν το 1964 χρησιμοποιώντας καταγραφές της ηλεκτρικής δραστηριότητας από ηλεκτρόδια που είχαν εμφυτευτεί στο οπτικό κέντρο πιθήκων που ήταν ξυπνητοί. Αυτό που παρουσιάζει ενδιαφέρον είναι οτι τα κύματα γ σχετίζονται με τη συνείδηση (consciousness) μια λειτουργία που ακόμη δεν είναι κατανοητή και η οποία κεντρίζει το ενδιαφέρον πολλών επιστημόνων από πολλούς επιστημονικούς κλάδους. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα κύματα γ είναι συνεχώς παρόντα κατά τη διάρκεια της χαμηλής τάσεως γρήγορης νεοφλοιικής δραστηριότητας (low voltage fast neocortical activity (LVFA)), που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της διαδικασίας του ξυπνήματος και κατά τη διάρκεια του ύπνου REM. Πρόσφατα πειράματα έχουν δείξει οτι τα κύματα γ είναι συνεχώς παρόντα σε αρουραίους κατά την διάρκεια της LVFA που εμφανίζεται στη διάρκεια της χειρουργικής αναισθησίας. Κάποιοι ερευνητές ωστόσο δεν διακρίνουν τα κύματα γ ως ξεχωριστή κατηγορία αλλά τα τοποθετούν στα κύματα δ.

Η ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου καταγράφεται πλέον και με πιο σύγχρονα μέσα, όπως μαγνητικούς τομογράφους που δίνουν τη δυνατότητα ακριβή εντοπισμού του σημείου του εγκεφάλου που παρουσιάζει την ηλεκτρική δραστηριότητα και το πώς αυτή μεταναστεύει από περιοχή σε περιοχή. Για παράδειγμα μπορούν να γίνονται εμφανείς οι περιοχές που δραστηριοποιούνται κατά τη διάρκεια του ύπνου, οι οποίες εντοπίζονται σε μικρότερο όγκο σε σχέση με τη λειτουργία ενός εγκεφάλου σε εγρήγορση (ξύπνιου).

Αναλυτικότερα:

Τα κύματα Βήτα είναι έντονα όταν είμαστε σε σωματική εγρήγορση ή διέγερση. Επί παραδείγματι: τα επίπεδα των εγκεφαλικών κυμάτων Βήτα είναι υψηλότερα όταν νιώθουμε ένταση ή φόβο ή όταν κάποιος δίνει μια δημόσια ομιλία, παρουσιάζει μια εκπομπή ή κάνει μάθημα σε μια αίθουσα διδασκαλίας.
Tα κύματα Άλφα καταγράφονται όταν είμαστε σε μια κατάσταση πνευματικής και φυσικής χαλάρωσης, διατηρώντας ωστόσο την επίγνωση όσων συμβαίνουν γύρω μας, αλλά σε κατάσταση ελλιπούς συνειδησιακής εγρήγορσης. Είναι τότε εύκολο να χειραγωγηθούμε.

Τα κύματα Θήτα αποτυπώνουν μια κατάσταση υπνηλίας. Όταν κάνετε μια δραστηριότητα μηχανικά (αυτόματα), ένα ντους, οδήγηση σε μεγάλες ευθείες, γενικώς όταν δεν δεσμεύετε την προσοχή σας σε κάτι, είναι πιθανό να έχετε αυξημένα κύματα Θήτα.

Τα κύματα Δέλτα καταγράφονται σε περίπτωση αναισθησίας ή βαθιού ύπνου. Όταν εντείνεται η δραστηριότητά τους αυξάνεται η παραγωγή ορμονών αντιγήρανσης. Οι βουδιστές μοναχοί που είναι εκπαιδευμένοι στο διαλογισμό παράγουν πολύ υψηλά επίπεδα εγκεφαλικών κυμάτων Δέλτα.

Η ταχύτερη καταγεγραμμένη συχνότητα εγκεφαλικών κυμάτων είναι η Γάμμα που θεωρείται ότι συνδέει και επεξεργάζεται πληροφορίες από όλες τις περιοχές του εγκεφάλου. Υψηλές συχνότητες εγκεφαλικών κυμάτων Γάμμα σχετίζονται με υψηλό επίπεδο νοημοσύνης, συμπόνιας, αυτοελέγχου και ευτυχίας, γρήγορη επεξεργασία πληροφοριών, ενώ εντείνουν την αντίληψη του κόσμου μέσω και των πέντε αισθήσεων. Συνδέονται επίσης με βελτιωμένη μνήμη και αυξημένη αντίληψη της πραγματικότητας. Όσοι έχουν έλλειψη αυτών των εγκεφαλικών κυμάτων, μεταξύ άλλων, συχνά εμφανίζουν μαθησιακά προβλήματα. Μια συγκεκριμένη συχνότητά τους (40 Hz) έχει αποδειχθεί ότι ρυθμίζει τη διαδικασία της μνήμης και είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε άτομα που δυσκολεύονται να θυμηθούν ονόματα, γεγονότα κ.λπ. Έρευνες έχουν επίσης δείξει ότι τα κύματα Γάμμα λειτουργούν σαν αντικαταθλιπτικό, ενώ είναι η πιο κοινή κατάσταση για τους αθλητές υψηλών επιδόσεων τη στιγμή που πετυχαίνουν τα ρεκόρ τους.

Πληροφορίες παρμένες από: Βικιπαίδεια, από: Ντίνα Πετροπούλου
in_dina@yahoo.com, από: http://www.geocities.com/aggelopolis/hebrainwaves.htm,

& Ε. Καμπισοπούλου, Ψυχολόγο, Μsc, PgD, DHP.

Υπάρχει ομοιότητα λειτουργίας μεταξύ κινηματογράφου, τηλεόρασης και εγκεφάλου;

Πως αυτά μπορούν να επηρεάζονται από τους δεσμοφύλακες του σπηλαίου και της ψυχολογικής μας φυλακής;

Έχω μιλήσει για την αρχή του κινηματογράφου σε σχέση με το σπήλαιο. Οι εφαρμογές του όμως είναι τόσο διαδεδομένες για τον λόγο ότι αντιγράφει και «εκμεταλλεύεται» τις ανθρώπινες εγκεφαλικές λειτουργίες… Ο κινηματογράφος βασίζεται σε ένα ελάττωμα του ανθρώπινου ματιού, που ονομάζεται "μετείκασμα", ένας στιγμιαίος οπτικός ερεθισμός διαρκεί αρκετά αφού εξαφανιστεί η αιτία που το προκάλεσε γιατί χρειάζεται επεξεργασία από τον εγκέφαλο. Η εικόνα (είδωλο) που σχηματίζεται στον αμφιβληστροειδή από ένα αντικείμενο δεν χάνεται αμέσως, αλλά παραμένει και μετά την εξαφάνιση του. Ο κινηματογράφος στηρίζεται πάνω σε αυτή την αρχή για να λειτουργήσει. Δεν είναι τίποτα άλλο δηλαδή, από μια αλληλουχία φωτογραφιών που κινούνται με 24 καρέ το δευτερόλεπτο (όπως λέγεται η μια φωτογραφία στην κινηματογραφική ορολογία). Όλες μαζί οι φωτογραφίες αποτελούν το κινηματογραφικό φιλμ. Έτσι πριν ακόμα εξαφανιστεί το μετείκασμα της μιας εικόνας, να έρχεται η άλλη εικόνα, τότε οι εικόνες αυτές "συγχωνεύονται" και δημιουργούν μια συνεχή ροή εντυπώσεων. Με αυτόν τον τρόπο ο κινηματογράφος δίνει την εντύπωση της κίνησης.

Π.χ. όλοι μας ξέρουμε τα μικρά βιβλιαράκια (Flipbooks) που με τον αντίχειρα στρίβουμε γρήγορα τις σελίδες και βλέπουμε σκιτσάκια να κινούνται.
Με την ίδια λογική των Flipbooks λειτουργεί η κινούμενη εικόνα στις αίθουσες προβολής και στις οθόνες της τηλεόρασης ή του υπολογιστή μας. Στατικές μορφές μοιάζουν να κινούνται γιατί προβάλλονται γρήγορα. Πόσο γρήγορα; Με ταχύτητα 24 (κινηματογράφο) ή 25 (τηλεόραση) εικόνες το δευτερόλεπτο!
Μπορώ να υπολογίσω, λοιπόν, πόσες εικόνες προβάλλονται όταν βλέπω:
μία ταινιούλα 1 λεπτού  (60 x 25 = 1.500 εικόνες).
μία ταινία μιας ώρας (60 x 1.500 = 90.000 εικόνες). 

Παρομοίως η μία σκέψη ακολουθεί την άλλη με διαφορά χρόνου, αλλά όταν δεν βρισκόμαστε σε κατάσταση εγρήγορσης, νομίζουμε πως υπάρχει μια συνεχής ροή, την οποία μάλιστα πιστεύουμε πως εμείς τις προκαλούμε. Δηλαδή, ότι σκεφτόμαστε ανεξάρτητοι ενώ στην πραγματικότητα αυτό που κάνουμε είναι να είμαστε παγιδευμένοι μέσα στις σκέψεις και τις επιθυμίες του αθέατου υποσυνείδητου. Πράγμα που μας κάνει να μην έχουμε εμείς τον έλεγχο του τι σκεπτόμαστε, πως νιώθουμε και τι κάνουμε, αφού δράμε υπνωτισμένοι από αυτό, σε μια χαμηλή συχνότητα εγκεφαλικών κυμάτων.

Ο Βούδας είχε παρομοιάσει την αίσθηση που έχουμε για τον εαυτό μας, δηλαδή, ότι είμαστε ένα διαρκές εγώ που σκέφτεται, κρίνει, σχολιάζει, αναλύει, φαντάζεται, θυμάται, ονειρεύεται κλπ. με την εντύπωση που έχουμε όταν βρισκόμαστε σε ένα δωμάτιο χωρίς να φυσάει από πουθενά∙ πως η φλόγα ενός αναμένου κεριού είναι συμπαγής, σταθερή κι ακίνητη. Με τον ίδιο τρόπο, αυτές τις εναλλαγές στον εαυτό μας εάν δεν τις παρατηρήσουμε προσεκτικά, ποτέ δεν θα δούμε από πού προέρχονται και τι είναι. Έτσι κι εμείς θα νομίζουμε πως είμαστε άγρυπνοι, ένας και κυρίαρχος του εαυτού μας και πως όλα τα κάνουμε εμείς. Ο Πήτερ Ουσπένσκι όμως έχει άλλη άποψη, από την δική μας, για τους μη αφυπνισμένους: «Ξεκινάμε με τον πλουραλισμό μας. Όταν πρωτομίλησα για τα πολλά "εγώ" (ελαττώματα ή αδυναμίες τα οποία εμφανίζονται σαν «οντότητες» και έχουν επιθυμία, θέληση και δύναμη να μας υποβάλλουν) μέσα μας, είπα πως καινούρια "εγώ" ξεπηδούν κάθε στιγμή, ελέγχουν τα πράγματα για λίγο και εξαφανίζονται και πολλά από αυτά δε συναντιούνται ποτέ. Όταν συνειδητοποιείτε ότι δεν είστε ένας, αλλά πολλοί, ότι γνωρίζετε κάτι στα σίγουρα το πρωί και το απόγευμα δε γνωρίζετε τίποτα γι' αυτό, τότε αυτή η συνειδητοποίηση είναι η αρχή. Δεν εννοώ ότι αν συνειδητοποιήσουμε αυτόν τον πλουραλισμό μπορούμε να τον αλλάξουμε και να γίνουμε διαφορετικοί, αλλά αυτή η συνειδητοποίηση είναι το πρώτο βήμα.» Το ίδιο ισχυρίζεται και ο Σαμαέλ, λέει: «Όταν ένας πραγματικά θέλει να γνωρίσει τον εαυτό του, οφείλει να αυτοπαρατηρείται και να προσπαθεί να γνωρίσει τα διαφορετικά “Εγώ” που στριμώχνονται μέσα στην προσωπικότητα. Αν κανείς από τους αναγνώστες μας δεν καταλαβαίνει ακόμα την Διδασκαλία μας των πολλών “Εγώ”, τούτο οφείλεται αποκλειστικά στην έλλειψη πρακτικής πάνω στην Αυτοπαρατήρηση. Όσο κανείς εφαρμόζει την Εσωτερική Αυτοπαρατήρηση, θ’ ανακαλύπτει από μόνος του πλήθη πολλά, πολλά Εγώ που ζουν μέσα στην ίδια μας την προσωπικότητα», από το βιβλίο «η επαναστατική ψυχολογία». Ενώ ο τρανός λόγος του Ν. Καζαντζάκη, από την “Ασκητική”, δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας πως το θέμα των πολλών εγώ (ή όπως αλλιώς θέλει κάποιος να ονομάσει τα ελαττώματά μας), είναι εξέχουσας σημασίας για διερεύνηση: «Το πρώτο σου χρέος πλαταίνοντας το εγώ σου είναι, στην αστραπόχρονη τούτη στιγμή που περπατάς στη γης, να μπορέσεις να ζήσεις την απέραντη πορεία, την ορατή και την αόρατη, του εαυτού σου.

Δεν είσαι ένας· είσαι ένα σώμα στρατού. Μια στιγμή κάτω από τον ήλιο φωτίζεται ένα από τα πρόσωπα σου. Κι ευτύς σβήνει κι ανάβει άλλο, νεώτερο σου, ξοπίσω σου.

Η ράτσα σου είναι το μεγάλο σώμα, το περασμένο, το τωρινό και το μελλούμενο. Εσύ είσαι μια λιγόστιγμη έκφραση, αυτή είναι το πρόσωπο. Εσύ είσαι ο ίσκιος, αυτή το κρέας.

Δεν είσαι λεύτερος. Αόρατα μυριάδες χέρια κρατούν τα χέρια σου και τα σαλεύουν. Όταν θυμώνεις, ένας προπάππος αφρίζει στο στόμα σου. όταν αγαπάς, ένας πρόγονος σπηλιώτης μουγκαλιέται. όταν κοιμάσαι, ανοίγουν οι τάφοι μέσα στη μνήμη και γιομώνει βουρκόλακες η κεφαλή σου.

Ένας λάκκος αίμα είναι η κεφαλή σου, και μαζώνουνται κοπάδια κοπάδια οι γίσκιοι των πεθαμένων και σε πίνουν να ζωντανέψουν.»

(Όμως, για να μην επεκταθώ σε άλλο θέμα θα παραμείνω στα του ύπνου…)

Ωστόσο, εκείνος που επιστρέφει στον εαυτό του, ζει στο παρόν και αυτοπαρατηρείται βλέπει μια άλλη πραγματικότητα από την δική μας. Αυτόματος αλλάζει κατάσταση συνείδησης και ο εγκέφαλος του με όλο τον οργανισμό ακολουθούν την εγρήγορση σε μια καθάρια ευεξία, σε μια φυσική ζωντάνια, με ενεργητικότητα και ψυχραιμία πρωτόγνωρες. Η εγρήγορση είναι φως γιατί όπου ενεργά στρέφεται η προσοχή φωτίζει και διαλύει τις σκιές του σπηλαίου εαυτού (ψυχολογικής φυλακής-υποσυνείδητου) και του κόσμου όπου ζούμε σκλάβοι.

Ένας απ’ τους τοίχους με τις σκιές του σπηλαίου στην εποχή μας είναι και η τηλεόραση. Συνήθως αδυνατούμε να συνειδητοποιήσουμε ότι όταν την ανοίγουμε, εκείνο που βλέπουμε ως σταθερή ροή των εικόνων στην πραγματικότητα τρεμοπαίζει (κάτι παρόμοιο με το κερί και την εναλλαγή των “εγώ” μέσα μας). Αν και δεν το βλέπουμε αυτό συνειδητά, το επαναλαμβανόμενο σχέδιο των εικόνων που τρεμοπαίζουν δημιουργεί ένα γεγονός που είναι παρόμοιο με την ύπνωση στον τηλεθεατή.

Ο ερευνητής Herbert Krugman, αναφέρει σε μελέτες του ότι: «μέσα σε 30 δευτερόλεπτα από την τηλεοπτική παρακολούθηση τα εγκεφαλικά κύματα μεταβάλλονται από τα κυρίως βήτα κύματα, που δείχνουν την δυνατότητα άγρυπνης και συνειδητής προσοχής, στα κυρίως άλφα κύματα, που δείχνουν απώλεια συγκέντρωσης και έλλειψη προσοχής. Το αριστερό τμήμα του εγκεφάλου που επεξεργάζεται τις πληροφορίες λογικά και αναλυτικά, αποσυντονίζεται και το δεξιό ημισφαίριο του εγκεφάλου, που επεξεργάζεται τις πληροφορίες συναισθηματικά και χωρίς κριτική, επιτρέπεται να λειτουργήσει χωρίς εμπόδιο». Άρα: το πρόσωπο που παρακολουθεί TV μένει παθητικός δέκτης, σε ο,τιδήποτε κακόβουλο. Λόγω αυτού του φαινομένου, η τηλεόραση μεταδίδει τις πληροφορίες, που δεν αξιολογούνται κατά την διάρκεια της έκθεσης (κάτι σαν ύπνωση). Κατά την παρακολούθηση της τηλεόρασης, δεν οργανώνουμε ορθολογικά τις πληροφορίες που φτάνουν μέσα στο υποσυνείδητο και ως θεατές γινόμαστε ευεπηρέαστοι.

Για παράδειγμα: φαινομενικώς «σημαντικά» δίκτυα ειδήσεων μας βομβαρδίζουν συνεχώς με τη πιθανότητα μιας ατελείωτου ποσότητας σεναρίων, τα οποία παράγουν το φόβο και διαμορφώνουν τις αντιδράσεις μας στις πραγματικές καταστάσεις. Αυτό είναι «προφητικός προγραμματισμός», μας εξοικειώνει με μια ιδέα έτσι ώστε όταν την εφαρμόζουν να το αναμένουμε και να παραμένουμε αδρανείς, δίχως να αναρωτιόμαστε τι συμβαίνει ή να ζητάμε εξηγήσεις.

Προκειμένου να επανακτήσουμε τον έλεγχο του μυαλού και του νου μας, πρέπει πρώτα να μάθουμε να μην είμαστε «καλοί» δέκτες στο σήμα που εκπέμπει ο κάθε πομπός προπαγάνδας. Αν αποσυνδέουμε το σήμα, με το να κλείσουμε τη TV∙ θα συνειδητοποιήσουμε τότε ότι ο κόσμος που ζούμε είναι ξαφνικά πολύ άγνωστος σε μας. Θα δούμε ότι ειδήσεις καμίας σπουδαιότητας συζητούνται συνεχώς και αναλύονται, και όπως ακούμε τις συνομιλίες των ανθρώπων γύρω από μας, συνειδητοποιούμε ότι μιλούν σαν ρομπότ επαναλαμβάνοντας ακριβώς το τι έχουν ακούσει στις ειδήσεις. Ο Zbigniew Brzezinski, στο βιβλίο του «Μεταξύ δύο ηλικιών», αναφέρει: «σύντομα, το κοινό θα είναι ανίκανο στο λόγο ή να σκεφτεί για τον εαυτό του. Θα είναι σε θέση μόνο να παπαγαλίσουν τις πληροφορίες που έχουν δοθεί στις ειδήσεις της προηγούμενης νύχτας.»

Ζούμε υπνωτισμένοι σε μια ψευδαίσθηση φυγής,

άνευ αυτοπροστασία, στην θλιβερή απουσία της σιωπής.

Ακόμα περισσότερο… όταν είμαστε εμπρός σε μια οθόνη, η ενδιάμεση απόσταση χάνεται, δεν βλέπουμε αντικείμενα γύρω μας ή ανθρώπους… τίποτα! Είμαστε εμείς και ότι προβάλει η οθόνη, σε μια φυγή, σε μια ψευδαίσθηση. Ταυτισμένοι με το θέμα ή με τον ήρωα μέσα σε ένα εικονικό περιβάλλον, δεν δίνουμε σημασία στους άλλους, πολλές φορές δεν ακούμε τι μας λένε. Άλλες φορές, απορροφημένοι από κάτι που διαβάζουμε είμαστε επίσης ταυτισμένη με το γεγονός και αλλάζουμε μηχανικά τις σελίδες χωρίς να έχουμε καταλάβει τίποτα, ή όταν περπατάμε και σκεφτόμενοι κάτι που θυμηθήκαμε ή σχολιάζοντας κάτι που είδαμε δεν αντιλαμβανόμαστε όλα όσα διαδραματίζονται γύρω και μέσα μας. Σε τέτοιες στιγμές μπορεί να πάθουμε ατύχημα, μπορεί να μας ληστέψουν ή μπορεί να γίνουμε παθητικοί δέκτες ενός υποβολέα που θέλει να μας περάσει ένα κρυφό μήνυμα στο υποσυνείδητο για να μας χειραγωγήσει· το μόνο εύκολο! Σε κείνες τις στιγμές, δεν έχουμε συνείδηση της πραγματικότητας και ας είμαστε ξυπνητοί. Τι συμβαίνει; Κάποιος, ίσως θα πει: «μα εκείνη την ώρα είμαι συγκεντρωμένος σε αυτό που κάνω ή που με ενδιαφέρει». Έχει κάποιο δίκιο, όμως είναι συγκεντρωμένος σκόπιμα ή απορροφημένος έως αφηρημάδας; Είναι ταυτόχρονα παρατηρητής του εαυτού του, χωρίς εσωτερική φλυαρία; Διατηρεί την εγρήγορση, με το να έχει αντίληψη της πραγματικότητας; Έχει τον ενεργό έλεγχο του τι κάνει πατώντας στο παρόν, εδώ; Κατά πόσο κατευθύνουμε την προσοχή μας, συγκεντρωμένη σε κάτι που πραγματικά μας ενδιαφέρει, δίχως να είμαστε ξεχασμένοι στον κόσμο του σπηλαίου με τις συνήθειες και τις ψευδαισθήσεις του;

«Μα πως είναι δυνατόν να προλάβω τα κάνω όλα αυτά, μέσα στην καθημερινότητά μου;», λέει κάποιος. Αυτά που λέω απόψε -στην ουσία- είναι πολύ λιγότερα από αυτά που ήδη κάνουμε. Ζούμε πολύπλοκα, μπερδεμένοι, σε συσκότιση, με χίλια δυο στο νου μας. Με υπερεντάσεις, άγχη, στενοχώριες, καταθλίψεις∙ ενώ, σε αντίθεση το να ζούμε ψύχραιμοι παρατηρητές του εαυτού και του κόσμου, ατάραχοι εδώ και τώρα στην πραγματικότητα για να απελευθερωθούμε μας φαίνεται βουνό! Πράγματι είναι, αλλά και το να μάθουμε να περπατάμε όταν ήμασταν μωρά δεν ήταν εύκολο πράγμα, να μάθουμε να μιλάμε δεν ήταν, το να μάθουμε να ζούμε –που ποτέ δεν μάθαμε- σίγουρα είναι! Όμως για όσους οραματίζονται-ονειρεύονται έναν άλλο κόσμο επιβάλλεται!

Τι σημαίνει «να είμαστε προσεκτικοί»

σε ένα συσχετισμό της αυτοπαρατήρησης με την κβαντομηχανική

(«Η Κβαντική Μηχανική (ή Κβαντική Φυσική ή Κβαντομηχανική), είναι αξιωματικά θεμελιωμένη θεωρία της φυσικής, που αναπτύχθηκε με σκοπό την ερμηνεία φαινομένων που η Νευτώνεια μηχανική αδυνατούσε να περιγράψει. Η κβαντομηχανική περιγράφει τη συμπεριφορά της ύλης στο μοριακό, ατομικό και υποατομικό επίπεδο. Ο όρος κβάντο (quantum, μικρή ποσότητα - προέρχεται από τη λέξη quantus που στα Λατινικά σημαίνει πόσο) αναφέρεται σε διακριτές μονάδες που χαρακτηρίζουν συγκεκριμένες φυσικές ποσότητες, όπως η ενέργεια ενός ατόμου ύλης σε κατάσταση ηρεμίας», Βικιπαίδεια)

Οι κβαντομηχανικοί ερευνώντας την λειτουργία του εγκεφάλου και σκαλίζοντας κάθε του γωνιά, ενώ δεν δυσκολεύονται να επιβεβαιώσουν πως υπάρχει ένας παρατηρητής· ο οποίος μπορεί να ενεργήσει σαν ουδέτερο στοιχείο σε σχέση με τις υπόλοιπες δραστηριότητες, δεν μπορούν ωστόσο να τον εντοπίσουν. Είναι λοιπόν για κείνους, ένας άγνωστος επιβάτης μέσα μας που ατομικά ο καθένας μπορεί να τον επιβεβαιώσει, όταν ο ίδιος γίνεται ουδέτερος παρατηρητής του εαυτού του ή του έξω κόσμου: «Από την σκοπιά της κβαντομηχανικής ξέρουμε τι κάνει ο παρατηρητής δεν ξέρουμε, όμως, ούτε ποιος, ούτε τι είναι ο παρατηρητής», «κι όμως έχουμε την αίσθηση ότι είμαστε παρατηρητές του κόσμου.», από το ντοκιμαντέρ: «What the Bleep Do we know». Ο παρατηρητής σε εγρήγορση και ελέγχοντας την προσοχή του δίνατε -εάν έχει τον λόγο και το επιθυμεί- σιγά-σιγά να αλλάξει τον εαυτό του με μικρά, σταθερά βήματα γνωρίζοντάς τον και να απελευθερωθεί από τα δεσμά του σπηλαίου. Η κβαντομηχανική θεωρία, συνηγορεί: «Νευρικά κύτταρα που ερεθίζονται ταυτόχρονα συνεργάζονται. Με την επανάληψη, οι νευρώνες αποκτούν μια σχέση διαρκείας. Αν θυμώνεις καθημερινά, αν απογοητεύεσαι κάθε μέρα. Αν κάθε μέρα υποφέρεις… ή νοιώθεις ταπεινωμένος…

Τότε κάθε μέρα τροφοδοτείς το ίδιο νευρικό δίκτυο. Αυτό το δίκτυο αποκτάει μια μακρόχρονη σχέση με όλα να νευρικά κύτταρα που ονομάζονται ταυτότητα. Νευρικά κύτταρα που δεν ερεθίζονται πλέον μαζί δεν συνεργάζονται πλέον. Έτσι χάνουν την μακρόχρονη σχέση μεταξύ τους. Γιατί κάθε φορά που διακόπτεται η εγκεφαλική διαδικασία που προκαλεί χημικές αντιδράσεις στο σώμα μας, νευρικά κύτταρα που ενέχονται αρχίζουν να σπάνε τη σχέση. Αν διακόπτουμε τη διαδικασία και παρατηρούμε τι συμβαίνει, αν δεν αντιδρούμε αυτόματα, αλλά παρατηρούμε τι συμβαίνει τότε δεν είμαστε ένα ον ευσυγκίνητο που αντιδρά στο περιβάλλον αυτόματα.», από το ντοκιμαντέρ: «What the Bleep Do we know». Εδώ παίζει ρόλο η εγρήγορση της συνείδησης, που αν βρίσκεται σε επιφυλακή δεν επιτρέπει την ταύτισή μας με τα εξωτερικά γεγονότα του σπηλαίου ή τις εσωτερικές καταστάσεις μνήμης για να συγκινηθούμε μηχανικά.

«Για κάθε συγκίνηση υπάρχει η αντίστοιχη χημική ουσία. Τη στιγμή που βιώνουμε μια συγκίνηση στο μυαλό ή το σώμα ο υποθάλαμος ελευθερώνει μέσα στο αίμα τα πεπτίδια που συγκεντρώνει. Και αμέσως οδηγούνται σε διάφορα σημεία του σώματος. Κάθε κύτταρο έχει αυτούς τους δέκτες εξωτερικά.»

«Κάθε κύτταρο είναι ζωντανό, έχει «συνείδηση». Ειδικά αν την ορίσουμε ως την οπτική γωνία του παρατηρητή.», από το ντοκιμαντέρ: «What the Bleep Do we know». Εάν τον παρατηρητή τον ορίσουμε ως ένα σχεδόν αυτόνομο εγώ ή ελάττωμα ή αδυναμία που κάποτε δημιουργήσαμε στον ψυχισμό μας (υποσυνείδητο) και πλέον έχει την ανάγκη επιβίωσής του… όταν αυτό δεκτή ένα εξωτερικό ερέθισμα, που συσχετίζεται με το ενδιαφέρον του, τότε θα επιχειρήσει να χρησιμοποιήσει κάθε μέσω να δελεάσει το άτομο με εικόνες, σκέψεις και συναισθήματα που θα ανασύρει από το παρελθόν του υποσυνείδητου για να το παρασύρει σε συμμετοχή. Εάν το άτομο ήδη κοιμάται συνειδησιακά, ο ύπνος βαθαίνει και αντιδρά μηχανικά στο ερέθισμα, δεν μπορεί να αντισταθεί, μέχρι που επιτάσσει ολόκληρο τον οργανισμό προς όφελός του. Ενώ κάθε φορά γίνεται και πιο δυνατή μια αδυναμία ή ελάττωμα ή εγώ αντίστοιχα το άτομο -ως συνείδηση- γίνεται όλο και πιο αδύναμο, γίνεται μαριονέτα του αθέατου κόσμου του υποσυνείδητού του. Τελικά όμως γίνεται ένα υποχείριο και για τους εξωτερικούς τυράννους, αφού τον δελεάζουν κατάλληλα και τον τραβούν σαν «σκυλί» σε παγίδες υποδούλωσης με ένα απλό κόκαλο! 

«Δημιουργούμε συνθήκες που να ικανοποιούν τις βιοχημικές ορέξεις του σώματός μας», «ο τοξικομανής αυξάνει συνεχώς τη δόση για να πετύχει την ευφορία που ζητάει ο οργανισμός του. Δηλαδή, αν δεν μπορείς να ελέγξεις τη συναισθηματική σου φόρτιση, είσαι εθισμένος σε αυτή.», από το ντοκιμαντέρ: «What the Bleep Do we know».

Ο άνθρωπος είτε είναι τοξικομανής είτε όχι πάντα έχει την τάση να εθίζεται σε διάφορα και να τα κάνει συνήθειες εξάρτησης. Δεν θέλει να λυθεί… ακόμα κι από τα δεσμά που τον κρατούν στον εφιάλτη του σπηλαίου∙ ενώ πολεμάει ενάντια σε όποιον προσπαθήσει να τον ξυπνήσει. Δεν θέλει να φύγει από την κόλασή του αλλά να φεύγει μέσα από ψεύτικες ονειρώξεις φυγής. Για παράδειγμα: η εξάρτηση της τηλεόρασης είναι τόσο μεγάλη, που αν σταματήσει να εκπέμπει το σήμα της τηλεόρασης για μια μόνο μέρα, θα εξαγριωθεί περισσότερο απ’ ότι να τον βιάσης. Χιλιάδες βιασμοί κάθε μέρα δεν γίνονται γνωστοί, όχι μόνο από τον ανόητο φόβο του «στιγματισμού», αλλά γιατί είναι τόσο αποδεκτό το να μας βιάζουν όσο και να το ξεχνάμε· επιβραβεύοντας έτσι τους βιαστές-βασανιστές μας. Αρκεί, με κάθε τρόπο, να μας ταΐζουν φυγή από την πραγματικότητά μας την οποία δεν αντέχουμε. Αλλαγή όχι-όχι αλλαγή, μόνο φυγή! Η αλλαγή του εαυτού με συνέπεια την αλλαγή του σκηνικού του κόσμου θέλει προσπάθεια∙ και ποιός έχει την αρετή της ανδρείας;

«Διαλέγουμε από όλες τις πλάνες μας, μιαν, εκείνη που περισσότερο ταιριάζει με μας, και την ανακηρύχνομεν Αλήθεια.» Ν. Καζαντζάκης, (Συμπόσιον). Έτσι, συνεχίζουμε τον ύπνο «μακάριοι» και ξεχασμένοι!

Ζώντας το παρόν παύεις να γερνάς;

(Εδώ δίνω μια περίληψη ενός επιστημονικού άρθρου που εντόπισα στο διαδίκτυο)

 

«Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι ένας νους που βρίσκεται εστιασμένος στο παρόν υποδεικνύει την ευημερία, ενώ η μετατόπιση της ενέργειας μας στο παρελθόν ή στο μέλλον μπορεί να οδηγήσει σε δυστυχία. Τώρα, μια προκαταρκτική μελέτη UCSF δείχνει μια σχέση μεταξύ της περιπλάνησης του νου και της γήρανσης, εξετάζοντας έναν βιολογικό δείκτη της μακροζωίας στο DNA μας».

«Το να είσαι εστιασμένος στο παρόν ορίστηκε ως μια κλίση να επικεντρώνεται κανείς στις τρέχουσες εργασίες, ενώ η νοητική περιπλάνηση ορίστηκε ως η κλίση να έχει κάποιος σκέψεις για άλλα πράγματα εκτός από τι παρούσες εργασίες ή απλά οι σκέψεις του να βρίσκονται «κάπου αλλού».
«Πολλοί επαγγελματίες της πνευματικής υγείας μας λένε να μην αρνούμαστε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, αλλά και να μην χανόμαστε σε αυτά. Οι ψυχολογικές επιστήμες μας έχουν δείξει ότι όντας παρόντες, αποκτούμε μεγαλύτερη εγρήγορση και εσωτερική ασφάλεια, επιτρέποντάς μας να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις πιο αντικειμενικά και με μεγαλύτερη ηρεμία.»
«Το ανθρώπινο γονιδίωμα είναι γεμάτο με τουλάχιστον τέσσερα εκατομμύρια διακόπτες γονίδια που κατοικούν σε κομμάτια του DNA που κάποτε είχαν απορριφθεί ως "σκουπίδια", αλλά αποδεικνύεται ότι το λεγόμενο junk DNA διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στον έλεγχο του τρόπου που συμπεριφέρονται τα κύτταρα, όργανα και άλλοι ιστοί. Η ανακάλυψη, που θεωρείται ένα σημαντικό ιατρικό και επιστημονικό επίτευγμα, έχει τεράστιες συνέπειες για την υγεία του ανθρώπου και της συνείδησης, επειδή πολλές σύνθετες ασθένειες φαίνεται να προκαλούνται από μικροσκοπικές αλλαγές σε εκατοντάδες διακόπτες γονίδια.»
«Οι μέθοδοι των συνειδητών διαλογισμών, οι οποίες προωθούν την προσοχή στο παρόν με μια συμπονετική στάση αποδοχής, οδηγούν σε αυξήσεις σε ορισμένες πτυχές της υγείας. Όντας παρόντες και σε εγρήγορση με αγνότητα και χωρίς κρίση σημαίνει επίσης ότι δεν έχουμε κανένα συναίσθημα γύρω από τις παρατηρήσεις μας. Η συναισθηματική ευεξία μας δεν τοποθετείται στα αποτελέσματα των συνθηκών της ζωής μας. Η ευημερία μας τοποθετείται στον εσωτερικό μας εαυτό και καθορίζεται από την επιλογή που κάνουμε για να παραμένουμε ήρεμοι, εστιασμένοι και επεκτατικοί γύρω από τις πολλαπλές δυνατότητες των περιστατικών των οποίων είμαστε μάρτυρες».
«Τώρα έχουμε αποδείξεις για ένα νέο τύπο θεραπείας από την οποία το DNA μπορεί να επηρεαστεί και να επαναπρογραμματιστεί ανάλογα με τον τρόπο που σκεφτόμαστε, χωρίς φυσικά την τροποποίηση ενός μόνο γονιδίου," δήλωσε η καθηγήτρια και γενετίστρια Karina Mika.
«Μια σειρά από θεωρίες που αφορούν τον συγκινησιακό τομέα δείχνει ότι η αύξηση της προσοχής στο παρόν οδηγεί σε λιγότερη καταπίεση των αρνητικών συναισθημάτων, και ως εκ τούτου σε μικρότερο φαινόμενο της νοητικής αναπήδησης σε παρελθούσες καταπιεσμένες συγκινησιακές καταστάσεις", δήλωσε ο Wendy Berry Mendes, PhD, αναπληρωτής καθηγητής και συν-συγγραφέας της μελέτης αυτής. «Εναλλακτικά, ο έλεγχος της προσοχής μπορεί να μας βοηθήσει να ερμηνεύσουμε τα συναισθήματα με έναν πιο εποικοδομητικό τρόπο, αυτό που ονομάζουμε “θετικές επανεκτιμήσεις”. Τέτοιες μορφές σκέψης έχουν συνδεθεί με υγιείς φυσιολογικές καταστάσεις.»
"Κατά τη διάρκεια πολλών χιλιετιών οι νόες και η φυσική μας ύπαρξη έχουν γίνει μηχανές του χρόνου προγραμματισμένα να γεράσουν και να λήξουν, αλλά δεν είναι απαραίτητο να συμβαίνει αυτό», είπε η Mika. "Το να μην γερνάς θα μπορούσε να είναι τόσο απλό όσο η αλλαγή της συναισθηματικής μας κατάστασης και του τρόπου που σκεφτόμαστε», κατέληξε.
Η έρευνα καθοδηγήθηκε από τρεις Αμερικανούς, συμπεριλαμβανομένων των Μπλάκμπερν, ο οποίος συν-ανακάλυψε το ένζυμο της τελομεράσης, το 1985. Οι επιστήμονες αυτοί έλαβαν το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας / Ιατρικής το 2009 για το έργο αυτό. Πηγή: http://www.awakengr.com/2012/12/blog-post_8.html#ixzz2T1PYMorJ, Under Creative Commons License: Attribution Share Alike.

Για το πόσο σημαντικό είναι το να είμαστε προσεκτικοί στο παρόν, με σκοπό να φτάσουμε στο φως της γνώσης του εαυτού (έξω απ’ το σπήλαιο), η Ινδική σοφία –εντελώς ωμά- μας αναφέρει: «Οι προσεκτικοί ΔΕΝ πεθαίνουν ποτέ. Οι απρόσεκτοι είναι ΗΔΗ νεκροί», (Νταμαπάντα). Μα κι ο Ηράκλειτος, δεν είναι λιγότερο ευθύς: «Θάνατος είναι ό,τι βλέπουμε στον ξύπνιο μας κι όνειρα ό,τι βλέπουμε στον ύπνο.»

Το να ξυπνά κανείς στην πραγματικότητα

Το να ξυπνά κανείς στην πραγματικότητα της σπηλιάς και μετά να βγαίνει στο φως του ιδεώδους είναι ένα άφατο «όνειρο». Μετά… όλα ξεκαθαρίζουν και παίρνουν τον δρόμο της αλλαγής του κόσμου. Για τον ύπνο αυτό, που τώρα διακατέχει τον επονομαζόμενο άνθρωπο, η ελίτ της εξουσίας των κοιμισμένων θνητών του σπηλαίου, χρηματοδοτεί με όσα-όσα τους πάντες και τα πάντα: φαρμακοβιομηχανίες,  θρησκείες, πολιτικούς, στρατούς, αστυνομίες, μυστικές υπηρεσίες, τηλεοπτικούς σταθμούς, Χόλυγουντ και άλλα... Ώστε να διατηρείται σε υψηλά επίπεδα ληθάργου η συνείδηση. Ο κόσμος μας είναι ελεγχόμενος επειδή κοιμάται, κι όποιος κοιμάται μπορεί να λειτουργεί μόνο ως ένα αναλώσιμο υποχείριο.

Σκοπός των αθέατων τυράννων είναι να φυτοζωείς αλλά στην παρουσία τους να υποκλίνεσαι, Να βιάζεσαι κι εσύ να προσκυνάς, Να χλευάζεσαι κι εσύ να γονατίζεις, Κι αν διαμαρτύρεσαι να αποκεφαλίζεσαι!

Σκοπός τους είναι να είσαι ταραγμένος, αγχωτικός, στενάχωρος, τυψομανής, φοβικός, εξαρτημένος από το κάθε τι, ανεύθυνος. Το ξέρουμε! Ενός κοιμισμένου ή ναρκωμένου μπορείς να του κάνεις ότι θες: από πλύση εγκεφάλου για οτιδήποτε έως λοβοτομή και αφαίρεση οργάνων, δεν θα καταλάβει τίποτα. Αυτό είναι που ήδη συμβαίνει, πώς να το έχουμε πάρει είδηση/χωρίς ξύπνια συνείδηση;

«Νάμαστε απροσάρμοστοι, να η μεγάλη αρετή μας. Να μη βολευόμαστε, νάμαστε ανυπόμονοι, σκληροί, γιομάτοι ανησυχία και πίστη, να θέμε το αδύνατο- σαν τους ερωτευμένους. Να ξέρουμε πως ό,τι λένε σήμερα δικαιοσύνη είναι οργανωμένη αδικία, κι ό,τι λένε ηθική είναι η βολική, ταπεινή συνεννόηση των άναντρων. Και να μην το ανεχόμαστε», Νίκος Καζαντζάκης.

Το να ξυπνά κανείς στην πραγματικότητα… είναι κάτι εξαιρετικά δύσκολο, ιδιαιτέρως εάν νομίζει πως είναι ήδη ξύπνιος επειδή έχει την αίσθηση της σωματικής εγρήγορσης (και των πέντε αισθήσεων), μετά από τον ύπνο του κρεβατιού. Η ανθρωπότητα, όλη, είμαστε σε βαθύ συνειδησιακό ύπνο· ζούμε μια ψευδαίσθηση και σαφώς θα πρέπει να διαχωρίσουμε την έννοια της ευσυνειδησίας (καλοσύνης, ευαισθησίας, ανθρωπιάς, αλτρουισμού κλπ.) από την κατάσταση της ξύπνιας (αφυπνισμένης) επαναστατημένης συνείδησης. Η οποία απαιτεί ενεργητική συμμετοχή, στο να είμαστε στην πραγματικότητα του παρόντος: εδώ και τώρα! Διαχωρισμός απαιτείται επίσης από την έννοια της επίγνωσης μιας κατάστασης π.χ. «ξέρω πως είμαι εδώ ή εγώ πήρα την τάδε απόφαση»… φράσεις που εννοούν πως απλά αντιλαμβανόμαστε την ύπαρξή μας ή κάναμε κάτι εις γνώση μας.

Πράγμα που δεν σημαίνει πως βρισκόμαστε σε συνειδησιακή εγρήγορση αλλά απλώς ξέρουμε πως υπάρχουμε και σκεφτόμαστε. Το οποίο, δεν διαφέρει από τον ύπνο στο κρεβάτι, αφού ούτε εκεί καταλαβαίνουμε πως κοιμόμαστε και ζούμε τις υποσυνείδητες σκέψεις μας με εικόνα, ήχο, συναισθήματα κλπ. μετατρέποντάς τα σε όνειρο. Όπως προείπα: μόνο όταν σηκωθούμε απ’ το κρεβάτι, καταλαβαίνουμε πως πριν κοιμόμασταν. Κάπως έτσι, όταν μια οποιαδήποτε μέρα κάποιος έχει την εμπειρία του να ξυπνήσει συνειδησιακά -έστω για μια στιγμή- τότε ξέρει πως όλη την προηγούμενη διάρκεια της ζωής του ήταν κοιμισμένος και άρα κατευθυνόμενος. Για παράδειγμα: ο φόβος που είναι παντού παρόν, δεν υπάρχει στο τώρα. Η στιγμή του παρόντος δεν χωράει ταύτιση με σκέψεις, ιδέες και συναισθήματα που δεν ανήκουν στην πραγματικότητα και πιθανόν να προέρχονται από ανασφάλειες ή λανθασμένη αντίληψη και ερμηνεία γεγονότων.

Ένας ξύπνιος κόσμος –θεωρείτε- πως θα ήταν απ-αλλαγμένος από το μη αντικειμενικό, άρα, ελεύθερος από το ψέμα, την απάτη, την ψευδαίσθηση και την δυνατότητα πλύσης εγκεφάλου των υπνωτιστών αρχόντων, των θρησκειών, των πλουτοκρατών, των δασκάλων και των πολιτικών του σπηλαίου. Κανείς δεν μπορεί να χειραγωγήσει έναν κόσμο που ζει στην πραγματικότητα, εδώ και τώρα, γιατί ο κόσμος αυτός άμεσα αντιλαμβάνεται και ξεκαθαρίζει κάθε μήνυμα ή πληροφορία που προέρχεται από τον έξω κόσμο μέσω των αισθήσεων, προς τα μέσα του. Διακρίνει, αναλύει, κρίνει, επιλέγει, αποφασίζει και δρα σε κατάσταση συνειδησιακής εγρήγορσης.

Το «εδώ και τώρα»

Δυστυχώς, το «εδώ και τώρα» είναι μια φράση πολιτικά παραφρασμένη και το μάρκετινγκ την εκμεταλλεύεται προσοδοφόρα για τις πολυεθνικές κοράκια. Το να είμαι εδώ, στο παρόν, τώρα και όχι να είμαι εδώ αλλά να ονειρεύομαι ή σκέφτομαι το παρελθόν ή το μέλλον σημαίνει να είμαι ξύπνιος στην πραγματικότητα των πέντε αισθήσεων. Το να βιώνω και να αυτοπαρατηρώ τις σκέψεις και τα συναισθήματα (πως λειτουργούν, από πού προέρχονται, γιατί και ποιο το αποτέλεσμα τους) σε πραγματικό χρόνο, εδώ και τώρα, προφανώς σιγά-σιγά και μεθοδικά θα με οδηγήσει στο να γνωρίσω τον εαυτό μου. Πώς θα κατανοήσεις τι σημαίνει το να ζεις εσωτερικά σιωπηλός στο παρόν-στο τώρα, εάν διαρκώς βαυκαλίζεσαι με το αύριο ή χαριεντίζεσαι με το χθες;

«Ζω τι στιγμή»

Το «Ζω τι στιγμή» επίσης είναι μια φράση που χρησιμοποιούμε εσφαλμένα ή είναι προωθημένη εξεπιτούτου με διαστρεβλωμένη έννοια. Το να θυμάμαι να είμαι εκεί που πατώ και αναπνέω, εδώ και τώρα, είναι το να ζω τι στιγμή, χωρίς με το νου να είμαι αλλού, χωρίς να φλυαρώ από μέσα μου.

«Πάτα στο τώρα. Μετέφερε όλο σου το είναι στο τώρα. Μην αφήνεις το παρελθόν και το μέλλον να αναμιγνύονται στο τώρα. Το παρελθόν δεν υπάρχει, είναι νεκρό.» ΟΣΣΟ.

Εάν κάνουμε ένα πείραμα, θα το επιβεβαιώσουμε ξεκάθαρα και άμεσα!

Θα καταλάβει, όμως, τα χρώματα της σιωπής ένας τυφλός φλύαρος;
Η στιγμή δεν έχει παρά σιωπή, ψυχραιμία, αταραξία, γνώση, μακαριότητα είναι ένα αιώνιο παρόν στην πραγματικότητα, είναι φως στο σκοτάδι του νου.

Άλλο πράγμα είναι η προσφερόμενη απόλαυση της στιγμής, που λέμε πως αρπάζουμε και νομίζουμε πως τι ζούμε απαλλαγμένοι από τα ταμπού ή τις προκαταλήψεις του εγκλωβισμού μας στο σπήλαιο· κι έτσι, νιώθουμε απελευθερωμένοι. Αυτό, είναι ελευθεριότητα, μια εκλεπτυσμένη μορφή σκλαβιάς με έμφαση σε ηδονές που πρόσκαιρα απαλύνουν των πόνο των αλυσίδων. Ζούμε με τα παυσίπονα του σπηλαίου των θνητών και όχι με αυτοσεβασμό και φυσική θεραπεία των πληγών έως πλήρους ίασης της ύπαρξής μας στο φως της γνώσης.

Ζω τι στιγμή, είναι το να είμαστε παρόντες σε αυτό που κάνουμε (εργασία, συζήτηση, βόλτα κλπ.) χωρίς να είμαστε αφηρημένοι ή να σκεφτόμαστε κάτι άλλο ξεχασμένοι. Ζούμε τι στιγμή όταν είμαστε αντιληπτικοί (μέσω των πέντε αισθήσεων) απ’ ότι συμβαίνει γύρω μας, χωρίς να σχολιάζουμε για ότι συμβαίνει, ενώ συγχρόνως έχουμε στραμμένη μέσα μας την προσοχή αυτοπαρατηρούμενοι για το πώς αντιδρούν οι σκέψεις και τα συναισθήματά μας. Οι σκέψεις και τα συναισθήματά μας, αντιδρούν έτσι κι αλλιώς, με μας ή χωρίς εμάς, όταν λαμβάνουν ερεθίσματα από το περιβάλλον… Εκείνο όμως που μας ενδιαφέρει στην αυτοπαρατήρηση, είναι να μάθουμε τι, πως και γιατί συμβαίνει μέσα μας αποστασιοποιημένοι και ψύχραιμοι.

Όπως οι επιστήμονες… με εργαλείο την προσοχή στραμμένη σε ένα αντικείμενο παρατηρούν, καταγράφουν, αναλύουν, συμπεραίνουν και μαθαίνουν τον κόσμο γύρω τους (χωρίς να συμμετέχουν συναισθηματικά), έτσι κι εμείς το ίδιο αυτό εργαλείο της προσοχής στραμμένης προς τα μέσα μας, πρέπει να την μετατρέψουμε σε ικανότητα έρευνας (με το να την ελέγχουμε εμείς συνειδητά). Χωρίς να ξεχνιόμαστε αφηρημένοι σε κάτι άλλο από αυτό που κάνουμε, αλλιώς δεν θα περάσουμε στο μονοπάτι της αυτογνωσίας και η ελευθερία θα παραμείνει ένα απατηλό όνειρο για τους αφελείς ρομαντικούς μιας χίμαιρας.

Ζω τι στιγμή, είναι: βλέπω, ακούω, οσμίζομαι, γεύομαι και με την αφή αισθάνομαι ό,τι από το εξωτερικό περιβάλλον έρχεται σε επαφή μαζί μου, χωρίς να με παρασύρει συνειρμικά καμία σκέψη (υποβολέας), φαντασίωση ή συναίσθημα είτε αυτά προέρχονται ξεκάθαρα από τις ήδη υπάρχουσες διεργασίες του υποσυνείδητου, είτε έχουν αφορμή κάποιο εξωτερικό ερέθισμα, το οποίο προκαλεί την μηχανική αντίδραση του υποσυνείδητου. Εάν παρασυρθώ (όπως κάνω σε όλη την ζωή μου) από μια υποσυνείδητη σκέψη, η οποία συμπεριφέρεται κάπως παρόμοια με έναν θεατρικό υποβολέα (ή το ότο κιού των τηλεπαρουσιαστών της τηλεόρασης) και αρχίσω συνειρμικά να συμμετέχω, τότε, θα ξεχαστώ και θα χάσω την εγρήγορση (θα κοιμηθώ συνειδησιακά). Κάποια στιγμή, μετά από λεπτά, ώρες, μέρες ή και μήνες μπορεί να ξαναθυμηθώ την προσπάθειά μου (του να ζω τι στιγμή, να είμαι εδώ και τώρα) και τότε θα καταλάβω πως όλο το προηγούμενο διάστημα κοιμόμουν.

Σκέψεις μέσα στο νου θα υπάρχουν πάντα, αλλά, εάν δεν τους δίνω σημασία διατηρώντας μια ουδέτερη θέση (σαν τρίτος) και συνεχίσω σιωπηλός να τις παρατηρώ θα μαθαίνω την προέλευση και την λειτουργία τους. Έτσι, μαθαίνοντας τον εαυτό μου μπορώ να έχω αυτοέλεγχο και μετά δεν είναι δυνατόν κάποιος άλλος να μου ασκήσει έλεγχο. Το κατώφλι της ελευθερίας, τότε, δεν θα είναι μια ουτοπία αλλά μια πραγματικότητα εμπρός μου, στην οποία μπορώ να γίνω ο επαναστάτης που θα ανέλθει από το σκοτεινό σπήλαιο των σκιών και των θαυματοποιών στο πραγματικό φως μιας άλλης διάστασης ιδεών και πραγμάτων!

Ο αυτοέλεγχος

και η ψύχραιμη ψυχολογική κατάσταση ως τρόπος ζωής

Η διδακτική του Ουσπένσκι, διευκρινίζει: «Το πρώτο βήμα στην απόκτηση υψηλής συνειδητότητας είναι η κατανόηση του ότι δεν είμαστε συνειδητοί.
Μιλάμε μόνο για συνειδητότητα και αυτοματισμό. Αν ένας ρόλος είναι μηχανικός, πρέπει να τον παρατηρήσουμε και όχι να ταυτιστούμε μαζί του. Το πιο δύσκολο πράγμα είναι να παίζετε το ρόλο του εαυτού σας συνειδητά.
Όταν κάποιος συνειδητοποιεί ότι είναι κοιμισμένος, εκείνη τη στιγμή αυτός είναι ημι-αφυπνισμένος.
Η πειθαρχία είναι καλή αν είναι πειθαρχία. Μα αν είναι απλά μια αυθαίρετη εφεύρεση, τότε δε μπορεί να έχει αποτέλεσμα. Η πιο σημαντική όψη της πειθαρχίας είναι το να μην εκφράζουμε αρνητικά συναισθήματα. Οι μηχανιστικές αγγαρείες δε μπορούν να έχουν κάποιο αποτέλεσμα, μα αν πιάσετε τον εαυτό σας σε μια στιγμή αρνητικών συναισθημάτων και το σταματήσετε- αυτό είναι πειθαρχία.»

Εκείνος που δεν ελέγχει τον εαυτό του, διαρκώς αυτο-εκρήγνυται και οι ζημιές είναι εσωτερικές αλλά και εξωτερικές με επιθέσεις στους άλλους ή σε αντικείμενα (δηλ. σπάμε μούτρα ή εκσφενδονίζουμε πιάτα). Η πειθαρχία ως αυτοέλεγχος είναι ένα πρώτο βήμα, αλλά όταν δεν κάνουμε το επόμενο φτάνουμε σε εκρήξεις των όσων για καιρό καταπιέζαμε. Ένα καλό παράδειγμα είναι η χύτρα ταχύτητος που αν δεν εκτονωθεί μέσω της βαλβίδας θα εκραγεί. Το επόμενο βήμα είναι να μην φτάνουμε σε καταστάσεις που να χρειάζονται αυτοέλεγχο. Αυτό το βήμα, είναι το να ζούμε σε σιγή του νου, την κάθε στιγμή του παρόντος μέσα μας, χωρίς να επιτρέπουμε οτιδήποτε εξωτερικό να εισέρχεται μέσα μας. Δεν κατεβάζουμε τη γέφυρα να περάσει… Όταν η γέφυρα του φρουρίου κατέβει οι εχθροί που παραμονεύουν εισέρχονται με ευκολία. Δηλαδή, δεν φορτωνόμαστε για να μην έχουμε να ξεφορτώσουμε, δεν λερωνόμαστε ψυχολογικά για να μην έχουμε να καθαριζόμαστε. Π.χ. όταν ήδη έχεις θυμώσει δεν είναι εύκολο να ελέγξεις τον θυμό σου, καλύτερα είναι να είσαι από πριν σε εγρήγορση για όταν παρουσιαστεί η όποια αφορμή, ώστε, να μπορέσεις φυσικά να παραμείνεις εσωτερικά ψύχραιμος και να μην αντιδράσεις αντανακλαστικά-μηχανικά-ρομποτικά.

Το τώρα

 Ο μεγάλος κινέζος φιλόσοφος, Λάο τσε, με τα πιο απλά λόγια, ποιεί:

«Όταν είσαι θλιμμένος

ζεις στο παρελθόν                                                              

Όταν είσαι αγχωμένος

ζεις στο μέλλον

Όταν είσαι γαλήνιος

ζεις στο παρόν.»

Και πως μπορώ να μην αναφερθώ στα τόσο σημαντικά λόγια του Ν. Καζαντζάκη;... «Μην εξαρτάσαι από κανέναν κι από τίποτα. Από εμπειρία ή ανάμνηση. Η εξάρτηση από το παρελθόν, όσο ευχάριστη κι αν είναι, το μόνο που κάνει είναι να κομματιάζει το παρόν.»

 

Εάν είσαι σιωπηλός, στο παρόν και αυτοπαρατηρείσαι αυτόματα θα «συλλάβεις» την σκέψη, το συναίσθημα ή την εικόνα που θα ξεπηδήσει αντανακλαστικά μέσα σου, όπου θα προσπαθήσει να σου υποβάλει τι να κάνεις. Όταν είμαστε ξεχασμένοι-κοιμισμένοι… έχουμε πάντα έναν υποβολέα μέσα μας που τον ακολουθούμε, είτε πρόκειται για σκέψη (που την αναπαράγουμε και την συνεχίζουμε), είτε για συναίσθημα (που αφηνόμαστε και μας καταλαμβάνει), είτε για μια εικόνα στο νου (και αφαιρούμαστε σε φαντασιώσεις).

Όταν είμαστε ψύχραιμοι, σημαίνει πως δεν κατεβάζουμε την «γέφυρα» για να μπει μέσα μας ένα αρνητικό ερέθισμα το οποίο π.χ. μπορεί να μας εξαγριώσει.

Μια άλλη παράμετρο παρερμηνείας λέξεων, είναι η εξής: Συχνά ακούω άτομα, που λένε πως είναι αφυπνισμένα και με αυτό εννοούν πως είναι ευαίσθητοι-ανθρώπινοι,  υποψιασμένοι, σκεπτόμενοι, πληροφορημένοι ή ανυπάκουοι σε νόμους και κανόνες, αντισυμβατικοί ή με γνώσεις εσωτερισμού ή αποκρυφισμού κλπ.. Άλλοι… γιομάτοι από θεωρίες για τα της ζωής και του θανάτου, για κοινωνιολογικές, πολιτικές, επιστημονικές και τεχνολογικές θεωρίες ή εκείνες που έχουν να κάνουν με άλλες διαστάσεις, κόσμους, εξωγήινους, ξωτικά και φαντάσματα αισθάνονται αφυπνισμένοι. Κι επειδή, ασχολούνται με αυτά νομίζουν πως είναι ξύπνοι ή μυημένοι. Δεν είμαι ειδήμων, δεν μιλάω ως ξύπνιος ή εκ μέρους κάποιων αλλά ως ερευνητής μιας αλήθειας που πειραματίστηκα, και που το ευρύ φάσμα των αναζητητών δεν γνωρίζουν ακόμα ή δεν κατάλαβαν εάν την άκουσαν, ή (εγωιστικά) δεν τους συμφέρει να το επιβεβαιώσουν στον εαυτό τους (αφού δεν δέχονται πως κοιμούνται).

Το πώς γίνεται να καταλάβει, να πειραματιστεί και να επιβεβαιώσει κανείς ότι πράγματι είναι κοιμισμένος, και το τι πρέπει να κάνει ώστε να ξυπνήσει… στ’ αλήθεια είναι το μεγάλο θέμα της ανθρωπότητας∙ για να απελευθερωθεί από την βαρβαρότητα, τον κανιβαλισμό, την δυστυχία που προκαλούν οι τύραννοι και μετά ο υποταχτικός εαυτός της!

Μεγάλοι στοχαστές που προτρέπουν στην επανάσταση της συνείδησης, όπου πρώτα απ’ όλα απαιτεί την εγρήγορση, μας εφιστούν την προσοχή και μας προσανατολίζουν:

«Η καθημερινή ζωή, το επάγγελμα, η δουλειά αν και ζωτικά για την ύπαρξη αποτελούν τον ύπνο της συνείδησης.

Το να ξέρει κανείς ότι η ζωή είναι ύπνος δεν σημαίνει ότι το έχει κατανοήσει. Η κατανόηση έρχεται με την αυτο-παρατήρηση και την εντατική δουλειά πάνω στον εαυτό μας.

Αν είμαστε συνειδητοί, αν ξυπνούσαμε από τα τόσα όνειρα και φαντασίες, πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή…

Περισσότερο για συμπλήρωμα της τύχης μας οι αρνητικές συγκινήσεις, αυτοθεωρήσεις και η αυτο-αγάπη, μας γοητεύουν, μας υπνωτίζουν, δεν μας αφήνουν ποτέ να θυμηθούμε τον εαυτό μας να τον δούμε όπως πραγματικά είναι…

Βέβαια ποτέ δεν είναι εύκολη η δουλειά του περιορισμού των αρνητικών συγκινήσεων, το να χάσουμε κάθε ταύτιση με το προσωπικό τραίνο της ζωής μας, προβλήματα κάθε είδους, επιχειρήσεις, χρέη, γραμμάτια, υποθήκες, φως, τηλέφωνο, νερό κ.τ.λ.

Οι άνεργοι, εκείνοι που για τον άλφα ή βήτα λόγο έχασαν την δουλειά τους, υποφέρουν βέβαια από την έλλειψη χρημάτων και το να ξεχάσουν την περίπτωσή τους, το να μην νοιάζονται και να μην ταυτίζονται με το ίδιο τους το πρόβλημα, γίνεται φοβερά δύσκολο.

Όσοι υποφέρουν, όσοι κλαίγονται, όσοι υπήρξαν θύματα προδοσίας ή την πλήρωσαν άσχημα στη ζωή από κάποια αχαριστία, από κάποια συκοφαντία ή απάτη, ξεχνούν τον εαυτό τους πραγματικά, το Πραγματικό εσωτερικό τους Είναι, ταυτίζονται απόλυτα με την ηθική τους τραγωδία…

Είναι φανερό ότι οι άνθρωποι αντιδρούν μηχανικά εμπρός στις διάφορες συνθήκες της ζωής…

Φτωχοί άνθρωποι! Συνηθίζουν να συμπεριφέρονται πάντα σαν θύματα. Όταν κανείς τους κολακέψει χαμογελούν, όταν τους ταπεινώσουν υποφέρουν, βρίζουν όταν τους βρίσουν, πληγώνουν όταν τους πληγώσουν, ποτέ δεν είναι ελεύθεροι. Οι όμοιοί τους μπορούν να τους σέρνουν από την χαρά στη λύπη, από την ελπίδα στην απελπισία. Μοιάζουν με μουσικό όργανο, που ο κάθε όμοιός του το παίζει σύμφωνα με την όρεξή του…», Σαμαέλ Αούν Βεόρ.

Μακρύς ο δρόμος της αφύπνισης -δε λέω- μα ετούτος που βαδίζουμε είναι αιώνες πιο μακρύς, τραχύς, αιματηρός, επίπονος και πάνω απ’ όλα μάταιος, γιατί είναι τροχός και όχι δρόμος.

Ο Όσσο, σε ένα απόσπασμα μιας συνέντευξης, μιλάει για την δυσκολία του ξυπνήματος: «χρειάζεται τεράστιο κουράγιο για να βγεις από τον ύπνο, γιατί έχουμε επενδύσει τόσο πολύ στο ύπνο. Είναι ακριβώς, όπως ένας άνθρωπος που ονειρεύεται ότι ζει σε ένα χρυσό παλάτι με ένα μεγάλο βασίλειο, με όλες τις πολυτέλειες και ξαφνικά προσπαθείς να τον ξυπνήσεις. Είναι απλά ένας ζητιάνος στο δρόμο. Μόνο οι ζητιάνοι ονειρεύονται ότι θα γίνουν αυτοκράτορες. Ο ζητιάνος έχει τόση μεγάλη επένδυση στον ύπνο και το όνειρό του, που θα αντισταθεί με κάθε δυνατό τρόπο ώστε να μην αφυπνιστεί. Θα ενοχληθεί, θα σας διατυπώσει αντιρρήσεις: «ποιος είσαι εσύ που θα παρέμβεις στη ζωή μου»; Και ακόμα κι αν τον αναγκάσεις να ξυπνήσει αυτός πρόκειται να κοιμηθεί ξανά γιατί στο ξύπνημα είναι μόνο ένας ζητιάνος, κοιμισμένος γίνεται αυτοκράτορας.»

Η μεγαλύτερη πράξη αντίστασης, ως εναρκτήριο λάκτισμα προς την επανάσταση, είναι το ξύπνημα του σκλάβου στην ανυπακοή της αφύπνισης.

Αν και δεν καταλαβαίνουμε εύκολα τα ωφέλει του είδους της αφύπνισης, έτσι, όπως εδώ παρουσιάστηκε. Αυτά τα ωφέλει, από την συνειδησιακή εγρήγορση, είναι τόσα πολλά που αποτελούν μια ανώτερη ποιότητα ζωής, η οποία διαμορφώνει μια νέα ψυχοσωματική κατάσταση ευεξίας και μακαριότητας εν μέσω πολλών αντιξοοτήτων, της καθημερινής ζωής.

Ας χαλαρώνουμε σωματικά, ψυχικά και νοητικά, ας χαλαρώνουμε συχνά, ας χαλαρώνουμε μονίμως. Κάπου διάβασα: «Φορές, ασκήσεις αναπνοής, ηρεμούν και ενδυναμώνουν!... Να εισπνέετε λοιπόν "παρόν" και να εκπνέετε "παρελθόν"...»

Ο θρίαμβος της εκατοστής μαϊμούς

Μια ιστορία λέει, πως: «…Στα τέλη της δεκαετίας του 40, αρχές του 50, σε ένα από τα στρατιωτικά πειράματα, ρίχτηκε μια ατομική βόμβα σε ένα νησί του ειρηνικού για να δουν τις επιπτώσεις. Αφού πέρασε καιρός είδαν πως δεν θα μπορούσαν να έχουν άμεσα αποτελέσματα και σκέφτηκαν πως έπρεπε να κάνουν κάτι πιο δραστικό. Έτσι πήγαν πίσω στο νησί και αποφάσισαν να βάλλουν μαϊμούδες να το κατοικίσουν. Οι μαϊμούδες έτρωγαν καρύδες. Τα κελύφη από τις καρύδες όμως ήταν ελαφρός ραδιενεργά. Οι επιστήμονες αποφάσισαν να πάρουν 10 από τις μαϊμούδες και να τις εκπαιδεύσουν να πλένουν τις καρύδες στο ποτάμι, πριν τις ανοίξουν, και τις ελευθέρωσαν για να δουν τι θα γίνει. Σύντομα 12 μαϊμούδες (από το σύνολο των 10.000) έπλεναν τις καρύδες τους και μετά 20 και μετά 47. Αλλά το αξιοσημείωτο συνέβη μόλις η 100στή μαϊμού έμαθε να πλένει και αυτή την καρύδα της… ταυτόχρονα ξεκίνησαν και οι 10.000 να πλένουν τις καρύδες τους.»

Η σκέψη μου είναι, πως εάν η κάθε μια από τις πρώτες 10 είχαν την δυναμική να παρασύρουν από 10 και έγιναν 100 (10Χ10=100), οι 100 πέρασαν όλες μαζί στην δεκαπλάσια δυναμική (μιας «γεωμετρικής ανάπτυξης») η κάθε μια, με αποτέλεσμα το 10 (της κάθε μιας) να γίνει 100, κι έτσι έχουμε: 100Χ100=10.000!

Όλο αυτό βέβαια, με την ζωώδη δυναμική του μιμητισμού, αλλά και πάλι… Φανταστείτε το!

Σάββατο, 7 Δεκεμβρίου 2013

Εκτός κειμένου:

«Σκιάς όναρ άνθρωπος (μτφρ: ο άνθρωπος είναι τ’ όνειρο μιας σκιάς)»,

Πίνδαρος (522-438 π.Χ. , Αρχαίος λυρικός ποιητής).