EΛΕΥΘΕΡΗ ΕΠΙΛΟΓΗ Η ΑΠΟΤΕΦΡΩΣΗ

EΛΕΥΘΕΡΗ ΕΠΙΛΟΓΗ Η    ΑΠΟΤΕΦΡΩΣΗ
(Στη μνήμη του αείμνηστου φίλου συμμαθητή μου στο Γυμνάσιο Γαστούνης  Δημήτρη Κ.Βούρτση που με επιθυμία του αποτεφρώθηκε στη Σόφια την περασμένη εβδομάδα)
                                             Λεωνίδα Γ. Μαργαρίτη Επιτ. Δικηγόρου
                                  Προέδρου Εταιρείας Λογοτεχνών.

Επανήλθε στην επικαιρότητα ένα θέμα που και στο παρελθόν  είχε διχάσει. Κι αυτό  είναι  η πρόθεση του Δήμου Πατρέων να δημιουργήσει μονάδα  αποτέφρωσης  σε υλοποίηση ήδη υφισταμένου εν ισχύει νομοθετήματος.

 Με αυτά τα δεδομένα θα επιχειρήσουμε μια μικρή αναδρομή.

Το ζήτημα της καύσης των νεκρών δεν είναι καινούργιο. Αρκετοί Έλληνες  στο παρελθόν προτίμησαν, παρά την έλλειψη σχετικής νομοθεσίας,  να αποτεφρωθούν μετά το θάνατό τους , μεταξύ των οποίων  η Μαρία Κάλλας,ο Δημήτρης Μητρόπουλος, ο Ιόλας,ο Δημήτρης  Λάγιος κ.α.

Παρά την αντίδραση της ηγεσίας της Εκκλησίας και τη διαφοροποίηση των  τότε Μητροπολιτών  Ιωαννίνων και Ζακύνθου η πολιτεία θεσμοθέτησε  και καθιέρωσε την δυνατότητα  αποτέφρωσης  των νεκρών και  επεξέτεινε το μέτρο και για τους Ορθοδόξους Χριστιανούς.

Βέβαια στο ζήτημα της καύσης των νεκρών είχαμε τοποθετηθεί στο παρελθόν με  άρθρο μας (εφ. «ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ»  23-12-1998  και με δηλώσεις μας (. ΑΛΛΑΓΗ 10-12-2005) οπότε δεν θα μπορούσαμε να σιωπήσουμε και σήμερα .

Πρέπει εισαγωγικά να τονίσουμε πως ο κάθε πολίτης στα πλαίσια του δικαιώματος του για αυτοδιάθεση που απορρέει από το γενικότερο δικαίωμά του για ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του μπορεί να καθορίζει την μεταθανάτια τύχη η χρήση του σώματός του.

Η εκκλησία σε ένα βαθμό έχει αποδεχθεί αυτό το δικαίωμα των πολιτών αφού έχει συναινέσει στο ζήτημα της μεταμοσχεύσεως ανθρωπίνων ιστών και οργάνων που καθιερώθηκαν με το Ν.1383/83 τη στιγμή που  και  ο ίδιος ο τότε αείμνηστος Αρχιεπίσκοπος  μακαριστός Σεραφείμ υπήρξε δωρητής  οργάνων και σώματος.

Ρητή απαγόρευση της καύσης δεν υπάρχει, ούτε από το Εκκλησιαστικό Δίκαιο, ούτε στην Καινή Διαθήκη, ούτε στους κανόνες της Εκκλησίας, ούτε βέβαια στη νομοθεσία μας υπάρχει  διάταξη νόμου που να απαγορεύει καύση νεκρών.

 Η χριστιανική διδασκαλία και παράδοση απαντά αρνητικά στην αποτέφρωση και προστάζει: «Θάπτειν τους νεκρούς» μια πρακτική, που πιστά και αδιάκοπα ακολουθείται στους χρόνους της Παλαιάς και τη Καινής Διαθήκης όπως και στους μεταχριστιανικούς αιώνες που πλαισιώνονταν  από εκφραστικότατα ταφικά ήθη και έθιμα.

Όμως η σημερινή κατάσταση επιβάλει την υιοθέτηση και νέου  τρόπου πέραν του ήδη γνωστού, διάθεσης της σορού  μετά το θάνατο. Και αυτός δεν είναι άλλος από την   αποτέφρωση αφού όπως κατά κόρο επαναλαμβάνεται, πως προέχει η αξία και ο σεβασμός του προσώπου του κάθε ανθρώπου το οποίο είναι η απεικόνιση του ιδίου του Θεού.

Αλλά σ’ αυτό το σημείο θα παραθέσουμε κατωτέρω , πως περιγράφει ο Μεσογαίας Νικόλαος, ένας πανάξιος ιεράρχης την κατάσταση που επικρατεί στα κοιμητήρια των μεγάλων αστικών κέντρων. Να δούμε λοιπόν κατά πόσον από  αυτή την περιγραφή   διαπιστώνεται  ο ανάλογος σεβασμός  στα πρόσωπα των αποβιωσάντων συμπολιτών, τους οποίους οι οικείοι τους δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να προβούν σε αγορά τάφου για τον ενταφιασμό των προσφιλών τους προσώπων και υποχρεώθηκαν να κάνουν χρήση του τριετούς διάρκειας κενοταφίου.

 «Σήμερα στήν ἐκταφή, ὁ ἁρμόδιος ὑπάλληλος τοῦ Δήμου ἔχει τά γάντια του γιά νά μή  μολυνθεῖ, ἁπλώνει μιά τυποποιημένη σακκούλα "σκουπιδιῶν" ἤ  "ἀπορριμάτων"- ἔτσι γράφει ἡ κορδέλλα -ἀπό τόν Βασιλόπουλο ἤ τόν Μαρινόπουλο καί ἀρχίζει βιαστικά νά σκάβει καί νά ψάχνει γιά τά ὀστᾶ. Δίπλα του, ἕνα καταλερωμένο καροτσάκι γεμάτο χώματα, ἄχρηστα ἀντικείμενα καί ἐργαλεῖα, τό ἴδιο μέ τό ὁποῖο γίνεται ἡ μεταφορά τῶν σκουπιδιῶν τοῦ κήπου, σοῦ ὑπενθυμίζει ἀπάνθρωπα τό ἐνδεχόμενο νά δεῖς τόν ἀγαπημένο σου ἄλειωτο σκουπίδι νά πετιέται σέ μιά γωνιά γιά ἕνα ἀκόμη χρόνο. Ὁ ἄνθρωπος πού τά κάνει αὐτά ἐδῶ πληρώνεται. Σοῦ εἶναι πολύ δύσκολο νά τοῦ πεῖς νά προσέξει μήπως κάτι παραμείνει θαμμένο.  Μπορεῖ καί νά θυμώσει.»

Αν αυτή η συμπεριφορά των επιφορτισμένων  στα κοιμητήρια για εκταφές, αποτελεί «σεβασμό» στο πρόσωπο του κάθε πολίτη, τότε λυπάμαι που θα θεωρήσω την άρνηση της αποτέφρωσης ιεροσυλία ,μια στείρα περιχαράκωση σε μια παράδοση από καιρό ξεπερασμένη.

Πέραν τούτων μόνο άπιστοι και ολιγόπιστοι   θα ισχυριστούν πως από τη στιγμή που πιστεύουμε στην ανάσταση των νεκρών, πως θα είναι δυνατή η ανάσταση τους μετά  την αποτέφρωση των σωμάτων τους;  Αυτό τον ισχυρισμό μόνο  στερούμενοι θεολογικής παιδείας η αιρετικοί  θα μπορούσαν να τον προβάλουν.  

Ο Θεός όπως εκ του μηδενός δημιούργησε τον άνθρωπο έτσι και εκ του μηδενός θα τον  αναστήσει και πάλιν. Αλλά και σε εκείνους που θέλουν να στηρίξουν την άποψή τους  ότι ο άνθρωπος προέρχεται

...