Ιδιωτικός τηλεοπτικός σταθμός, εκτός από τις άλλες ενημερωτικές εκπομπές που μεταδίδει, ανέλαβε τελευταία, να διδάξει στους Έλληνες, την Ιστορία τους. Κατ’ αρχήν για να διδάξεις κάτι, πρέπει να το γνωρίζεις ο ίδιος. Εκτός κι αν καλείσαι να υπηρετήσεις σκοπιμότητες, οπότε μπορείς να μιλάς για τα πάντα, χωρίς να λες τίποτε άλλο, παρά ότι επιδίδεσαι σε «σαφάρι φασιστικής κατσαρίδας», όπως με αρκετή δόση αυτοϊκανοποίησης, έχει γραφεί σε ιστοσελίδα «κοινωνικής δικτύωσης» (facebook).
Στη συγκεκριμένη εκπομπή, που διαφημίζεται ως «υπερπαραγωγή», αφού αποσιωπώνται περίπου 200 μικρές ή μεγάλες Επαναστάσεις, που έγιναν κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας, σε διάφορα μέρη της Ελλάδος, που όλες άφησαν πίσω τους δεκάδες ή και χιλιάδες νεκρούς, βιασμένους, εξανδραποδισμένους, ανασκολοπισμένους, βιαίως εξισλαμισμένους και ακρωτηριασμένους, υποστηρίζεται ότι το 1821 ήταν αναπόφευκτο, ότι μετά από σκλαβιά τεσσάρων αιώνων, το έθνος ξύπνησε, για να διώξει τους Τούρκους και διερωτώνται οι ομιληταί, γιατί οι Έλληνες δεν το είχαν σκεφθεί νωρίτερα. Η αποσιώπηση αυτή, δεν είναι τυχαία, αλλιώς θα ήταν μετέωρη η καινοφανής θεωρία περί Pax Ottomanica, που αποτελεί την πρώτη ύλη για τα περί «γέννησης ενός έθνους», που ακολουθούν. Αν ήταν μόνο η «υπερπαραγωγή» παραχάραξης της νεοελληνικής ιστορίας, ενδεδυμένη με το συνήθη τηλεοπτικό μανδύα, το πράγμα δεν θα παρουσίαζε ενδιαφέρον, εν όψει των διάχυτων επιφυλάξεων του Ελληνικού λαού, για τις σκοπιμότητες που υπηρετούν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Το ζήτημα είναι ότι πίσω από την «υπερπαραγωγή» φαίνεται να κρύβεται το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής πρώην Ελληνικό Ίδρυμα Άμυνας και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛ.Ι.ΑΜ.Ε.Π.), που χρηματοδοτείται από κρατικά κονδύλια, τα οποία, αντί να διατίθενται για την άμυνα της χώρας, διατίθενται για άσκηση ευρωπαϊκής ή εξωτερικής πολιτικής.
Πρόεδρος του Ιδρύματος είναι ο Θάνος Βερέμης, ο οποίος έχει ουσιαστική συμμετοχή στην «υπερπαραγωγή» πλύσης εγκεφάλων. Ο συγκεκριμένος, έχει ιδιαίτερες ευαισθησίες στις θεωρίες του ελληνοτουρκισμού και αφού πολλάκις αυτοαναθεωρήθηκε, προσχώρησε στην επιστημονική διεθνολογική προβολή της γεωοικονομικής αντίληψης περί ελληνοτουρκικής συνομοσπονδίας, που φαίνεται να εκπορεύεται έξωθεν και άνωθεν. Χαρακτηριστικά, σε ένθετο κυριακάτικης εφημερίδας (6.2.2011), αφιερωμένο στην Τουρκία, εν τέλει γίνεται λόγος για ελληνοτουρκική συνομοσπονδία.
Μέσω του Ιδρύματος και πάντα με την απαραίτητη κρατική επιχορήγηση, έγραψε το έργο Nationalism and Nationality, το οποίο διέθεσε σε Ιδρύματα, Οργανισμούς και πρεσβείες. Εκεί μεταξύ άλλων υποστηρίζει, ότι η ιδέα του Έθνους είναι ανύπαρκτη και αποτελεί φανταστικό κατασκεύασμα, ότι το σημερινό ελληνικό έθνος είναι αντικειμενικά ανύπαρκτο και δημιούργημα διανοουμένων, ότι η χρήση της γλώσσας και της θρησκείας, αποτελεί εθνικιστική προσπάθεια και ότι όταν προσαρτήθηκε η Μακεδονία στο Ελληνικό Κράτος, κατοικείτο, κατά πλειοψηφία, από ελληνόφωνους και όχι από Έλληνες. Μάλιστα, για το ζήτημα αυτό έχει κατατεθεί και επερώτηση στη Βουλή.
Ο εν λόγω (Θάνος Βερέμης), έχει δώσει και κατά το παρελθόν δείγματα γραφής, όσον αφορά τα Ελληνοτουρκικά. Προλογίζοντας το βιβλίο του Weber, «Ο Επιτήδειος Ουδέτερος», που αναφέρεται στην τουρκική εξωτερική πολιτική, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η γραφίδα του κινήθηκε πολύ προσεκτικά, δίπλα στη γραφίδα του αείμνηστου νονού του, που είχε προτάξει κι αυτός ένα σημαντικό προλογικό κείμενο, στο ίδιο βιβλίο.
Έκτοτε πέρασαν πολλά χρόνια και τα θέλγητρα της παγκοσμιοποίησης είναι ακαταμάχητα. Καρπός των ιδεολογικών του μεταλλάξεων, που αφορά τις σχέσεις Ελλάδος και Τουρκίας, είναι το βιβλίο του Greeks and Turks in war and Peace (2007), όπου πολλά σημαντικά γεγονότα της Ελληνικής Ιστορίας υποβαθμίζονται σκόπιμα. Οι Δυτικοί Χριστιανοί θεωρούνται ανεύθυνοι, κατά το συγγραφέα, για την καταστροφή και το διαμελισμό της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας το 1204, από τους Σταυροφόρους, όσο για την Ελληνική Επανάσταση, δεν ασχολείται καθόλου, με τη δικαιολογία ότι αποτελεί μεγάλο ιστορικό κεφάλαιο, που πρέπει να εξεταστεί ξεχωριστά. Κατ’ αυτό τον τρόπο αποφεύγει τις αναφορές στις σφαγές των Ελλήνων από τους Τούρκους και διαγράφει το πιο σημαντικό γεγονός, για την κατανόηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Είναι διάχυτη στο βιβλίο μία μεροληπτική στάση υπέρ της Βρετανίας, η οποία, κατά τον συγγραφέα, υποστήριξε την Ελληνική υπόθεση. Αγνοεί ή του διαφεύγει σκόπιμα, η αδυσώπητη αντίδραση της Αγγλίας, με σύμμαχο το Μέττερνιχ, στις απόπειρες του τσάρου Αλέξανδρου Α΄ να επέμβουν οι Ευρωπαϊκές Δυνάμεις, για να μετριαστούν οι τουρκικές αγριότητες, κατά την Επανάσταση, η επιδίωξή της, αμέσως μετά την Απελευθέρωση (1828), να κυριαρχήσει στην Ελλάδα, η ανάμειξή της στη δολοφονία του Καποδίστρια και την έξωση του Όθωνα, ο επαίσχυντος ρόλος της στη Μικρασιατική Καταστροφή και η στάση της στο Κυπριακό, στο οποίο χρησιμοποίησε τους Τούρκους και συμπορεύτηκε μαζί τους, το 1974 και το 1975 και τελευταία στο διαβόητο Σχέδιο Ανάν. Πάντως δεν καταφέρνει (Θάνος Βερέμης) ν’ αποφύγει να παραδεχτεί, ότι η Βρετανία «εργάσθηκε για την αποτροπή της ενότητας της Κύπρου».
Η Μικρασιατική Καταστροφή αντιμετωπίζεται με την ίδια ελαφρότητα που αντιμετωπίστηκε σε σχολικό βιβλίο ιστορίας της Στ΄ τάξης του Δημοτικού, γεγονός που υποψιάζει ότι επιδιώκονται και στις δύο περιπτώσεις, ταυτόσημοι σκοποί. Η αμφιλεγόμενη πολιτική του Βενιζέλου και η στάση του στην εκτέλεση των Εξ, που κάθε άλλο παρά ουδέτερη ήταν, περνάνε απαρατήρητες. Οι δε αναφορές στον Κεμάλ Ατατούρκ, είναι άχρωμες και χωρίς παραπομπές σε άλλους ιστορικούς, κυρίως ξένους, που τον έχουν χαρακτηρίσει στυγνό δικτάτορα. Το ζητούμενο του βιβλίου είναι η διερεύνηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και επ’ αυτού υπάρχουν πολλές παραλείψεις και αποσιωπήσεις, που πιστεύουμε ότι δεν είναι τυχαίες και εν πάση περιπτώσει δεν αρμόζουν σε σοβαρή επιστημονική προσέγγιση.
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι μεγάλο θέμα και είναι εθνικά επικίνδυνο να παραμορφώνεται το ιστορικό παρελθόν της μιας πλευράς, όταν μάλιστα πρόκειται για σχέση με γείτονα, με τον οποίο υπάρχουν ανοιχτοί λογαριασμοί. Όσο επικίνδυνοι για ένα έθνος είναι οι πολεμοκάπηλοι, άλλο τόσο επικίνδυνοι είναι και εκείνοι που προσβλέπουν σε αποεθνικοποιητικές συσσωματώσεις.
Το ίδιο έτος που εκδόθηκε το βιβλίο του για τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις, στο «Βήμα Ιδεών» (7.12.07), υποστήριξε ότι, «Το νεοελληνικό έθνος είναι προϊόν μιας ιστορικής μετάλλαξης. Δεν θα υπήρχαμε σαν έθνος, αν δεν είχε γίνει μέσα στο 19ο αιώνα με υβριδική αναγέννηση». Και γεννάται το ερώτημα. Ποιο έθνος γεννήθηκε το 1821 και αν είναι διαφορετικό, σε ποιά στοιχεία του διαφέρει από αυτό που υπήρχε κατά την τουρκοκρατία;
Και για να ξαναγυρίσουμε στην «υπερπαραγωγή». Ποτέ ο Κοραής δεν χρησιμοποίησε το όνομα «Έλληνες», όπως ειπώθηκε. Οι περιπέτειες των εθνικών μας ονομάτων (Ρωμιός, Γραικός, Έλλην), τα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας, ήταν ένας έντονος, αλλά και συγκεχυμένος αγώνας, αφού και τα τρία ονόματα χρησιμοποιούνταν ταυτόχρονα, με παρεμφερή σημασία και σε κάποιες περιπτώσεις, συναντώνται όλα αδελφωμένα στο ίδιο κείμενο. Χαρακτηριστικό είναι το ποίημα του Ματθαίου Επισκόπου Μυρέων (1619), ο οποίος θρηνεί για την Άλωση και χρησιμοποιεί για το έθνος και τα τρία ονόματα. Το όνομα «Ρωμιός», έλαβε εθνικό χρώμα, διότι κάποιοι από αυτούς που ετοίμαζαν την Επανάσταση, ονειρεύονταν το κράτος που θα προέκυπτε, ρωμαϊκό. Την προσηγορία «Γραικός», προτιμούσαν οι αγρότες, οι ταξιδεμένοι και οι πολλοί λόγιοι, μεταξύ αυτών και ο Κοραής. Ήταν η κομψή λύση για όσους ήθελαν να αποφύγουν την ελληνική ονομασία, που προκαλούσε ειδωλολατρικούς συνειρμούς και τη ρωμαϊκή που αντιστρατευόταν την ήδη κρυσταλλωμένη εθνική συνείδηση. Τέλος το «Έλλην», είχε περιορισμένη αποδοχή και η χρήση του πυκνώθηκε με την κήρυξη της Επανάστασης, λαμβάνοντας, με την πάροδο του χρόνου, ακέραιο εθνικό περιεχόμενο.
Όσο για τον Κοραή, ακόμα και τους αντικαποδιστριακούς διαλόγους (1830 και 1831) που εξέδωσε λίγο πριν το θάνατό του (1833), τους τιτλοφορεί «Διάλογος δύο Γραικών». Συνεπώς είναι λάθος να διακηρύσσεται ότι χρησιμοποίησε το όνομα «Έλληνες». Αυτό δεν μειώνει τον αντίκτυπο της προσφοράς του, μειώνει όμως την αξιοπιστία όσων διαστρεβλώνουν τις πηγές, για να στηρίξουν προκατασκευασμένες ιστορικές θέσεις.
Χρήστος Αθαν. Μούλιας.
Δικηγόρος – Πάτρα.
Η «ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑ» ΣΥΝΤΗΡΕΙ ΤΗΝ ΕΠΑΙΤΕΙΑ
Όταν τον Νοέμβριο του 2009 κατέθετα στον Εισαγγελέα την υπ’ αρίθ. πρωτ. Αριθ.πρωτ.8512/11-11-09 αναφορά μου για παραμέληση εποπτείας ανηλίκων, αλητεία και επαιτεία, πράξεις που τελούσαν ενήλικοι αλλά και καθοδηγούμενοι ανήλικοι τσιγγάνοι από τη Ρουμανία και Βουλγαρία γνώριζα ότι η κίνησή μου θα ήταν αναποτελεσματική. Το έπραξα όμως μόνο και μόνο για να ευαισθητοποιήσω την κοινωνία πάνω στο πρόβλημα .Την ίδια άποψη είχα και όταν μετά από ένα χρόνο κατέθεσα την υπ’ αρίθ.πρωτ.6180/26-11-10 αναφορά μου στον Εισαγγελέα Εφετών. Αφού συναντήθηκαν έκαναν κοινά ταξίδια από τον Εισαγγελέα στην Ασφάλεια, από την Ασφάλεια στον Εισαγγελέα, από τον Εισαγγελέα στο 4ον Αστυνομικό Τμήμα, από το 4ον Αστυνομικό Τμήμα στον Εισαγγελέα. Τώρα πια κατάκοπες από ταξίδια διαρκείας χωρίς προορισμό, τις περιμένει ο απύθμενος καιάδας του αρχείου.
Χαρακτηριστικό περιστατικό του ταξιδιού τους ήταν και η μαρτυρία αστυνομικού που δήλωσε ενυπογράφως ότι δεν διαπίστωσε την διάπραξη ουδενός αδικήματος και δεν υπέπεσε στην αντίληψη του κάτι σχετικό με τα καταγγελλόμενα.
Η ΕΛ. ΑΣ στην ιστορική διαδρομή της είχε σημειώσει επιτυχίες σε δύο περιόδους της νεώτερης ιστορίας της, η πρώτη με την άμεσο σύλληψη των κομμουνιστών και η δεύτερη με τη σύλληψη επικίνδυνων βομβιστών και ακίνδυνων ναρκομανών. Πέραν τούτων για την ΕΛ. ΑΣ ή δεν διαπράττονται πλέον αδικήματα ή έχουν ατονήσει ως μη ισχύουσες οι διατάξεις του Ποινικού Κώδικα.
Ας βρούμε λοιπόν εμείς μόνοι μας, η ίδια η κοινωνία τη λύση στο πρόβλημα.
Η επαιτεία για να πραγματωθεί θέλει από το ένα μέρος τον επαγγελματία επαίτη και από την άλλη τον «φιλάνθρωπο» ο οποίος δίδει τον οβολό του με την συνείδηση ότι πράττει το καθήκον του, της φιλανθρωπίας. Έτσι τουλάχιστον το εννοεί.
Βεβαίως θα μπορούσαμε να δούμε την επαιτεία σαν μία συναλλαγή μεταξύ ανθρώπων όπου εκφράζεται η ελεύθερη βούλησή τους. Ο επαίτης με τα λόγια του και τις κινήσεις του καθιστά το αίτημά του γνωστό σε ένα ευρύ κοινό και στον καθένα ξεχωριστά.
Ο προσφέρων εκτιμά το αίτημα, την οικονομική του δυνατότητα, την ικανοποίηση που θα αισθανθεί όταν δώσει τον οβολό , τη βαρύτητα της πράξης του στη μέλλουσα κρίση και αποφασίζει ανάλογα. Συνεπώς ως μια συναλλαγή η επαιτεία αυξάνει την κοινωνική ευημερία.
Είναι όμως η παροχή οιουδήποτε ποσού στον επαίτη φιλανθρωπία;To «Μακάριοι οι ελεήμονες» καλύπτει όσους βοηθούν τους κατά συνήθεια και κατ’ επάγγελμα επαίτες;
Θα διατυπώσουμε ευθαρσώς την άποψή μας. Η παροχή οιασδήποτε βοηθείας σε επαίτες δεν είναι, ούτε μπορεί να χαρακτηρισθεί με οιονδήποτε τρόπο, ελεημοσύνη. Είναι αντίθετα μια αντικοινωνική πράξη που μειώνει και αυτόν που επαιτεί και αυτόν που θεωρεί πως ελεεί.
Ο επαίτης βέβαια δεν την αντιλαμβάνεται ως τέτοια. Όμως είναι αντικοινωνική γιατί επιτρέπει σε άτομα, να ζουν σε μια κοινωνία χωρίς να εκπληρώνουν το ελάχιστον καθήκον τους προς αυτή. Επίσης είναι και άκρως συντηρητική αφού μετατρέπει τα κοινωνικά προβλήματα και τις κοινωνικές αντιθέσεις, σε προσωπικές διαφορές.
Για τον Χριστιανό ή τον φιλεύσπλαχνο που δίδει βοήθεια στον επαγγελματία επαίτη, μπορεί να είναι και αποτέλεσμα ηθικού εκβιασμού.
Αποτελεί ταυτόχρονα συνενοχή και μια μειωτική και εξευτελιστική πράξη για το επαίτη. Επίσης μπορεί να είναι και μια πράξη που ο πολίτης ηρεμεί την κοινωνική του συνείδηση πείθοντας τον εαυτό του πως μ’ αυτή τη συμπεριφορά του έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του στην κοινωνία. Φυσικά δεν μπορούμε να αποκλείσουμε και την περίπτωση που κάποιος βοηθάει τον επαίτη από απλό αλτρουισμό ή ακόμη και για να αποφύγει την ενόχλησή του.
Τελικά όταν συμπίπτει η επαιτεία με την ελεημοσύνη αποτελούν μια πράξη που υπό μία έννοια διαφθείρει και αυτόν που δίνει και αυτόν που λαμβάνει.
Η λύση στο πρόβλημα της επαιτείας στην της πόλης μας ,θεωρώ πως μπορεί να δοθεί όταν ξεκαθαρίσουμε τη σημασία των εννοιών , πως άλλο σημαίνει ελεημοσύνη και άλλο επαιτεία.
Από τη στιγμή που πάψουμε να θεωρούμε τη βοήθεια στον επαίτη ελεημοσύνη, τότε υπάρχει και ελπίδα η πόλη μας θα απαλλαγεί από το φαινόμενο που ταλαιπωρεί την κοινωνία μας και ο κάθε πολίτης δεν θα διατρέχει τον κίνδυνο να βρεθεί κατηγορούμενος για θανατηρόφο δυστύχημα ή στην καλύτερη περίπτωση για βαριά ή και ελαφριά σωματική βλάβη ανηλίκου ή μη.
Όσο όμως συνεχίζουμε να μην αποσυνδέουμε την ελεημοσύνη από την επαιτεία, η κατάσταση θα συνεχιστεί να είναι όχι απλώς η ιδία αλλά θα επιδεινωθεί. Ας κάνουμε επιτέλους την επιλογή μας.
Λεωνίδας Γ. Μαργαρίτης
Χαρακτηριστικό περιστατικό του ταξιδιού τους ήταν και η μαρτυρία αστυνομικού που δήλωσε ενυπογράφως ότι δεν διαπίστωσε την διάπραξη ουδενός αδικήματος και δεν υπέπεσε στην αντίληψη του κάτι σχετικό με τα καταγγελλόμενα.
Η ΕΛ. ΑΣ στην ιστορική διαδρομή της είχε σημειώσει επιτυχίες σε δύο περιόδους της νεώτερης ιστορίας της, η πρώτη με την άμεσο σύλληψη των κομμουνιστών και η δεύτερη με τη σύλληψη επικίνδυνων βομβιστών και ακίνδυνων ναρκομανών. Πέραν τούτων για την ΕΛ. ΑΣ ή δεν διαπράττονται πλέον αδικήματα ή έχουν ατονήσει ως μη ισχύουσες οι διατάξεις του Ποινικού Κώδικα.
Ας βρούμε λοιπόν εμείς μόνοι μας, η ίδια η κοινωνία τη λύση στο πρόβλημα.
Η επαιτεία για να πραγματωθεί θέλει από το ένα μέρος τον επαγγελματία επαίτη και από την άλλη τον «φιλάνθρωπο» ο οποίος δίδει τον οβολό του με την συνείδηση ότι πράττει το καθήκον του, της φιλανθρωπίας. Έτσι τουλάχιστον το εννοεί.
Βεβαίως θα μπορούσαμε να δούμε την επαιτεία σαν μία συναλλαγή μεταξύ ανθρώπων όπου εκφράζεται η ελεύθερη βούλησή τους. Ο επαίτης με τα λόγια του και τις κινήσεις του καθιστά το αίτημά του γνωστό σε ένα ευρύ κοινό και στον καθένα ξεχωριστά.
Ο προσφέρων εκτιμά το αίτημα, την οικονομική του δυνατότητα, την ικανοποίηση που θα αισθανθεί όταν δώσει τον οβολό , τη βαρύτητα της πράξης του στη μέλλουσα κρίση και αποφασίζει ανάλογα. Συνεπώς ως μια συναλλαγή η επαιτεία αυξάνει την κοινωνική ευημερία.
Είναι όμως η παροχή οιουδήποτε ποσού στον επαίτη φιλανθρωπία;To «Μακάριοι οι ελεήμονες» καλύπτει όσους βοηθούν τους κατά συνήθεια και κατ’ επάγγελμα επαίτες;
Θα διατυπώσουμε ευθαρσώς την άποψή μας. Η παροχή οιασδήποτε βοηθείας σε επαίτες δεν είναι, ούτε μπορεί να χαρακτηρισθεί με οιονδήποτε τρόπο, ελεημοσύνη. Είναι αντίθετα μια αντικοινωνική πράξη που μειώνει και αυτόν που επαιτεί και αυτόν που θεωρεί πως ελεεί.
Ο επαίτης βέβαια δεν την αντιλαμβάνεται ως τέτοια. Όμως είναι αντικοινωνική γιατί επιτρέπει σε άτομα, να ζουν σε μια κοινωνία χωρίς να εκπληρώνουν το ελάχιστον καθήκον τους προς αυτή. Επίσης είναι και άκρως συντηρητική αφού μετατρέπει τα κοινωνικά προβλήματα και τις κοινωνικές αντιθέσεις, σε προσωπικές διαφορές.
Για τον Χριστιανό ή τον φιλεύσπλαχνο που δίδει βοήθεια στον επαγγελματία επαίτη, μπορεί να είναι και αποτέλεσμα ηθικού εκβιασμού.
Αποτελεί ταυτόχρονα συνενοχή και μια μειωτική και εξευτελιστική πράξη για το επαίτη. Επίσης μπορεί να είναι και μια πράξη που ο πολίτης ηρεμεί την κοινωνική του συνείδηση πείθοντας τον εαυτό του πως μ’ αυτή τη συμπεριφορά του έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του στην κοινωνία. Φυσικά δεν μπορούμε να αποκλείσουμε και την περίπτωση που κάποιος βοηθάει τον επαίτη από απλό αλτρουισμό ή ακόμη και για να αποφύγει την ενόχλησή του.
Τελικά όταν συμπίπτει η επαιτεία με την ελεημοσύνη αποτελούν μια πράξη που υπό μία έννοια διαφθείρει και αυτόν που δίνει και αυτόν που λαμβάνει.
Η λύση στο πρόβλημα της επαιτείας στην της πόλης μας ,θεωρώ πως μπορεί να δοθεί όταν ξεκαθαρίσουμε τη σημασία των εννοιών , πως άλλο σημαίνει ελεημοσύνη και άλλο επαιτεία.
Από τη στιγμή που πάψουμε να θεωρούμε τη βοήθεια στον επαίτη ελεημοσύνη, τότε υπάρχει και ελπίδα η πόλη μας θα απαλλαγεί από το φαινόμενο που ταλαιπωρεί την κοινωνία μας και ο κάθε πολίτης δεν θα διατρέχει τον κίνδυνο να βρεθεί κατηγορούμενος για θανατηρόφο δυστύχημα ή στην καλύτερη περίπτωση για βαριά ή και ελαφριά σωματική βλάβη ανηλίκου ή μη.
Όσο όμως συνεχίζουμε να μην αποσυνδέουμε την ελεημοσύνη από την επαιτεία, η κατάσταση θα συνεχιστεί να είναι όχι απλώς η ιδία αλλά θα επιδεινωθεί. Ας κάνουμε επιτέλους την επιλογή μας.
Λεωνίδας Γ. Μαργαρίτης
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ -ΛΕΞΙΚΟ ΑΧΑΙΩΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ
ΛΕΩΝΙΔΑΣ Γ. ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ
ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ
A.Φ.Μ. 007441060 Β΄Δ.Ο.Υ. ΠΑΤΡΩΝ
Τηλ. Γραφ.2610 322901 Οικ.521086
Κιν.6946 404 993-6976 194 856
e-mail:leomargaritis@gmail.com
site.http//www.leonidasmargaritis.blogspot.com
Γραφεία : ΚΑΝΑΡΗ 46
26222 ΠΑΤΡΑ
Πάτρα 3-2-2011
Προς
Την Δ/νση της εφημερίδας
ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Ενταύθα
Αγαπητέ μου κ. Δ/ντά
Στο φύλλο της 19ης του μηνός Ιανουαρίου της εφημερίδας σας δημοσιεύθηκε ρεπορτάζ της δημοσιογράφου κ. Γωγώς Καραλή με τίτλο Βιβλία από τον τόπο μας όπου γίνεται λόγος για τη δημιουργία Αχαϊκής βιβλιογραφίας Πνευματικών Δημιουργών, με πρωτοβουλία του συμπολίτη Θεόδωρου Λουλούδη. Ο κ. Λουλούδης έχει εργασθεί συστηματικά και μέχρι τώρα μας έχει παρουσιάσει δύο σημαντικά έργα σχετιζόμενα το μεν πρώτο με την Αχαϊκή Ορθόδοξη Βιβλιογραφία(1690-2009)(΄Έκδοση Ιεράς Μητροπόλεως Πατρών) και το δεύτερο με την ΑΧΑΪΑ τους Οικισμοί τους Οικιστές και την Αυτοδιοίκηση από το 1204 μέχρι τις μέρες μας (Έκδοση Νομαρχιακής Επιχείρησης Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν. Α. Αχαΐας).
Αυτές οι δύο σημαντικές εργασίες του εγγυώνται για την επιτυχία της τρίτης προσπάθειας για τη δημιουργία Αχαϊκής Βιβλιογραφίας από την εκτύπωση του πρώτου Αχαϊκού βιβλίου μέχρι τις μέρες μας.
Μόνο για την ιστορία θα ήθελα να σημειώσω ότι μια πρώτη προσπάθεια για τη δημιουργία μίας Αχαϊκής Βιβλιογραφίας, ενός Λεξικού Αχαιών Πνευματικών Δημιουργών είχε γίνει όταν μετά από πρότασή μου στο Νομαρχιακό Συμβούλιο για την πολιτιστική ανάπτυξη του νομού Αχαΐας με την ανάληψη της ευθύνης του Τομέα Πολιτισμού είχα μεταξύ άλλων προτείνει και τη συγγραφή Λεξικού Αχαιών Πνευματικών Δημιουργών.
Αρχικά έγινε δεκτή η πρότασή μου από το Νομαρχιακό Συμβούλιο για την έκδοση του περιοδικού «ΑΧΑΪΚΑ» και επιφυλάχθηκε για τη λήψη απόφασης επί της δευτέρας προτάσεως, της συγγραφής Λεξικού Αχαιών Πνευματικών Δημιουργών(Βιβλιογραφία της Αχαΐας).
Σε μεταγενέστερη συνεδρίαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου συζητήθηκε το θέμα και αποφασίσθηκε η συγγραφή Βιβλιογραφίας της Αχαΐας και ορίσθηκε επιτροπή που θα επιμεληθεί της συντάξεως του Λεξικού Αχαιών Πνευματικών Δημιουργών.
Συγκεκριμένα στην 5η συνεδρίαση της 29ης Μαρτίου 2004 το Νομαρχιακό Συμβούλιο αποδέχθηκε την πρότασή μου και όρισε επιτροπή για την υλοποίηση της πρότασης .
Μέλη της Επιτροπής με πρόεδρο το Νομαρχιακό Σύμβουλο και υπεύθυνο του Τομέα Πολιτισμού Λεωνίδα Μαργαρίτη ,ορίσθηκαν οι συμπολίτες:
Χρήστος Μούλιας Δικηγόρος-Ιστορικός Ερευνητής και συγγραφέας,
Κώστας Πανίτσας Ιστορικός Μελετητής και συγγραφέας,
Φώτης Δημητρόπουλος Καθηγητής Φιλολογίας-Συγγραφέας,
Σταύρος Ιντζεγιάννης Δημοσιογράφος-Λογοτέχνης και
Θανάσης Γκόβας Δημοσιογράφος.
Η Επιτροπή συνεδρίασε αρκετές φορές πλην όμως λόγω του όγκου των συγγραμμάτων και του μεγάλου αριθμού Αχαιών Συγγραφέων δεν κατέστη δυνατόν να ολοκληρώσει το έργο της μέχρι τη λήξη της θητείας του Νομαρχιακού Συμβουλίου. Όμως συγκέντρωσε αρκετό υλικό για αυτό το σκοπό.
Τώρα με την αναγγελία αυτής της πρωτοβουλίας από τον συγγραφέα και ερευνητή συμπολίτη Θεόδωρο Λουλούδη, θεωρώ πως αυτή η προσπάθεια μπορεί να επιτύχει αν κρίνουμε από την επιτυχία που είχε με τη δημιουργία των δύο έργων που προαναφέραμε.
Εμείς από τη σκοπιά μας και από τη θέση του τέως προέδρου της ορισθείσης επιτροπής χαιρόμαστε ιδιαίτερα για την ανάληψη αυτής της πρωτοβουλίας από τον φίλο εκλεκτό συμπατριώτη κ. Θεόδωρο Λουλούδη, του ευχόμαστε να έχει υγεία και δύναμη να φέρει σε πέρας αυτή του την προσπάθεια και δηλώνουμε ότι θα θέσουμε στη διάθεσή του όλο το υλικό που έχει συγκεντρωθεί για τον ίδιο σκοπό και θα τον συνδράμουμε ποικιλοτρόπως προκειμένου να φέρει επιτυχώς σε πέρας αυτή του την προσπάθεια.
Θεωρώ πως παρόμοιες πρωτοβουλίες θα πρέπει να υιοθετούνται από τους εκπροσώπους των φορέων πολιτισμού, να ενισχύονται, να στηρίζονται και να προβάλλονται γιατί το αξίζουν.
Συγχαίρω θερμά και πάλιν το φίλο κ. Λουλούδη που εθελοντικά ανάλαβε την πρωτοβουλία να συνεχίσει και να ολοκληρώσει κάτι που δεν κατέστη δυνατό να ολοκληρώσει η επιτροπή υπό την προεδρία μου, κυρίως από αντικειμενικές αδυναμίες.
Με φιλικούς χαιρετισμούς
Λεωνίδας Γ. Μαργαρίτης
τ.Νομαρχιακός Σύμβουλος-Πρόεδρος Επιτροπής
Λεξικού Αχαιών Πνευματικών Δημιουργών.
Πρόεδρος Εταιρείας Λογοτεχνών
ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ
A.Φ.Μ. 007441060 Β΄Δ.Ο.Υ. ΠΑΤΡΩΝ
Τηλ. Γραφ.2610 322901 Οικ.521086
Κιν.6946 404 993-6976 194 856
e-mail:leomargaritis@gmail.com
site.http//www.leonidasmargaritis.blogspot.com
Γραφεία : ΚΑΝΑΡΗ 46
26222 ΠΑΤΡΑ
Πάτρα 3-2-2011
Προς
Την Δ/νση της εφημερίδας
ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Ενταύθα
Αγαπητέ μου κ. Δ/ντά
Στο φύλλο της 19ης του μηνός Ιανουαρίου της εφημερίδας σας δημοσιεύθηκε ρεπορτάζ της δημοσιογράφου κ. Γωγώς Καραλή με τίτλο Βιβλία από τον τόπο μας όπου γίνεται λόγος για τη δημιουργία Αχαϊκής βιβλιογραφίας Πνευματικών Δημιουργών, με πρωτοβουλία του συμπολίτη Θεόδωρου Λουλούδη. Ο κ. Λουλούδης έχει εργασθεί συστηματικά και μέχρι τώρα μας έχει παρουσιάσει δύο σημαντικά έργα σχετιζόμενα το μεν πρώτο με την Αχαϊκή Ορθόδοξη Βιβλιογραφία(1690-2009)(΄Έκδοση Ιεράς Μητροπόλεως Πατρών) και το δεύτερο με την ΑΧΑΪΑ τους Οικισμοί τους Οικιστές και την Αυτοδιοίκηση από το 1204 μέχρι τις μέρες μας (Έκδοση Νομαρχιακής Επιχείρησης Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν. Α. Αχαΐας).
Αυτές οι δύο σημαντικές εργασίες του εγγυώνται για την επιτυχία της τρίτης προσπάθειας για τη δημιουργία Αχαϊκής Βιβλιογραφίας από την εκτύπωση του πρώτου Αχαϊκού βιβλίου μέχρι τις μέρες μας.
Μόνο για την ιστορία θα ήθελα να σημειώσω ότι μια πρώτη προσπάθεια για τη δημιουργία μίας Αχαϊκής Βιβλιογραφίας, ενός Λεξικού Αχαιών Πνευματικών Δημιουργών είχε γίνει όταν μετά από πρότασή μου στο Νομαρχιακό Συμβούλιο για την πολιτιστική ανάπτυξη του νομού Αχαΐας με την ανάληψη της ευθύνης του Τομέα Πολιτισμού είχα μεταξύ άλλων προτείνει και τη συγγραφή Λεξικού Αχαιών Πνευματικών Δημιουργών.
Αρχικά έγινε δεκτή η πρότασή μου από το Νομαρχιακό Συμβούλιο για την έκδοση του περιοδικού «ΑΧΑΪΚΑ» και επιφυλάχθηκε για τη λήψη απόφασης επί της δευτέρας προτάσεως, της συγγραφής Λεξικού Αχαιών Πνευματικών Δημιουργών(Βιβλιογραφία της Αχαΐας).
Σε μεταγενέστερη συνεδρίαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου συζητήθηκε το θέμα και αποφασίσθηκε η συγγραφή Βιβλιογραφίας της Αχαΐας και ορίσθηκε επιτροπή που θα επιμεληθεί της συντάξεως του Λεξικού Αχαιών Πνευματικών Δημιουργών.
Συγκεκριμένα στην 5η συνεδρίαση της 29ης Μαρτίου 2004 το Νομαρχιακό Συμβούλιο αποδέχθηκε την πρότασή μου και όρισε επιτροπή για την υλοποίηση της πρότασης .
Μέλη της Επιτροπής με πρόεδρο το Νομαρχιακό Σύμβουλο και υπεύθυνο του Τομέα Πολιτισμού Λεωνίδα Μαργαρίτη ,ορίσθηκαν οι συμπολίτες:
Χρήστος Μούλιας Δικηγόρος-Ιστορικός Ερευνητής και συγγραφέας,
Κώστας Πανίτσας Ιστορικός Μελετητής και συγγραφέας,
Φώτης Δημητρόπουλος Καθηγητής Φιλολογίας-Συγγραφέας,
Σταύρος Ιντζεγιάννης Δημοσιογράφος-Λογοτέχνης και
Θανάσης Γκόβας Δημοσιογράφος.
Η Επιτροπή συνεδρίασε αρκετές φορές πλην όμως λόγω του όγκου των συγγραμμάτων και του μεγάλου αριθμού Αχαιών Συγγραφέων δεν κατέστη δυνατόν να ολοκληρώσει το έργο της μέχρι τη λήξη της θητείας του Νομαρχιακού Συμβουλίου. Όμως συγκέντρωσε αρκετό υλικό για αυτό το σκοπό.
Τώρα με την αναγγελία αυτής της πρωτοβουλίας από τον συγγραφέα και ερευνητή συμπολίτη Θεόδωρο Λουλούδη, θεωρώ πως αυτή η προσπάθεια μπορεί να επιτύχει αν κρίνουμε από την επιτυχία που είχε με τη δημιουργία των δύο έργων που προαναφέραμε.
Εμείς από τη σκοπιά μας και από τη θέση του τέως προέδρου της ορισθείσης επιτροπής χαιρόμαστε ιδιαίτερα για την ανάληψη αυτής της πρωτοβουλίας από τον φίλο εκλεκτό συμπατριώτη κ. Θεόδωρο Λουλούδη, του ευχόμαστε να έχει υγεία και δύναμη να φέρει σε πέρας αυτή του την προσπάθεια και δηλώνουμε ότι θα θέσουμε στη διάθεσή του όλο το υλικό που έχει συγκεντρωθεί για τον ίδιο σκοπό και θα τον συνδράμουμε ποικιλοτρόπως προκειμένου να φέρει επιτυχώς σε πέρας αυτή του την προσπάθεια.
Θεωρώ πως παρόμοιες πρωτοβουλίες θα πρέπει να υιοθετούνται από τους εκπροσώπους των φορέων πολιτισμού, να ενισχύονται, να στηρίζονται και να προβάλλονται γιατί το αξίζουν.
Συγχαίρω θερμά και πάλιν το φίλο κ. Λουλούδη που εθελοντικά ανάλαβε την πρωτοβουλία να συνεχίσει και να ολοκληρώσει κάτι που δεν κατέστη δυνατό να ολοκληρώσει η επιτροπή υπό την προεδρία μου, κυρίως από αντικειμενικές αδυναμίες.
Με φιλικούς χαιρετισμούς
Λεωνίδας Γ. Μαργαρίτης
τ.Νομαρχιακός Σύμβουλος-Πρόεδρος Επιτροπής
Λεξικού Αχαιών Πνευματικών Δημιουργών.
Πρόεδρος Εταιρείας Λογοτεχνών
Τα «πυρίμαχα σκευάσματα» του Αλέξη Γκλαβά
Με τα ποιητικά «Σπαράγματα» του 1994 και το «Πυρίμαχον σκεύος» των εκδόσεων «Νεφέλη» του 2009, ο Αλέξης Γκλαβάς προσκομίζει μια πρωτοτυπία λυρικού και αφηγηματικού λόγου. Στα δεκαέξι μη συμβατικά κομμάτια του τόμου «Πυρίμαχον σκεύος», καταμαρτυρεί μια τέχνη και μια τεχνική του είδους του «φουγιετόν» (feuilleton), μια σειρά μικρών κειμένων, γεγονότων και λιτών σκιαγραφήσεων μιας πληθώρας προσώπων. Το καθένα από αυτά τα μικρά κομμάτια, όπως και τα πρόσωπα που περιέχονται σ’ αυτά, το καθένα του μια μη αμελητέα μονάδα, δημιουργούν σιγά-σιγά, κατά τον συγγραφέα, την απόσταση του ενός προς το άλλο, αν και αρκετά από αυτά τα πρόσωπα έχουν το ίδιο όνομα. Ο συγγραφέας αδιαφορεί, είτε για την «νεωτερικότητα» ή το μεταμοντέρνο που είναι η ακατανόητη συνέχειά του.
Η συστάδα αυτή των ανθρωπίνων υπάρξεων, αποτελεί ένα συνονθύλευμα οντοτήτων και αντικειμένων ενός, φερ’ ειπείν, ενυδρείου όπου τα χρυσόψαρα τρέχουν ακαθόριστα και άρρυθμα, μέσα όμως σ’ ένα προσδιορισμένο σκηνικό. Φαίνονται μόνον οι κινήσεις, για εμάς σπαστικές, αλλά στην ουσία φυσικές για τους συντελεστές. Εκείνο που απουσιάζει, είναι ο ήχος και η δράση. Έτσι, ένα μέγα πλήθος ανθρώπων (γύρω στους 85 άνδρες και 40 γυναίκες διαφόρων ηλικιών, απασχολήσεων και ενδιαφερόντων όπως, καφετζήδες, άνθρωποι του θεάτρου και της τηλεόρασης, ιερείς, γέροντες και γιαγιάδες, θείες, εραστές κ.λ.π.), μετέχουν στο στήσιμο του κάθε σκηνικού, ενώ θυμητικά, νοσταλγικά, τιμητικά, ανακαλούνται από αποβιώσεις και εμπειρίες του δημιουργού οντότητες με υποχρεώσεις, απολαύσεις, προσωπικές και πολιτικές πεποιθήσεις. Εντυπωσιακός είναι ο τρόπος που περιγράφει τις διανθρώπινες σχέσεις, ή των έρωτα δύο νέων: «Και, όσο να ‘ναι, έναν άνθρωπο που τον βλέπεις καθημερινά, την ίδια πάντα ώρα, στον ίδιο πάντα δρόμο με αντίστοιχους προορισμούς, τον αισθάνεσαι κάπως κοντά σου. Αποκτάς μαζί του ένα είδος οικειότητας. Έτσι, αυτές οι καθημερινές «συναντήσεις», έγιναν συναντήσεις. Στην αρχή μια συνάντηση των βλεμμάτων, που έμεναν λίγο παραπάνω ν’ ακουμπούν το ένα στο άλλο με μια αίσθηση συνωμοσίας, μια σύσπαση αναγνώρισης κατόπιν στο πρόσωπο, που έγινε σιγά – σιγά μια υποψία χαμόγελου αποδοχής, πραγματικό χαμόγελο στη συνέχεια, πλατύ και φωτεινό λίγο αργότερα, η τόλμη ενός καλημερίσματος από μέρους μου κάποια στιγμή μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων και λίγο πριν τα διαγωνίσματα και την ακόμα μεγαλύτερη τόλμη, του προσδιορισμού. “Νεφέλη”, μου είπε τραγουδιστά, μ’ έναν τρόπο που ηχεί ακόμα στ’ αυτιά μου. “Νεφέλη”».
Οι άνθρωποί του κινούνται από και σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, όπως το κέντρο και ο κόλπος της Πάτρας, το κέντρο και οι γύρω περιοχές της Αθήνας, αλλά κυρίως τα χωριά της Ηπείρου, ενώ ακούγονται και τα ονόματα του Αϊβαλιού και λίγο από την Ευρώπη. Κυρίως όμως προέχουν, ο κόσμος της στρατιωτικής θητείας, τα λαϊκά πανηγύρια, οι λαϊκές εκδηλώσεις στον αγροτικό κόσμο, χώροι και τόποι που τους έφεραν οι επιθυμίες, οι υποχρεώσεις, οι απολαύσεις ή οι τόποι λατρείας, όπως είναι τα μοναστήρια, τα κέντρα διασκέδασης, οι κοινωνικοί χώροι, πάντα όμως η κινητικότητα να εμπνέει τη ζωντάνια του κόσμου του, που «κοσμεί» και τα επί μέρους αφηγήματά του. Να προσεχθεί πως, από την αρχή μέχρι το τέλος του βιβλίου, επικρατεί η δημοτική –ιδίως η ηπειρώτικη- μουσική, οι βιβλικές ρήσεις και προ παντός ο παροιμιακός λόγος. Ένα δε από τα αφηγήματα αυτά, το «Πυρίμαχον σκεύος», που είναι και το μεγαλύτερο, χρησιμοποιείται και ως τίτλος της συλλογής.
Έτσι, τα γένη των ανδρών και των γυναικών, διαβιούν με τρόπο καθαρά ελληνικό, με τις παραδόσεις, την καθημερινότητά τους, γειωμένα στο ελληνικό χώμα και στη της μουσική παράδοση. Παράλληλα, σημειώνεται και η εισφορά του «καλλιεργημένου» κόσμου της μουσικής, ιδίως της όπερας, ενώ κριτικά αποφαίνονται οι άνθρωποι της πρωτεύουσας γύρω από την τέχνη του θεάτρου και της τηλεόρασης, με την σχετική ειρωνεία.
Θα πρέπει δε να τονιστεί η μεγάλη λατρεία και η παθιασμένη χρήση της ελληνικής γλώσσας, όπως και της λαϊκής θυμοσοφίας που εμπεριέχεται στις παροιμίες, αμφότερα δημιουργήματα και απότοκα της Λαϊκής δημιουργίας. Η ελληνική γλώσσα χρησιμοποιείται με την ζωντανή της μορφή –λαϊκή, δημοτική, λογία, βιβλική, αρχαιοελληνική- όπως χρησιμοποιείται καθημερινά.
Κύριο χαρακτηριστικό του αφηγηματικού λόγου του Γκλαβά είναι οι μικρές και φορές ελλειπτικές προτάσεις. Άλλοτε είναι απλώς μονολεκτικές. Έστω κι έτσι, η διατύπωση και η σκέψη, ολοκληρώνουν τα αποσιωπητικά. Επίσης, η γνήσια, η γήινη και απροσποίητη αφηγηματική τεχνική του, καταδηλώνει τον σεβασμό, αλλά και το μέγα πάθος του για την ορθότητα της γλώσσας και την γνώση της, με τα οποία και εμφορείται.
Μερικές φορές αναρωτιέται για το αν η γραφή του αξίζει, ή άλλοτε, με αποστροφή προς τον αναγνώστη, τον θέτει προ του διλήμματος της έγκρισης ή της απόρριψης του έργου του: «Εδώ, φίλοι αναγνώστες, ο συγγραφέας οφείλει μια εξήγηση…» και η εξήγηση ευρίσκεται στην άρνηση να μιμηθεί και να μεταφέρει τη γλώσσα του Αμερικάνικου Χόλιγουντ στον ελληνικό πολιτισμό.
«Ο Γιώργος κάρφωσε το βλέμμα στον Γεώργιο παρακαλώντας για τη συναίνεσή του», γράφει με δόση αυτοειρωνείας στο λογοπαίγνιο αυτό.
Με τον τρόπο αυτόν συντελείται μια αυτοψία εκ μέρους του αναγνώστη και μάλιστα κομίζει και γεγονότα, είτε του Εμφυλίου πολέμου, είτε από τις μέρες της δικτατορίας του 1967. Προς τούτο, η επίσκεψη σ’ εκείνα τα μέρη του Γράμμου είναι μια απαραίτητη προϋπόθεση, όπως και η συμμετοχή στον αντιδικτατορικό αγώνα. Και όλα αυτά, συν διάφορα άλλα συμβάντα και τόποι, μπαίνουν στις προτάσεις του για να γίνει πιο πειστικός ο συγγραφέας στους νεότερους που δεν τα γνωρίζουν. Τοιουτοτρόπως, η αναζήτηση της εσωτερικής υπόστασης των πραγμάτων, σε συνάρτηση με την βαθμιαία αποκάλυψη των βαθύτερων δυνατοτήτων του εαυτού, συνιστούν εν είδος διαδρομής της τέχνης προς την ικανότητα για έκφραση: «Τώρα, το μόνο που του έμενε να κάνει, ήταν να παρατηρήσει προσεκτικά τους συνεπιβάτες του και να φανταστεί τη ζωή τους. Να στήσει για τον καθένα μια ιστορία, να τις συνδέσει μεταξύ τους μ’ ένα έξυπνο εύρημα, να ρίξει ενδεχομένως και μερικές σταγόνες ροζ ανάκατο με suspense και ιδού το μυθιστόρημα.»
Αν και εδώ περιγράφει έναν άλλον και φιλόδοξο μυθιστοριογράφο, εν τούτοις το ίδιο σχεδόν μπορεί να ληφθεί υπ’ όψιν πως περίπου ισχύει και για τον συγγραφέα μας.
Εκτός από τον αναγνώστη, επίκληση στην συγκατάνευση της συγγραφικής του τέχνης απευθύνει και σε κάποιον ανώνυμο καθηγητή, που τον υψώνει σ’ ένα είδος «γκουρού», τον «γέροντά» του κατά κάποιον τρόπο. Η οικειότητά του με το πρόσωπο αυτό, φαίνεται και από την αποστροφή αυτή: «Είμαστε πάντα κοντά, πολύ κοντά κάποιες φορές, αλλά ποτέ δεν ήσουν η απόλυτη επιλογή μου. Ούτε εγώ η δική σου. Κι όμως, όταν έσκυψα πάνω στο χαρτί, μόνον εσύ υπήρχες μπροστά μου. Ο μοναδικός αποδέκτης του “φινάλε” της ιστορίας μιας παρέας, όπως το βίωσε ένα μέλος της. Οι άλλοι είναι σκιές. Θολές και άπιαστες… Εσύ, είσαι πυρίμαχο σκεύος, γέρο μου».
Αρκετές φορές ο συγγραφέας απευθύνεται, τόσο στον αναγνώστη, όπως είδαμε, όσο και στον ίδιο του τον ρόλο ως συγγραφέα: «Βολεμένος στον ρόλο του αφηγητή, του πανεπόπτη και περιγράφοντος, δεν μπορώ να βοηθήσω, δεν μπορώ να επέμβω στην ιστορία, δεν μπορώ να επηρεάσω κανέναν, μόνο να βλέπω μουτζουρώνοντας χαρτιά».
Αρκετές είναι οι φορές που απευθύνεται, αναπολεί και ανακαλεί παλιούς φίλους ή νεκρούς. Παράλληλα, σε πλάγια γραφή, τονίζει ή ξεχωρίζει τον λόγο άλλων, εκτός από τον δικό του. Πρόκειται για μια συνειδητή μορφή συγγραφής για την ελληνική πραγματικότητα, την ελληνική παράδοση.
Γιώργος Γιάνναρης
Η συστάδα αυτή των ανθρωπίνων υπάρξεων, αποτελεί ένα συνονθύλευμα οντοτήτων και αντικειμένων ενός, φερ’ ειπείν, ενυδρείου όπου τα χρυσόψαρα τρέχουν ακαθόριστα και άρρυθμα, μέσα όμως σ’ ένα προσδιορισμένο σκηνικό. Φαίνονται μόνον οι κινήσεις, για εμάς σπαστικές, αλλά στην ουσία φυσικές για τους συντελεστές. Εκείνο που απουσιάζει, είναι ο ήχος και η δράση. Έτσι, ένα μέγα πλήθος ανθρώπων (γύρω στους 85 άνδρες και 40 γυναίκες διαφόρων ηλικιών, απασχολήσεων και ενδιαφερόντων όπως, καφετζήδες, άνθρωποι του θεάτρου και της τηλεόρασης, ιερείς, γέροντες και γιαγιάδες, θείες, εραστές κ.λ.π.), μετέχουν στο στήσιμο του κάθε σκηνικού, ενώ θυμητικά, νοσταλγικά, τιμητικά, ανακαλούνται από αποβιώσεις και εμπειρίες του δημιουργού οντότητες με υποχρεώσεις, απολαύσεις, προσωπικές και πολιτικές πεποιθήσεις. Εντυπωσιακός είναι ο τρόπος που περιγράφει τις διανθρώπινες σχέσεις, ή των έρωτα δύο νέων: «Και, όσο να ‘ναι, έναν άνθρωπο που τον βλέπεις καθημερινά, την ίδια πάντα ώρα, στον ίδιο πάντα δρόμο με αντίστοιχους προορισμούς, τον αισθάνεσαι κάπως κοντά σου. Αποκτάς μαζί του ένα είδος οικειότητας. Έτσι, αυτές οι καθημερινές «συναντήσεις», έγιναν συναντήσεις. Στην αρχή μια συνάντηση των βλεμμάτων, που έμεναν λίγο παραπάνω ν’ ακουμπούν το ένα στο άλλο με μια αίσθηση συνωμοσίας, μια σύσπαση αναγνώρισης κατόπιν στο πρόσωπο, που έγινε σιγά – σιγά μια υποψία χαμόγελου αποδοχής, πραγματικό χαμόγελο στη συνέχεια, πλατύ και φωτεινό λίγο αργότερα, η τόλμη ενός καλημερίσματος από μέρους μου κάποια στιγμή μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων και λίγο πριν τα διαγωνίσματα και την ακόμα μεγαλύτερη τόλμη, του προσδιορισμού. “Νεφέλη”, μου είπε τραγουδιστά, μ’ έναν τρόπο που ηχεί ακόμα στ’ αυτιά μου. “Νεφέλη”».
Οι άνθρωποί του κινούνται από και σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, όπως το κέντρο και ο κόλπος της Πάτρας, το κέντρο και οι γύρω περιοχές της Αθήνας, αλλά κυρίως τα χωριά της Ηπείρου, ενώ ακούγονται και τα ονόματα του Αϊβαλιού και λίγο από την Ευρώπη. Κυρίως όμως προέχουν, ο κόσμος της στρατιωτικής θητείας, τα λαϊκά πανηγύρια, οι λαϊκές εκδηλώσεις στον αγροτικό κόσμο, χώροι και τόποι που τους έφεραν οι επιθυμίες, οι υποχρεώσεις, οι απολαύσεις ή οι τόποι λατρείας, όπως είναι τα μοναστήρια, τα κέντρα διασκέδασης, οι κοινωνικοί χώροι, πάντα όμως η κινητικότητα να εμπνέει τη ζωντάνια του κόσμου του, που «κοσμεί» και τα επί μέρους αφηγήματά του. Να προσεχθεί πως, από την αρχή μέχρι το τέλος του βιβλίου, επικρατεί η δημοτική –ιδίως η ηπειρώτικη- μουσική, οι βιβλικές ρήσεις και προ παντός ο παροιμιακός λόγος. Ένα δε από τα αφηγήματα αυτά, το «Πυρίμαχον σκεύος», που είναι και το μεγαλύτερο, χρησιμοποιείται και ως τίτλος της συλλογής.
Έτσι, τα γένη των ανδρών και των γυναικών, διαβιούν με τρόπο καθαρά ελληνικό, με τις παραδόσεις, την καθημερινότητά τους, γειωμένα στο ελληνικό χώμα και στη της μουσική παράδοση. Παράλληλα, σημειώνεται και η εισφορά του «καλλιεργημένου» κόσμου της μουσικής, ιδίως της όπερας, ενώ κριτικά αποφαίνονται οι άνθρωποι της πρωτεύουσας γύρω από την τέχνη του θεάτρου και της τηλεόρασης, με την σχετική ειρωνεία.
Θα πρέπει δε να τονιστεί η μεγάλη λατρεία και η παθιασμένη χρήση της ελληνικής γλώσσας, όπως και της λαϊκής θυμοσοφίας που εμπεριέχεται στις παροιμίες, αμφότερα δημιουργήματα και απότοκα της Λαϊκής δημιουργίας. Η ελληνική γλώσσα χρησιμοποιείται με την ζωντανή της μορφή –λαϊκή, δημοτική, λογία, βιβλική, αρχαιοελληνική- όπως χρησιμοποιείται καθημερινά.
Κύριο χαρακτηριστικό του αφηγηματικού λόγου του Γκλαβά είναι οι μικρές και φορές ελλειπτικές προτάσεις. Άλλοτε είναι απλώς μονολεκτικές. Έστω κι έτσι, η διατύπωση και η σκέψη, ολοκληρώνουν τα αποσιωπητικά. Επίσης, η γνήσια, η γήινη και απροσποίητη αφηγηματική τεχνική του, καταδηλώνει τον σεβασμό, αλλά και το μέγα πάθος του για την ορθότητα της γλώσσας και την γνώση της, με τα οποία και εμφορείται.
Μερικές φορές αναρωτιέται για το αν η γραφή του αξίζει, ή άλλοτε, με αποστροφή προς τον αναγνώστη, τον θέτει προ του διλήμματος της έγκρισης ή της απόρριψης του έργου του: «Εδώ, φίλοι αναγνώστες, ο συγγραφέας οφείλει μια εξήγηση…» και η εξήγηση ευρίσκεται στην άρνηση να μιμηθεί και να μεταφέρει τη γλώσσα του Αμερικάνικου Χόλιγουντ στον ελληνικό πολιτισμό.
«Ο Γιώργος κάρφωσε το βλέμμα στον Γεώργιο παρακαλώντας για τη συναίνεσή του», γράφει με δόση αυτοειρωνείας στο λογοπαίγνιο αυτό.
Με τον τρόπο αυτόν συντελείται μια αυτοψία εκ μέρους του αναγνώστη και μάλιστα κομίζει και γεγονότα, είτε του Εμφυλίου πολέμου, είτε από τις μέρες της δικτατορίας του 1967. Προς τούτο, η επίσκεψη σ’ εκείνα τα μέρη του Γράμμου είναι μια απαραίτητη προϋπόθεση, όπως και η συμμετοχή στον αντιδικτατορικό αγώνα. Και όλα αυτά, συν διάφορα άλλα συμβάντα και τόποι, μπαίνουν στις προτάσεις του για να γίνει πιο πειστικός ο συγγραφέας στους νεότερους που δεν τα γνωρίζουν. Τοιουτοτρόπως, η αναζήτηση της εσωτερικής υπόστασης των πραγμάτων, σε συνάρτηση με την βαθμιαία αποκάλυψη των βαθύτερων δυνατοτήτων του εαυτού, συνιστούν εν είδος διαδρομής της τέχνης προς την ικανότητα για έκφραση: «Τώρα, το μόνο που του έμενε να κάνει, ήταν να παρατηρήσει προσεκτικά τους συνεπιβάτες του και να φανταστεί τη ζωή τους. Να στήσει για τον καθένα μια ιστορία, να τις συνδέσει μεταξύ τους μ’ ένα έξυπνο εύρημα, να ρίξει ενδεχομένως και μερικές σταγόνες ροζ ανάκατο με suspense και ιδού το μυθιστόρημα.»
Αν και εδώ περιγράφει έναν άλλον και φιλόδοξο μυθιστοριογράφο, εν τούτοις το ίδιο σχεδόν μπορεί να ληφθεί υπ’ όψιν πως περίπου ισχύει και για τον συγγραφέα μας.
Εκτός από τον αναγνώστη, επίκληση στην συγκατάνευση της συγγραφικής του τέχνης απευθύνει και σε κάποιον ανώνυμο καθηγητή, που τον υψώνει σ’ ένα είδος «γκουρού», τον «γέροντά» του κατά κάποιον τρόπο. Η οικειότητά του με το πρόσωπο αυτό, φαίνεται και από την αποστροφή αυτή: «Είμαστε πάντα κοντά, πολύ κοντά κάποιες φορές, αλλά ποτέ δεν ήσουν η απόλυτη επιλογή μου. Ούτε εγώ η δική σου. Κι όμως, όταν έσκυψα πάνω στο χαρτί, μόνον εσύ υπήρχες μπροστά μου. Ο μοναδικός αποδέκτης του “φινάλε” της ιστορίας μιας παρέας, όπως το βίωσε ένα μέλος της. Οι άλλοι είναι σκιές. Θολές και άπιαστες… Εσύ, είσαι πυρίμαχο σκεύος, γέρο μου».
Αρκετές φορές ο συγγραφέας απευθύνεται, τόσο στον αναγνώστη, όπως είδαμε, όσο και στον ίδιο του τον ρόλο ως συγγραφέα: «Βολεμένος στον ρόλο του αφηγητή, του πανεπόπτη και περιγράφοντος, δεν μπορώ να βοηθήσω, δεν μπορώ να επέμβω στην ιστορία, δεν μπορώ να επηρεάσω κανέναν, μόνο να βλέπω μουτζουρώνοντας χαρτιά».
Αρκετές είναι οι φορές που απευθύνεται, αναπολεί και ανακαλεί παλιούς φίλους ή νεκρούς. Παράλληλα, σε πλάγια γραφή, τονίζει ή ξεχωρίζει τον λόγο άλλων, εκτός από τον δικό του. Πρόκειται για μια συνειδητή μορφή συγγραφής για την ελληνική πραγματικότητα, την ελληνική παράδοση.
Γιώργος Γιάνναρης
Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΟΝ ΑΙΩΝΑ ΜΑΣ
Η οικογένεια είναι βασικός θεσμός από αρχαιοτάτων χρόνων . Είναι ο ακρογωνιαίος λίθος του κοινωνικού οικοδομήματος και το πρωταρχικό κύτταρο στο σώμα της κοινωνίας. Ένας θεσμός καταξιωμένος από τη ζωή και την ιστορία των ανθρώπων και των λαών. Σύμφωνα με την ορθόδοξη χριστιανική διδασκαλία είναι θεσμός θεοϊδρυτος αφού στηρίζεται στο δημιουργικό ρόλο του Θεού και αποτελεί διαιώνιο και καθολικό νόμο. « Αρσεν και θήλυ εποίησε αυτούς ..» και ευλόγησε αυτούς λέγοντας «Αυξάνεστε και πληθύνεσθε και κατακυριεύσατε τη γη».
Είναι ο νόμος ο οποίος ισχύει και εφαρμόζεται απαρέγκλιτα από αιώνες και φυσικά ούτε να αλλοιώνεται πρέπει ούτε και να παραβιάζεται. Όταν μάλιστα συμβαίνει να παραβιάζεται ο ίδιος ο νόμος αυτός εκδικείται.
Η οικογένεια στηρίζεται στη δημιουργική έλξη και ενότητα του άνδρα και της γυναίκας ενώ με την πάροδο των αιώνων έλαβε πρωταρχική και ιερή θέση μέσα στη συνείδηση των ανθρώπων.
Πέρα από τη φυσική της κατάσταση θεωρήθηκε ιδιαίτερη ευλογία του Θεού, κι αναγνωρίσθηκε σα θεία συνάφεια που κρύβει στο βάθος το μεγάλο μυστήριο της δημιουργίας και του πολλαπλασιασμού των ανθρώπων.
Γι΄ αυτό και όλοι οι άνθρωποι πίστευαν ότι η οικογένεια δεν είναι σύνηθες φαινόμενο, όπως εμφανίζεται στο ζωικό βασίλειο αλλά αποτελεί ιδιαίτερη ευλογία του Θεού και βρίσκεται κάτω από τη δική του προστασία.
Την αγίασε ο Θεάνθρωπος με την παρουσία του και η Εκκλησία του την ευλογεί και την αγιάζει με το Ιερό Μυστήριο του γάμου το οποίο είναι το Μέγα μυστήριο κατά τον Απόστολο των Εθνών Παύλο.
O Θεσμός της Οικογένειας στη διαδρομή των αιώνων πέρασε από πολλά στάδια, πέρασε από την Μητριαρχία στην Πατριαρχία και από την παραδοσιακή της μορφή στη σημερινή πυρηνική οικογένεια.
Τα τελευταία χρόνια στις διάφορες συζητήσεις αλλά και από δημοσιεύματα και μελέτες διαφόρων ερευνητών διατυπώνεται η άποψη πως ο θεσμός διέρχεται κρίση.
Βέβαια το πρώτο ασφαλές συμπέρασμα μπορεί να μας δώσει η στατιστική.
Σε ένα διεθνές συνέδριο που έγινε τελευταία στην Αθήνα παρουσιάσθηκαν τα εξής αποκαλυπτικά στοιχεία σχετικά με τη βιωσιμότητα του γάμου και κατ΄ επέκταση του θεσμού της οικογένειας.
Σε σύνολο 100 γάμων στη Σουηδία είχαμε 66 διαζύγια, στις Η.Π.Α. και τη Δανία 50 διαζύγια, στη Ρωσία, Γερμανία και Ουγγαρία 33 διαζύγια και στη χώρα μας μόνο 19 διαζύγια . Αυτό το γεγονός υπογραμμίζει πως στη χώρα μας είναι βιώσιμοι 4 στους 5 γάμους.
Θα πρέπει να συνεκτιμήσουμε ακόμη το γεγονός ότι σε σχετικά πρόσφατη έρευνα οι 94 στους 100 Έλληνες τάχθηκαν υπέρ του θεσμού της οικογένειας πράγμα το οποίο σημαίνει ότι και των διαζευγμένων Ελλήνων η άποψη στην πλειοψηφία τους είναι υπέρ του γάμου και της οικογένειας.
Βέβαια αυτή η κρίση του θεσμού της οικογένειας και στο μιρκό μέγεθος που παρουσιάζει στη χώρα μας έχει τις αιτίες της τις οποίες νοιώθουμε την ανάγκη να σημειώσουμε περιληπτικά.
Σαν πρώτη αιτία θεωρούμε τις διάφορες ψευδοιεδολογίες τους μοντερνισμούς και όσα ως πρότυπα παρουσιάζει η τηλεόραση, οι οποίες σ΄ ένα βαθμό διέβρωσαν το ορθόδοξο και Ελληνικό ήθος των νέων μας και τους έκαναν να έχουν αρνητική στάση έναντι του μυστηρίου του γάμου .Σ ΄ αυτή την αρνητική στάση βοήθησε σε κάποιο βαθμό και η θέσπιση του πολιτικού γάμου, αν και τον θεωρούμε αναγκαίο για τις περιπτώσεις άθεων ή αλλόδοξων, που έδωσε στο γάμο μορφή κύριας νομικής συμβατικής διαδικασίας.
Μια δεύτερη αιτία σημειώνουμε την αναξιότητα μερίδας γονέων οι οποίοι δεν δίδουν το κατάλληλο με τη ζωή τους παράδειγμα παρέχουν στα παιδιά τους εγωιστική ανατροφή, έτσι μεγαλώνουν εγωιστικά και εγωκεντρικά. Συνηθίζουν να βλέπουν και να αντιμετωπίζουν τη ζωή και τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων τελείως ανταγωνιστικά, με αποτέλεσμα να αποφεύγουν τη συζυγία, την οικογενειακή ζωή και τις ευθύνες της.
Μια τρίτη αιτία για την κρίση του θεσμού είναι ότι κατά την σύναψη του γάμου πρυτανεύουν οικονομικά κυρίως ελατήρια ή και η σεξουαλική μόνο επιθυμία. Όταν το πρώτο εκλείψει ή στο δεύτερο υπάρξει ο κορεσμός τότε οδηγείται ο γάμος στο τέρμα του.
Τέλος μια τέταρτη αιτία είναι η δημιουργία εξώγαμων σχέσεων η οποία δυναμιτίζει τα θεμέλια της οικογένειας.
Σ΄ όλα αυτά τα αίτια πάντα υπάρχουν δυνατότητες να μειωθούν και να μην επεκταθούν.
Όταν ο άνθρωπος δίδει την ανάλογη αξία στο θεσμό και τον αποδέχεται ως ιερό ,αλλά και ως ευλογία του Θεού, για τη δικαίωση του προσώπου μέσα στην κοινωνία, τότε ελευθερώνεται και καταστρέφει τον εγωκεντρισμό του και μεταμορφώνεται σε ένα πραγματικό ενεργούμενο αγάπης.
Σ΄ αυτό το σημείο μεγάλη μπορεί να είναι η συμβολή της οικογένειας και της Εκκλησίας.
Είναι αναγκαίος θεωρούμε ένας οικογενειακός προγραμματισμός που να μεριμνά για την ψυχολογική, κοινωνική και οικονομική υποστήριξη της οικογένειας σε διαρκή βάση και να προπαρασκευάζει την κοινή αντίληψη και συνείδηση για την αποδοχή εκ μέρους της κοινωνίας τόσο της παραδοσιακής όπου υπάρχει οικογένειας όσο και της σημερινής εξελισσόμενης μορφής της, ώστε η κοινωνία μας να μην κλονίζεται από τα δράματα που ακολουθούν τις διαλυμένες οικογένειες.
Σ΄ αυτό το σημείο σημαντική θα πρέπει να είναι η συνεισφορά της πολιτείας με τη δημιουργία Υπουργείου Οικογένειας.
Στη σημερινή εποχή σ΄ αυτή τη χρονική συγκυρία που η χώρα μας είναι πλήρες και ισότιμο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αγωνιώδες προβάλει το ερώτημα για το μέλλον της οικογένειας στην Ευρώπη όπως αυτή διαμορφώνεται στο νέο αιώνα.
Σε μια Ευρώπη μιας ελεύθερης κοινωνίας, με ελεύθερα τα διάφορα φιλοσοφικά ρεύματα τις διάφορες επί μέρους θεωρήσεις αξιών και πολιτισμών με ελεύθερη τη μετακίνηση ανθρώπων και λαών.
Η Ευρωπαϊκή κοινωνία όπως διαμορφώθηκε και όπως θα συνεχίσει να διαμορφώνεται είναι μια κοινωνία πολύ-πολιτισμική. Αυτό το πολύ-πολιτισμικό δίνει έμφαση και στα κοινωνικά επί μέρους μορφώματα. Ακούμε για παράδειγμα ότι σε πολλές χώρες θεσμοθετείται ο γάμος μεταξύ ομοφυλοφίλων. Κι ακούσαμε ότι διαμαρτυρήθηκαν οι Ολλανδοί εταίροι μας για τις παρατηρήσεις που έκαναν Ευρωπαϊκές Οργανώσεις ,για τις διαμαρτυρίες που έκαναν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για εκείνη την ακαδημαϊκής βέβαια φύσεως απόφαση την οποία πήρε, η οποία υπεραμύνονταν της υιοθεσίας παιδιών από μέρους ζευγαριών ομοφυλοφίλων.
Τα φαινόμενα αυτά βέβαια για την Ελληνική κοινωνία είναι προκλήσεις και παρεκκλίσεις .Αλλά νομίζω από όσα έχουμε πληροφορηθεί και για την Ευρωπαϊκή κοινωνία στην πλειοψηφία της αποτελούν εξίσου προκλήσεις και παρεκκλίσεις. Όχι βέβαια ότι κι αυτές οι κατηγορίες πολιτών δεν μπορούν να εκφρασθούν και να κατοχυρώσουν δικαιώματα ελεύθερης έκφρασης, όμως το ζητούμενο σ΄ αυτή τη πολύ-πολιτισμική κοινωνία είναι ποία η κυρίαρχη αξιολογία. Εάν υπάρχει μια κυρίαρχη αξιολογία, αν υπάρχουν κυρίαρχες αξίες ή όχι. Και οι κυρίαρχες αξίες πηγάζουν από την ίδια τη λειτουργικότητα της κοινωνίας και φυσικά όταν λέμε λειτουργικότητα της κοινωνίας εννοούμε πώς λειτουργεί η κοινωνία και πως προβάλλεται στο μέλλον.
Σήμερα η οικογένεια στην παραδοσιακή της μορφή όπως την γνωρίσαμε εμείς, οι γονείς μας, οι παππούδες μας και οι γονείς των παππούδων μας, στο παραδοσιακό της μόρφωμα, το μόρφωμα της αγροτικής κοινωνίας βάλλεται από παντού. Και βάλλεται γιατί έχουμε περάσει σε ένα άλλο μόρφωμα, το λεγόμενο της βιομηχανικής κοινωνίας.
Το πέρασμα από το σχήμα και τη φόρμα της παραδοσιακής κοινωνίας στη βιομηχανική πρώτα απ΄ όλα στηρίζεται σε ένα συγκλονισμό του οικοσυστήματος από τα θεμέλια.
Είναι το οικολογικό πρόβλημα, που σημαίνει την εναντίωση στην ίδια τη φύση, τη διασπάθιση των πλουτοπαραγωνικών πόρων και πηγών της ανθρωπότητας, με την υπερκατανάλωση που επιβάλλει το μόρφωμα της βιομηχανικής κοινωνίας.
Στην παραδοσιακή κοινωνία το κυρίως ζήτημα ήταν η παραγωγή, μια κοινωνία που δεν παρήγαγε πέθαινε (βλέπουμε την πείνα σε παραδοσιακές κοινωνίες όπως είναι η Αφρική) Στη βιομηχανική κοινωνία, εάν δεν καταναλώσει πεθαίνει η κοινωνία.
Αυτή λοιπόν η υπερκατανάλωση πρώτα απ΄ όλα είναι μια διασπάθιση πόρων που επιφέρει ο τρόπος ζωής, η οργάνωση ζωής. Από τις πρώτες βαθμίδες, των πρώτων υλών , υπάρχει μια εναντίωση στη φύση
Και έρχομαι στον τρόπο ζωής. Η στειρότητα που παρατηρείται και στους άνδρες και στις γυναίκες στην εποχή μας είναι ακριβώς αποτέλεσμα της εναντίωσης του ανθρώπου στους νόμους της φύσης .
Όταν κάποιος είναι σε ηλικία 16 έως και 22 ετών έχει γονιμότητα. Όταν όμως στα 20-22 χρόνια του κάποιος είναι φοιτητής η σταδιοδρομία του προτάσσεται και συνεχώς αναζητείται μια οικονομική εξασφάλιση τότε αναβάλλεται η τεκνοποιία, αναστατώνεται ο οργανισμός και όταν θέλεις να κάνεις παιδιά, δεν μπορείς να κάνεις.
Το πρόβλημα έχει πολλές παραμέτρους η μια απ΄ αυτές αφορά την Ευρώπη αυτή καθ΄ εαυτή στο σύνολό της. Είναι προφανές ότι στο γενικό πρόβλημα της Ευρώπης υπάρχει και το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα.
Αποτέλεσμα της βιομηχανικής κοινωνίας είναι και ο περιορισμός των γεννήσεων
Η μετάβαση από την αγροτική στη βιομηχανική κοινωνία συνοδεύτηκε με σοβαρές μεταβολές και ήταν εκείνο κυρίως που άλλαξε την μορφή της παραδοσιακής οικογένειας.
Στην αγροτική κοινωνία και κατ’ επέκταση παραδοσιακή οικογένεια η παραγωγή γίνεται γύρω από την οικογένεια. Από τη στιγμή όμως που εκβιομηχανίζεται η παραγωγή ,η παραγωγή συντελείται πλέον γύρω από τη μηχανή στο εργοστάσιο.
Χωρίζεται κατά συνέπεια ο τόπος της κατοικίας από τον τόπο εργασίας, εξέρχεται αρχικά ο πατέρας και αργότερα η μητέρα στην εργασία, δημιουργείται πρόβλημα φύλαξης των παιδιών και ο αριθμός των γεννήσεων μειώνεται.
Σ΄ αυτή τη χρονική στιγμή παρουσιάζονται τρία βασικά χαρακτηριστικά, τα μέσα αντισύλληψης και ο έλεγχος των γεννήσεων, το εξανθρωποποιημένο γάλα που παράγουν και λανσάρουν διάφορες εταιρείες που είναι γάλα αγελάδας και οι παιδικοί σταθμοί.
Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι ο πρώτος παιδικός σταθμός έγινε στο Λονδίνο σε ένα εργοστάσιο ώστε να μπορούν οι γυναίκες να θηλάζουν τα μωρά τους και να επιστρέφουν πάλι στις θέσεις εργασίας τους.
Με βάση τα στοιχεία που προαναφέραμε μπορούμε να σχηματίσουμε τον κύκλο ζωής της Ελληνικής Οικογένειας η οποία πλέον είναι μια Ευρωπαϊκή Οικογένεια.
Όταν δύο άνθρωποι αποφασίζουν να ενώσουν τη ζωή τους, ο άνδρας είναι κατά μέσο όρο 27 ετών και η γυναίκα 22.Μετά από μια πρώτη προγονεϊκή περίοδο το ζευγάρι αποκτά το πρώτο και κατόπιν το δεύτερο παιδί
Έχουμε λοιπόν μια πρώτη προγονεϊκή περίοδο η οποία στα τελευταία χρόνια διαπιστώνουμε ότι επεκτείνεται. Λόγω της ανεργίας οι νέοι άνθρωποι αργούν περισσότερο να αποκτήσουν παιδί.
Εάν δεχθούμε ότι και για τα παιδιά της οικογένειας θα ισχύσουν οι ίδιοι μέσοι όροι γάμου τα παιδιά θα παντρευτούν μετά από 30 περίπου χρόνια και έτσι έχουμε μια δεύτερη φάση την γονεϊκή περίοδο στην οποία ζουν οι γονείς με τα παιδιά και η οποία διαρκεί περίπου τριάντα χρόνια.
Όταν παντρευτούν τα παιδιά ο άνδρας είναι 57 ετών και η γυναίκα κατά μέσο όρο 52. Τώρα αρχίζει μια νέα φάση η μεταγονεϊκή περίοδος η οποία διαρκεί δεκατέσσερα χρόνια περίπου.
Δηλαδή ο μέσος όρος ελπιζόμενης ζωής για τον άνδρα είναι 72 σύμφωνα με νεώτερες μελέτες αναβιβάζεται σε 79 έτη την ελπιζόμενη ζωή του άνδρα και σε 82 για τη γυναίκα.
Αυτός είναι ο κύκλος ζωής της οικογένειας μιας σύγχρονης οικογένειας με βάση τα χαρακτηριστικά που προκύπτουν με βάσει τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδος
Εκείνο που έχει σημασία για την εσωτερική λειτουργία της οικογένειας είναι αυτό που στην ειδική ορολογία ονομάζεται «λειτουργική μετάθεση» δηλαδή η τάση που παρουσιάζει η σύγχρονη οικογένεια να αφαιρεί λειτουργίες από τον εαυτό της και να τις μεταθέτει στο κράτος.
Ως τώρα στην παραδοσιακή οικογένεια τη φύλαξη των παιδιών την είχε αποκλειστικά και μόνο η οικογένεια με τα μεγαλύτερα αδέλφια και τους άλλους συγγενείς, τη γιαγιά κ. λ. π.
Σήμερα όλοι προσδοκούμε από το κράτος να δημιουργήσει βρεφονηπιακούς σταθμούς γιατί η ζωή έχει οργανωθεί έτσι που πρέπει ένα μέρος των υποχρεώσεων της οικογένειας να το αναλάβει το κράτος.
Μια άλλη επίσης τάση που παρουσιάζεται στη σύγχρονη πραγματικότητα είναι η ενδοστρέφεια της οικογένειας.
Η παλιά γειτονιά που λειτουργούσε σαν την Αγορά της αρχαίας Ελλάδας έχει εξαφανιστεί. Δεν υπάρχει το εμείς της γειτονιάς και το πνεύμα αυτό έχει επιδράσει ακόμη και στην ηθική διαμόρφωση, αλλά και στον τρόπο δράσης και της λειτουργίας μας.
Τώρα υπάρχει ένας προσωπικός οικογενειακός χώρος που λίγο πολύ είναι απαραβίαστος. Για να επισκεφθείς, στο χώρο μου πρέπει πρώτα να μου τηλεφωνήσεις και αφού μου τηλεφωνήσεις για να έρθεις πρέπει να κρατάς στα χέρια σου και ένα δώρο.
Οι σχέσεις με τον τρόπο αυτό τυποποιούνται, η οικογένεια απομονώνεται όλο και περισσότερο και μπαίνουμε σε μια διαδικασία αποξένωσης, η οποία πραγματικά θεωρώ ότι είναι λίγο-πολύ εγκληματική. Τελικά επειδή και οι οικονομικές δυσκολίες δεν είναι ευκαταφρόνητες για να μην σου φέρω το δώρο, σου κάνω ένα τηλεφώνημα και περιορίζομαι σ΄ αυτό.
Μια νέα τάση που εμφανίζεται επίσης είναι η μετατόπιση των κριτηρίων στην επιλογή του συζύγου. Είναι μια βασική τάση, κατά την οποία υποχωρούν βαθμιαία τα κριτήρια υλικοτεχνικού θα έλεγα χαρακτήρα και ο γάμος βασίζεται στην αμοιβαιότητα των συζύγων και στην ψυχοσυναισθηματική τους επικοινωνία.
Αυτό δεν είναι βεβαίως κακό απεναντίας ,παίζει πολύ μεγάλη σημασία. Καθώς όμως έχει χαθεί η εξωτερική ηθική, με την εγκατάλειψη της γειτονιάς αυτό που λέμε «τι θα πει ο κόσμος» αυτό εννοώ εξωτερική ηθική, ο γάμος βασιζόμενος στη ψυχοσυναισθηματική επικοινωνία, μια επικοινωνία εύθραυστη, γίνεται και ο ίδιος εύθραυστος και έτσι έχουμε μια καλπάζουσα αύξηση των διαζυγίων.
Αποφεύγω να εμφανίσω καν ως τάση την ομοφυλοφιλική σχέση, γιατί νομίζω και θέλω να πιστεύω ότι αποτελεί μια παρανοϊκή εξαίρεση που δεν θα επιβεβαιωθεί ποτέ από τον κανόνα.
Πρέπει όμως να αναφέρω ότι η λεγόμενη σεξουαλική απελευθέρωση και ο φιλελευθερισμός στο χώρο της οικογένειας, μας δίνει αριθμούς όλο και μεγαλύτερους που αφορούν τα παιδιά χωρίς πατέρα, τα παιδιά που έρχονται χωρίς γάμο.
Στην κοινωνιολογία της οικογένειας κάνουμε διάκριση ανάμεσα σε δύο οικογένειες στις οποίες ανήκει το έγγαμο άτομο. Την οικογένεια από την οποία προέρχεται, που την ονομάζουμε οικογένεια προσανατολισμού και έχει μεγάλη σημασία γιατί ονομάζεται προσανατολισμού και την αναπαραγωγική οικογένεια που προκύπτει από το γάμο των παιδιών.
Εκείνο που είναι βασικό και καθορίζει την ποιότητα των σχέσεων που αναπτύσσονται μέσα στην ίδια τη πυρηνική οικογένεια είναι οι σχέσεις που διατηρούνται η δεν διατηρούνται ανάμεσα στην οικογένεια προσανατολισμού και τις αναπαραγωγικές οικογένειες, τις οικογένειες δηλαδή που δημιουργούν τα παιδιά.
Αυτή η σχέση στο Ευρωπαϊκό χώρο θεωρώ ότι γίνεται όλο και πιο χαλαρή και ότι τείνει να εξαφανιστεί.
Στη λογική της λειτουργικής μετάθεσης που αναφέραμε προηγουμένως και μέσα σε μια διαδικασία καινοφανή το πρόσωπο άνθρωπος αντικαθίσταται από το άτομο. Ο γονιός, ο πατέρας και η μητέρα είναι άτομα που μεταφέρονται στους οίκους ευγηρίας η όπως αλλιώς ονομάζονται αυτά τα ιδρύματα, τα οποία στον Ευρωπαϊκό χώρο τείνουν να γίνουν οι «παιδικοί σταθμοί» της τρίτης ηλικίας.
Βέβαια υποψιάζομαι ότι στις περιπτώσεις αυτές οι γονείς αυτοί εισπράττουν το τίμημα της δικής τους συμπεριφοράς. Γιατί όταν είχαν παντρέψει τα παιδιά τους, διέκοψαν τους δεσμούς και δεν τα στήριξαν ανάμεσα στην αναπαραγωγική οικογένεια και στην οικογένεια προσανατολισμού,
Σε πολλές περιπτώσεις οι δεσμοί ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά γίνονται χαλαρές. Και όσο τα παιδιά είναι άγαμα αλλά ενήλικα εξακολουθούν να μένουν στο σπίτι. Και αν μένουν σε πολλές περιπτώσεις στο πατρικό σπίτι, συμβαίνει να πληρώνουν ενοίκιο. Υπάρχουν και τέτοιες περιπτώσεις. Συνεπώς αυτή ακριβώς η νέα μορφή της εξατομίκευσης της ζωής οδηγεί στο τελικό αυτό αποτέλεσμα.
Πρέπει να πούμε ότι και στη χώρα μας είδαμε μερικά τέτοια δημοσιογραφικά τερατουργήματα. π. χ. Δημοσιογράφος που πρόβαλε στην τηλεόραση το γάμο μιας υπερήλικης κυρίας με ένα υπερήλικο κύριο που έγινε σε γηροκομείο. Αυτό βεβαίως αν ήταν στον Ευρωπαϊκό χώρο μέσα από τις συνθήκες που καταγράψαμε θα ήταν μια φυσιολογική κατάσταση και μια λύση στην απόγνωση της μοναξιάς.
Η μοναξιά του σύγχρονου ανθρώπου, εκεί όπου οι εσωτερικές σχέσεις στον ενδοοικογενειακό χώρο τυποποιήθηκαν έφερε αυτή την μορφή της οικογένειας, μια συνάθροιση προσώπων η που τείνει σε μια συνάθροιση προσώπων, χωρίς εσωτερική συνοχή και χωρίς αυτό το βαθύτερο που χαρακτηρίζει την οικογένεια.
Οι προοπτικές για το θεσμό της οικογένειας σε μια κοινωνία γεμάτη εκπλήξεις είναι δύσκολο να προβλεφθούν.
Η δική μου προσωπική πρόβλεψη είναι ότι η οικογένεια είναι ένας φυσικός θεσμός και συνάμα ιερός και ότι και να γίνει θα επιβιώσει και θα συνεχίσει να υπάρχει.
Εκείνο που μένει είναι τι περιεχόμενο και ποια μορφή θα πάρει η οικογένεια στον αιώνα που διανύουμε, και αυτό είναι το ζητούμενο στην Ευρώπη.
Θέλω να πιστεύω πως η μοναξιά του σύγχρονου ανθρώπου έχει κουράσει τόσο πολύ που θα αναγκαστεί να επιστρέψει σε ένα εσωτερικό περιεχόμενο, όπου θα πάρει την συνάθροιση των προσώπων κι απ΄ αυτή θα σχηματίσει μια ομάδα με εσωτερική συνοχή και με ιδεολογικό περιεχόμενο
Θα ήθελα ακόμη τελειώνοντας να αναφερθώ στο αίτημα των ομοσεξουαλικών ζευγαριών να αποκτήσουν παιδιά. και να παρακαλέσω για ένα θέμα. Εμείς σεβόμαστε τις αδυναμίες τους, ας σεβαστούν και εκείνοι το δικαίωμα του παιδιού να ζήσει μέσα στη φυσική κατάσταση που το έφερε στον κόσμο.
Λεωνίδας Γ.Μαργαρίτης
Είναι ο νόμος ο οποίος ισχύει και εφαρμόζεται απαρέγκλιτα από αιώνες και φυσικά ούτε να αλλοιώνεται πρέπει ούτε και να παραβιάζεται. Όταν μάλιστα συμβαίνει να παραβιάζεται ο ίδιος ο νόμος αυτός εκδικείται.
Η οικογένεια στηρίζεται στη δημιουργική έλξη και ενότητα του άνδρα και της γυναίκας ενώ με την πάροδο των αιώνων έλαβε πρωταρχική και ιερή θέση μέσα στη συνείδηση των ανθρώπων.
Πέρα από τη φυσική της κατάσταση θεωρήθηκε ιδιαίτερη ευλογία του Θεού, κι αναγνωρίσθηκε σα θεία συνάφεια που κρύβει στο βάθος το μεγάλο μυστήριο της δημιουργίας και του πολλαπλασιασμού των ανθρώπων.
Γι΄ αυτό και όλοι οι άνθρωποι πίστευαν ότι η οικογένεια δεν είναι σύνηθες φαινόμενο, όπως εμφανίζεται στο ζωικό βασίλειο αλλά αποτελεί ιδιαίτερη ευλογία του Θεού και βρίσκεται κάτω από τη δική του προστασία.
Την αγίασε ο Θεάνθρωπος με την παρουσία του και η Εκκλησία του την ευλογεί και την αγιάζει με το Ιερό Μυστήριο του γάμου το οποίο είναι το Μέγα μυστήριο κατά τον Απόστολο των Εθνών Παύλο.
O Θεσμός της Οικογένειας στη διαδρομή των αιώνων πέρασε από πολλά στάδια, πέρασε από την Μητριαρχία στην Πατριαρχία και από την παραδοσιακή της μορφή στη σημερινή πυρηνική οικογένεια.
Τα τελευταία χρόνια στις διάφορες συζητήσεις αλλά και από δημοσιεύματα και μελέτες διαφόρων ερευνητών διατυπώνεται η άποψη πως ο θεσμός διέρχεται κρίση.
Βέβαια το πρώτο ασφαλές συμπέρασμα μπορεί να μας δώσει η στατιστική.
Σε ένα διεθνές συνέδριο που έγινε τελευταία στην Αθήνα παρουσιάσθηκαν τα εξής αποκαλυπτικά στοιχεία σχετικά με τη βιωσιμότητα του γάμου και κατ΄ επέκταση του θεσμού της οικογένειας.
Σε σύνολο 100 γάμων στη Σουηδία είχαμε 66 διαζύγια, στις Η.Π.Α. και τη Δανία 50 διαζύγια, στη Ρωσία, Γερμανία και Ουγγαρία 33 διαζύγια και στη χώρα μας μόνο 19 διαζύγια . Αυτό το γεγονός υπογραμμίζει πως στη χώρα μας είναι βιώσιμοι 4 στους 5 γάμους.
Θα πρέπει να συνεκτιμήσουμε ακόμη το γεγονός ότι σε σχετικά πρόσφατη έρευνα οι 94 στους 100 Έλληνες τάχθηκαν υπέρ του θεσμού της οικογένειας πράγμα το οποίο σημαίνει ότι και των διαζευγμένων Ελλήνων η άποψη στην πλειοψηφία τους είναι υπέρ του γάμου και της οικογένειας.
Βέβαια αυτή η κρίση του θεσμού της οικογένειας και στο μιρκό μέγεθος που παρουσιάζει στη χώρα μας έχει τις αιτίες της τις οποίες νοιώθουμε την ανάγκη να σημειώσουμε περιληπτικά.
Σαν πρώτη αιτία θεωρούμε τις διάφορες ψευδοιεδολογίες τους μοντερνισμούς και όσα ως πρότυπα παρουσιάζει η τηλεόραση, οι οποίες σ΄ ένα βαθμό διέβρωσαν το ορθόδοξο και Ελληνικό ήθος των νέων μας και τους έκαναν να έχουν αρνητική στάση έναντι του μυστηρίου του γάμου .Σ ΄ αυτή την αρνητική στάση βοήθησε σε κάποιο βαθμό και η θέσπιση του πολιτικού γάμου, αν και τον θεωρούμε αναγκαίο για τις περιπτώσεις άθεων ή αλλόδοξων, που έδωσε στο γάμο μορφή κύριας νομικής συμβατικής διαδικασίας.
Μια δεύτερη αιτία σημειώνουμε την αναξιότητα μερίδας γονέων οι οποίοι δεν δίδουν το κατάλληλο με τη ζωή τους παράδειγμα παρέχουν στα παιδιά τους εγωιστική ανατροφή, έτσι μεγαλώνουν εγωιστικά και εγωκεντρικά. Συνηθίζουν να βλέπουν και να αντιμετωπίζουν τη ζωή και τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων τελείως ανταγωνιστικά, με αποτέλεσμα να αποφεύγουν τη συζυγία, την οικογενειακή ζωή και τις ευθύνες της.
Μια τρίτη αιτία για την κρίση του θεσμού είναι ότι κατά την σύναψη του γάμου πρυτανεύουν οικονομικά κυρίως ελατήρια ή και η σεξουαλική μόνο επιθυμία. Όταν το πρώτο εκλείψει ή στο δεύτερο υπάρξει ο κορεσμός τότε οδηγείται ο γάμος στο τέρμα του.
Τέλος μια τέταρτη αιτία είναι η δημιουργία εξώγαμων σχέσεων η οποία δυναμιτίζει τα θεμέλια της οικογένειας.
Σ΄ όλα αυτά τα αίτια πάντα υπάρχουν δυνατότητες να μειωθούν και να μην επεκταθούν.
Όταν ο άνθρωπος δίδει την ανάλογη αξία στο θεσμό και τον αποδέχεται ως ιερό ,αλλά και ως ευλογία του Θεού, για τη δικαίωση του προσώπου μέσα στην κοινωνία, τότε ελευθερώνεται και καταστρέφει τον εγωκεντρισμό του και μεταμορφώνεται σε ένα πραγματικό ενεργούμενο αγάπης.
Σ΄ αυτό το σημείο μεγάλη μπορεί να είναι η συμβολή της οικογένειας και της Εκκλησίας.
Είναι αναγκαίος θεωρούμε ένας οικογενειακός προγραμματισμός που να μεριμνά για την ψυχολογική, κοινωνική και οικονομική υποστήριξη της οικογένειας σε διαρκή βάση και να προπαρασκευάζει την κοινή αντίληψη και συνείδηση για την αποδοχή εκ μέρους της κοινωνίας τόσο της παραδοσιακής όπου υπάρχει οικογένειας όσο και της σημερινής εξελισσόμενης μορφής της, ώστε η κοινωνία μας να μην κλονίζεται από τα δράματα που ακολουθούν τις διαλυμένες οικογένειες.
Σ΄ αυτό το σημείο σημαντική θα πρέπει να είναι η συνεισφορά της πολιτείας με τη δημιουργία Υπουργείου Οικογένειας.
Στη σημερινή εποχή σ΄ αυτή τη χρονική συγκυρία που η χώρα μας είναι πλήρες και ισότιμο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αγωνιώδες προβάλει το ερώτημα για το μέλλον της οικογένειας στην Ευρώπη όπως αυτή διαμορφώνεται στο νέο αιώνα.
Σε μια Ευρώπη μιας ελεύθερης κοινωνίας, με ελεύθερα τα διάφορα φιλοσοφικά ρεύματα τις διάφορες επί μέρους θεωρήσεις αξιών και πολιτισμών με ελεύθερη τη μετακίνηση ανθρώπων και λαών.
Η Ευρωπαϊκή κοινωνία όπως διαμορφώθηκε και όπως θα συνεχίσει να διαμορφώνεται είναι μια κοινωνία πολύ-πολιτισμική. Αυτό το πολύ-πολιτισμικό δίνει έμφαση και στα κοινωνικά επί μέρους μορφώματα. Ακούμε για παράδειγμα ότι σε πολλές χώρες θεσμοθετείται ο γάμος μεταξύ ομοφυλοφίλων. Κι ακούσαμε ότι διαμαρτυρήθηκαν οι Ολλανδοί εταίροι μας για τις παρατηρήσεις που έκαναν Ευρωπαϊκές Οργανώσεις ,για τις διαμαρτυρίες που έκαναν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για εκείνη την ακαδημαϊκής βέβαια φύσεως απόφαση την οποία πήρε, η οποία υπεραμύνονταν της υιοθεσίας παιδιών από μέρους ζευγαριών ομοφυλοφίλων.
Τα φαινόμενα αυτά βέβαια για την Ελληνική κοινωνία είναι προκλήσεις και παρεκκλίσεις .Αλλά νομίζω από όσα έχουμε πληροφορηθεί και για την Ευρωπαϊκή κοινωνία στην πλειοψηφία της αποτελούν εξίσου προκλήσεις και παρεκκλίσεις. Όχι βέβαια ότι κι αυτές οι κατηγορίες πολιτών δεν μπορούν να εκφρασθούν και να κατοχυρώσουν δικαιώματα ελεύθερης έκφρασης, όμως το ζητούμενο σ΄ αυτή τη πολύ-πολιτισμική κοινωνία είναι ποία η κυρίαρχη αξιολογία. Εάν υπάρχει μια κυρίαρχη αξιολογία, αν υπάρχουν κυρίαρχες αξίες ή όχι. Και οι κυρίαρχες αξίες πηγάζουν από την ίδια τη λειτουργικότητα της κοινωνίας και φυσικά όταν λέμε λειτουργικότητα της κοινωνίας εννοούμε πώς λειτουργεί η κοινωνία και πως προβάλλεται στο μέλλον.
Σήμερα η οικογένεια στην παραδοσιακή της μορφή όπως την γνωρίσαμε εμείς, οι γονείς μας, οι παππούδες μας και οι γονείς των παππούδων μας, στο παραδοσιακό της μόρφωμα, το μόρφωμα της αγροτικής κοινωνίας βάλλεται από παντού. Και βάλλεται γιατί έχουμε περάσει σε ένα άλλο μόρφωμα, το λεγόμενο της βιομηχανικής κοινωνίας.
Το πέρασμα από το σχήμα και τη φόρμα της παραδοσιακής κοινωνίας στη βιομηχανική πρώτα απ΄ όλα στηρίζεται σε ένα συγκλονισμό του οικοσυστήματος από τα θεμέλια.
Είναι το οικολογικό πρόβλημα, που σημαίνει την εναντίωση στην ίδια τη φύση, τη διασπάθιση των πλουτοπαραγωνικών πόρων και πηγών της ανθρωπότητας, με την υπερκατανάλωση που επιβάλλει το μόρφωμα της βιομηχανικής κοινωνίας.
Στην παραδοσιακή κοινωνία το κυρίως ζήτημα ήταν η παραγωγή, μια κοινωνία που δεν παρήγαγε πέθαινε (βλέπουμε την πείνα σε παραδοσιακές κοινωνίες όπως είναι η Αφρική) Στη βιομηχανική κοινωνία, εάν δεν καταναλώσει πεθαίνει η κοινωνία.
Αυτή λοιπόν η υπερκατανάλωση πρώτα απ΄ όλα είναι μια διασπάθιση πόρων που επιφέρει ο τρόπος ζωής, η οργάνωση ζωής. Από τις πρώτες βαθμίδες, των πρώτων υλών , υπάρχει μια εναντίωση στη φύση
Και έρχομαι στον τρόπο ζωής. Η στειρότητα που παρατηρείται και στους άνδρες και στις γυναίκες στην εποχή μας είναι ακριβώς αποτέλεσμα της εναντίωσης του ανθρώπου στους νόμους της φύσης .
Όταν κάποιος είναι σε ηλικία 16 έως και 22 ετών έχει γονιμότητα. Όταν όμως στα 20-22 χρόνια του κάποιος είναι φοιτητής η σταδιοδρομία του προτάσσεται και συνεχώς αναζητείται μια οικονομική εξασφάλιση τότε αναβάλλεται η τεκνοποιία, αναστατώνεται ο οργανισμός και όταν θέλεις να κάνεις παιδιά, δεν μπορείς να κάνεις.
Το πρόβλημα έχει πολλές παραμέτρους η μια απ΄ αυτές αφορά την Ευρώπη αυτή καθ΄ εαυτή στο σύνολό της. Είναι προφανές ότι στο γενικό πρόβλημα της Ευρώπης υπάρχει και το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα.
Αποτέλεσμα της βιομηχανικής κοινωνίας είναι και ο περιορισμός των γεννήσεων
Η μετάβαση από την αγροτική στη βιομηχανική κοινωνία συνοδεύτηκε με σοβαρές μεταβολές και ήταν εκείνο κυρίως που άλλαξε την μορφή της παραδοσιακής οικογένειας.
Στην αγροτική κοινωνία και κατ’ επέκταση παραδοσιακή οικογένεια η παραγωγή γίνεται γύρω από την οικογένεια. Από τη στιγμή όμως που εκβιομηχανίζεται η παραγωγή ,η παραγωγή συντελείται πλέον γύρω από τη μηχανή στο εργοστάσιο.
Χωρίζεται κατά συνέπεια ο τόπος της κατοικίας από τον τόπο εργασίας, εξέρχεται αρχικά ο πατέρας και αργότερα η μητέρα στην εργασία, δημιουργείται πρόβλημα φύλαξης των παιδιών και ο αριθμός των γεννήσεων μειώνεται.
Σ΄ αυτή τη χρονική στιγμή παρουσιάζονται τρία βασικά χαρακτηριστικά, τα μέσα αντισύλληψης και ο έλεγχος των γεννήσεων, το εξανθρωποποιημένο γάλα που παράγουν και λανσάρουν διάφορες εταιρείες που είναι γάλα αγελάδας και οι παιδικοί σταθμοί.
Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι ο πρώτος παιδικός σταθμός έγινε στο Λονδίνο σε ένα εργοστάσιο ώστε να μπορούν οι γυναίκες να θηλάζουν τα μωρά τους και να επιστρέφουν πάλι στις θέσεις εργασίας τους.
Με βάση τα στοιχεία που προαναφέραμε μπορούμε να σχηματίσουμε τον κύκλο ζωής της Ελληνικής Οικογένειας η οποία πλέον είναι μια Ευρωπαϊκή Οικογένεια.
Όταν δύο άνθρωποι αποφασίζουν να ενώσουν τη ζωή τους, ο άνδρας είναι κατά μέσο όρο 27 ετών και η γυναίκα 22.Μετά από μια πρώτη προγονεϊκή περίοδο το ζευγάρι αποκτά το πρώτο και κατόπιν το δεύτερο παιδί
Έχουμε λοιπόν μια πρώτη προγονεϊκή περίοδο η οποία στα τελευταία χρόνια διαπιστώνουμε ότι επεκτείνεται. Λόγω της ανεργίας οι νέοι άνθρωποι αργούν περισσότερο να αποκτήσουν παιδί.
Εάν δεχθούμε ότι και για τα παιδιά της οικογένειας θα ισχύσουν οι ίδιοι μέσοι όροι γάμου τα παιδιά θα παντρευτούν μετά από 30 περίπου χρόνια και έτσι έχουμε μια δεύτερη φάση την γονεϊκή περίοδο στην οποία ζουν οι γονείς με τα παιδιά και η οποία διαρκεί περίπου τριάντα χρόνια.
Όταν παντρευτούν τα παιδιά ο άνδρας είναι 57 ετών και η γυναίκα κατά μέσο όρο 52. Τώρα αρχίζει μια νέα φάση η μεταγονεϊκή περίοδος η οποία διαρκεί δεκατέσσερα χρόνια περίπου.
Δηλαδή ο μέσος όρος ελπιζόμενης ζωής για τον άνδρα είναι 72 σύμφωνα με νεώτερες μελέτες αναβιβάζεται σε 79 έτη την ελπιζόμενη ζωή του άνδρα και σε 82 για τη γυναίκα.
Αυτός είναι ο κύκλος ζωής της οικογένειας μιας σύγχρονης οικογένειας με βάση τα χαρακτηριστικά που προκύπτουν με βάσει τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδος
Εκείνο που έχει σημασία για την εσωτερική λειτουργία της οικογένειας είναι αυτό που στην ειδική ορολογία ονομάζεται «λειτουργική μετάθεση» δηλαδή η τάση που παρουσιάζει η σύγχρονη οικογένεια να αφαιρεί λειτουργίες από τον εαυτό της και να τις μεταθέτει στο κράτος.
Ως τώρα στην παραδοσιακή οικογένεια τη φύλαξη των παιδιών την είχε αποκλειστικά και μόνο η οικογένεια με τα μεγαλύτερα αδέλφια και τους άλλους συγγενείς, τη γιαγιά κ. λ. π.
Σήμερα όλοι προσδοκούμε από το κράτος να δημιουργήσει βρεφονηπιακούς σταθμούς γιατί η ζωή έχει οργανωθεί έτσι που πρέπει ένα μέρος των υποχρεώσεων της οικογένειας να το αναλάβει το κράτος.
Μια άλλη επίσης τάση που παρουσιάζεται στη σύγχρονη πραγματικότητα είναι η ενδοστρέφεια της οικογένειας.
Η παλιά γειτονιά που λειτουργούσε σαν την Αγορά της αρχαίας Ελλάδας έχει εξαφανιστεί. Δεν υπάρχει το εμείς της γειτονιάς και το πνεύμα αυτό έχει επιδράσει ακόμη και στην ηθική διαμόρφωση, αλλά και στον τρόπο δράσης και της λειτουργίας μας.
Τώρα υπάρχει ένας προσωπικός οικογενειακός χώρος που λίγο πολύ είναι απαραβίαστος. Για να επισκεφθείς, στο χώρο μου πρέπει πρώτα να μου τηλεφωνήσεις και αφού μου τηλεφωνήσεις για να έρθεις πρέπει να κρατάς στα χέρια σου και ένα δώρο.
Οι σχέσεις με τον τρόπο αυτό τυποποιούνται, η οικογένεια απομονώνεται όλο και περισσότερο και μπαίνουμε σε μια διαδικασία αποξένωσης, η οποία πραγματικά θεωρώ ότι είναι λίγο-πολύ εγκληματική. Τελικά επειδή και οι οικονομικές δυσκολίες δεν είναι ευκαταφρόνητες για να μην σου φέρω το δώρο, σου κάνω ένα τηλεφώνημα και περιορίζομαι σ΄ αυτό.
Μια νέα τάση που εμφανίζεται επίσης είναι η μετατόπιση των κριτηρίων στην επιλογή του συζύγου. Είναι μια βασική τάση, κατά την οποία υποχωρούν βαθμιαία τα κριτήρια υλικοτεχνικού θα έλεγα χαρακτήρα και ο γάμος βασίζεται στην αμοιβαιότητα των συζύγων και στην ψυχοσυναισθηματική τους επικοινωνία.
Αυτό δεν είναι βεβαίως κακό απεναντίας ,παίζει πολύ μεγάλη σημασία. Καθώς όμως έχει χαθεί η εξωτερική ηθική, με την εγκατάλειψη της γειτονιάς αυτό που λέμε «τι θα πει ο κόσμος» αυτό εννοώ εξωτερική ηθική, ο γάμος βασιζόμενος στη ψυχοσυναισθηματική επικοινωνία, μια επικοινωνία εύθραυστη, γίνεται και ο ίδιος εύθραυστος και έτσι έχουμε μια καλπάζουσα αύξηση των διαζυγίων.
Αποφεύγω να εμφανίσω καν ως τάση την ομοφυλοφιλική σχέση, γιατί νομίζω και θέλω να πιστεύω ότι αποτελεί μια παρανοϊκή εξαίρεση που δεν θα επιβεβαιωθεί ποτέ από τον κανόνα.
Πρέπει όμως να αναφέρω ότι η λεγόμενη σεξουαλική απελευθέρωση και ο φιλελευθερισμός στο χώρο της οικογένειας, μας δίνει αριθμούς όλο και μεγαλύτερους που αφορούν τα παιδιά χωρίς πατέρα, τα παιδιά που έρχονται χωρίς γάμο.
Στην κοινωνιολογία της οικογένειας κάνουμε διάκριση ανάμεσα σε δύο οικογένειες στις οποίες ανήκει το έγγαμο άτομο. Την οικογένεια από την οποία προέρχεται, που την ονομάζουμε οικογένεια προσανατολισμού και έχει μεγάλη σημασία γιατί ονομάζεται προσανατολισμού και την αναπαραγωγική οικογένεια που προκύπτει από το γάμο των παιδιών.
Εκείνο που είναι βασικό και καθορίζει την ποιότητα των σχέσεων που αναπτύσσονται μέσα στην ίδια τη πυρηνική οικογένεια είναι οι σχέσεις που διατηρούνται η δεν διατηρούνται ανάμεσα στην οικογένεια προσανατολισμού και τις αναπαραγωγικές οικογένειες, τις οικογένειες δηλαδή που δημιουργούν τα παιδιά.
Αυτή η σχέση στο Ευρωπαϊκό χώρο θεωρώ ότι γίνεται όλο και πιο χαλαρή και ότι τείνει να εξαφανιστεί.
Στη λογική της λειτουργικής μετάθεσης που αναφέραμε προηγουμένως και μέσα σε μια διαδικασία καινοφανή το πρόσωπο άνθρωπος αντικαθίσταται από το άτομο. Ο γονιός, ο πατέρας και η μητέρα είναι άτομα που μεταφέρονται στους οίκους ευγηρίας η όπως αλλιώς ονομάζονται αυτά τα ιδρύματα, τα οποία στον Ευρωπαϊκό χώρο τείνουν να γίνουν οι «παιδικοί σταθμοί» της τρίτης ηλικίας.
Βέβαια υποψιάζομαι ότι στις περιπτώσεις αυτές οι γονείς αυτοί εισπράττουν το τίμημα της δικής τους συμπεριφοράς. Γιατί όταν είχαν παντρέψει τα παιδιά τους, διέκοψαν τους δεσμούς και δεν τα στήριξαν ανάμεσα στην αναπαραγωγική οικογένεια και στην οικογένεια προσανατολισμού,
Σε πολλές περιπτώσεις οι δεσμοί ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά γίνονται χαλαρές. Και όσο τα παιδιά είναι άγαμα αλλά ενήλικα εξακολουθούν να μένουν στο σπίτι. Και αν μένουν σε πολλές περιπτώσεις στο πατρικό σπίτι, συμβαίνει να πληρώνουν ενοίκιο. Υπάρχουν και τέτοιες περιπτώσεις. Συνεπώς αυτή ακριβώς η νέα μορφή της εξατομίκευσης της ζωής οδηγεί στο τελικό αυτό αποτέλεσμα.
Πρέπει να πούμε ότι και στη χώρα μας είδαμε μερικά τέτοια δημοσιογραφικά τερατουργήματα. π. χ. Δημοσιογράφος που πρόβαλε στην τηλεόραση το γάμο μιας υπερήλικης κυρίας με ένα υπερήλικο κύριο που έγινε σε γηροκομείο. Αυτό βεβαίως αν ήταν στον Ευρωπαϊκό χώρο μέσα από τις συνθήκες που καταγράψαμε θα ήταν μια φυσιολογική κατάσταση και μια λύση στην απόγνωση της μοναξιάς.
Η μοναξιά του σύγχρονου ανθρώπου, εκεί όπου οι εσωτερικές σχέσεις στον ενδοοικογενειακό χώρο τυποποιήθηκαν έφερε αυτή την μορφή της οικογένειας, μια συνάθροιση προσώπων η που τείνει σε μια συνάθροιση προσώπων, χωρίς εσωτερική συνοχή και χωρίς αυτό το βαθύτερο που χαρακτηρίζει την οικογένεια.
Οι προοπτικές για το θεσμό της οικογένειας σε μια κοινωνία γεμάτη εκπλήξεις είναι δύσκολο να προβλεφθούν.
Η δική μου προσωπική πρόβλεψη είναι ότι η οικογένεια είναι ένας φυσικός θεσμός και συνάμα ιερός και ότι και να γίνει θα επιβιώσει και θα συνεχίσει να υπάρχει.
Εκείνο που μένει είναι τι περιεχόμενο και ποια μορφή θα πάρει η οικογένεια στον αιώνα που διανύουμε, και αυτό είναι το ζητούμενο στην Ευρώπη.
Θέλω να πιστεύω πως η μοναξιά του σύγχρονου ανθρώπου έχει κουράσει τόσο πολύ που θα αναγκαστεί να επιστρέψει σε ένα εσωτερικό περιεχόμενο, όπου θα πάρει την συνάθροιση των προσώπων κι απ΄ αυτή θα σχηματίσει μια ομάδα με εσωτερική συνοχή και με ιδεολογικό περιεχόμενο
Θα ήθελα ακόμη τελειώνοντας να αναφερθώ στο αίτημα των ομοσεξουαλικών ζευγαριών να αποκτήσουν παιδιά. και να παρακαλέσω για ένα θέμα. Εμείς σεβόμαστε τις αδυναμίες τους, ας σεβαστούν και εκείνοι το δικαίωμα του παιδιού να ζήσει μέσα στη φυσική κατάσταση που το έφερε στον κόσμο.
Λεωνίδας Γ.Μαργαρίτης
ΟΜΙΛΙΑ ΠΑΝΙΤΣΑ
ΓΙΑ ΤΟΝ π. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ
ΣΤΟ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ ΒΡΑΔΙΝΟ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ
Την προσεχή Δευτέρα 7η Φεβρουαρίου και ώρα 7,00 στα πλαίσια των Φιλολογικών Βραδινών της Εταιρείας Λογοτεχνών, που γίνονται στη Δημοτική Βιβλιοθήκη θα μιλήσει ο ιστορικός ερευνητής και συγγραφέας κ. Κώστας Πανίτσας με θέμα: «Αναφορά στον ποιητή της χαρμολύπης π. Παναγιώτη Καποδίστρια, και παρουσίαση του νέου βιβλίου του με τίτλο: Καμένες πεταλούδες»
Είναι ίσως πρώτη φορά που το πνευματικό κοινό της πόλης μας και οι φίλοι των γραμμάτων θα γνωρίσουν την πνευματική-συγγραφική προσφορά του Ζακυνθινού Πρωτοπρεσβυτέρου Θεολόγου, ποιητή και δοκιμιογράφου π. Παναγιώτη Καποδίστρια.
Ο π. Παναγιώτης γεννημένος στο νησί της Ζακύνθου (Μπανάτο) σπούδασε Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Λογιστικά στην πόλη των Πατρών. Το 1983 έγινε κληρικός και ορίσθηκε εφημέριος στο χωριό του το 1987 ενώ από το 1996 είναι Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της Μητροπόλεως Ζακύνθου.
Από το 1992 διδάσκει στη Β/θμια Εκπαίδευση ενώ την περίοδο 89-94 παρουσίαζε εκπομπές στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση.
Έχουν εκδοθεί και κυκλοφορήσει αρκετές ποιητικές συλλογές του, ιστορικές και φιλολογικές μελέτες και δοκίμια. Έχει τιμηθεί για την προσφορά του στα γράμματα από πνευματικούς και άλλους φορείς.
Είναι μέλος της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, αντεπιστέλλον μέλος του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός» καθώς και άλλων πνευματικών σωματείων και συλλόγων.
Αρθρογραφεί σε εφημερίδες και περιοδικά.
Ο κ. Πανίτσας πέρα από την συνολική πνευματική προσφορά του π. Παναγιώτη Καποδίστρια θα παρουσιάσει και το τελευταίο του βιβλίο «Καμένες πεταλούδες».
ΣΤΟ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ ΒΡΑΔΙΝΟ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ
Την προσεχή Δευτέρα 7η Φεβρουαρίου και ώρα 7,00 στα πλαίσια των Φιλολογικών Βραδινών της Εταιρείας Λογοτεχνών, που γίνονται στη Δημοτική Βιβλιοθήκη θα μιλήσει ο ιστορικός ερευνητής και συγγραφέας κ. Κώστας Πανίτσας με θέμα: «Αναφορά στον ποιητή της χαρμολύπης π. Παναγιώτη Καποδίστρια, και παρουσίαση του νέου βιβλίου του με τίτλο: Καμένες πεταλούδες»
Είναι ίσως πρώτη φορά που το πνευματικό κοινό της πόλης μας και οι φίλοι των γραμμάτων θα γνωρίσουν την πνευματική-συγγραφική προσφορά του Ζακυνθινού Πρωτοπρεσβυτέρου Θεολόγου, ποιητή και δοκιμιογράφου π. Παναγιώτη Καποδίστρια.
Ο π. Παναγιώτης γεννημένος στο νησί της Ζακύνθου (Μπανάτο) σπούδασε Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Λογιστικά στην πόλη των Πατρών. Το 1983 έγινε κληρικός και ορίσθηκε εφημέριος στο χωριό του το 1987 ενώ από το 1996 είναι Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της Μητροπόλεως Ζακύνθου.
Από το 1992 διδάσκει στη Β/θμια Εκπαίδευση ενώ την περίοδο 89-94 παρουσίαζε εκπομπές στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση.
Έχουν εκδοθεί και κυκλοφορήσει αρκετές ποιητικές συλλογές του, ιστορικές και φιλολογικές μελέτες και δοκίμια. Έχει τιμηθεί για την προσφορά του στα γράμματα από πνευματικούς και άλλους φορείς.
Είναι μέλος της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, αντεπιστέλλον μέλος του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός» καθώς και άλλων πνευματικών σωματείων και συλλόγων.
Αρθρογραφεί σε εφημερίδες και περιοδικά.
Ο κ. Πανίτσας πέρα από την συνολική πνευματική προσφορά του π. Παναγιώτη Καποδίστρια θα παρουσιάσει και το τελευταίο του βιβλίο «Καμένες πεταλούδες».
Η ΗΛΕΙΑ ΓΡΑΦΕΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ
Καρπερός ο Ηλειακός Κάμπος υπήρξε χωνευτήρι λαών και εθνοτήτων. Δέχθηκε κατά καιρούς στίφη επιδρομέων που κατέληγαν εκεί, είτε από ανάγκη είτε από τυχοδιωκτισμό.
Στους ηρωικούς χρόνους δέχθηκε τους Αιτωλούς και Θεσσαλούς , στους ιστορικούς τους Αρκάδες και Κερκυραίους στους Μεσαιωνικούς κατά σειρά Σλάβους, Φράγκους , Αλβανούς και τελευταία Τούρκους και Αρβανίτες. Στους μετεπαναστατικούς χρόνους δέχθηκε Έλληνες: από όλες τις γωνιές της χώρας, Ηπειρώτες, Μανιάτες, Χιώτες, Αρκάδες, Ρουμελιώτες, Κεφαλλονίτες και Ζακυνθινούς. Όλα τα ετερόκλητα και ιδίως αλλόφυλα στοιχεία συγχωνεύθηκαν στο μεγάλο χωνευτήρι της κοινωνικής ζωής.
Η γη της Ηλείας ιερή πάντα κατά τους Αρχαίους Έλληνες με το αθλητικοθρησκευτικό κέντρο την Ιερή Άλτη της Ολυμπίας, στους Βυζαντινούς χρόνους κτήμα του Αγίου Ανδρέου, στη Φραγκοκρατία προσωπική ιδιοκτησία του Φράγκου Ηγεμόνα, στην Τουρκοκρατία προσωπικό κτήμα της μητέρας του εκάστοτε Σουλτάνου έδινε ασυλία στους Ηλείους και τους εξασφάλιζε μία ειρηνική διαβίωση μέσα στα πατρογονικά τους.
Τα διάφορα ήθη και έθιμα των ξενόφερτων ξαναπλάστηκαν και ξαναδόθηκαν σε εντόπιο τόνο και χρώμα.
Στο διάβα των αιώνων αυτών πολλοί αποπειράθηκαν να γράψουν την ιστορία της Ηλείας χωρίς ωστόσο μέχρι σήμερα να υπάρχει στην ουσία μία ολοκληρωμένη και άρτια εργασία για το σύνολο του Ηλειακού τόπου και των ανθρώπων του στη διαδρομή των αιώνων.
Ο αποκαλυπτικός και μακρόπνοος ιστορικός της Ηλείας δεν έχει μέχρι σήμερα υπάρξει. Δεν μπορώ βεβαίως να παραγνωρίσω την συνεισφορά του αείμνηστου Γυμνασιάρχη Γεωργίου Παπανδρέου ο οποίος με τις έρευνες του διέσωσε πολλά στοιχεία της ιστορίας της Ηλειακής γης, όμως κι εκείνος πλήρη, διεξοδική και εμπεριστατωμένη ιστορία της Ηλείας δεν έγραψε. Λέγεται πως ο δεύτερος τόμος ο οποίος είχε αναγγελθεί με τίτλο « Ηλεία δια μέσου των Αιώνων» ήταν κατά πολύ αξιολογότερος. Ατυχώς καταστράφηκε την τελευταία στιγμή που θα δίδονταν στο τυπογραφείο. Υπάρχει ανέκδοτο το έργο του αείμνηστου Γυμνασιάρχη Δημητρίου Π. Οικονομοπούλου με τον τίτλο «Ηλεία επί Τουρκοκρατίας» Υπάρχει επίσης το έργο του Γ. Α. Χρυσανθακόπουλου με τίτλο: «Η Ηλεία επί Τουρκοκρατίας» έκδοση 1950, ένα έργο που συμβάλει σημαντικά στη γνώση των Ηλειακών πραγμάτων της εποχής εκείνης.
Η Ηλειακή ιστορία όμως είναι ανεξάντλητη και σε μεγάλα τμήματά της ανεξερεύνητη. Βέβαια τα μεγάλα και σημαντικά γεγονότα της Ηλειακής ιστορίας είναι γνωστά. Δεν είναι όμως μελετημένα σε όλη τους την εκταση, το βάθος και στις λεπτομέρειες της. Όσοι καταπιάνονται με τη συγγραφή επί μέρους ιστοριών τοπικών κοινωνιών με την καταγραφή όσων πληροφοριών έχουν σχέση με την προέλευση των κατοίκων, την σύνθεση των πληθυσμών, τις μετακινήσεις τους στο χώρο, τη μόνιμη εγκατάστασή τους την ανάπτυξη δραστηριοτήτων, την καταγραφή ιστορικών γεγονότων που σημάδεψαν την πορεία τους μέσα στο χρόνο συμβάλλουν σημαντικά στην διάσωση και διατήρηση ηθών εθίμων και παραδόσεων. Προσφέρουν σημαντικές υπηρεσίες στον μελετητή και μελλοντικό συγγραφέα της συνολικής ιστορία της Ηλείας.
Η καταγραφή των μικροϊστοριών αποτελούν ψηφίδες στη σύνθεση του μεγάλου ψηφιδωτού της Ηλειακής ιστορίας. Όλες οι πόλεις και τα χωριά της Ηλείας κατά καιρούς είχαν την τύχη να έχουν κάποιο πνευματικό άνθρωπο που θα ξεπλήρωνε το χρέος του προς τη γενέτειρά του, τους απογόνους του , στους επιγενόμενους.
Ο Τάκης Δόξας μέσα από το «Χρονικό του Πύργου» έδωσε στοιχεία της ιστορίας της πόλης που γεννήθηκε ,δραστηριοποιήθηκε και δεν εγκατέλειψε ποτέ. Eπίσης ο Κων/νος Κυριακόπουλος με το δίτομο έργο του «Πύργος και Ηλεία στην επανάσταση και στα χρόνια του Καποδίστρια» μας παρέχουν σημαντικές πληροφορίες για την υπό μελέτη περίοδο.
Ο Λεωνίδας Καρνάρος με το έργο του: «ΑΜΑΛΙΑΔΑ» και με μία σειρά εκδόσεις με επί μέρους έρευνές του μας παρουσιάζει το παρελθόν της άλλης μεγάλης πόλης της Ηλείας.
Ο αείμνηστος χαλκέντερος μελετητής και συγγραφέας Τάσος Γριτσόπουλος μέσα από δύο τόμους του έργου του «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΑΣΤΟΥΝΗΣ» παρέχει ένα πλήθος στοιχείων και μαρτυριών για την ιστορική διαδρομή και πορεία της πόλεως του Ηλειακού Κάμπου που για πολλά χρόνια υπήρξε το επίκεντρο ενδιαφέροντος των Τούρκων, των Φράγκων και των υποδούλων. Ο π. Κωνσταντίνος Καπετανόπουλος μέσα από το βιβλίο του: «Ιστορικές Σελίδες της Ανδραβίδας» διασώζει πολλά ιστορικά στοιχεία για την πρωτεύουσα των Φράγκων στο Μοριά.
Ο αείμνηστος Ανδρέας Μπούτσικας μέσα από το βιβλίο του « ΤΟ ΑΥΓΕΙΟ» μας δίνει το χρονικό της ίδρυσης του χωριού Μπουχιώτη το οποίο μετονομάστηκε σε Αυγείο, σε ανάμνηση του μυθικού βασιλιά της ΄Ηλιδας. αλλά και με το δίτομο έργο του «Η Φραγκοκρατία στην Ηλεία» φωτίζει ιστορικές στιγμές εκείνης της περιόδου. Ο αείμνηστος δάσκαλος Γεώργιος Μαραζιώτης μέσα από το έργο του: «Ιστορία του Τραγανού» σκιαγραφεί τη δημιουργική πορεία στο χρόνο της Κοινότητας Τραγανού του μετέπειτα Δήμου και ενός των τριών Δήμων του κάμπου που συγκρότησαν το νέο Καλλικρατικό Δήμο Πηνειού.
Ο Ανδρέας Καρκαβίτσας μπορεί να μην έγραψε ιστορικές μελέτες όμως στο έργο του περιλαμβάνονται πολλά ιστορικά και λαογραφικά στοιχεία για τη γενέτειρά του τα Λεχαινά. Βέβαια σημαντικές πληροφορίες και ιστορικά γεγονότα της Ηλείας καταγράφει και περισώζει επίσης και ο αείμνηστος Ντίνος Ψυχογιός μέσα από τις σελίδες του ανεπανάληπτου περιοδικού « ΗΛΕΙΑΚΑ».
Ιστορικά και λαογραφικά στοιχεία για τους τόπους γέννησής τους μας δίνουν ακόμη, ο Ανδρέας Μπράτης για το Βαρθολομιό, ο Διονύσης Αγιαννιτόπουλος και ο Παναγιώτης Γιοβάς για τα Σαβάλια, ο Λεωνίδας Μαργαρίτης για τον Κόροιβο, ο αείμνηστος Βασίλης Κουρής και η Κόρη του Αναστασία για το Κάστρο και τα Λουτρά Κυλλήνης. Ο Γιώργος Σταυρόπουλος για την Οινόη, ο Κώστας Λούρμπας για το Δήμο Μυρτουντίων, ο Κωνσταντίνος Σταυροπουλος για την Πλατιάννα, ο Πάνος Αργυρόπουλος για τα Κρέστενα, Ο Παύλος Μιτζόπουλος για το Λευκοχώρι (Μουσουλούμπεη) ο Παναγιώτης Παπαθεοδώρου για την Κρυόβρυση και τελευταία ο Θόδωρος Ρέγκλης για το Τρουμπέ(Δήμητρα).
Η Ηλεία μολονότι έχει πολλές μονογραφίες για τις πόλεις και τους οικισμούς της, περιμένει τον ιστορικό που θα γράψει τη συνολική ιστορία της .Ο ιστορικός που θα κληθεί να την καταγράψει θα έχει πολλές πηγές στη διάθεσή του. Το ευχόμαστε και το περιμένουμε..
Λεωνίδας Γ. Μαργαρίτης
Στους ηρωικούς χρόνους δέχθηκε τους Αιτωλούς και Θεσσαλούς , στους ιστορικούς τους Αρκάδες και Κερκυραίους στους Μεσαιωνικούς κατά σειρά Σλάβους, Φράγκους , Αλβανούς και τελευταία Τούρκους και Αρβανίτες. Στους μετεπαναστατικούς χρόνους δέχθηκε Έλληνες: από όλες τις γωνιές της χώρας, Ηπειρώτες, Μανιάτες, Χιώτες, Αρκάδες, Ρουμελιώτες, Κεφαλλονίτες και Ζακυνθινούς. Όλα τα ετερόκλητα και ιδίως αλλόφυλα στοιχεία συγχωνεύθηκαν στο μεγάλο χωνευτήρι της κοινωνικής ζωής.
Η γη της Ηλείας ιερή πάντα κατά τους Αρχαίους Έλληνες με το αθλητικοθρησκευτικό κέντρο την Ιερή Άλτη της Ολυμπίας, στους Βυζαντινούς χρόνους κτήμα του Αγίου Ανδρέου, στη Φραγκοκρατία προσωπική ιδιοκτησία του Φράγκου Ηγεμόνα, στην Τουρκοκρατία προσωπικό κτήμα της μητέρας του εκάστοτε Σουλτάνου έδινε ασυλία στους Ηλείους και τους εξασφάλιζε μία ειρηνική διαβίωση μέσα στα πατρογονικά τους.
Τα διάφορα ήθη και έθιμα των ξενόφερτων ξαναπλάστηκαν και ξαναδόθηκαν σε εντόπιο τόνο και χρώμα.
Στο διάβα των αιώνων αυτών πολλοί αποπειράθηκαν να γράψουν την ιστορία της Ηλείας χωρίς ωστόσο μέχρι σήμερα να υπάρχει στην ουσία μία ολοκληρωμένη και άρτια εργασία για το σύνολο του Ηλειακού τόπου και των ανθρώπων του στη διαδρομή των αιώνων.
Ο αποκαλυπτικός και μακρόπνοος ιστορικός της Ηλείας δεν έχει μέχρι σήμερα υπάρξει. Δεν μπορώ βεβαίως να παραγνωρίσω την συνεισφορά του αείμνηστου Γυμνασιάρχη Γεωργίου Παπανδρέου ο οποίος με τις έρευνες του διέσωσε πολλά στοιχεία της ιστορίας της Ηλειακής γης, όμως κι εκείνος πλήρη, διεξοδική και εμπεριστατωμένη ιστορία της Ηλείας δεν έγραψε. Λέγεται πως ο δεύτερος τόμος ο οποίος είχε αναγγελθεί με τίτλο « Ηλεία δια μέσου των Αιώνων» ήταν κατά πολύ αξιολογότερος. Ατυχώς καταστράφηκε την τελευταία στιγμή που θα δίδονταν στο τυπογραφείο. Υπάρχει ανέκδοτο το έργο του αείμνηστου Γυμνασιάρχη Δημητρίου Π. Οικονομοπούλου με τον τίτλο «Ηλεία επί Τουρκοκρατίας» Υπάρχει επίσης το έργο του Γ. Α. Χρυσανθακόπουλου με τίτλο: «Η Ηλεία επί Τουρκοκρατίας» έκδοση 1950, ένα έργο που συμβάλει σημαντικά στη γνώση των Ηλειακών πραγμάτων της εποχής εκείνης.
Η Ηλειακή ιστορία όμως είναι ανεξάντλητη και σε μεγάλα τμήματά της ανεξερεύνητη. Βέβαια τα μεγάλα και σημαντικά γεγονότα της Ηλειακής ιστορίας είναι γνωστά. Δεν είναι όμως μελετημένα σε όλη τους την εκταση, το βάθος και στις λεπτομέρειες της. Όσοι καταπιάνονται με τη συγγραφή επί μέρους ιστοριών τοπικών κοινωνιών με την καταγραφή όσων πληροφοριών έχουν σχέση με την προέλευση των κατοίκων, την σύνθεση των πληθυσμών, τις μετακινήσεις τους στο χώρο, τη μόνιμη εγκατάστασή τους την ανάπτυξη δραστηριοτήτων, την καταγραφή ιστορικών γεγονότων που σημάδεψαν την πορεία τους μέσα στο χρόνο συμβάλλουν σημαντικά στην διάσωση και διατήρηση ηθών εθίμων και παραδόσεων. Προσφέρουν σημαντικές υπηρεσίες στον μελετητή και μελλοντικό συγγραφέα της συνολικής ιστορία της Ηλείας.
Η καταγραφή των μικροϊστοριών αποτελούν ψηφίδες στη σύνθεση του μεγάλου ψηφιδωτού της Ηλειακής ιστορίας. Όλες οι πόλεις και τα χωριά της Ηλείας κατά καιρούς είχαν την τύχη να έχουν κάποιο πνευματικό άνθρωπο που θα ξεπλήρωνε το χρέος του προς τη γενέτειρά του, τους απογόνους του , στους επιγενόμενους.
Ο Τάκης Δόξας μέσα από το «Χρονικό του Πύργου» έδωσε στοιχεία της ιστορίας της πόλης που γεννήθηκε ,δραστηριοποιήθηκε και δεν εγκατέλειψε ποτέ. Eπίσης ο Κων/νος Κυριακόπουλος με το δίτομο έργο του «Πύργος και Ηλεία στην επανάσταση και στα χρόνια του Καποδίστρια» μας παρέχουν σημαντικές πληροφορίες για την υπό μελέτη περίοδο.
Ο Λεωνίδας Καρνάρος με το έργο του: «ΑΜΑΛΙΑΔΑ» και με μία σειρά εκδόσεις με επί μέρους έρευνές του μας παρουσιάζει το παρελθόν της άλλης μεγάλης πόλης της Ηλείας.
Ο αείμνηστος χαλκέντερος μελετητής και συγγραφέας Τάσος Γριτσόπουλος μέσα από δύο τόμους του έργου του «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΑΣΤΟΥΝΗΣ» παρέχει ένα πλήθος στοιχείων και μαρτυριών για την ιστορική διαδρομή και πορεία της πόλεως του Ηλειακού Κάμπου που για πολλά χρόνια υπήρξε το επίκεντρο ενδιαφέροντος των Τούρκων, των Φράγκων και των υποδούλων. Ο π. Κωνσταντίνος Καπετανόπουλος μέσα από το βιβλίο του: «Ιστορικές Σελίδες της Ανδραβίδας» διασώζει πολλά ιστορικά στοιχεία για την πρωτεύουσα των Φράγκων στο Μοριά.
Ο αείμνηστος Ανδρέας Μπούτσικας μέσα από το βιβλίο του « ΤΟ ΑΥΓΕΙΟ» μας δίνει το χρονικό της ίδρυσης του χωριού Μπουχιώτη το οποίο μετονομάστηκε σε Αυγείο, σε ανάμνηση του μυθικού βασιλιά της ΄Ηλιδας. αλλά και με το δίτομο έργο του «Η Φραγκοκρατία στην Ηλεία» φωτίζει ιστορικές στιγμές εκείνης της περιόδου. Ο αείμνηστος δάσκαλος Γεώργιος Μαραζιώτης μέσα από το έργο του: «Ιστορία του Τραγανού» σκιαγραφεί τη δημιουργική πορεία στο χρόνο της Κοινότητας Τραγανού του μετέπειτα Δήμου και ενός των τριών Δήμων του κάμπου που συγκρότησαν το νέο Καλλικρατικό Δήμο Πηνειού.
Ο Ανδρέας Καρκαβίτσας μπορεί να μην έγραψε ιστορικές μελέτες όμως στο έργο του περιλαμβάνονται πολλά ιστορικά και λαογραφικά στοιχεία για τη γενέτειρά του τα Λεχαινά. Βέβαια σημαντικές πληροφορίες και ιστορικά γεγονότα της Ηλείας καταγράφει και περισώζει επίσης και ο αείμνηστος Ντίνος Ψυχογιός μέσα από τις σελίδες του ανεπανάληπτου περιοδικού « ΗΛΕΙΑΚΑ».
Ιστορικά και λαογραφικά στοιχεία για τους τόπους γέννησής τους μας δίνουν ακόμη, ο Ανδρέας Μπράτης για το Βαρθολομιό, ο Διονύσης Αγιαννιτόπουλος και ο Παναγιώτης Γιοβάς για τα Σαβάλια, ο Λεωνίδας Μαργαρίτης για τον Κόροιβο, ο αείμνηστος Βασίλης Κουρής και η Κόρη του Αναστασία για το Κάστρο και τα Λουτρά Κυλλήνης. Ο Γιώργος Σταυρόπουλος για την Οινόη, ο Κώστας Λούρμπας για το Δήμο Μυρτουντίων, ο Κωνσταντίνος Σταυροπουλος για την Πλατιάννα, ο Πάνος Αργυρόπουλος για τα Κρέστενα, Ο Παύλος Μιτζόπουλος για το Λευκοχώρι (Μουσουλούμπεη) ο Παναγιώτης Παπαθεοδώρου για την Κρυόβρυση και τελευταία ο Θόδωρος Ρέγκλης για το Τρουμπέ(Δήμητρα).
Η Ηλεία μολονότι έχει πολλές μονογραφίες για τις πόλεις και τους οικισμούς της, περιμένει τον ιστορικό που θα γράψει τη συνολική ιστορία της .Ο ιστορικός που θα κληθεί να την καταγράψει θα έχει πολλές πηγές στη διάθεσή του. Το ευχόμαστε και το περιμένουμε..
Λεωνίδας Γ. Μαργαρίτης
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)