ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΦΩΣΤΑΙΝΗΣ ‘’ Απλός, λιτός, στοχαστικός ‘’ 'ΓΝΩΜΗ" ΚΥΡΙΑΚΗ 21η ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2021 Επιμέλεια ΣΩΤΗΡΗΣ Ι.ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

 

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΦΩΣΤΑΙΝΗΣ

‘’ Απλός, λιτός, στοχαστικός ‘’

 

Διαβάζουμε από την Σελίδα του  ‘’ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΦΩΣΤΑΙΝΗΣ. Όνομα πού δανείσθηκα ἀπ’ τό χωριό μου Φώσταινα όπου γεννήθηκα το 1949. Το πραγματικό μου όνομα είναι Αλέξανδρος Μπεθυμούτης. Σπούδασα πολιτικός μηχανικός καί εργάσθηκα στην Τ.Υ.Δ.Κ. του νομού Ἀχαΐας. Έχω εκδώσει τέσσερις ποιητικές συλλογές: Δεσμοί χώματος (Διάττων 2000), Ναυάγιο φῶς (Διάττων 2004), Ὑπέρθυρο τοῦ ἀνέμου (Διάττων 2008) και Ἡ προσευχή τῶν λόφων (Πλανόδιον 2012).

Πέρα ἀπό τά ἔργα τῆς ἀνάγκης στά βουνά καί τούς λίγους κάμπους τῆς πατρίδας, «τά ποιήματα εἶναι τό παραπανιστό, τά δῶρα τοῦ θεοῦ», ὅπως ἔλεγε ο Γ.Σ., ἀλλιῶς τά φιλέματα τῆς γλώσσας. Ὃταν ὁ δρόμος - τύχῃ ἀγαθῇ - σᾶς φέρει ὡς τήν πόρτα μου.’’ Ας δούμε την γραφή του

 

ΟΡΦΑΝΟΣ ΣΤΙΧΟΣ

Πάει καιρὸς
ποὺ ποίηση καὶ τραγούδι
χόρευαν χέρι χέρι.

Ζευγάρωσαν στερνὴ φορὰ
σὲ λημέρια κλέφτικα
γέννησαν καὶ νανούρισαν
τὸ τεθλασμένο πρόσωπό μας.

Τώρα ὁ στίχος ὀρφανὸς
ἀλυχτάει τὶς νύχτες
στὸ νυσταγμένο φῶς μιᾶς λάμπας.

Πιστεύω πως ο Αλέξανδρος Φωσταίνης, ανήκει στην κατηγορία   των ποιητών,  που με γενάρχη τον Μάρκο Μέσκο, διαμόρφωσαν και επεξεργάστηκαν με σοβαρότητα και τέχνη, αυτή την τάση στην σύγχρονη ποίησή μας, δηλαδή την ποίηση της ενδοχώρας

Θα μας πει ο ποιητής Στέλιος Μαφρεδας από την παρουσίαση που έγινε προς τιμή του Αλέξανδρου Φωσταινη ‘’ Στις δύο πρώτες του συλλογές, ο Φωσταίνης  περιέγραψε τα στοιχεία της μνήμης του, δηλαδή την προέλευση, την λειτουργία και την χρησιμότητά της, και οριοθέτησε τις δυνατότητες και τις απαιτήσεις του από αυτή. Αλλά καθόρισε με τρόπο σαφή και τις διαστάσεις της : στην μεν πρώτη συλλογή  η μνήμη εκτείνει την εμβέλειά της στον πολύ συγκεκριμένο χώρο της γενέθλιας γης, με το υποκειμενικό στοιχείο να είναι έντονα τονισμένο· στην δεύτερη συλλογή η μνήμη αναφέρεται στην συλλογική  δράση και στην διαχρονική παρουσία και ενέργεια του συνόλου. Είναι  χαρακτηριστικές αλλά και ενδεικτικές των προθέσεων και των στόχων του δημιουργού, οι επικεφαλίδες των σχετικών ποιημάτων : Μνήμη πικρής ελιάς, και Των Ελλήνων, αντιστοίχως.
Μέσω της μνήμης, ο Φωσταίνης προσεγγίζει με ευλάβεια και συστολή το παρελθόν, απεικονίζει με αυθεντικότητα τις ενθυμήσεις του και τις εκθέτει με τρόπο ανεπιτήδευτο και ειλικρινή. Οι ερεθισμοί του είναι πολλαπλοί, στρέφεται στον φυσικό κόσμο πολύ συχνά,  και σ’ αυτόν βρίσκει πολλούς δρόμους διαφυγής από τον κίνδυνο του παρόντος. Το λυρικό στοιχείο  βρίσκεται σε συχνότατη χρήση, ως ειδοποιός διαφορά με την ξηρότητα που επικρατεί στον πυκνοκατοικημένο αστικό χώρο και ως συστατικό ενός αλλιώτικου νοήματος και  τρόπου διαβίωσης.’’

ΔΕΣΜΟΙ ΧΩΜΑΤΟΣ

Ἡ ἀδύναμη ζωὴ εἶναι δυνατὴ
πιὸ δυνατὴ κι ἀπὸ τὸ σίδερο
μέσʼ ἀπὸ τὴν καρδιὰ τῆς γῆς βγαλμένη
κι ἀπροστάτευτη.

KARIN BOYE

Τὰ χωράφια μας φτωχὰ
δὲ μᾶς ἄφησαν χωρὶς
ψωμὶ κρασὶ καὶ λάδι.
Χρυσὸ καὶ κάρβουνο
δὲν ὑποσχέθηκαν
λίγη μόνο λάσπη ἀπὸ ἄργιλλο
νὰ καῖμε μὲ λιόκλαρα
τοὺς φούρνους μας.

Τὰ βουνά μας
στὰ ὅρια τοῦ χιονιοῦ
πλαγιὲς τοῦ ἥλιου ποὺ φώλιασαν
πουλιὰ καὶ βελάσματα.
Στὸ σβήσιμό τους ποταμίσια νερὰ
μιλᾶνε στὸ δρόμο τους
ταξίδια τῆς θάλασσας.

Τὰ βράδια γύρω στὴ φωτιὰ
συλλογιζόμαστε
τὴν ἀργόσυρτη διαδρομή μας
ἀπʼ τὰ ψηλὰ στὰ χαμηλὰ
ὅταν λιῶσαν οἱ φόβοι.

Δεσμοὶ χώματος καὶ ριπὲς ἀνέμου
τὰ χνάρια τῆς γενιᾶς μου. Τ’ ἀκολούθησα.
Ταπεινὴ ζωὴ παραποτάμια
ἀπ’ τὸ πολὺ μᾶς προφύλαξε.
Εὔκαιρους μᾶς βρῆκε τ’ ὄνειρο
καὶ μᾶς υἱοθέτησε.

O Αλέξανδρος Φωσταινης είναι ένας ποιητής αναγνωρίσιμος από τον τρόπο της γραφής του. Απλός, λιτός και στοχαστικός με μια όμορφη θα μπορούσαμε να πούμε   διάθεση. Καταγράφει αλήθειες της ζωής με έναν τρόπο που δεν χαρακτηρίζεται καθόλου σαν μοντέρνος ή μεταμοντέρνος. Όμως αγγίζει τον σύγχρονο αναγνώστη.

Κοινωνικά στιγμιότυπα, μια κουβέντα, ένα βλέμμα, μια λεπτομέρεια, γίνονται τα ερεθίσματα για την δημιουργία. Ο άνθρωπος που δεν είναι αριβίστας ή που χαρακτηρίζεται από ευγενικά αισθήματα, συχνά πέφτει θύμα μιας αστοχίας, μιας κακοτυχίας ή της ίδιας του της μιζέριας. Οι άνθρωποι που κατέληξαν να γίνουν σκιές, μια καταστροφική κουβέντα που πληγώνει, λέξεις που οδηγούν στον θάνατο, η πόλη  που όλο κοιμάται και δεν λέει να ξυπνήσει, ο άνθρωπος ο μόνιμα διωγμένος κι από το ίδιο του το σπίτι ακόμα, η αναμονή ενός μάταιου ονείρου, όλα αυτά αποτελούν στοιχεία που περιλαμβάνονται στα ποιήματα του Φωσταινη. Κάπου μακριά αχνοφέγγει μια ελπίδα, αλλά δύσκολα ο άνθρωπος έχει αισιοδοξία. Κρύβει συνήθως τρικυμία στην καρδιά του και ποτέ δεν ησυχάζει.

Η ΣΤΡΟΦΗ

Ἡ ἅμαξα σταματημένη
τὴν ὥρα τῆς δίψας·
ὕστερα ἡ πηγὴ μόνη.
Ἕνας δρόμος
ποὺ παίρνει νόημα
ἀπʼ τὸ ταξίδι σου
μετὰ στροφὴ καὶ χάνεσαι.
Σχήματα κινήσεις ἐπιθυμίες
ὁρατὲς καί ἀόρατες
σβήνουν στὸ χῶρο.
Μένει μόνο ἡ δίψα
ἐκεῖ στὴ στροφὴ τοῦ δρόμου.

ΜΕ ΤΟ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ

Παιδιὰ
ποὺ λέγαμε τὰ κάλαντα
εἴχαμε φόβο μὴ μᾶς ποῦν
τὰ εἶπαν ἄλλοι.

Μεγάλος πιὰ
σᾶς στέλνω τὰ τραγούδια μου
μὲ τὸ ταχυδρομεῖο·
δὲν τʼ ἀντέχω νὰ μοῦ κλείσετε
κατάμουτρα τὴν πόρτα.
Ἀλλιῶς θὰ τὰ συνόδευα.

Από τη συλλογή «ΔΕΣΜΟΙ ΧΩΜΑΤΟΣ» Διάττων 2000

Όλο κάτι θα λείπει ή θα απουσιάζει. Όλο και κάποιο ζητούμενο θα βασανίζει τον αφηγητή. Η ατελείωτη αναμονή, η περιπλανώμενη θλίψη, η μοναξιά του υποκειμένου, η τραγικότητα ενός ανθρώπου  ξεχασμένου από όλους και από όλα υπάρχουν μέσα στο έργο του. Και συνυπάρχουν με μια επαναστατική διάθεση στα σημεία. Εξομολογείται και μας λέει

ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ

Κύριε
ὁμολογῶ τὶς ἁμαρτίες μου:
Ὅ,τι φθαρτὸ ἀξιώθηκα
ἔργο τῶν χειρῶν μου.
Γιὰ τὶς ἀνάγκες τῆς ψυχῆς
κατάκλεψα τοὺς συνανθρώπους μου.

Καὶ ἄγνοια τῶν ἐντολῶν σου
δὲν προφασίζομαι.

ΘΑΝΑΤΟ ΓΛΕΝΤΙ

Τὸ βράδυ
πρὶν ἀπʼ τὴν ἐκτέλεση
μαζεύτηκαν γύρω στὶς σκηνὲς
ἔφαγαν ἤπιαν ἀγκαλιάστηκαν
κι ἄρχισαν γλέντι οἱ κρατούμενοι.

Οἱ φύλακες θορυβήθηκαν·
«τοῦτοι δῶ δὲν λογαριάζουνε ζωὴ
καὶ δὲν φοβοῦνται χάρο».
Ἀργότερα πιάστηκαν μαζί τους
στὸ χορὸ καὶ στὸ τραγούδι.

Τὴν αὐγὴ
μεθυσμένοι ἀκόμη
μὲ χέρι σταθερὸ στὴ σκανδάλη
ἀποχαιρέτησαν συντρόφους
μιᾶς νύχτας ἀλησμόνητης.

Καὶ γύρισαν πίσω στὴ σκοπιά τους.

 

Η εξομολόγηση, το προσωπικό χάος δίνουν  στίγμα στη θεματολογία, αλλά και το ύφος του ποιητή. 

Δεν προσπαθεί με  κόλπα να επιβληθεί, αλλά με μια ειλικρινή διάθεση καταδεικνύει την ουσία των πραγμάτων. Σχεδόν στο τέλος κάθε ποιήματος υπάρχει μια πικρή διατύπωση και μια διαπίστωση που σε αφοπλίζει. Γράφει σε ελεύθερο στίχο, όμως με μια καθαρότητα και διαύγεια τέτοια που φέρνει τον αναγνώστη αντιμέτωπο με τον ίδιο του τον εαυτό, με τις ίδιες του τις πληγές.

ΣΕ ΠΗΡΕ Η ΣΙΩΠΗ

Ὅταν γελᾶς τὰ πρωινὰ
μʼ ἀνθόμελο ἀλείφεις τὸ ψωμί μου.

Ὅταν μιλοῦν τὰ μάτια σου γαλάζια
βυθίζομαι αἰχμάλωτος
νεράιδας μοίρας.

Ὅταν χορεύεις στὴ βροχή, ζηλεύω,
ἀπʼ τὸ κακό μου σύννεφο
γίνομαι μαῦρο.

Ὅταν τραγουδᾶς ἡλιοβασίλεμα
πλάθω μὲ χρῶμα καὶ νερὸ
διάτρητη εὐτυχία.

Ὅταν τὴ θάλασσα πετροβολᾶς
γέφυρα στήνεις μυστικὴ
γιὰ τὴν πέρα ὄχθη.

Ὅταν σὲ παίρνει ἡ σιωπὴ
μυρωδιὰ βρεγμένου χώματος
χαϊδεύει τὴν αὐλή μας.

Ὅταν κλαῖς πίσω ἀπʼ τὸ τζάμι
ἀπὸ τὰ μάτια σου περνῶ
δὲ μὲ κοιτᾶς καὶ χάνομαι στοὺς δρόμους.

Από τη συλλογή «ΝΑΥΑΓΙΟ ΦΩΣ», Διάττων 2004

Αισθάνομαι ήδη από τον τίτλο ότι ο ποιητής σκύβει επάνω στο καθημερινό για να το ενώσει με το αιώνιο , στο ατομικό για να το κάνει οικουμενικό και σ αυτό που ο ίδιος εμφανίζει στα ποιήματά του. Πόσες φορές στο κλάμα μας μέσα δεν νιώσαμε ότι «μόνο εγώ κλαίω» «μόνο εγώ πονάω» και ότι ο πόνος είναι τόσο μεγάλος που δεν τον χωρά η γη. Το ‘’Υπέρθυρο του Ανέμου’’ με ανακουφίζει. 

 

Τʼ ΑΓΡΙΜΙΑ

                             Στὸν Δημήτρη Κάββουρα

Ὅσο περνοῦν τὰ χρόνια
καὶ πιὸ πολλὲς μοῦ ρίχνεις εὐθύνες
γιὰ τὸ χαρτὶ τῆς νιότης μας
ποὺ κάψαμε.

Ὅτι μπορῶ κάνω κι ἐγὼ
πρὶν νὰ καοῦμε ὁλότελα.

Ὁλημερίς φυλάω καραούλι
πότε θὰ πᾶν τʼ ἀγρίμια γιὰ νερὸ
νὰ πιάσω ἕνα στίχο δροσερὸ
νὰ σὲ φιλέψω.

 

ΑΣΤΕΓΟΣ

Οὔτε παράθυρο στὸν κόσμο
οὔτε πόρτα νὰ βγάζει στὴν αὐλὴ.

Ἕνα κεραμίδι μόνο ὀνειρεύεται.
Καὶ βρέχει.

Φράσεις που δεν έχουν πόνο αλλά προσμονή σαν περιγραφές της περιπλάνησης .αλλά και πάλι ..δεν είναι περιπλάνηση είναι περιήγηση και προσεκτική παρατήρηση στο λαβύρινθο της ζωής.

Η ΑΝΘΡΩΠΙΑ ΤΟΥ ΝΑ ΜΠΑΙΝΕΙ Ο ΗΛΙΟΣ ΤΟ ΠΡΩΙ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΙ

 

Πάνω στην πλάτη μου ζεστός

Εσύ να ψήνεις τον καφέ

Αργά όπως εχθές όπως προχθές--άσε να βιάζονται τα χρόνια—

Και να σε περιμένω.

Να’ρχεται πρώτα τ’άρωμα.

Μένει εκεί – σταθερά – μαρτυρικά – υπομονετικά- στωικά- ήρεμα και παρατηρεί, γράφει και καταγράφει το ελάχιστο . Εμένα με βοηθά. Γιατί μου καταδεικνύει το σημείο βρασμού. Ενώ εγώ βολεύομαι στο να βλέπω την φασαρία των υδρατμών.

 

ΣΑΝ ΤΟ ΝΕΡΟ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ

Δὲν εἶνʼ ἀλήθεια
δὲν εἶναι ψέμα.
Ὄνειρο εἶναι ξένο
ποὺ τό ʼζησα γιὰ δικό μου.

Κι αὐτὸ
σὰν τὸ νερὸ γλιστρᾶ
καὶ μένω μʼ ἄδεια χέρια.

΄Βλέπουμε πως η ποίηση που μας απασχολεί εδώ, η ποίηση του Αλέξανδρου Φωσταινη, έχει το βασικό χαρακτηριστικό της ειλικρίνειας, χωρίς την οποία η χρήση της γλώσσας γίνεται οντολογικά επικίνδυνη και θανατική για την πνευματική υπόσταση του ποιητή. Αυτή η ειλικρίνεια απομακρύνει την εκζήτηση –μόνιμο χαρακτηριστικό της τωρινής μας αταίριαστα φιλόδοξης ποίησης. Από κει και πέρα ο δρόμος είναι ανοιχτός για την ποιητική πορεία και την οντολογική πνευματική καταξίωση. Ο Φωσταινης απλά, και σίγουρα αυθόρμητα αρνητικός προς τα αλλότρια ποιητικά ήθη, είναι άσχετος με ό,τι μη γνήσιο, και έξω από τεχνητούς κανόνες, ή και επικαιρικές ποιητικές σχολές

Ο ΠΡΩΤΟΛΑΤΗΣ

Τὸ κακὸ δὲν ἀργεῖ.
Καὶ νʼ ἀργοῦσε, στὸ τέλος, δὲν ξεχνοῦσε
ὅπου ὑπῆρχε πόρτα νὰ χτυπήσει.
Μαυροντυμένες τότε ψυχὲς
ἔσερναν ὁλονυχτίς τὸ μοιρολόι.

Ποτισμένο θλίψη τὸ λαρύγγι τους
ἀνέβαινε κόμπο-κόμπο
τὸ δρόμο τοῦ θρήνου.
Καὶ σὲ ταξίδευαν
ὡς τὶς παγωμένες ἄκρες τῆς ψυχῆς σου.

Ὅποιος ἄντεχε κοινωνοῦσε τὸ θαῦμα.

Τὸ ἄλλο πρωὶ
ἀνάλαφροι κινούσαμε γιὰ τὸ χωράφι
μὲ τὸ νεκρό μας πρωτολάτη.

…τὸ τραγούδι μας μελαγχολικό
φορὲς-φορὲς θυμίζει μοιρολόι.

Από τη συλλογή «ΥΠΕΡΘΥΡΟ ΤΟΥ ΑΝΕΜΟΥ», Διάττων 2008

Μια ευαίσθητη πνοή διαχέει στους μελετημένους, λυρικούς  στίχους εκφράζοντας συμπυκνωμένα, λακωνικά, υψηλά μηνύματα και απέραντα συναισθήματα και στοχασμούς. Με ύφος λεπτό, με παλμό και κίνηση εναλλασσόμενη περιρρέει τους μικρούς, αλλά με μουσικότητα ομοιοκατάληκτους στίχους δίνοντας χαρακτήρα ρυθμικό. Εικόνες με αποχρώσεις φωτός, ωρίμανση με σιωπή προδίδουν νουν σοφίας. Ποίηση εσώψυχη, αναδεικνύει έναν ποιητή ονειρολόγο που με ευαισθησία ψυχής αναπλάθει την συμπαντική ωραιότητα του Κόσμου και αποκαλύπτει τη μοναδικότητά του.

 

ΣΩΤΗΡΗΣ Ι.ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ : ΣΤΕΛΙΟΣ Θ. ΜΑΦΡΕΔΑΣ # Λυρισμός με βαθιά φιλοσοφική προέκταση #

 

ΣΤΕΛΙΟΣ Θ. ΜΑΦΡΕΔΑΣ

# Λυρισμός με βαθιά φιλοσοφική προέκταση #

Σπούδασε οικονομικά. Εργάσθηκε στην Εμπορική Τράπεζα   και διετέλεσε Περιφερειακός Διευθυντής Δυτικής Ελλάδος της Τράπεζας Κύπρου  Γεννήθηκε στην Πρέβεζα το 1949. Έχει κάνει οικονομικές και τραπεζικές σπουδές και είναι μέλος της Διοίκησης της Τράπεζας Κύπρου στην Ελλάδα. 

Έχει επίσης εκδώσει την ανθολογία ποίησης "Η Πρέβεζα στη νεοελληνική ποίηση". Δημοσιεύει τακτικά μελέτες και κριτικές αναλύσεις στο περιοδικό ‘’Πάροδος’’, ενώ έργα του έχουν δημοσιευτεί κατά καιρούς και σε άλλα λογοτεχνικά περιοδικά. Τα τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται στην Πάτρα. Ας δούμε την γραφή του

Περιφέρομαι ικέτης

Εδώ σ᾿ αὐτή την προκυμαία θα με συναντήσεις
κάθε βράδυ, ικέτης των θεών να περιφέρομαι
ανάμεσα σε σκάφη νεόπλουτων
με ονόματα φαιδρά.

Με τους άτυχους μελαψούς να συμφύρομαι
που καραδοκούν στο κύτος των πλοίων να χωρέσουν,
ενώ εγώ,
-ο κατά γενικήν ομολογίαν επιτυχημένος-
παρακαλώ στον κόρφο σου να με περιθάλψεις.

Εδώ σ᾿ αυτή την προκυμαία θα με βρεις
με σκυμμένο κεφάλι, να ψάχνω τα ίχνη σου.

 

Ο Στέλιος Μαφρέδας έχει διαγράψει μία μακρά και άκρως ενδιαφέρουσα πορεία μέσα στο χώρο της σύγχρονης ελληνικής ποίησης. Με τις, ποιητικές του συλλογές έχει κατορθώσει να διαμορφώσει και να αποκρυσταλλώσει κάποια βασικά χαρακτηριστικά που προσδίδουν στα ποιήματά του έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα και συγκροτούν την ποιητική του ιδιοπροσωπία, την δική του ξεχωριστή και διακριτή «φωνή». 

Λυρισμός με βαθιά φιλοσοφική προέκταση χαρακτηρίζουν τα ποιήματα  του Στέλιου Μαφρεδα     Η ελπίδα κυριαρχεί στην αέναη πορεία της ζωής η οποία γεννιέται μαζί με τη μουσική που υπάρχει πριν από εμάς, συνεχίζεται αενάως και πάλλεται αφομοιώμενη με το ρυθμικό μέλος του τραγουδιού. Γράφεται στην πέτρα της υπομονής που γεννά ανθούς την άνοιξη καταυγάζοντας ένα μυροβόλημα στην ψυχή του κόσμου. Ποίηση, ύμνος στον πόνο  με χαρακτηριστικό στίχο 

 

«Σε προδίδει μια ματιά στοργής

ένα βλεφάρισμα αμηχανίας». 

Ο τροφοδότης πόνος μεγαλείο στα κυπαρίσσια, στις πυγολαμπίδες που δεν νικάνε το σκότος, στο γυρισμό που είναι άπιαστη γιορτή και στο σπάραγμα που εκφράζεται με τον ανωτέρω στίχο 

 

«Όταν ανοίξεις το παράθυρο/ 

θα δεις τ' αστέρια/ ».

 

Θέλει να γίνει άνθρωπος χωρίς συμφέρον, αγορές που είναι σκλαβιά σωμάτων και ψυχών ανελεύθερων. Θέλει ενότητα, με προμετωπίδα τη δικαιοσύνη και αρωγούς αυτής τη γνώση, την τέχνη, τον πολιτισμό. Επιθυμεί να συντάσσονται τα πάντα και οι πάντες στο αλώνι της αδελφοσύνης. 

Μια ευαίσθητη πνοή διαχέει στους μελετημένους, στίχους εκφράζοντας συμπυκνωμένα, λακωνικά, υψηλά μηνύματα και απέραντα συναισθήματα και στοχασμούς. Με ύφος λεπτό, με παλμό και κίνηση εναλλασσόμενη περιρρέει τους μικρούς, αλλά με μουσικότητα  στίχους δίνοντας χαρακτήρα ρυθμικό. Εικόνες με αποχρώσεις φωτός, ωρίμανση με σιωπή προδίδουν νουν ρυτιδωμένης σοφίας Ποίηση εσώψυχη, ερωτική, επαναστατική, αναδεικνύει έναν ποιητή ονειρολόγο που με ευαισθησία ψυχής αναπλάθει την συμπαντική ωραιότητα του Κόσμου και αποκαλύπτει τη μοναδικότητά του. Μας λέει ο ποιητής

Εξομολόγηση

Κύριε,

δεν ξέρω με ποια ανομήματα
μ’ έχεις χρεωμένο
κι ούτε την τιμωρία
που μου επιφυλάσσεις γι’ αυτά.

Σου λέω όμως,
πως όταν βρεθώ ενώπιόν σου
θ’ αρνηθώ όλες τις κατηγορίες.
Ήμουνα πάντοτε άνθρωπος καλών προθέσεων.

Για έν’ αμάρτημα μόνο
θ’ αποδεχθώ την ενοχή μου
και είμαι έτοιμος ν’ αντέξω
το επιτίμιο που θα μου επιβάλεις,

ότι για χάριν της καλής μου
υπήρξα κλέφτης λουλουδιών,

υπεξαιρέτης στίχων και ποιημάτων.

Τα ποιήματα του   διακρίνονται, σε γενικές γραμμές, για την μικρή τους έκταση. Το στοιχείο αυτό προσδίδει στα ποιήματα μια ιδιαίτερη δυναμική ενισχύοντας και την ποιητικότητα, αλλά και την αμεσότητα που αναπόφευκτα δημιουργείται οδηγώντας σε ένα καίριο και καταλυτικό ποιητικό αποτέλεσμα. Η δόμηση των ποιημάτων, παρόλο που δεν ακολουθεί ένα σταθερό σχέδιο, εμφανίζει ορισμένους κοινούς τόπους με χαρακτηριστικότερο τον διαχωρισμό των τελευταίων στίχων οι οποίοι αποτελούν μία ξεχωριστή στροφή εν είδη συμπεράσματος, αποφθέγματος ή ακόμα και ευχής. Αυτό το κλείσιμο των ποιημάτων προκαλεί ένα αίσθημα ασφάλειας στον αναγνώστη, από τη στιγμή που ο ποιητής επιλέγει συνειδητά να προσφέρει τη λύση στο «αίνιγμα» που αναπόφευκτα κάθε ποίημα αποτελεί. Έτσι, ο αναγνώστης δεν εγκλωβίζεται σε μια αέναη αναζήτηση του νοήματος ή του μηνύματος των στίχων και αφήνεται ελεύθερος να απολαύσει τη μορφή και το περιεχόμενο του ποιήματος στην ολότητά του.

Όταν βγαίναμε απ’ το σπίτι
τον κρατούσα πάντοτε από το
μικρό δάχτυλο του χεριού του.

Ο πατέρας μου! ψιθύριζα
καθώς συγχρόνιζα το βήμα μου με το δικό του
και του χάιδευα τους ρόζους.

Καμάρωνα που ήταν τόσο σκληροί.

Σκληροί, σαν τη ζωή μας…

Η ανατρεπτική διάθεση του ποιητή, φαίνεται πως συνιστά, σε μεγάλο βαθμό, την γραφή του. Γιατί, στην πρώτη ποιητική ενότητα, που τιτλοφορείται «Δίκην μυθολογίας» ο ποιητής επιχειρεί κάτι παράδοξο, συνάμα όμως πρωτότυπο και ελκυστικό. Ενώ δηλαδή αντλεί από θέματα και μορφές της ελληνικής μυθολογίας και ιστορίας, δεν μένει στον χειρισμό τους ως μυθολογικών ή ιστορικών θεμάτων, μεταφερόμενος ο ίδιος στο εκεί και το τότε, αλλά αντίθετα προσαρμόζει τον μύθο ή τη μορφή στη δική του περίπτωση και μιλά με όρους μυθολογικούς ή ιστορικούς για ζητήματα προσωπικά, για εμπειρίες και στιγμές του δικού του βίου. 

Ορθώνω το ανάστημα

ο Κυρηναίος σου και πώς ν' αποστατήσω;

Οι ελπίδες μου σταυρός

κι είναι το βάρος τόσο ασήκωτο

χωρίς το άγγελμά σου

 

Ποίηση-κυρίως-του ελεύθερου στίχου που συγχρονίζεται με τα κοινωνικά δρώμενα της εποχής. Ο ποιητής ενδεδυμένος, με ό,τι η Ζωή τον εμπεριέχει και τον εκπροσωπεί. Στον ευγενέστερο χρόνο της ποίησης, εναποθέτει τους αρμούς της καρδιάς του, κάνοντας το συναίσθημα, ένα ευρύτερο πεδίο ποιητικής ανταπόκρισης. Ειλικρινής-απλός-και περιεκτικός-κάνει την ποίησή του ένα πολλαπλό οδοιπορικό-βιωματικής πορείας, που στοιχειοθετεί την προσωπική του απολαβή στα γεγονότα και την προσωπική του προμήθεια στη σιωπή, στις αγωνίες και στην αναμονή της ελπίδας που φέρει το καινούργιο της ζωής. Πηγαίος και αυθόρμητος, με φανερή προσήλωση στη φύση και στο πολύ συνεκτικό στοιχείο, ενός δυνατού συναισθήματος που καθορίζει όλο το εύρος της ποιητικής του εξέλιξης, Ποιητής μιας εναλλασσόμενης πραγματικότητας, που δεν κρύβεται και δεν αποσιωπά την εξέλιξη και το στοιχείο της προσωπικής του οδοιπορίας. Μας λέει

 

Σε προδίδει μια ματιά στοργής

ένα βλεφάρισμα αμηχανίας.

Βγαίνεις από το κέλυφος

εύθραυστη και ανασφαλής 

ο Ζέφυρος εγώ

από παλιά φανατικός και στρατολογημένος. 

 

Η μέθοδος και η διαδικασία αυτή συνιστά μία αξιοσημείωτη στροφή στα μέχρι σήμερα ποιητικά δεδομένα. Βεβαίως η εκμετάλλευση του μυθολογικού και ιστορικού παρελθόντος ήταν και εξακολουθεί να είναι κοινός τόπος μεταξύ των ποιητών, οι περισσότεροι όμως κινήθηκαν στις δημιουργίες τους με γνώμονα την παραμονή τους εντός του παρελθόντος ακόμα κι αν, μέσω αυτού, επιχειρούσαν να μιλήσουν για τη συγχρονία και το παρόν.

Στενά συνυφασμένη με τη μέθοδο αυτή του ποιητή είναι και η χρήση του πρώτου προσώπου, η οποία προσδίδει ένα είδος αυτοαναφορικότητας στα ποιήματα του Μαφρέδα. Πρόκειται δηλαδή για μία ποίηση σαφώς προσωπική, εξομολογητική, αυτοαναφορική, η διάσταση όμως αυτή μετριάζεται ή υπονομεύεται από την τακτική του ποιητή να μετουσιώνεται ο ίδιος, κάθε φορά, σε μία άλλη ύπαρξη, μία άλλη μορφή. 

Σε πολλά  ποιήματα οι δύο αυτοί πόλοι ταυτίζονται και συνυπάρχουν τόσο αρμονικά ώστε ο έρωτας να είναι μία ποιητική καθαρά δημιουργία και η ποίηση να προκύπτει και να υπηρετεί το ερωτικό αίσθημα. 

Παρακαλώ τα μάτια σου,

έστω

για έναν στίχο απόψε να σπιθοβολήσουν. 

Η ερωτική εμπειρία, μάλιστα, και το ερωτικό αίσθημα προσλαμβάνει στα ποιήματα του Μαφρέδα μία χροιά ρομαντική και μια τάση ενατένισης της φύσης και του κόσμου με τους όρους του ερωτισμού. 

Όταν ανοίξεις το παράθυρο

θα δεις τ' αστέρια 

που κουρνιάζουν απόψε

στα δέντρα της αυλής σου.

Στις φούχτες σου να τα μαζέψεις.

Ζηλεύει παράφορα η μέρα. 

Στα ποιήματα του πραγματοποιείται ουσιαστικά μία δέσμευση του ποιητή, ένορκη όπως ο ίδιος αρέσκεται να επαναλαμβάνει, απέναντι στον έρωτα και την ποίηση, απέναντι σε δύο δυνάμεις που τον κυριαρχούν και τον συντρέχουν. 

Με τον λόγο σου τιθασεύεις τον καιρό,

καμία παρομοίωση δεν σου ταιριάζει.

Αδέξιος κηδεμόνας ο θεός

πώς να δεχτεί

την αίρεση και τη δική σου εξαγγελία;

Πάλι στην ομορφιά σου απόψε θα ορκιστώ. 

Ο ποιητής καταθέτει την πίστη του στην καταλυτική επενέργεια του έρωτα και της ποίησης στην ανθρώπινη ζωή και ύπαρξη. Και πάλι εδώ, η κατάθεση είναι προσωπική, ο Μαφρέδας όμως δεν περιορίζεται σε μια απλοϊκή προσέγγιση της ποίησης και του έρωτα, στον τύπο της εξομολόγησης, αλλά συνθέτει κυριολεκτικά έναν ύμνο στις δύο αυτές δημιουργικές δυνάμεις που κεντρίζουν την δημιουργική του διάθεση. Στο μέτρο λοιπόν που τα ποιήματά του τίθενται στην υπηρεσία της εξύμνησης, ο ποιητής προσεγγίζει σε μεγάλο βαθμό τους λυρικούς ποιητές της αρχαιότητας που συνέθεσαν τα ποιήματά τους εκκινώντας από τις ίδιες αφετηρίες και την ίδια διάθεση.

Η πανσπερμία του Έρωτα, της ηθελημένης πορείας, της ψυχικής απεραντοσύνης, της καθαρότητας των επιλογών, το έναυσμα της ψυχικής ωραιότητας, τα δωρίσματα της ζωής, -που ημερώνουν τον άνθρωπο-, τα φιλέματα της εγκαρδιότητας των προσφιλών ατόμων, η φωνητική διάθλαση της ποίησης και το ωριμασμένο και αισθητικό τέλος του ποιήματος, είναι οι κρίκοι δημιουργίας-έμπνευσης και δοκιμασίας αυτής της ποίησης, που κεντρώνει την Ύπαρξη, με την αίσθηση της συνέχειας, της απλότητας, και της αμεσότητας του λόγου.

Θα κλείσω αυτή την μικρή παρουσίαση για ένα ποιητή που γνώρισα από το διαδίκτυο Βλέπω λοιπόν μπροστά μου ένα ποιητή συγκροτημένο στη γραφή του Έναν ενεργό πολίτη  της γνώσης, που επιθυμεί και προσδοκά η ποίηση να έχει πάντα καλοτάξιδες τις αντένες της επικοινωνίας  με τα ανθρώπινα, και το περίσσευμα της ανθρώπινης αίσθησης και της αγάπης, να πρωτοπορεί στη ζωή και στην αδελφοσύνη, μακριά από τις κραυγές της μοναξιάς και της ουτοπίας. 

Η ποίηση είναι ζωή, γεννά την επικοινωνία και ανοίγει πάντα διαύλους χαράς, δράσης και μεγαλοσύνης.