«ΜΗΤΕΡΑ ΘΕΑ, ΘΕΟΥ ΜΗΤΗΡ»

«ΜΗΤΕΡΑ ΘΕΑ, ΘΕΟΥ ΜΗΤΗΡ»
(Η Θεοτόκος στη Λογοτεχνία μας)


Ο Αύγουστος, είναι ο χρυσός μήνας του χρόνου.
Ο λαός μας με τη θυμοσοφία του εκφράζει την ευχή και την επιθυμία «να ήταν τρεις φορές το χρόνο».
Είναι ο μήνας της συγκομιδής των καρπών της γης.
Ο προχριστιανικός Ελληνισμός λάτρευε τη Μητέρα -Θεά τη Μεγάλη Μητέρα.
Πίστευε πως το Θείο ταυτίζεται με τη φύση και την αντιλαμβάνονταν με όρους ζωής.
Σαν φυτό και καρπός που γεννιέται από τη φύση .
Την Θεότητα ταύτιζαν και θεωρούσαν συνώνυμη με την Μητέρα - φύση από την μήτρα της οποίας προέρχεται η ζωή.
Με την επικράτηση του Χριστιανισμού έρχεται μια άλλη πίστη .Έρχεται ο Χριστός ως τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος.
Ως Υιός του Θεού Πατρός ,γεννιέται από το Άγιο Πνεύμα και την Παρθένο Μαρία, που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο ως Θεομήτωρ και Θεοτόκος
Οι Έλληνες τιμούν τη Θεοτόκο όλες τις εποχές του χρόνου .
Το Φθινόπωρο (8η Σεπτεμβρίου)τα γενέθλια της,
το Χειμώνα(21 Νοεμβρίου) τα Εισόδια της,
την Άνοιξη (25 Μαρτίου) τον Ευαγγελισμό της
και το Καλοκαίρι(15 Αυγούστου) την Κοίμησή της.
Από τις πλέον σημαντικές γιορτές της είναι ο Ευαγγελισμός και η Κοίμηση.
Η Θεοτόκος είναι η Αγία Μορφή που έχει υμνηθεί από όλους. Υμνογράφοι, Ποιητές, Πεζογράφοι, Συνθέτες, Ζωγράφοι και Μουσικοί με σημαντικά έργα κοσμούν τη Μουσική, τη ζωγραφική και την παγκόσμια Γραμματολογία.
Οι ποιητές μας της έδωσαν χιλιάδες επίθετα και χαρακτηρισμούς. Την είπαν Υπέροχο δώρο της ανθρωπότητας στη Γέννηση του Χριστού, Υπέρμαχο Στρατηγό, Άρμα Θεού, Βαρύτιμο Σκεύος, Γλυκεία Λέξη, διόπτρα Μυστηρίων, Ζωοπάροχο, Ηδύπνουν Ρόδο , Κυρά των Αγγέλων, Λαμπάδα στιλποφανή , Μέλισσα Ουράνια, Νοητό Όρος, Ξύλο Αλόης, Ουρανοβάμονα, Πανευεργέτη ,Ρώση , σωμάτωση Λόγου, Τεθεωμένη, Ύαλο Διακαυστική, Φρυκτωρία, Ψυχών Θεραπεία, Ωράϊσμα Πάγκαλο.
Ο Ακάθιστος Ύμνος αποτελεί ένα θαυμάσιο ποίημα προς τιμήν της. Πυρίμορφο όχημα του λόγου, την χαρακτηρίζει, Ουρανών Υψηλοτέρα, Γης το Θεμέλιο, Εγκαλλώπισμα των Αποστόλων, Τιμιωτέρα των Χερουβείμ και ενδοξοτέρα ασυγκρίτως των Σεραφείμ .
Αλλά και ο Κοσμάς ο Μελωδός ένας από τους σημαντικούς υμνογράφους της Εκκλησίας γράφει για την Κοίμησή της:
«Πεποικιλμένη τη θεία δόξη η ιερά και ευκλεής Παρθένε μνήμη Σου πάντας συνηγάγετο προς ευφροσύνην τους πιστούς εξαρχούσης Μαριάμ, μετά χορών και τυμπάνων τον σω άδοντες Μονογενεί, ενδόξως ότι δεδόξασται.»
Ο λαός μας τρέφει βαθύτατα αισθήματα σεβασμού και τιμής και έχει συνθέσει εγκώμια κατά το πρότυπο της Μεγάλης Παρασκευής.
Από τους νεώτερους Έλληνες ποιητές ο Σολωμός θα υμνήσει την Θεοτόκο με το στόμα του Αρχαγγέλου:
«Χαίρε, χαίρε ω Μαρία,
όθε αι χάρες όλες αναβρύζουν
το ανθρώπινο να σώσουν Γένος»
Ο Παλαμάς προσεύχεται μυστικά και γράφει:
«Πρόστρεξε, Μυροφόρα
Μονάχα Εσένα πίστεψα και λάτρεψα
μονάχα Εσένα από τα πρωινά γλυκοχαράματα
Κι ως τώρα μεσ’ τα αιματοστάλακτα
μιας οργισμένης δύσης
Δέσποινα, στήριξέ μ’ Εσύ και μη μ’ αφήσεις.»
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης σ’ ένα από τα ελάχιστα ποιήματά του γράφει:
«Γλυκιά Παρθέν’ αξίωσε με
νάρθω και πάλι στο ναό σου
όπου φυσά γλυκά η αύρα
στο ρέμα στα πλατάνια μυστικά!».
Ο Γεώργιος Βερίτης κατ’ εξοχήν θρησκευτικός ποιητής
γράφει :
«Γλυκιά Μητέρα των θλιμμένων
και στήριγμα των Χριστιανών
δος στις ψυχές των πονεμένων
λίγη δροσιά των ουρανών».
Ο Παντελής Πρεβελάκης γράφει:
«Η Παναγία ,η «Κυρά των Αγγέλων» θα δεχόταν σήμερα το λαό της…
κατέβηκε από το χρυσό εικονοστάσι
έπλυνε τα κλαμένα μάτια της
στη δρόσο από τα κρίνα του Ευαγγελισμού
κι έσυρε στ’ αγλύκαντα χείλη της το αίμα απ’ τη λόγχη και τα αγκάθια…»
Ο Άγγελος Σικελιανός στο ποίημα «Ύμνος στην Παναγιά» θα αναφωνήσει:
«Στεριές ,νησιά και πέλαγα, μια Κόρη και μια Μάνα
η Ελλάδα στην αθάνατη γονατιστή πλαγιά
που τρέμει μπρος της η άβυσσο ακούοντας την καμπάνα
τα θεόρατα τα μάτια σου στυλώνει Παναγιά!..»
Ο Τάκης Παπατσώνης στο ποίημα «Ρεμβασμός Δεκαπενταύγουστου»
γράφει:
«…Άλαλα τα χείλη των όσων δεν κοπίασαν
για ν’ ακουμπήσουν τα ξαναμμένα κεφάλια τους
στα γόνατά Σου τα μητρικά,
που καταλύουν το μαύρο πάθος.
Άλαλα τα χείλη των όσων δεν διακρίναν πως συντρίβεις με το πόδι σου και συνθλάς την κεφαλή
του πανάρχαιου δράκοντα,
που κέρδισε παίζοντας
κι ύστερα το ‘ χασε το μήλο…»
Η Ζωή Καρέλλη στο ποίημα « Της Παράκλησης» γράφει:
«Αγαπητή, γλυκύτατη ελπίς
Καλλίστη Μητέρα, μορφή αγγελική
δίχως ρομφαία πύρινη
τιμωρίας συγχώρεση αληθινή
συμπάθεια, συμπόνια, σημασία
Της παράκλησης επακούσασα
Στην αδυναμία Γοργοεπήκοος».
ή καταφυγή
Παρηγοριά για τον απελπισμένο.»
Τέλος ο Στέλιος Σπεράντζας στο ποίημα του: «Παντάνασσα»γράφει:
«Ούτε των γιασεμιών, ούτε των ρόδων
Μπορούν οι ανασασμοί, καθώς τριγύρω
Σκορπίζονται, να φτάσουν Οδηγήτρα
Κυρά, της αγιοσύνης Σου το μύρο.
Παντάνασσα στο Θείο χαμόγελο Σου
Στην άφθαρτη πραότη, που έχεις πάρει,
Εσείσθηκε η καρδιά μου, της ζωής μου
Τινάζοντας το μόχθο και τα βάρη..»
Και φυσικά δεν είναι οι μόνοι. Θα ήταν μακρύς ο κατάλογος και ο χώρος ανεπαρκής

Λεωνίδας Γ. Μαργαρίτης