ΟΜΙΛΙΑ ΛΕΩΝΙΔΑ ΚΑΡΝΑΡΟΥ ΣΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΠΑΤΡΩΝ ΣΤΙΣ 15/12/2016

ΟΜΙΛΙΑ ΛΕΩΝΙΔΑ ΚΑΡΝΑΡΟΥ ΣΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΠΑΤΡΩΝ ΣΤΙΣ 15/12/2016

«ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ Ν. Δ. ΕΛΛΑΔΟΣ.

35 ΧΡΟΝΙΑ (1979 – 2015) ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗΣ»

Κυρίες και Κύριοι,

Στα πλαίσια των Φιλολογικών Βραδινών, σ’ αυτήν εδώ την φιλόξενη αίθουσα, έχουν παρουσιαστεί πολλά βιβλία διαφόρων συγγραφέων. Σήμερα όμως παρουσιάζουμε μια ξεχωριστή έκδοση που αναφέρεται στα πρώτα 35 χρόνια ζωής και δράσης της Εταιρείας Λογοτεχνών Ν.Δ. Ελλάδος. Είναι ένας εκτενής απολογισμός των πεπραγμένων όπου μέσα από τις σελίδες του βιβλίου ζωντανεύουν αγαπημένα πρόσωπα που έταξαν ως σκοπό της ζωής τους να υπηρετήσουν τον πολιτισμό, από όποιο μετερίζι μπορούσε ο καθένας τους. Στα 35 αυτά χρόνια κάτω από τη σκέπη της Εταιρείας μας παρουσιάστηκαν θέματα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, ιστορικά, λαογραφικά, ποίησης, λογοτεχνίας και πολλά άλλα που άνοιξαν νέους ορίζοντες και γνωρίσαμε δεκάδες πνευματικούς δημιουργούς που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο βοήθησαν αυτήν την πόλη να αναπτυχθεί και να προοδεύσει.

Το 1999 το τότε Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας μας υπό την Προεδρία του αγαπητού και δραστήριου κ. Λεωνίδα Μαργαρίτη είχε μια καλή ιδέα: Να καταγράψει την ιστορία των πρώτων 20 χρόνων της Εταιρείας Λογοτεχνών Ν.Δ. Ελλάδος, αφού έτσι θα διασώζονταν οι δραστηριότητές της και η μνήμη της από τον αδηφάγο χρόνο. Μια τέτοια καταγραφή των δράσεων ενός πνευματικού σωματείου δεν έχει ιστορικό προηγούμενο στην Πάτρα. Μια μικρή ιστορική αναδρομή το αποδεικνύει:

Το 1869 ο Αχαϊκός Σύλλογος ίδρυσε τη «Σχολή Λαού Πατρών», ένα λαϊκό Πανεπιστήμιο ιδιαιτέρως χρήσιμο και αποδοτικό την εποχή εκείνη για την επιμόρφωση του λαού. Μεταξύ των Εφόρων της Σχολής ήταν κατά διαστήματα ο ιστορικός των Πατρών Στέφανος Θωμόπουλος, ο Ιωάννης Διακίδης, ο οποίος το 1958 δώρισε το ισόγειο του κτηρίου όπου μέχρι σήμερα λειτουργεί η Σχολή με την επωνυμία «Διακίδειος Σχολή Λαού» και πολλοί άλλοι. Την ακατάγραφη μακραίωνη ιστορία τριών αιώνων της Διακιδείου, ποιος σήμερα τη γνωρίζει;

Το 1916 ιδρύθηκε και δραστηριοποιήθηκε στην Πάτρα η «Ακαδημία Γραμμάτων και Τεχνών» που συγκέντρωσε όλο το λογοτεχνικό δυναμικό της πόλης μας και είχε πλούσια δράση αφού λειτούργησε δραματική σχολή καθώς και τμήματα μουσικής και ζωγραφικής. Εξέδωσε μάλιστα το 1918 το «Ακαδημαϊκό Ημερολόγιον των Πατρών». Τι άλλο γνωρίζουμε και γι’ αυτή την σπουδαία κίνηση;

Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, το 1922, συστάθηκε η «Φιλολογική Συντροφιά» όπου το μόνο που γνωρίζουμε για τη δράση της είναι οι λίγες γραμμές που φιλοξενεί στο Ιστορικό Λεξικό του ο πρώτος Πρόεδρος της Εταιρείας μας, ο αείμνηστος Κώστας Τριανταφύλλου και είναι ότι: «Η Φιλολογική Συντροφιά ζήτησε την αίθουσα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης για τις δραστηριότητές της και ότι το αίτημά της απορρίφθηκε». Πέραν αυτού, τίποτε άλλο.

Το 1931 έχουμε την ίδρυση της «Εταιρείας Φίλων του Βιβλίου» με διοργάνωση ομιλιών σε σχολεία, εκθέσεις βιβλίου, ετήσιους διαγω-νισμούς εκθέσεων μεταξύ των αποφοιτούντων μαθητών των Πατρών. Και η ιστορία αυτού του σωματείου χάθηκε στο διάβα του χρόνου.

Το ίδιο έτος, το 1931, ιδρύθηκε ο «Μορφωτικός Σύλλογος Ελληνίδων Κυριών Πατρών», ένα δυναμικό σωματείο που υφίσταται μέχρι σήμερα και το οποίο για τις πολύχρονες δραστηριότητές του έχει βραβευθεί από την Ακαδημία Αθηνών, το Υπουργείο Υγείας, το Δήμο Πατρέων και άλλους φορείς. Μόλις αυτά τα λίγα γενικά στοιχεία είναι γνωστά στο ευρύ κοινό για τον Μορφωτικό Σύλλογο Κυριών.

Τέλος, ο αείμνηστος Κώστας Τριανταφύλλου στο Λεξικό του αναφέρει επιγραμματικά ότι έδρασαν στην Πάτρα και τα παρακάτω λογοτεχνικά-φιλολογικά σωματεία: Ο «Κάδμος» (το 1877), η «Φιλοδραματική Εταιρεία» (το 1905), «Οι Φίλοι της Διανοήσεως» (το 1932), ο «Όμιλος Λαϊκών Αναγνωστηρίων» (το 1945), το «Παράρτημα του Συνδέσμου Ελλήνων Λογοτεχνών» (το 1954), ο «Αχαιός» (το 1965) και το 1979 η «Εταιρεία Λογοτεχνών Ν.Δ. Ελλάδος». Πέραν αυτής της αναφοράς του, δεν γράφει κάτι περισσότερο.

Ίσως να σας κούρασα με τη μικρή αυτή ιστορική αναδρομή αλλά έγινε για δύο λόγους: Αφενός για να δείξω ότι λογοτεχνικές κινήσεις έχουν γίνει πολλές στην πόλη μας καθ’ όλη τη διάρκεια του νεώτερου ελεύθερου βίου της και αφ’ ετέρου για να φανεί ότι το αποτύπωμα που άφησαν πίσω τους τα λογοτεχνικά αυτά σωματεία έχει σήμερα ξεχαστεί, μόνο και μόνο γιατί κανένας δεν κάθισε να γράψει την ιστορία τους. Μοναδική εξαίρεση η Δημοτική μας Βιβλιοθήκη, αυτός ο φάρος πολιτισμού της πόλης μας, που το 2010 ο εκ των σημερινών ομιλητών, ο αγαπητός κ. Χρήστος Μούλιας, εξέδωσε το «Χρονικό της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Πατρών 1910-2010».

Αυτήν την παράλειψη των άλλων λογοτεχνικών σωματείων θέλησε να ξεπεράσει η Εταιρεία Λογοτεχνών Ν. Δ. Ελλάδος και ανέθεσε το 1999 σε δύο μέλη της, στον Σταύρο Ιντζεγιάννη και στη Σοφία Κλήμη-Παναγιωτοπούλου να ξεσκονίσουν τα αρχεία της Εταιρείας και να γράψουν, ο μεν πρώτος τη δράση της τη δεκαετία 1979-1989 και η δεύτερη για τη δεκαετία 1990-1999.

Όμως, «άλλαι μεν βουλαί ανθρώπων άλλα δε θεός κελεύει». Η πεζογράφος, δοκιμιογράφος και κριτικός, αείμνηστη Σοφία Κλήμη-Παναγιωτοπούλου, χτυπήθηκε από τον καρκίνο και μετά από μάχη με την ύπουλη αρρώστια, νικήθηκε το Σεπτέμβριο του 2001. Η εργασία των δύο άξιων λογοτεχνών, αν και είχε σχεδόν ολοκληρωθεί, έμεινε έκτοτε κλειδωμένη στο συρτάρι του Προέδρου μας, του κ. Λεωνίδα Μαργαρίτη, μέχρι και πριν μια διετία περίπου, οπότε και θέλησε να την εκδώσει.

Όμως τότε προέκυψε ένα νέο πρόβλημα: Να εκδοθεί η Ιστορία της Εταιρείας των πρώτων 20 χρόνων, τη στιγμή που η Εταιρεία βάδιζε να κλείσει μια 35ετία ζωής και δράσης; Και ειδικά όταν τα τελευταία χρόνια έλαβαν χώρα γεγονότα μιας μαχητικής και ζωντανής Εταιρείας που αγωνίστηκε ανυποχώρητα για το αυτονόητο, την κατοχύρωση του χώρου έκφρασή της όπου θα πραγματοποιούσε τα Λογοτεχνικά Βραδινά της;

Η 3^η δεκαετία 2000-2009 καθώς και η εξαετία 2010-2015 ανατέθηκε στον ομιλούντα να τη γράψει, ο οποίος για είναι ειλικρινής και για να απονείμει τα του Καίσαρος, οφείλει να ομολογήσει ότι έλαβε απλόχερη τη βοήθεια στη συγκέντρωση του υλικού από τον κ. Λεωνίδα Μαργαρίτη. Ιδιαίτερη προσπάθεια έγινε και για την πλαισίωση των κειμένων με φωτογραφικό υλικό, αφού μια εικόνα ίσον χίλιες λέξεις. Θελήσαμε να βάλουμε φωτογραφίες παλαιών και νέων μελών της Εταιρείας μας, όπου και εδώ πάλι η βοήθεια του κ. Μαργαρίτη ήταν καταλυτική, αφού από το μοναδικό και πλούσιο αρχείο που είχε κρατήσει όλα αυτά τα χρόνια, μας έδωσε έναν ατίμητο θησαυρό, που σήμερα με την έκδοση του βιβλίου προσφέρεται σε όλους μας. Οι 162 φωτογραφίες που κοσμούν τις σελίδες του θα μας θυμίζουν πολλούς από τους παλαιούς και τους νέους λογοτέχνες – μέλη της Εταιρείας μας, που πρόσφεραν τον πνευματικό οβολό τους απλόχερα στους συμπατριώτες τους.

Θεωρώ σημαντική την έκδοση του βιβλίου γιατί με την καταγραφή όλων των ομιλιών που έγιναν στα πλαίσια των Φιλολογικών Βραδινών, της παρουσίασης των εκδόσεων της Εταιρείας μας, των λογοτεχνικών διαγωνισμών και του πλούσιου φωτογραφικού υλικού, φαίνεται ανάγλυφα η δυναμική της Εταιρείας Λογοτεχνών Ν.Δ. Ελλάδος που κάλυψε ένα μεγάλο κενό της Πάτρας, ένωσε, στέγασε και ανάδειξε πολλούς από τους πνευματικούς ανθρώπους της πόλης, του νομού και της ευρύτερης περιοχής και πρόσφερε μέσα από τις δραστηριότητές της γνώση, ψυχαγωγία και δημιουργικότητα στους ακροατές της, συμβάλλοντας με τις μικρές δυνάμεις της στην ανύψωση του πολιτισμού.

Δεν θα κάνω εδώ ανάλυση του περιεχομένου των 198 σελίδων του βιβλίου. Το αφήνω στον αναγνώστη και είμαι σίγουρος ότι θα το ξεφυλλίσει, θα το διαβάσει με ευχαρίστηση, ενώ πολύ θα τον βοηθήσει το αλφαβητικό ευρετήριο των προσώπων στον εντοπισμό των συγγραφέων-ομιλητών που τον ενδιαφέρουν. Θα μείνω μόνον στο ότι η Εταιρεία Λογοτεχνών Ν.Δ. Ελλάδος είναι ένα από τα ελάχιστα δημοκρατικά σωματεία της χώρας μας που δεν αποκλείει κανέναν λογοτέχνη να γραφτεί ως μέλος της, ούτε για τις ιδέες του, ούτε για τα πολιτικά του πιστεύω.

Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω:

·        το μέλος της Εταιρείας μας, την λογοτέχνιδα κα Αμαλία Κουσαδιανού, που με τη χορηγία της βοήθησε να βγει στο φως το βιβλίο μας,

·        τη Δημοτική Βιβλιοθήκη που μας παρέχει τη φιλόξενη αίθουσά της και ιδιαίτερα τον Βιβλιοθηκονόμο, τον κ. Αργύρη Μιχαλόπουλο, που στέκεται ακοίμητος φρουρός και πάντοτε με ευγένεια μας καλωσορίζει

·        και τέλος τον Πρόεδρό μας, τον κ. Λεωνίδα Μαργαρίτη για την όλη βοήθεια που μου παρείχε στην ολοκλήρωση του έργου, αλλά και για τις άοκνες και συνεχείς προσπάθειές του να κρατήσει ζωντανή την Εταιρεία μας.

Εύχομαι στους παρευρισκομένους να είσθε καλά και όλοι μαζί, σ’ αυτή εδώ την αγαπημένη πνευματική γωνιά, να γιορτάσουμε σε 14 χρόνια το «Χρυσό Ιωβηλαίο», δηλ. τα 50 χρόνια της Εταιρεία μας.

Σας Ευχαριστώ.

ΟΜΙΛΙΑ ΛΕΩΝΙΔΑ ΚΑΡΝΑΡΟΥ ΣΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΠΑΤΡΩΝ

ΟΜΙΛΙΑ ΛΕΩΝΙΔΑ ΚΑΡΝΑΡΟΥ ΣΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΠΑΤΡΩΝ ΣΤΙΣ 23-1-2017 ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

"Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΗΛΕΙΑΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ ΣΠΗΛΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ 1848-1918"

Πανοσιολογιότατε, εκπρόσωπε του Μητροπολίτου μας,

Κυρίες και Κύριοι

Όλοι μας έχουμε ακούσει λέξεις και φράσεις, κάποιες από τις οποίες έχουν χαραχτεί βαθειά μέσα μας. Και εμένα με έχουν επηρεάσει αρκετές και θα σας αναφέρω δύο που αν και έχουν περάσει πολλά χρόνια, πάντα τις θυμάμαι και προσπαθώ να τηρώ το νόημά τους:

Μία είναι του αείμνηστου ιστορικού των Πατρών Κώστα Τριανταφύλλου, όταν σε μια συνάντησή μας μου είπε: "Κοίτα παιδί μου, αν κάποιος άλλος έχει ασχοληθεί και έχει γράψει για ένα θέμα, τότε άφησέ το. Υπάρχουν χιλιάδες άλλα άγνωστα που περιμένουν να έλθουν στο φως. Με αυτά να καταπιαστείς".

Και η δεύτερη, του έγκριτου πατρινού δικηγόρου, του κ. Χρήστου Μούλια που όταν τον ρώτησα "τι γράφει;", μου απάντησε ότι έψαχνε να βρει ένα βιβλίο του 1580 για να αντλήσει κάποια στοιχεία σε σχετική έρευνα που έκανε τότε.

- "Τόσο παλιό βιβλίο και θα το βρεις;" του είπα. "Το βλέπω δύσκολο, αν όχι ακατόρθωτο", σκεπτόμενος ότι βιβλία του 1950 αλλά και νεότερα, δεν είχα καταφέρει να εντοπίσω και τα θεωρούσα πλέον χαμένα.

- "Αφού έχει τυπωθεί, θα το βρω", μου είπε με σιγουριά ο καλός φίλος. "Κάπου θα υπάρχει, σε βιβλιοθήκες, σε μουσεία, σε παλαιοπωλεία, σε ντουλάπες, κάπου θα είναι και θα το βρω".

Ομολογώ ότι έφυγα από το γραφείο του αρκετά προβληματισμένος, αλλά με μια δύναμη που μου είχαν προκαλέσει τα λόγια του και η πίστη του για την ευτυχή κατάληξη της αναζήτησής του.

Μένω σε αυτά τα δύο, αγαπητές Κυρίες και Κύριοι, γιατί το σημερινό βιβλίο μου περιέχει και πρωτοτυπία και την πίστη ότι θα βρεθούν στοιχεία για ένα σημαντικό ιστορικό πρόσωπο, όπως ο Επίσκοπος Ηλείας Δαμασκηνός Σπηλιωτόπουλος, που η μνήμη του έχει παρασιωπηθεί έναν αιώνα τώρα. Τα μόνα που ξέραμε γι' αυτόν είναι οι 7 περίπου γραμμές που είχε γράψει ο διάδοχός του ο Μητροπολίτης Αντώνιος, το 1928, στη μονογραφία του: "Η Επισκοπή Ηλείας διά των αιώνων". Έκτοτε η πλήρης αποσιώπηση της μνήμης του σπουδαίου αυτού ανθρώπου που ποίμανε την Ηλεία επί μίαν 17ετίαν και μάλιστα σε καιρούς δύσκολους.

Από το 1928 φτάνουμε στο έτος 2008 όταν ο εκ των σημερινών ομιλητών, ο Αρχιμανδρίτης Δαμασκηνός Πετράκος, δημοσίευσε ένα κείμενο στον ετήσιο τόμο της "Ηλειακής Πρωτοχρονιάς - Ηλειακό Πανόραμα" για τον "Ιστορικό δεσμό της Ιεράς Μητροπόλεως Ηλείας με την Ιερά Μητρόπολη Γερμανίας" όπου ο συνδετικός κρίκος αυτών είναι ο Επίσκοπος Δαμασκηνός Σπηλιωτόπουλος. Εκεί μας κάνει γνωστή μια σημαντική περίοδο του αείμνηστου Ιεράρχη μας όταν έγινε διδάκτορας της Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου, και ανακηρύχθηκε ένας εκ των ελαχίστων ιερωμένων στη Ελλαδική Εκκλησία του 19ου αιώνα με ανώτερη μόρφωση.

Το δικό μου μικρό πόνημα φιλοδοξεί να αποτελέσει το πρώτο βήμα για τη συγγραφή της τελικής βιογραφίας της μεγάλης αυτής προσωπικότητας που λέγεται Δαμασκηνός Σπηλιωτόπουλος, αφού πολλά ακόμα στοιχεία μπορούν να ανευρεθούν σε διάφορες πηγές όπως τα Αρχεία της Ιεράς Συνόδου, της Ιεράς Μητροπόλεως Ηλείας, της Ιεράς Μονής Ταξιαρχών Αιγιαλείας, σε Μοναστήρια της Ηλείας, στον Τύπο της εποχής και από αλλού.

Ευχαριστώ τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Ηλείας κ.κ. Γερμανό και τον πρώην Πρωτεπιστάτη του Αγίου Όρους, τον εκ Καμενιάνων Καλαβρύτων Μοναχό Μάξιμο Ιβηρίτη Νικολόπουλο, που με τίμησαν προλογίζοντας το βιβλίο μου.

Ευχαριστώ τους φίλους Αντώνη Σιμιτζή και Γιάννη Πορφύρη για τη συμβολή τους στην ανεύρεση στοιχείων καθώς και την αδελφή μου Αικατερίνη Καρνάρου που πάντα επιμελείται φιλολογικώς τα γραπτά μου με ιδιαίτερη αγάπη.

Θερμές Ευχαριστίες οφείλω στους σημερινούς παρουσιαστές του έργου μου,

- στον Αρχιμανδρίτη Δαμασκηνό Πετράκο, που ήλθε για το σκοπό αυτό από την Αθήνα και του εύχομαι ο Κύριος να τον αξιώσει να ποιμάνει το ποίμνιό του και από ανώτερη θέση στην Ιεραρχία της Εκκλησίας μας, και

- στον πατέρα Ευάγγελο Πριγκηπάκη, τον λόγιο ιερωμένο της πόλης μας που πολλά θα προσφέρει στην Εκκλησιαστική Ιστορία της περιοχής μας που με τόσο ζήλο ερευνά.

Ευχαριστώ τον Πρόεδρό μας στην Εταιρεία Λογοτεχνών Ν.Δ. Ελλάδος, τον κ. Λεωνίδα Μαργαρίτη, τον ακούραστο εργάτη του πνεύματος, που ως ακοίμητος φρουρός είναι παρών κάθε Δευτέρα στα Φιλολογικά Βραδινά.

Ευχαριστώ τον εκδότη, τον κ. Γιώργο Δημητρόπουλο, που σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς δείχνει την αγάπη του για κάθε τι που αναδεικνύει τον Ηλειακό πολιτισμό, και

Τέλος, να Ευχαριστήσω θερμά μέσα από την καρδιά μου, τον σεβαστό εκπρόσωπο του Μητροπολίτου μας Αρχιμανδρίτη Θεόκλητο και  όλους εσάς που με τιμήσατε σήμερα εδώ με την παρουσία σας και δείχνετε την αγάπη σας προς το πρόσωπό μου.

ΙΔΡΥΜΑ «ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ»ΠΑΡΟΜΟΙΟ ΤΗΣ ΜΟΣΧΑΣ

ΙΔΡΥΜΑ «ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ»ΠΑΡΟΜΟΙΟ ΤΗΣ ΜΟΣΧΑΣ

              Λεωνίδα Γ. Μαργαρίτη  Eπίτ. Δικηγόρου

                        Προέδρου Εταιρείας Λογοτεχνών

Από τον τύπο πληροφορηθήκαμε ότι  ο Μητροπολίτης μας κ.κ. Χρυσόστομος που σήμερα γιορτάζει, ολοκληρώνει τη σύνταξη καταστατικού της υπό σύσταση ιεράς αδελφότητας με την επωνυμία «Άγιος Ανδρέας», ενός φορέα όπως επισημαίνεται,  θα έχει αποστολή τη διάδοση της πόλης ως κατόχου αυτής της μεγάλης ευλογίας και αγιασμού (Τίμιας Κάρας  και Σταυρού του Μαρτυρίου Του Πρωτοκλήτου) στους απανταχού πιστούς.

Ελπίζεται δηλαδή να δημιουργηθεί ένα ίδρυμα εφάμιλλο  εκείνου της Μόσχας με την ίδια επωνυμία.

Αν παραδειγματιστούμε από  τη δραστηριότητα του ιδρύματος στη  Ρωσία   θα διαπιστώσουμε ότι σ’ αυτό ηγούνται σημαντικές προσωπικότητες του δημόσιου βίου της Ορθόδοξης Ρωσίας, χωρίς να διαφαίνεται κάποια τουλάχιστον εμφανής ανάμειξη κληρικών.

Εάν στην πόλη μας ,δεν αποτελέσει υπόδειγμα το ομώνυμο ίδρυμα της Μόσχας, δεν θα έχουμε πετύχει σχεδόν τίποτε  πλην της υπάρξεως ενός ακόμη θρησκευτικού σωματείου όπως τα  υπάρχοντα παρόμοια των Εκκλησιαστικών Οργανώσεων. 

Η Ρωσία τιμά τον πρωτόκλητο. Εάν ανατρέξει κανείς στο διαδίκτυο  θα διαπιστώσει ότι σε παγκόσμια  κλίματα  υπάρχουν 275.000 εκπαιδευτικά ιδρύματα και σχολές που φέρουν το όνομα του Αγίου Ανδρέου ενώ  μέχρι  την 16-10-2006 που έγινε μια  έρευνα οι σχετικές καταχωρήσεις που αναφέρονται στον Άγιο Ανδρέα ανέρχονται στις  17.300.000.

Στην τοπική μας  Εκκλησία την  οποία ίδρυσε ο Πρωτόκλητος και  μαρτύρησε για το θρίαμβο της θρησκείας της Αγάπης, ανοικοδομήθηκε περικαλλής ναός στο όνομά του και αποτελούν θησαυρούς γι’ αυτή τόσο ο Σταυρός του Μαρτυρίου του, όσο και η τίμια κάρα του Πρωτοκλήτου .

 Με την ευκαιρία της  ονομαστικής του εορτής του Μητροπολίτη μας, διατυπώνουμε προσωπική  ευχή, αλλά και εκ μέρους των πιστών και εκπροσώπων της πόλεως την παράκληση, εφόσον ο Θεός τον αξιώσει, και του το ευχόμαστε, με τη συνεργία του Αγίου Πνεύματος να αναδειχθεί  Ηγέτης της Ελλαδικής Εκκλησίας και  να καταλάβει τον Αρχιεπισκοπικό θρόνο ,θα αποτελούσε ένα  σημαντικό δώρο  στην πόλη ,η σύσταση του Ιδρύματος του Αγίου Ανδρέου όπως το οραματίσθηκαν οι πρωτεργάτες της κίνησης και όπως  πολύ ορθά απέδειξε και υπέδειξε  το πόρισμα   που προέκυψε από το  διάλογο  που άνοιξε  γι’ αυτό το ζήτημα από τις στήλες της τοπική  Εφημερίδα   «Βήμα Διαλόγου» από τις   28-6-1996  μέχρι τις   7/7/1996.

          Για την ανακίνηση του ζητήματος του Ιδρύματος Αγίου Ανδρέου στην Πόλη μας καλό είναι  να μην ξεχνάμε τους πρωτεργάτες  αείμνηστους συμπολίτες μας  Χρήστο Τζούτη και Πολύκαρπο Πετσίνης.

 Στη  συνέχεια  τη σκυτάλη πήρε     η Πολυτεκνική Οργάνωση Πατρών υπό την προεδρία μου. Τότε συνέταξε και υπέβαλε στο Δημοτικό Συμβούλιο   το από  20-9- 1990  υπόμνημά όπου μεταξύ άλλων  τονίζαμε   και τα εξής: «Mε την   λειτουργία του ναού  ως Ιδρύματος και με σώφρονα και συνετή διαχείριση των πόρων του θα είναι δυνατή η βοήθεια των πασχόντων συμπολιτών μας και των απόρων πολυτέκνων».

Στο διάλογο που ακολούθησε     διατυπώθηκαν πολλές θετικές κι ενδιαφέρουσες  προτάσεις υπέρ της σύστασης του Ιδρύματος .

   Ο τότε Υπουργός Παιδείας και μετέπειτα  Πρωθυπουργός  κ. Γεώργιος Παπανδρέου ,  επανάφερε το θέμα της μετατροπής του ναού σε Ίδρυμα Ιερό Προσκύνημα κατά το πρότυπο της Παναγίας της Τήνου.

          Οι  Βουλευτές του Νομού, Νίκος Νικολόπουλος, Δημήτρης Σκαμνάκης και Δημήτρης Κατσικόπουλος  τάχθηκαν υπέρ της ιδρυματοποίησης . Την ίδια θέση κράτησε και ο  τότε  Δ/ντής   του Γραφείου Τύπου της Αρχιεπισκοπής Αθηνών αείμνηστος Ιωάννης Χατζηφώτης ,ο  γνωστός Φιλόσοφος και Θεολόγος  Χρήστος Γιανναράς, ο συμπολίτης καθηγητής Θεολογίας αείμνηστος πλέον Νικόλαος Ζήκος, κ.α. 

Κατόπιν αυτού η  συζήτηση  για την αναγκαιότητα  ιδρυματοποίησης του ναού έχει γίνει και έχει  ουσιαστικά εκφραστεί ο Πατραϊκός λαός με τους αντιπροσώπους του.

Δεν μπορεί ο λαός των Πατρών να παραμένει στο περιθώριο της όποιας δράσης που έχει σχέση τόσο με την Εκκλησία όσο και κυρίως με τον Ναό του Πρωτοκλήτου ο οποίος θεωρούμε πως είναι καιρός να πάρει την ανάλογη θέση  στο ενδιαφέρον του Χριστιανικού Κόσμου και να αποτελέσει έδρα πνευματικής ακτινοβολίας και προσκυνήματος.

          Στον εορτάζοντα Μητροπολίτη μας ευχόμαστε κάθε ευτυχία εν Χριστώ, υγεία και μακροημέρευση με την ελπίδα να επιδείξει κατανόηση και ευρύτητα πνεύματος, όπως και πράγματι διαθέτει και να αφήσει στην πόλη φεύγοντας τις πλέον άριστες των εντυπώσεων και ένα ίδρυμα που δεν θα έχει να ζηλέψει τίποτε από το αντίστοιχο ομώνυμο της Μόσχας…

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΑΘ. ΜΟΥΛΙΑ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ- ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΛΕΥΚΩΜΑΤΟΣ ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ Ν.Δ. ΕΛΛΑΔΟΣ 35 ΧΡΟΝΙΑ (1979-2015) ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗΣ

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΑΘ. ΜΟΥΛΙΑ

ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ- ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΛΕΥΚΩΜΑΤΟΣ  ΜΕ ΤΙΤΛΟ:

«ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ Ν.Δ. ΕΛΛΑΔΟΣ  35 ΧΡΟΝΙΑ (1979-2015) ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗΣ»

ΣΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ (15-12-2016)

            Η Πάτρα, παρότι ήταν ανέκαθεν κατ’ εξοχήν εμπορική πόλη, το επίπεδο μόρφωσης των κατοίκων της δεν ήταν ευκαταφρόνητο και η εν γένει πνευματική παραγωγή τους, από το 1836, που τυπώθηκε το πρώτο βιβλίο μέχρι σήμερα, ήταν και συνεχίζει να είναι σημαντική.

           Τεκμήρια αυτής της πνευματικότητας είναι τα πολλά σχολεία που ιδρύθηκαν και λειτούργησαν από το 1830 μέχρι σήμερα, ιδιωτικά και δημόσια, οι πάμπολλες και σημαντικές εφημερίδες που κυκλοφόρησαν, τα βιβλία που εκδόθηκαν, οι βιβλιοθήκες που συγκροτήθηκαν, ιδιωτικές, σωματείων και η δημοτική, τα διάφορα μουσεία που δημιουργήθηκαν και τέλος τα πνευματικά σωματεία που ιδρύθηκαν κατά καιρούς, για τα περισσότερα από τα οποία οι γνώσεις μας είναι ελλιπείς, διότι δεν βρέθηκε κάποιος να καταγράψει τις δραστηριότητές τους.

            Θυμάμαι τον «Όμιλο Λαϊκών Αναγνωστηρίων», μία πνευματική εστία που διέκοψε τη λειτουργία της στις αρχές της δεκαετίας 1970, η οποία δωροφόρησε πολλούς από εμάς, νέους τότε και μας έμαθε να σκεφτόμαστε και να προβληματιζόμαστε.

           Από το βήμα των «Λαϊκών Αναγνωστηρίων» πέρασαν πολλά και σημαντικά πρόσωπα, αλλά όλος αυτός ο πνευματικός αμιτός, δυστυχώς δεν έχει καταγραφεί, για να τοποθετηθεί στις σωστές της διαστάσεις, η συμβολή τους στη διαμόρφωση της πνευματικής κοινωνίας της πόλης. Ούτε έχουν καταγραφεί οι πνευματικές δυνάμεις που δημιούργησαν και συντήρησαν αυτή την πνευματική εστία.

            Λίγα χρόνια μετά τη διάλυση των «Λαϊκών Αναγνωστηρίων», το 1979, μερικοί πνευματικοί δημιουργοί της πόλης μας ίδρυσαν την «Εταιρεία Λογοτεχνών Νοτιοδυτικής Ελλάδος», ένα σωματείο που διανύει το 36ο έτος συνεχούς λειτουργίας του και με τις δράσεις του, έχει καταξιωθεί ως έγκυρο πνευματικό καθίδρυμα, στο οποίο έχει ενταχθεί σχεδόν όλο το πνευματικό δυναμικό της πόλης των Πατρών.     Δυστυχώς από τα ιδρυτικά μέλη του ελάχιστα είναι ακόμα στη ζωή, αλλά η φλόγα δεν έσβησε, διότι, ως ζωντανός οργανισμός, συνεχώς ανανεώνεται και ενισχύεται με νέα πρόσωπα. 

           Την πρωτοβουλία για την ίδρυση της «Εταιρείας Λογοτεχνών Νοτιοδυτικής Ελλάδος» είχαν οι Κώστας Τριανταφύλλου, Μανώλης Πράτσικας και Λεωνίδας Μαργαρίτης, οι οποίοι πλαισιώθηκαν και από άλλους συμπολίτες, συγγραφείς και λογοτέχνες.

          Το 1979, η ενασχόληση με τη λογοτεχνία και την ποίηση δεν ήταν και τόσο αποδεκτή, παρά ταύτα κάποιοι τόλμησαν και η συγκομιδή διασώζεται στην ωραία Επετηρίδα της «Εταιρείας», για τα 35 χρόνια ζωής και δράσης της, που επιμελήθηκαν οι Σταύρος Ιντζεγιάννης, Σοφία Κλήμη-Παναγιωτοπούλου και Λεωνίδας Καρνάρος, με τη βοήθεια του αεικίνητου και πάντα πρόθυμου προέδρου, εν πολλοίς συναδέλφου και φίλου Λεωνίδα Μαργαρίτη.

            Οι δεσμοί μου με την «Εταιρεία Λογοτεχνών Νοτιοδυτικής Ελλάδος» ξεκίνησαν το 2001, όταν, με πρωτοβουλία του αείμνηστου ερανιστή της ιστορικής παράδοσης της πόλης μας και της περιοχής της Κώστα Τριανταφύλλου, παρουσιάστηκε το βιβλίο μου το «Λιμάνι της Σταφίδας». Από το 2003 είμαι τακτικό μέλος.

Οι εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στα 35 χρόνια του βίου της, είναι πάμπολλες και έκανε πολύ καλά η διοίκηση της «Εταιρείας», που εξέδωσε τον ωραίο αυτό τόμο, στον οποίο έχουν διασωθεί οι πνευματικές δράσεις των μελών της.

           Κάθε πνευματική εκδήλωση, όπως και κάθε καλό ή κακό έργο, έχει να αντιμετωπίσει τον αμείλικτο χρόνο, ο οποίος, ως φθονερός εχθρός των έργων, όπως τον χαρακτηρίζει ο Κάλβος, σβήνει τα πάντα.

           Για τα μέλη της «Εταιρείας», που φιλοξενούνται στις σελίδες του «Χρονικού», η αναφορά σ’ αυτούς είναι μία ικανοποίηση, ενώ για το πνευματικό κοινό, η έκδοσή του αποτελεί «Θυμίαμα ψυχισμού και διακονία υποδειγματικής γραφής», όπως πολύ εύστοχα το χαρακτήρισε ο πρόσφατα συγχωρεθείς Μανώλης Πράτσικας.

            Ξεφυλλίζοντάς το, θυμήθηκα εκδηλώσεις που είχα λησμονήσει, ακόμα και κάποιες στις οποίες είχα συμμετάσχει κι εγώ ο ίδιος και είδα προσφιλή πρόσωπα, πολλά από τα οποία δεν είναι κοντά μας πλέον. 

           «Χρονικά» σαν αυτό που παρουσιάζουμε απόψε, αποτελούν πνευματικά «ταμιεία» και σημεία αναφοράς για τους επιγενόμενους, οι οποίοι, ανατρέχοντας στις σελίδες τους, θα έχουν την ευκαιρία να διαπιστώσουν τις διαστάσεις της πνευματικότητας της κοινωνίας των Πατρών και να χρησιμοποιήσουν υλικό από τις εκδηλώσεις αυτές, με την ποικιλία των θεμάτων τους, πολλές από τις οποίες είναι πρωτότυπες και επιστημονικά αξιοποιήσιμες.

           Βέβαια δεν περιλαμβάνεται στον τόμο το περιεχόμενο των διαφόρων ομιλιών και ούτε θα ήταν δυνατόν να γίνει αυτό, λόγω έκτασης του βιβλίου. Όμως η καταγραφή του ομιλητή καθοδηγεί τα βήματα όποιου ενδιαφέρεται να μάθει πού θα βρεί αυτό που τον ενδιαφέρει.

            Με την «Εταιρεία Λογοτεχνών Νοτιοδυτικής Ελλάδος» συνδέονται άρρηκτα δύο χώροι, οι οποίοι έχουν αφήσει το στίγμα τους στη συλλογική μνήμη των Πατρών. Πρόκειται για τη «Διακίδειο Σχολή Λαού Πατρών», στης οποίας το εντευκτήριο έγιναν πολλές εκδηλώσεις μελών της Εταιρείας και της οποίας Πρόεδρος, για πολλές δεκαετίες, ήταν ο αείμνηστος Κώστας Τριανταφύλλου και τώρα ο θεολόγος-φιλόλογος Ιωάννης Αθανασόπουλος.

           Με την ίδια φιλόξενη διάθεση συνεχίζει να διαθέτει και σήμερα το βήμα της, σε μέλη της Εταιρείας και σε άλλους πνευματικούς δημιουργούς, εχόμενη των σκοπών της και της μακράς παράδοσής της.

           Ο άλλος χώρος είναι το φιλόξενο και εντυπωσιακό βιβλιοστάσιο-αναγνωστήριο της «Δημοτικής Βιβλιοθήκης Πατρών», στο οποίο γίνονται οι τακτικές εκδηλώσεις κάθε Δευτέρα, με την πρόθυμη ανταπόκριση του προσωπικού της Βιβλιοθήκης.

           Η έκδοση του «Χρονικού», σε εποχή οικονομικής και ηθικής κρίσης, εκπέμπει ένα αισιόδοξο μήνυμα, που το έχει μεγάλη ανάγκη η κοινωνία μας, η οποία ζει με το άγχος της επιβίωσης και της εξοικονόμησης της καθημερινότητάς της.

           Συγχαίρω τους συντελεστές της όλης προσπάθειας και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της «Εταιρείας Λογοτεχνών Νοτιοδυτικής Ελλάδος» και ιδίως τον πρόεδρο και εύχομαι να συνεχιστεί η δράση της, με την ίδια ζέση.

          Εμείς πάντως θα συνεχίσουμε να δίνουμε το παρόν και να συμμετέχουμε. Σε μία πόλη περίπου 300.000 κατοίκων, αυτοί που βρίσκουμε χρόνο να ασχοληθούμε και με τον πολιτισμό, είμαστε μία μικρή μειοψηφία και το «Χρονικό» είναι ένας πλήρης προσωπογραφικός κατάλογος αυτής της μειοψηφίας.

          Και δικαιούμεθα να ελπίζουμε, ότι δεν θα σβήσει η φλόγα και ότι θα υπάρξουν νέοι άνθρωποι, που θα μας διαδεχθούν και θα συνεχίσουν να ανησυχούν και να προβληματίζονται για το μέλλον της χειμαζόμενης κοινωνίας μας, παίρνοντας παράδειγμα απ’ όσα θα διαβάσουν στις σελίδες του «Χρονικού».

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ ΗΛΙΑ ΣΠ.ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ

ΚΕΙΜΕΝΟ ΟΜΙΛΙΑΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΣΚΙΑΘΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ – ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΣΠ. ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ

ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «Ο ΕΝ ΠΑΤΡΑΙΣ  ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ (1892)»

(Η παρουσιαση έγινε στα πλαίσια των Φιλολογικών Βραδινών της Εταιρειας Λογοτεχνών  στο αναγνωστήριο της Δημοτικής Βιβλιθήκης Πατρών τη Δευτέρα 12η Δεκμεβρίου 2016 )

«Ναῦς επήξατο τῆς Λοκρίδος ἔνθα νῦν ἀπ’ ἐκείνου ὁ τόπος Ναύπακτος λέγεται»

Πλοίο ναυπηγήθηκε απ’ εκείνον στη Λοκρίδα όπου τώρα ο τόπος ονομάζεται Ναύπακτος. Εκείνος, είναι ο Τήμενος ένας από τους τρεις γιους του Αριστόμαχου που ήταν αρχηγός των Ηρακλειδών.

Πράγματι, η νύφη του Κρισσαίου Κόλπου ήταν στην αρχαιότητα Λοκρικό Ναυπηγείο γεγονός που κληροδότησε στο μικρό ψαροχώρι το όνομα Ναύπακτος.

Ναύπακτος ή Έπαχτος για τους Έλληνες, Λεπάντο για τους Φράγκους, Ναμπάκτο για τους Άραβες, Αϊναμπαχτί που σημαίνει «Κάτοπτρον της Ευτυχίας» για τους Μουσουλμάνους.  «Μικρό Αλγέρι» κατά τον ενετό γεωγράφο  Marco Vincenzo Coronelli λόγω της σημαντικής παρουσίας των πειρατών στον κόλπο της.

Μια πόλη που η ίδρυσή της χάνεται στα βάθη των αιώνων. Ένας οικισμός που παρουσιάζει συνεχή ζωή και δραστηριότητα για πάνω από 40 αιώνες διατηρώντας την ονομασία του από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα.

Η μεγάλη στρατηγική σημασία της, η επίζηλη θέση της στον κλειστό ακόμα για τον αρχαίο κόσμο Κορινθιακό κόλπο ήταν φυσικό ν’ αναγκάσει πολλούς αρχαίους συγγραφείς να ασχοληθούν μαζί της. Ο Πλούταρχος, ο Απολλόδωρος, ο Αισχύλος, ο Στράβων, ο Κλαύδιος Πτολεμαίος, ο Παυσανίας, ο Ξενοφών, ο Δημοσθένης είναι μερικοί απ’ αυτούς. Ο μεγάλος Αθηναίος ιστορικός Θουκυδίδης εξιστορώντας τον Πελοποννησιακό πόλεμο αναφέρει στο έργο του 37 φορές τη Ναύπακτο. Για κάποιο διάστημα διέτριψε στη Ναύπακτο ο Ησίοδος ο οποίος θρυλείται ότι ενταφιάσθηκε σ’ αυτή.

Ο ιστορικός βίος της περιοχής σ’ όλη σχεδόν τη μακραίωνη διαδρομή της είναι ταραγμένος. Η γειτνίασή της με τα Μικρά Δαδρανέλια, όπως αποκαλούσαν τα φρούρια Ρίου – Αντιρρίου ήταν φυσικό να την φέρει στο κέντρο πολεμικών διενέξεων. Στα 1571 στον κόλπο του Λεπάντο αναχαιτίσθηκε δίπλα στις Εχινάδες νήσους, η απειλητική για την Ευρώπη τουρκική ναυτική δύναμη. Μια περιοχή που την σφιχταγκαλιάζουν ο Εύηνος και ο Μόρνος κατηφορίζοντας  από τα βόρεια ψηλά και απόκρημνα βουνά στον Κορινθιακό κόλπο. Η επαρχία Ναυπακτίας με έκταση 860 περίπου τετραγωνικών χιλιομέτρων μια από τις πέντε επαρχίες του νομού της Αιτωλοακαρνανίας κατέχοντας το νοτιανατολικό άκρο του, φαντάζει μοιρασμένη ανάμεσα στον ήμερο τόπο του Βενέτικου και δύσβατου των Κραβάρων. Το 92% περίπου της επιφάνειας είναι ορεινό και μόνο το υπόλοιπο 8% είναι πεδινό.

«Ὅτι βουνά και γκρεμῆλες, ὅτι ποτάμια και ρέματα εἶχε ὁ θεός, τά σώριασε σέ τοῦτο τό κομμάτι τῆς Ρούμελης» γράφει για τα Κράβαρα ο Δημήτρης Λουκόπουλος. Η ορεινότητα της περιοχής δημιούργησε πολλά προβλήματα στους κατοίκους της.

Η Ναυπακτία στο διάβα των αιώνων ταλανίστηκε από πολέμους, επικίνδυνες κυριαρχίες, κρίσεις, σεισμούς και επιδημίες. Όλα αυτά καθιστούσαν δεινή τη θέση των Ναυπακτίων και δημιουργούσαν ανασφάλεια στον πληθυσμό ο οποίος για να ασφαλιστεί πολλές φορές κατέφευγε σε συλλογικό ξενιτεμό. Σταδιακά επήλθε η πληθυσμιακή συρρίκνωση της επαρχίας που στις ορεινές περιοχές προσέλαβε επιδημική μορφή. Ο χωρικός της Ναυπακτίας εγκατέλειπε τη δύσκολη ζωή του χωριού αναζητώντας καλύτερους όρους διαβίωσης στις πλησιέστερες πόλεις, στην Πάτρα, στην Αθήνα και στο εξωτερικό.

Στα νεώτερα χρόνια, στα τέλη του 19^ου αι. αρχές του εικοστού παρατηρήθηκε η πρώτη μεταναστευτική δίψα του Ναυπάκτιου για καλύτερη ζωή. Στην απέναντι μεριά από τη γενέθλια γη έστεκε η Αχαΐα με τη φημισμένη πρωτεύουσά της. Η πόλη του Πατρέα επιδείκνυε με καμάρι τα θεϊκά προικιά της στην γύρω περιοχή. Λίγωναν οι Ναυπάκτιοι από τον πλούτο της «τρανής γειτόνισσας». Το λιμάνι της, πύλη της Ελλάδας προς την Ευρώπη και το Νέο Κόσμο, αποτελούσε σημαντικό πυλώνα οικονομικής ανάπτυξης. Ο «λευκός χρυσός» της, η σταφίδα, αντανακλούσε στις πλαγιές της Κλόκοβας και της Βαράσοβας στέλνοντας καλέσματα στους Ναυπάκτιους. Αυτοί περνούσαν στην απέναντι πελοποννησιακή ακτή χρησιμοποιώντας το θαλάσσιο μονοπάτι που αναφέρεται στο Χρονικό του Μορέως:

«Εἰς τον Ἔπαχτον ἀπέσωσεν ἑτότες ὁ δεσπότης

Ἀπαί τό Δρέπανον περνᾷ και ἦλθεν εἰς τήν Πάτραν». Λίγες δεκάδες Ναυπάκτιοι στην αρχή της δεκαετίας του 1890, κυρίως από τα ορεινά χωριά της επαρχίας, εγκαθίστανται στην πόλη της Πάτρας. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς θα δουλέψουν αρχικά ως ανειδίκευτοι εργάτες ή και ως υπηρέτες σε διάφορους εμπόρους ή σε γνωστές πατρινές ευκατάστατες οικογένειες. Στην αρχή οι έποικοι θα προσπαθήσουν να αντιπαρέλθουν το περιφρονητικό «αυτός είναι Κραβαρίτης» που τους συνοδεύει ύστερα από τα γραφόμενα του Ανδρέα Καρκαβίτσα.

Δεν θα αργήσουν να προσαρμοστούν στη νέα τους «πατρίδα», να καταπιαστούν με το εμπόριο και να στήσουν δικές τους δουλειές, να καζαντίσουν.

Ναυπακτιακής καταγωγής στρατιωτικοί την ίδια χρονική στιγμή υπηρετούν σε μονάδες των Πατρών.

Η Ναυπακτιακή παροικία στην Πάτρα όλο και μεγαλώνει. Η σκέψη για την ίδρυση πατριδοτοπικού συλλόγου ωριμάζει. Στις 30 Αυγούστου του 1892 ιδρύεται ο «Σύνδεσμος των εν Πάτραις Ναυπακτίων», ο τρίτος από πλευράς αρχαιότητας στους πατριδοτοπικούς συλλόγους των Πατρών. Έχουν προηγηθεί οι Καλαβρυτινοί το 1873 και οι Κρητικοί το 1884. Οι πενήντα τρεις Ναυπάκτιοι που έμεναν τότε στην Πάτρα υποβάλλουν στο πρωτοδικείο την αίτηση και το αποτελούμενο από 37 άρθρα καταστατικό του υπό ίδρυση συνδέσμου. Στις 23 Ιανουαρίου 1893 ο Βασιλιάς Γεώργιος Α΄ και ο Υπουργός Εσωτερικών Γ. Ν. Θεοτόκης ενέκριναν το καταστατικό του και έτσι άρχισε το υπεραιωνόβιο ταξίδι της ζωής του ο Ναυπακτιακός Σύνδεσμος Πατρών.

Αποτέλεσε την ανθρώπινη γέφυρα ανάμεσα στα δύο Καστέλια του Ρίου-Αντιρρίου. Έγινε ο διαχρονικός συνδετικός κρίκος των εν Πάτραις Ναυπακτίων με τη γενέθλια γη. Με την παράδοση, την ιστορία, τα ήθη και τα έθιμα της αγαπημένης γενέτειρας. Αέναος «τηλέγραφος» για όλους τους Ναυπάκτιους που άφησαν τα χωριά τους για το Πατρινό όνειρο και ζούσαν με τη νοσταλγία των δικών τους ανθρώπων, την επιθυμία όταν οικονομηθούν να βοηθήσουν τα γονικά τους και την ιδιαίτερη πατρίδα τους. Ο Σύνδεσμος δυνάμωσε αρκετά στον εικοστό αιώνα, απέκτησε εκατοντάδες μέλη και σημαντικά περιουσιακά στοιχεία όπως γραφείο (από το Μάιο του 2000), ναό και εφημερίδα. Από το 1925 στη θέση «Ανθεια» σημερινά Ζαρουχλέικα, οι Ναυπάκτιοι της Πάτρας είχαν πλέον το δικό τους λατρευτικό χώρο τον ιδιόκτητο ναό του Αγίου Χαραλάμπου, δωρεά της οικογένειας Χαραλαμπόπουλου.

«Εἰς Πάτρας ἐξετυποῦντο Ναυπακτιακαί ἑβδομαδιαίαι ἐφημερίδαι ὅπως ἡ “Ναυπακτία” 1905-1910» αναφέρει ο Κώστας Τριανταφύλλου στο Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών. Τον Ιούνιο του 1997 κυκλοφόρησε το πρώτο φύλλο της εφημερίδας «Ναυπακτιακή Φωνή». Μπήκε σε νέα φάση κυκλοφορίας από τον Ιούλιο του 2001 με το φύλλο με αριθμό 18.

Μοναδικό το έργο του Ναυπακτιακού Συνδέσμου ο οποίος επέζησε μέσα από δύσκολα πολεμικά εθνικά χρόνια.

«Προσφέρετε αλήθεια… αλογάριαστα πολλά,

σε χρόνια δύσκολα… αβέβαια πολλά,

Όλα τ’ αναδεικνύετε της Ναυπακτιακής γης,

με σπουδή, έφεση κι αγάπη…»

γράφει εύστοχα ο Γεώργιος Σιμιτζής.

Λόγια αληθινά.

Οι Ναυπάκτιοι της Πάτρας μεγαλούργησαν στη δεύτερη πατρίδα τους. Το ταξίδι ζωής σ’ αυτή αντάξιο της καστρόπολης της Ρούμελης, του σμαραγδιού του Κορινθιακού. Αντάξιο της γενέτειρας του Βλαχογιάννη, του Μελά, του Αθάνα, του Ροντήρη, του Σταμ-Σταμ και τόσων άλλων σημαντικών του Ελληνισμού.

Ένα ταξίδι ζωής που και το πιο σύγχρονο πλοίο φαντάζει ανήμπορο να το ολοκληρώσει. Το πιο σβέλτο άλογο ποτέ δεν πρόκειται να το φθάσει. Είναι αλήθεια ότι εκτός των άλλων και το βιβλίο μπορεί να ταξιδέψει τον άνθρωπο στα μακρινά…

«Τέτοιο ταξίδι ανέξοδο… τόσο λιτό,

Κι όμως παντού το νου μας μεταφέρει…»

Αγαπητοί φίλες και φίλοι

Εγώ, Ρουμελιώτης γαρ, αλλά μη Ναυπάκτιος επέλεξα να ταξιδέψω με το βιβλίο του Ηλία του Δημητρόπουλου. «Ο εν Πάτραις Ναυπακτιακός Σύνδεσμος» στις άγνωστες πτυχές της παρουσίας των Ναυπακτίων στη φιλόξενη Πάτρα.

Ο συγγραφέας γεννημένος στο Κουκιόκαστρο κατά τον Pouqueville- σημερινό Νιόκαστρο- τα δύσκολα χρόνια της δεκαετίας του 1940 μπολιάζεται από μικρός με τα ιδεώδη της πατρογονικής γης. Από πολύ νωρίς έχει μάθει να ξεχωρίζει το πατριωτικό από το αντεθνικό, το γνήσιο από το μη αυθεντικό, το ιερό από το ανίερο.

Τα λόγια του μεγάλου έλληνα διανοητή Νίκου Καζαντζάκη γίνονται κτήμα του:

«Το πρώτο σου χρέος, εχτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα, είναι να νιώσεις μέσα σου όλους τους προγόνους. Το δεύτερο να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους…»

Μετά από την ευδόκιμη υπηρεσία του στην Πολεμική Αεροπορία και την αποστρατεία του, το 1998, στράφηκε στον κοινωνικό και πνευματικό χώρο της Ναυπάκτου. Ασχολήθηκε με την ιστορική έρευνα της ευρύτερης περιοχής.

Δημοσίευσε πολλά δοκίμια και άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά. Διακατέχεται από τη φλογερή επιθυμία να βοηθήσει τη γενέθλια γη και το Δεκέμβριο του 1999 εντάσσεται στο Ναυπακτιακό Σύνδεσμο. Στο χαραμέρι του 21^ου αιώνα, τον Ιανουάριο του 2001 αναλαμβάνει τα καθήκοντα του Γραμματέα του Συνδέσμου και παράλληλα τη διεύθυνση της εφημερίδας του συλλόγου τη «Ναυπακτιακή Φωνή». Στις αρχαιρεσίες του Μαρτίου του 2007 εκλέχθηκε ο 12^ος Πρόεδρος του Ναυπακτιακού Συνδέσμου. Η προεδρική του βούληση είναι διαρκώς στραμμένη προς τις εικόνες της γενέθλιας γης.

Κατά τη διάρκεια της θητείας του ο Σύνδεσμος δεν εκπροσωπεί ένα χωριό ή μία πόλη μεμονωμένα, αλλά αντιπροσωπεύει ολόκληρη τη Ναυπακτία.

Η προσπάθειά του δικαιώνεται. Με ομόφωνη απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου αναλαμβάνει το έργο της συγγραφής βιβλίου για τη Ναυπακτιακή παροικία στην Πάτρα.

Ο Ηλίας Δημητρόπουλος ενισχύοντας την πένα του με τη δεκαπεντάχρονη εμπειρία του στα διάφορα διοικητικά πόστα του Συνδέσμου περατώνει το συγγραφικό του έργο «Ο εν Πάτραις Ναυπακτιακός Σύνδεσμος». Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί τις 319 σελίδες του βιβλίου του σαν ιστορικό καμβά που αναδεικνύει πρόσωπα και καταστάσεις τους Έθνους, της Πάτρας και της Ναυπακτίας. Το βιβλίο διαιρείται σε τρία βασικά μέρη. Τα δύο πρώτα, αν και έχουν παρόμοια θεματολογία, διαφέρουν ως προς την προσέγγισή της.

Πιο συγκεκριμένα το Α΄ μέρος είναι και το μεγαλύτερο έχει έκταση 156 σελίδες, σχεδόν τις μισές του βιβλίου. Αποτελείται από 13 κεφάλαια και καλύπτει την πρώτη περίοδο του Συνδέσμου 1892-1949. Η άδηλη απώλεια του αρχείου του Συνδέσμου για τη συγκεκριμένη περίοδο και η απουσία ζωντανών αφηγήσεων και μαρτυριών από τα ιδρυτικά μέλη της πρώτης γενιάς δυσκόλεψε το συγγραφικό έργο.

Σημαντικότερες ιστορικές πηγές για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα αποτέλεσαν ο πατρινός τύπος της εποχής και οι οδηγοί των Πατρών του 1910 και 1930.

Το Β΄ μέρος του βιβλίου έκτασης 92 σελίδων καλύπτει την περίοδο από 1949 μέχρι σήμερα και αποτελείται από 9 κεφάλαια. Βασικές πηγές για τη συγγραφή του αποτέλεσε το αρχείο του Συνδέσμου. Και στα δύο μέρη ο Ηλίας Δημητρόπουλος παραθέτει τα βιογραφικά στοιχεία των δώδεκα μέχρι σήμερα προέδρων του σωματείου παραθέτοντας ταυτόχρονα και τις εκάστοτε συνθέσεις των Διοικητικών Συμβουλίων. Το 9^ο κεφάλαιο του δεύτερου μέρους αναφέρεται ολοκληρωτικά στην έκδοση της «Ναυπακτιακής Φωνής».

Στο τρίτο μέρος που καταλαμβάνει και τη μικρότερη έκταση –αποτελείται μόνο από 3 κεφάλαια- δεσπόζει το 2^ο κεφάλαιο που αναφέρεται στον Ιερό Ναό του Αγίου Χαραλάμπους.

Η έκδοση συμπληρώνεται με φωτογραφικές μνήμες από τη ζωή του συνδέσμου και απόσπασμα του «Οδηγού των εν Πάτραις Ναπακτίων» που εκδόθηκε το 1953. Από το μοναδικό ίσως διασωθέν αντίτυπο του Οδηγού παρατίθενται τα 350 ονόματα των Ναυπακτίων με τα πλήρη στοιχεία τους (διευθύνσεις, επάγγελμα, τόπος καταγωγής κ.λπ.) που συνθέτουν τη Ναυπακτιακή κοινότητα στην Πάτρα στα μέσα του 20^ου αιώνα. Ειδικότερα ο συγγραφέας ομορφαίνει και ενισχύει την ιστοριογραφία του για το Σύνδεσμο με 56 φωτογραφικές απεικονίσεις προσώπων και εκδηλώσεων του Συνδέσμου καθώς και με την παράθεση 100 εγγράφων, αποσπασμάτων εφημερίδων, διαφημιστικών καταχωρίσεων και άλλων ιστορικών τεκμηρίων που αφορούν τους Ναυπάκτιους της Πάτρας.

Ο Ηλίας Δημητρόπουλος στις σελίδες του βιβλίου του μιλάει για ζωντανά πράγματα με ζωντανή γλώσσα. Στα κείμενά του, καμία όψη της αλήθειας δεν θυσιάζεται στην άλλη. Οι στοχασμοί του λαμπεροί αποτυπώνουν καθάρια την πραγματικότητα. Όσες φορές τοποθετείται με τα γραφόμενά του για τα δρώμενα του Συνδέσμου ο λόγος του είναι σοβαρός και σεμνός, πυκνός και λιτός.

Όπως ο ίδιος αναφέρει, μια εσωτερική παρόρμηση τον ωθούσε για τούτο το ιστόρημα με στόχο να αναδειχθούν οι πρωτοπόροι Επαχτίτες που πέρασαν το «αυλάκι» με κατεύθυνση την Πάτρα. Για να μη μείνουν αδικαίωτοι όλοι αυτοί.

Μονάχη έγνοια του η γενέτειρα. Μοναδική αγωνία του οι νέες γενιές των Ναυπάκτιων στην Πάτρα, απόγονοι των παλαιών, να μη χαλαρώσουν τους δεσμούς με τις πατρίδες τους.

Οι νέοι Ναυπάκτιοι που εγκαθίστανται στην Αχαϊκή πρωτεύουσα να μη διακατέχονται από την αίσθηση του ξενιτεμένου.

Αγαπητέ πρόεδρε να σαι σίγουρος ότι η δική σου «Βίβλος» θα αποτελεί παντοτινό συνδετικό κρίκο με τη γενέθλια γη και τους εν Πάτραις συμπατριώτες σου.

Γιατί, δεν ζει χωρίς πατρίδα η ανθρώπινη ψυχή.

ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

 ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

                                                     Λεωνίδα Μαργαρίτη

Αυτές τις μέρες της γιορτής των Χριστουγέννων, την παραμονή, επέστρεψα κι εγώ στη δική μου προσωπική Βηθλεέμ .

Ήταν για μένα μια  επώδυνη επιστροφή. Στον τόπο της φάντης υπήρχε πλέον ένα τουβλόκτιστο κτίριο, που δεν θύμιζε το φτωχικό πατρικό μου.

 Είχε κατασκευαστεί με τα χρόνια  κι ένας μανδρότοιχος που δεν θύμιζε καθόλου τον πρόχειρα με καλάμια και σύρμα  περιφραγμένο κήπο της νόνας μου.

  Για να μπεις σε εμπόδιζε μια σιδερόφραχτη πόρτα κι έπρεπε να διαθέτεις κλειδιά  για να τη διαβείς.

 Όλα αυτά δεν θύμιζαν τίποτα η σχεδόν τίποτα από εκείνα τα χρόνια  τα μετά τη γέννηση μου .

Το σημαντικότερο ήταν πως τόσο η νόνα μου  είχε φύγει πρώτη, την ακολούθησε  η μητέρα μου, στο κατόπι  τελευταίος ο πατέρας μου.

 Κι όμως μια μαγνητική έλξη με έφερνε σ’ αυτά τα χώματα, χρονιάρα μέρα παραμονή Χριστουγέννων .

΄Ηρθαμε προσκυνητές  με τη γυναίκα μου, λες κι ένα φάντασμα  μας έσπρωχνε  προς τα εκεί.

Φέραμε  μαζί μας , μια αγκαλιά λουλούδια  για να τ’ αποθέσουμε τιμητικά στον τόπο που είχαν ενταφιαστεί οι πρόγονοί μας ,προσδοκώντας, κι αυτοί , την ανάσταση, όπως  έγραφε και η επιτάφιος μαρμάρινη πλάκα.

Η  Φανή, η γυναίκα μου, κατευθύνθηκε στο Κοιμητήριο και επιμελήθηκε να τοποθετήσει τα άνθη  στο υπάρχον βάζο.

Εγώ πήρα τα κλειδιά την εξώθυρας και κατευθύνθηκα στο σπίτι που αποτελούσε μέχρι του θανάτου τους, κατοικία των γονέων μου.

 ΄Ανοιξα την κυρία είσοδο   και επιμελήθηκα να πάρω λάδι για το κανδήλι,  λουμίνια, κερί και αναπτήρα.

 Στη συνέχεια πήγα  στο κοιμητήριο προκειμένου να ολοκληρώσουμε τη διαδικασία  αφής του καντηλιού και προσφοράς των λουλουδιών.

 Ήταν ήδη νύχτα και η παραμονή στο χώρο  αυτό του κοιμητηρίου, σίγουρα στον οποιονδήποτε, προκαλούσε  δέος και  φόβο.

 Η Φανή είχε ήδη αλλάξει το νερό του ανθοδοχείου και με περίμενε.

 Με το ψάξιμο των αναγκαίων, είχα  καθυστερήσει λίγο  να πάω κοντά της.

 Άκουσε κάποια στιγμή  ένα  θόρυβο σε  ένα απροσδιόριστο  σημείο του Κοιμητηρίου .

Θεώρησε πως ήμουν εγώ και με φώναξε. Μία άγνωστη φωνή της απάντησε: «δεν είμαι ο Λεωνίδας», βέβαια δεν δήλωσε περαιτέρω  στοιχεία του.

 ΄Οποιος κι αν άκουγε  τη φωνή μέσα στην νύχτα και μάλιστα στο κοιμητήριο  θα νόμιζε  πως πρόκειται για   φάντασμα.

Αμέσως  μετά έφτασα κι εγώ στον τόπο των τάφων των προσφιλών  γονέων και  προγόνων.

 Είχα φροντίσει όταν διαμόρφωσα και έστησα το ταφικό μνημείο να συμπεριλάβω όλα τα ονόματα των προγόνων μου, κι  εκείνων που δεν γνώρισα, όσο και εκείνων που  γεύθηκα τον πόνο του αποχωρισμού τους.

΄Εριξα το ανάλογο λάδι στο καντήλι, τοποθέτησα το λουμίνι στην καντηλήθρα, άναψα το κερί που είχα φέρει  μαζί μου με τον αναπτήρα  και το φως  σκορπίσθηκε στο περιβάλλον του κοιμητηρίου με ιλαρότητα.

Τέλος τοποθέτησα  το κερί που κρατούσα  στην υποδοχή   που είχε προβλεφθεί γι’ αυτό το σκοπό  προ του τάφου, έκανα τον σταυρό μου, και σιωπηλά ψιθύρισα    στους αγαπημένους  μου: καλά Χριστούγεννα και καλή αντάμωση.

 Αποσυρθήκαμε φορτισμένοι συναισθηματικά  από το χώρο του κοιμητηρίου ικανοποιημένοι όμως  από την εκπλήρωση μιας ενδόμυχης επιθυμίας για μια αθόρυβη επιμνημόσυνη  δέηση και μία επιτάφια  ιεροτελεστία για απόδοση τιμής στους προσφιλείς μας.

        Ανήμερα στη γιορτή με το άκουσμα  της πρώτης καμπάνας  ξεκινήσαμε για το ναό της Αγίας Παρασκευής  για να συμμετάσχουμε και παρακολουθήσουμε την Χριστουγεννιάτικη θεία λειτουργία.

Ο παπά-Κώστας είχε προλάβει και είχε διατυπώσει την πρόσκληση του να είμαι  παρών,  να στελεχώσω το δεξιό αναλόγιο, γνωρίζοντας πως και άλλη φορά  τον είχε ικανοποιήσει   το ψάλσιμο μου.

Μπήκαμε στο ναό  με την έναρξη  του εξάψαλμου που  διάβαζε με επιτυχία η πρεσβυτέρα  άλλωστε  ήταν  εγκρατής να ψάλλει τον εξάψαλμο… στον παπά της.

          «Χριστός Γεννάται δοξάσατε» , περάσαμε στις καταβασίες ένα ποίημα που μου θύμιζε τα σαρανταλείτουργα που συμμετείχαμε  μικρά παιδιά από το Δημοτικό ακόμη αλλά και το Γυμνάσιο, με τον    αδελφό Κώστα και  τον  Αρχιμανδρίτη  παπά-Ιγνάτιο  που κι εκείνος είχε φύγει πριν  πενήντα  χρόνια στη γιορτή

 της Αγίας Παρασκευής

Περάσαμε στους Αίνους και το Δοξαστικό που έψαλα στον πλάγιο του δευτέρου ήχο, σύμφωνα με  μουσική του πρωτοψάλτη Πάνου Νικολουτσόπουλου που είχε αποτυπωθεί στο μυαλό μου από εκείνα τα χρόνια.

            Ακολούθησε η δοξολογία που έψαλε στο δεύτερο ήχο ο  Βασίλης, επιχώριος πρωτοψάλτης.

            Τότε ήταν που κάθισα  να ξεκουραστώ στο δεξιό κάθισμα του αναλογίου και η ματιά μου έκανε βόλτα στον αριστερό  χώρο στις θέσεις  των γυναικών.

 Η ματιά μου εστιάσθηκε εκεί  που συνήθως τέτοια μέρα κάθονταν με ευλάβεια και  ιδιαίτερη  θεοσέβεια η μητέρα μου και παρακολουθούσε την χριστουγεννιάτικη θεία λειτουργία.

 Αν και είχε φύγει απ’ τη ζωή, αρκετά χρόνια πριν, δεν ήθελα να θυμάμαι πότε,  με το βλέμμα μου αυτή τη μέρα τη Χριστουγεννιάτικη την αποζητούσα σ’ εκείνο το χώρο.

 Η  φαντασία μου έπλαθε τη μορφή της και μου την παρουσίαζε ολοζώντανη στα μάτια μου.

 Είχα ήδη βρεθεί ενώπιος ενωπίω με την αγαπημένη μου μητέρα, τη μάνα μου, την αγαπημένη μου μάνα που δεν έλειψε ποτέ από το προσκέφαλό μου όταν αρρώσταινα η είχα κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα. Ήταν ο φύλακας Άγγελος μου, ήταν ο άνθρωπος που μοιραζόμουν τις σκέψεις μου και τις ανησυχίες μου.

 Σήμερα Χριστουγεννιάτικα μου έκανε τη χάρη και ήρθε μόνο και αποκλειστικά στη θεία λειτουργία να με δει και να την δω. Ίδιο το φάντασμά της.

 Έκλεισα τα μάτια μου, προκειμένου να σιγουρευτώ πως δεν κοιμάμαι ούτε κι  ονειρεύομαι . Ακόμη και όταν έκλεινα τα μάτια  εκεί, βρίσκονταν στη θέση της όπως και όταν τα άνοιγα,  και με παρακολουθούσε.

Την έβλεπα να είναι ευχαριστημένη που με έβλεπε να είμαι καλά και να ψάλλω τους Χριστουγεννιάτικους ύμνους όπως τότε…

Έμεινα για αρκετή ώρα σε κατάσταση ύπνωσης και έκστασης. Την είδα και πάλι να μου χαμογελά και να μην παίρνει τα μάτια της από πάνω μου.

Από εκείνη τη στιγμή και μέχρι το τέλος της θείας λειτουργίας σταμάτησα να ψάλλω.

 Κάθισα  όπως και πριν στο κάθισα του δεξιού αναλογίου και παρασύρθηκα στις φαντασιώσεις μου, τόσο πολύ που στο τέλος στο «μετά φόβου Θεού πίστεως και αγάπης προσέλθετε» πήρα μαζί μου την αγάπη της μητέρας μου και διέγραψα οριστικά το φόβο, αφού αυτός ο φόβος νικήθηκε από την αγάπη της, το φάντασμά της ,τη μέρα  των  Χριστουγέννων…