ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ-ΚΡΙΤΙΚΗ
Π. Α. Χρονόπουλου:"ΧΩΡΙΣ ΠΥΞΙΔΑ"ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ
ΠΑΤΡΑ 2013
Γράφει ο Λεωνίδας Γ. Μαργαρίτης
Επιτ .Δικηγόρος -συγγραφέας
Κυκλοφόρησε πρόσφατα στην πόλη μας με πρόλογο του φίλου συγγραφέα Χρήστου Μούλια και τυπογραφική επιμέλεια του Αντώνη Παπαντωνόπουλου μια συλλογή διηγημάτων του αείμνηστου γιατρού και λογοτέχνη Πάνου Α. Χρονόπουλου με τον τίτλο: «ΧΩΡΙΣ ΠΥΞΙΔΑ».
Mε το προλογικό σημείωμα παρατίθεται μια αναλυτική βιογραφία του συγγραφέα και επιχειρείται επιτυχώς μια συστηματική ανάλυση - αξιολόγηση του έργου του.
Το έργο ήταν έτοιμο για έκδοση με την έγκριση της τότε λογοκρισίας, από το Δεκέμβριο του 1968. Ο μετά από λίγο θάνατος του συγγραφέα απέτρεψε την κυκλοφορία του.
Το έργο ανέλαβε να φέρει σε πέρας , μετά από πολλά χρόνια ο γιός του συμπολίτης οδοντίατρος Γιώργος Χρονόπουλος.
Τα δεκατέσσερα διηγήματα της συλλογής έχουν ως τίτλο τον αρχικό που είχε δώσει ο δημιουργός , δάνειο από τον τίτλο ενός διηγήματος της συλλογής.
Τα διηγήματα αποτελούν μέρος της βιωματικής εμπειρίας του συγγραφέα, πάντα με βασικό πυρήνα αληθείας. Και μ’ αυτή τη διαπίστωση μπορούμε να κάνουμε μια ακόμη που αποτελεί αξίωμα: Ότι είναι αληθινό είναι και ωραίο. Τα διηγήματα αποτελούν περιστατικά που έζησε ο συγγραφέας και γι’ αυτό σαν αληθινά είναι και όμορφα.
Το διήγημα είναι γνωστό λογοτεχνικό είδος σύντομης σε έκταση αφηγηματικής πεζογραφίας. Προσωπικά θεωρώ σαν το πιο δύσκολο είδος της λογοτεχνίας μας. Είναι πιο μικρό από τη νουβέλα και πολύ πιο μικρό από το μυθιστόρημα. Ο δημιουργός είναι υποχρεωμένος με έντεχνο, λιτό και περιεκτικό τρόπο να αναπτύξει το μύθο του για τη δράση του ήρωα του, σε βραχύ κατά κανόνα και έκταση χρόνο, και να αναπτύξει με πυκνότητα τους συλλογισμούς του, τις εξιστορήσεις του και τις ιδέες του.
Τα διηγήματα της συλλογής επικεντρώνονται συνήθως σε ένα επεισόδιο, έχουν μικρό αριθμό χαρακτήρων που εκτυλίσσονται σε έναν χώρο, και καλύπτουν σύντομη χρονική περίοδο ενώ επικεντρώνονται σε ένα κεντρικό ήρωα και η πλοκή ενδιαφέρει και σ’ αυτόν αναφέρεται.
Τα διηγήματα δεν είναι μεγάλα σε έκταση.
Μας περιγράφει με σαφήνεια τους χαρακτήρες των ηρώων ,την δράση τους καθώς και τις κρίσεις του για τη συμπεριφορά τους. Συνήθως τα περιστατικά που περιλαμβάνονται στις διηγήσεις του είναι παρμένα από την καθημερινότητα που έζησε είτε στο χωριό του, είτε στην πόλη της Πάτρας αλλά κυρίως τον απασχολούν περιστατικά που έζησε στην Αμερική .Η πλοκή κάθε διηγήματος μας δείχνει και τις ψυχολογικές μεταπτώσεις των ηρώων αλλά και του δημιουργού . Είναι ακριβής στις περιγραφές του με γλώσσα απόλυτα κατανοητή και ρέουσα. Κάποιες λέξεις που κουβαλάει από το χωριό του, κειμήλια της Αχαϊκής γης στολίζουν τα κείμενά του χωρίς να κρίνεται αναγκαία η παράθεση ειδικού λεξιλογίου.
Πάντα σε κάθε γεγονός της ιστορίας που φέρνει η δράση, είναι καθοριστική στιγμή για τον πρωταγωνιστή και οι αποφάσεις του για περαιτέρω δράση κλιμακώνεται σε σημείο που κεντρίζει εντονότερα το ενδιαφέρον του αναγνώστη .Πολλά από τα διηγήματα παρουσιάζουν συναισθηματικές συγκρούσεις, πότε του ήρωα με τον εαυτό του, πότε με άλλους που συμβιώνουν ή έτυχε να συνεργάζονται ή απλώς είναι γνώριμοι. Κάθε διήγημα έχει κάτι ιδιαίτερο να μας επισημάνει σχετικά με τη σύγκρουση και το σημείο της ιστορίας σαν ένα επί μέρους χρονικό που ενδεχομένως να μας προσφέρει και ένα ηθικό δίδαγμα.
Λόγω της σύντομής τους έκτασης, τα διηγήματα δεν έχουν την πολυπλοκότητα μυθιστορημάτων. Η πλοκή κάθε διηγήματος έχει συνήθως κλιμάκωση, κρίση και σημείο καμπής . Διαβάζονται μια κι έξω, αφού το ενδιαφέρον του αναγνώστη παραμένει αμείωτο μέχρι το τέλος . Δεν μπορώ να μην αναφερθώ σε δυο ποιήματα που προτάσσονται των διηγημάτων σε παραδοσιακή τεχνοτροπία με τίτλους: «Η ΠΑΤΡΙΔΑ» και «ΠΟΤΕ ΘΑ ΣΕ ΞΑΝΑΔΩ».Στα ποιήματα αυτά ξεχειλίζει η φιλοπατρία του δημιουργού και η νοσταλγία του για τον τόπο που γεννήθηκε και πέρασε τα πρώτα παιδικά και εφηβικά του χρόνια. Οι φωτογραφίες με τα στιγμιότυπα της ζωή του , που κοσμούν το βιβλίο συνθέτουν μια ξεχωριστή νότα που δένει ασφαλώς με τα κείμενα που ζωντανεύουν, σαν σε κινηματογραφική ταινία, τις στιγμές της ζωής του, που σημάδεψαν την πορεία του, στα χρόνια του σαν μετανάστη , σαν φοιτητή, σαν γιατρού, σαν κοινωνικού παράγοντα και σαν πνευματικού εργάτη.
Όλα τα διηγήματα έχουν το καθένα τα δικά του μηνύματα και τις δικές του συγκινήσεις. Οι ήρωες τους είναι καθημερινοί άνθρωποι της βιοπάλης ,της προσπάθειας για δημιουργία ενός καλύτερου αύριο, πρόσωπα που συνάντησε ο Πάνος Χρονόπουλος στις δικές του αναζητήσεις ,τους έζησε από κοντά και κοινώνησε τις αγωνίες τους και τα καρδιοχτύπια τους στην ξενιτιά.
Τα διηγήματα διαβάζονται με αδιάπτωτο ενδιαφέρον και προσφέρουν σπάνια αισθητική απόλαυση στον αναγνώστη. Χαρακτηρίζονται από πυκνότητα γραφής και από μικρού μήκους παραγράφους. Τα διακρίνει λιτότητα και πληρότητα γραφής, τόσο στη γλώσσα όσο και το περιεχόμενο. Σε κάθε διήγημα αποτυπώνεται με ενάργεια ένα επεισόδιο από τη ζωή του πρωταγωνιστή η της πρωταγωνίστριας το οποίο αποδεικνύεται ιδιαίτερα σημαντικό για τη ζωή και την μοίρα του και γι’ αυτό αξίζει να προσεχθεί ιδιαίτερα.
Κι εδώ πρέπει να σημειώσω ακόμη ότι ο αείμνηστος συγγραφέας ,σαν γιατρός ,γνώστης της ψυχολογίας του ανθρώπου ως συγγραφέας γίνεται ανατόμος και καταγράφει με σαφήνεια και αναλυτικές περιγραφές τα συναισθήματα, τις ψυχολογικές ανατάσεις και μεταπτώσεις των ηρώων του και δίνει με γλαφυρότητα παραστατικότητα και ευκρίνεια τις περιγραφές ενώ σε πολλές περιπτώσεις το ευφυολόγημα και το χιούμορ αβίαστα έρχεται να προσφέρει μια λυτρωτική δόση ιλαρότητας στην τραγικότητα της στιγμής.
Αξίζει συγχαρητηρίων ο συμπολίτης Γιώργος Χρονόπουλος γιατί με την έκδοση του έργου του πατέρα του τέλεσε ένα ιερό φιλολογικό μνημόσυνο στη μνήμη του και παράλληλα πλούτισε με ένα ακόμη πνευματικό πόνημα την Αχαϊκή Βιβλιογραφία και τα αποθέματα γνώσης της Δημοτικής μας Βιβλιοθήκης που πλουσιοπάροχα μας προσφέρει τη φιλοξενία της και τη συνεργασία των άξιων συνεργατών της.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Η ΑΛΛΑΓΗ" των Πάτρων στο φύλλο της 10-4-2013
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου