ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ-ΚΡΙΤΙΚΗ
ΒΛΑΣΗ ΓΩΓΟΥΣΗ : «Γιατί δεν αυτοκτόνησες;»
Εκδόσεις: Ιανός
Σημείωμα Λεωνίδα Γ. Μαργαρίτη Επίτ.Δικηγόρου
Προέδρου Εταιρεία Λογοτεχνών Ν.Δ.Ελλάδος
Aπό τις εκδόσεις «ΙΑΝΟΣ» κυκλοφόρησε το τελευταίο βιβλίο του συγγραφέα ειδικού παθολόγου διδάκτορος της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Βλάση Γωγούση με τον τίτλο: «Γιατί δεν αυτοκτόνησες;»
Πρόκειται για ένα ιστορικό αφήγημα, μια δημόσια εξομολόγηση, θα έλεγα του συγγραφέα, στην οποία καταγράφει κατά κύριο λόγο τη δράση του και την ενεργό συμμετοχή του στον Εμφύλιο 1946-1949 από τις τάξεις του Δημοκρατικού Στρατού.
Το έργο αυτό έχει και μια κάποια επικαιρότητα εξ αφορμής της τελευταίας ταινίας του Παντελή Βούλγαρη «ΨΥΧΗ ΒΑΘΙΑ» και που εξ αιτίας προβολής της, επανέρχεται η συζήτηση γύρω από το καυτό ζήτημα του Εμφυλίου.
Γράφτηκαν και θα γραφούν πολλά ακόμη ,γύρω από αυτή τη λαίλαπα της εμφύλιας σύρραξης, που κόστισε στη χώρα μας πέρα από τους πιο πολλούς νεκρούς και τραυματίες από όλες τις μέχρι σήμερα πολεμικές αναμετρήσεις από την εποχή των πρώτων απελευθερωτικών αγώνων και δεκάδες χρόνια καθυστερήσεις σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Ο Γωγούσης με καταπληκτική μαεστρία, λογοτεχνική ικανότητα διατύπωσης των διηγήσεών του, και με γλώσσα την καθομιλουμένη δημοτική, παραθέτει την ιστορική του διαδρομή από τις πρώτες μέρες της αντιστασιακής του συμπεριφοράς κατά των κατακτητών Γερμανών, προχωρά στις μετέπειτα δράσεις του με την ένταξή του στις τάξεις του Δημοκρατικού Στρατού. Αναφέρεται στα διάφορα στάδια των μαχών στις ανδραγαθίες του, και εν γένει τα κατορθώματά του που δεν ήταν και λίγα και τον τιμούν ιδιαίτερα.
Το κείμενό του διακρίνει μια ειλικρίνεια ,την ειλικρίνεια ενός αγωνιστή που πίστεψε σε κάποιες ιδέες που συγκινούν κάθε ευαίσθητο άνθρωπο απανταχού της γης και γι’ αυτές αγωνίσθηκε.
Όμως όταν διαπιστώνει το αδιέξοδο, όταν απογοητεύεται από τους συντρόφους του, τους οποίους εμπιστεύεται σ’ όλη τη διάρκεια του κοινού τους αγώνα, τότε κάνει την μοιραία κίνηση. Βλέπει πως στον αγώνα που ξεκίνησαν όλοι μαζί, με όνειρα και υποσχέσεις για βοήθεια και κυρίως από τη Σοβιετική Ένωση δεν ήρθε ποτέ.
Βλέπει πως ο αγώνας είναι αδιέξοδος και χωρίς προοπτική νίκης .
Βλέπει τη μονάδα του να έχει αποδεκατισθεί και εκείνος να έχει χάσει την επικοινωνία μαζί της. Νοιώθει περικυκλωμένος και αδυνατεί να συνεχίσει μόνος.
Τότε αντί να κάνει ίσως εκείνο που επιτάσσει η ηθική των αγωνιστών, να αυτοκτονήσει και να μην παραδοθεί, εκείνος παραγνωρίζει αυτούς τους άγραφους κανόνες και προκρίνει την παράδοση με αβέβαιο το αποτέλεσμα για την ίδια τη ζωή του.
Όταν κανείς δεν έχει ζήσει παρόμοιες καταστάσεις μ’ αυτές που βίωσε ο συγγραφέας εύκολα μπορεί να τον κατακρίνει και να καταδικάσει την συμπεριφορά του. Να παραδοθεί δηλαδή στους πρώην αντιπάλους του.
Ίσως το αίσθημα αυτοσυντηρήσεως, ίσως η απογοήτευση από την συμπεριφορά συντρόφων αλλά και της πολιτικής του ηγεσίας , τον αποδέσμευσαν για να πράξει όπως έπραξε.
Οι ρεαλιστικές του περιγραφές για όσα του επεφύλαξε ο εμφύλιος που έζησε με ένταση , αλλά και τα όσα μετά την παράδοσή του έζησε και πάλι με άλλης υφής ένταση, συγκλονίζουν τον αναγνώστη και τον βάζουν σε περίσκεψη.
Βέβαια για έναν ρεαλιστή της καθημερινότητας, η συνολική συμπεριφορά του συγγραφέα σαν ιδεολόγου-μαχητή από την μια και η συμφιλίωσή του μετά ταύτα με τους πρώην διώκτες και αντιπάλους του, θα μπορούσε να συμπυκνωθεί θυμόσοφα σε μια δισύλλαβη φράση «έβαλε μυαλό» ο Γωγούσης μ’ αυτά που έπαθε.
Η προσγείωση στην πραγματικότητα και η ρεαλιστική αντιμετώπιση των πραγμάτων δεν έγινε μόνο από το Γωγούση.
Αγνοώ και δεν είμαι σε θέση να κρίνω εάν οι αγωνιστές που εξορίστηκαν στα ξερονήσια και δεν δέχθηκαν να υπογράψουν δήλωση μετανοίας, νομιμοφροσύνης και αποκήρυξη των ιδεολογικών τους πιστεύω, θα μπορούσαν να διανοηθούν την εξέλιξη των πραγμάτων και κατά που πήγαν οι αγώνες τους.
Δεν ξέρω εάν επέμεναν στην άρνησή τους, την οποία υποδαύλιζε και η ηγεσία τους, ή θα υπέγραφαν αυτή τη δήλωση για να απαλλαγούν από τα δεινά που τους επισώρευσαν η ανικανότητα και η έλλειψη διορατικότητας της Ηγεσίας τους.
Οι ανθρωποθυσίες ικανών στελεχών ως προδοτών, ως χαφιέδων της Ασφάλειας κ.λπ. ήταν πράξεις που αποκάρδιωναν τους συνεπείς αγωνιστές.
Στη διάρκεια της ανάγνωσης του βιβλίου που έγινε ατυχώς τμηματικά και κυρίως τα βράδια, μετά από το βάρος της κόπωσης της μέρας, συγκινήθηκα πολλές φορές και πολλές φορές πότισα με δάκρυα τη σελίδες του.
Συμμετείχα νοερά στα αγωνιστικά σκιρτήματα του συγγραφέα αλλά και στα όσα οδυνηρά περιγράφει.
Η επιτυχημένη επαγγελματική και κοινωνική διαδρομή του αγωνιστή του Δημοκρατικού Στρατού Βλάση Γωγούση, δεν μπορεί να συγκριθεί και δεν μπορεί να έχει καμιά σχέση με την αποτυχημένη προσπάθειά του, για ανάμειξη στην πολιτική σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.
Ως άνθρωπος και ως επιστήμονας λειτούργησε κατά συνείδηση . Απέδειξε με τις τελευταίες του παρορμητικές κινήσεις και την ανάμειξή του στην πολιτική, πως του έλειπε η διορατικότητα γύρω από τις πολιτικές καντρίλιες και τις παρασκηνιακές πολιτικές γελοιογραφίες.
Παρ’ όλα αυτά θεωρώ πως το βιβλίο του Βλάση Γωγούση είναι αναγκαίο να κυκλοφορήσει ευρύτατα και να διαβαστεί. Να διαβαστεί κυρίως από τους νέους και από εκείνους που δεν έζησαν τον εμφύλιο.
Όταν κανείς δεν γνωρίζει τα γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μας και δεν γνωρίζει τα λάθη που διέπραξαν οι γονείς και οι παππούδες του, αλλά και οι ηγέτες τους, η κοινωνία μας ,είναι καταδικασμένη να ξανακάνει τα ίδια λάθη και να ξαναζήσει τις καταστροφικές και εφιαλτικές συνέπειες ενός νέου αδελφοκτόνου σπαραγμού.
Ο Βλάσης Γωγούσης γράφει την αλήθεια, εξομολογείτε την αλήθεια που και τον ελευθερώνει.
Εκφράζω την ικανοποίησή μου και τις ευχαριστίες μου στο συγγραφέα, χωρίς να συμμερίζομαι τις τελευταίες του πολιτικές του δολιχοδρομίες και κομματικές του μεταλλάξεις.
Είναι όμως ειλικρινής και η ειλικρίνειά του τον ανεβάζει στα μάτια του αναγνώστη κι αυτό είναι το θετικό.
Στο έργο του Γωγούση περιγράφονται στιγμές που φαντάζουν εξωπραγματικές με μια δόση μυθιστορηματικής υφής όμως προσωπικά θεωρώ πως όλα όσα περιέχονται στο βιβλίο του φίλου γιατρού και συγγραφέα είναι η αλήθεια και μόνον η αλήθεια.
Άλλωστε ότι είναι αληθές είναι και ωραίο και είναι όντως ωραίο το έργο που διάβασα με ικανοποίηση γι’ αυτό και το συνιστώ..
ΒΛΑΣΗ ΓΩΓΟΥΣΗ : «Γιατί δεν αυτοκτόνησες;»
Εκδόσεις: Ιανός
Σημείωμα Λεωνίδα Γ. Μαργαρίτη Επίτ.Δικηγόρου
Προέδρου Εταιρεία Λογοτεχνών Ν.Δ.Ελλάδος
Aπό τις εκδόσεις «ΙΑΝΟΣ» κυκλοφόρησε το τελευταίο βιβλίο του συγγραφέα ειδικού παθολόγου διδάκτορος της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Βλάση Γωγούση με τον τίτλο: «Γιατί δεν αυτοκτόνησες;»
Πρόκειται για ένα ιστορικό αφήγημα, μια δημόσια εξομολόγηση, θα έλεγα του συγγραφέα, στην οποία καταγράφει κατά κύριο λόγο τη δράση του και την ενεργό συμμετοχή του στον Εμφύλιο 1946-1949 από τις τάξεις του Δημοκρατικού Στρατού.
Το έργο αυτό έχει και μια κάποια επικαιρότητα εξ αφορμής της τελευταίας ταινίας του Παντελή Βούλγαρη «ΨΥΧΗ ΒΑΘΙΑ» και που εξ αιτίας προβολής της, επανέρχεται η συζήτηση γύρω από το καυτό ζήτημα του Εμφυλίου.
Γράφτηκαν και θα γραφούν πολλά ακόμη ,γύρω από αυτή τη λαίλαπα της εμφύλιας σύρραξης, που κόστισε στη χώρα μας πέρα από τους πιο πολλούς νεκρούς και τραυματίες από όλες τις μέχρι σήμερα πολεμικές αναμετρήσεις από την εποχή των πρώτων απελευθερωτικών αγώνων και δεκάδες χρόνια καθυστερήσεις σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Ο Γωγούσης με καταπληκτική μαεστρία, λογοτεχνική ικανότητα διατύπωσης των διηγήσεών του, και με γλώσσα την καθομιλουμένη δημοτική, παραθέτει την ιστορική του διαδρομή από τις πρώτες μέρες της αντιστασιακής του συμπεριφοράς κατά των κατακτητών Γερμανών, προχωρά στις μετέπειτα δράσεις του με την ένταξή του στις τάξεις του Δημοκρατικού Στρατού. Αναφέρεται στα διάφορα στάδια των μαχών στις ανδραγαθίες του, και εν γένει τα κατορθώματά του που δεν ήταν και λίγα και τον τιμούν ιδιαίτερα.
Το κείμενό του διακρίνει μια ειλικρίνεια ,την ειλικρίνεια ενός αγωνιστή που πίστεψε σε κάποιες ιδέες που συγκινούν κάθε ευαίσθητο άνθρωπο απανταχού της γης και γι’ αυτές αγωνίσθηκε.
Όμως όταν διαπιστώνει το αδιέξοδο, όταν απογοητεύεται από τους συντρόφους του, τους οποίους εμπιστεύεται σ’ όλη τη διάρκεια του κοινού τους αγώνα, τότε κάνει την μοιραία κίνηση. Βλέπει πως στον αγώνα που ξεκίνησαν όλοι μαζί, με όνειρα και υποσχέσεις για βοήθεια και κυρίως από τη Σοβιετική Ένωση δεν ήρθε ποτέ.
Βλέπει πως ο αγώνας είναι αδιέξοδος και χωρίς προοπτική νίκης .
Βλέπει τη μονάδα του να έχει αποδεκατισθεί και εκείνος να έχει χάσει την επικοινωνία μαζί της. Νοιώθει περικυκλωμένος και αδυνατεί να συνεχίσει μόνος.
Τότε αντί να κάνει ίσως εκείνο που επιτάσσει η ηθική των αγωνιστών, να αυτοκτονήσει και να μην παραδοθεί, εκείνος παραγνωρίζει αυτούς τους άγραφους κανόνες και προκρίνει την παράδοση με αβέβαιο το αποτέλεσμα για την ίδια τη ζωή του.
Όταν κανείς δεν έχει ζήσει παρόμοιες καταστάσεις μ’ αυτές που βίωσε ο συγγραφέας εύκολα μπορεί να τον κατακρίνει και να καταδικάσει την συμπεριφορά του. Να παραδοθεί δηλαδή στους πρώην αντιπάλους του.
Ίσως το αίσθημα αυτοσυντηρήσεως, ίσως η απογοήτευση από την συμπεριφορά συντρόφων αλλά και της πολιτικής του ηγεσίας , τον αποδέσμευσαν για να πράξει όπως έπραξε.
Οι ρεαλιστικές του περιγραφές για όσα του επεφύλαξε ο εμφύλιος που έζησε με ένταση , αλλά και τα όσα μετά την παράδοσή του έζησε και πάλι με άλλης υφής ένταση, συγκλονίζουν τον αναγνώστη και τον βάζουν σε περίσκεψη.
Βέβαια για έναν ρεαλιστή της καθημερινότητας, η συνολική συμπεριφορά του συγγραφέα σαν ιδεολόγου-μαχητή από την μια και η συμφιλίωσή του μετά ταύτα με τους πρώην διώκτες και αντιπάλους του, θα μπορούσε να συμπυκνωθεί θυμόσοφα σε μια δισύλλαβη φράση «έβαλε μυαλό» ο Γωγούσης μ’ αυτά που έπαθε.
Η προσγείωση στην πραγματικότητα και η ρεαλιστική αντιμετώπιση των πραγμάτων δεν έγινε μόνο από το Γωγούση.
Αγνοώ και δεν είμαι σε θέση να κρίνω εάν οι αγωνιστές που εξορίστηκαν στα ξερονήσια και δεν δέχθηκαν να υπογράψουν δήλωση μετανοίας, νομιμοφροσύνης και αποκήρυξη των ιδεολογικών τους πιστεύω, θα μπορούσαν να διανοηθούν την εξέλιξη των πραγμάτων και κατά που πήγαν οι αγώνες τους.
Δεν ξέρω εάν επέμεναν στην άρνησή τους, την οποία υποδαύλιζε και η ηγεσία τους, ή θα υπέγραφαν αυτή τη δήλωση για να απαλλαγούν από τα δεινά που τους επισώρευσαν η ανικανότητα και η έλλειψη διορατικότητας της Ηγεσίας τους.
Οι ανθρωποθυσίες ικανών στελεχών ως προδοτών, ως χαφιέδων της Ασφάλειας κ.λπ. ήταν πράξεις που αποκάρδιωναν τους συνεπείς αγωνιστές.
Στη διάρκεια της ανάγνωσης του βιβλίου που έγινε ατυχώς τμηματικά και κυρίως τα βράδια, μετά από το βάρος της κόπωσης της μέρας, συγκινήθηκα πολλές φορές και πολλές φορές πότισα με δάκρυα τη σελίδες του.
Συμμετείχα νοερά στα αγωνιστικά σκιρτήματα του συγγραφέα αλλά και στα όσα οδυνηρά περιγράφει.
Η επιτυχημένη επαγγελματική και κοινωνική διαδρομή του αγωνιστή του Δημοκρατικού Στρατού Βλάση Γωγούση, δεν μπορεί να συγκριθεί και δεν μπορεί να έχει καμιά σχέση με την αποτυχημένη προσπάθειά του, για ανάμειξη στην πολιτική σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.
Ως άνθρωπος και ως επιστήμονας λειτούργησε κατά συνείδηση . Απέδειξε με τις τελευταίες του παρορμητικές κινήσεις και την ανάμειξή του στην πολιτική, πως του έλειπε η διορατικότητα γύρω από τις πολιτικές καντρίλιες και τις παρασκηνιακές πολιτικές γελοιογραφίες.
Παρ’ όλα αυτά θεωρώ πως το βιβλίο του Βλάση Γωγούση είναι αναγκαίο να κυκλοφορήσει ευρύτατα και να διαβαστεί. Να διαβαστεί κυρίως από τους νέους και από εκείνους που δεν έζησαν τον εμφύλιο.
Όταν κανείς δεν γνωρίζει τα γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μας και δεν γνωρίζει τα λάθη που διέπραξαν οι γονείς και οι παππούδες του, αλλά και οι ηγέτες τους, η κοινωνία μας ,είναι καταδικασμένη να ξανακάνει τα ίδια λάθη και να ξαναζήσει τις καταστροφικές και εφιαλτικές συνέπειες ενός νέου αδελφοκτόνου σπαραγμού.
Ο Βλάσης Γωγούσης γράφει την αλήθεια, εξομολογείτε την αλήθεια που και τον ελευθερώνει.
Εκφράζω την ικανοποίησή μου και τις ευχαριστίες μου στο συγγραφέα, χωρίς να συμμερίζομαι τις τελευταίες του πολιτικές του δολιχοδρομίες και κομματικές του μεταλλάξεις.
Είναι όμως ειλικρινής και η ειλικρίνειά του τον ανεβάζει στα μάτια του αναγνώστη κι αυτό είναι το θετικό.
Στο έργο του Γωγούση περιγράφονται στιγμές που φαντάζουν εξωπραγματικές με μια δόση μυθιστορηματικής υφής όμως προσωπικά θεωρώ πως όλα όσα περιέχονται στο βιβλίο του φίλου γιατρού και συγγραφέα είναι η αλήθεια και μόνον η αλήθεια.
Άλλωστε ότι είναι αληθές είναι και ωραίο και είναι όντως ωραίο το έργο που διάβασα με ικανοποίηση γι’ αυτό και το συνιστώ..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου