ΛΕΩΝΙΔΑΣ Γ.ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ: KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΑΣΤΡΑΝΤΑΣ

 

KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΑΣΤΡΑΝΤΑΣ

ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ

O ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΜΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ 

ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΑΣΤΟΥΝΗΣ 

 

Γεννήθηκε στην Τρίπολη το έτος 1912.

Υπήρξε πρωτότοκος γιός του Χρήστου Καστραντά εκπαιδευτικού και της Δέσποινας το γένος Γεωργίου Γεωργοπούλου από τη Μάκρη.

Τα πρώτα μαθήματα έλαβε στην Τρίπολη κοντά στον εκπαιδευτικό πατέρα του και  τις Γυμνασιακές του σπουδές τελείωσε επίσης στην Τρίπολη.

Μετά την αποφοίτηση του από το Γυμνάσιο εισήχθη και ενεγράφη στη Μαθηματική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από όπου έλαβε πτυχίο το έτος 1938.

Ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος τον βρήκε από τους πρώτους  στο Αλβανικό μέτωπο όπου υπηρέτησε  ολόκληρη την περίοδο του Αλβανικού έπους ως Λοχίας.

Μετά την κατάρρευση του μετώπου και την υπογραφή της ανακωχής η ομάδα στην οποία υπηρετούσε είχε ορισθεί ως οπισθοφυλακή του υποχωρούντος στρατεύματος.

Κρατήθηκε  όμως μετά της μονάδος του αιχμάλωτος από τους Ιταλούς εις εκδίκηση και μεταφέρθηκε  στην  Ιταλία.

Εκεί αναγνωρίσθηκε το άδικο της αιχμαλωσίας τους και μετά  ολιγόμηνη παραμονή στην Ιταλία επέστρεψε στην Ελλάδα.

Κατά τη διάρκεια της εχθρικής κατοχής παρέμεινε στην Αθήνα και υπηρέτησε ως υπάλληλος στο Ταμείο Ασφαλίσεως Εμπόρων.

Μετά την απελευθέρωση διορίσθηκε κατά το έτος 1946 ως καθηγητής Μαθηματικών στο Γυμνάσιο Κάτω Κλειτορίας. Στη συνέχεια υπηρέτησε στο Γυμνασιακό παράρτημα Κέρτεζης Καλαβρύτων.

Από του έτους 1947 τοποθετήθηκε στο Γυμνάσιο Γαστούνης από όπου τελικά και συνταξιοδοτήθηκε.

Το έτος 1954 νυμφεύθηκε την Αναστασία το γένος Χρήστου Πετρόπουλου από τη Γαστούνη.

Από το γάμο του αυτό απέκτησαν τρία παιδιά,τη Δέσποινα, τη Χρηστίτσα και τον Χρήστο.

Υπήρξε ως καθηγητής και ως άνθρωπος σταθερός και σοβαρός.

Διέθετε τις σπουδαιότερες αρετές του εκπαιδευτικού, την υπομονή και την αγάπη προς το παιδί.

Γι’ αυτό κρατούσε πολύ καλή θέση και στάση τόσο προς τους προϊσταμένους του, προς τους μαθητές του και προς την κοινωνία της Γαστούνης γενικότερα.

Υπήρξε άριστος οικογενειάρχης.

Στην ανατροφή των παιδιών του είχε άριστο βοηθό και συνεργάτιδα τη σεμνή και άξια καθ’ όλα σύζυγο του.

Και μια προσωπική εμπειρία για το ενδιαφέρον του για τα παιδιά.

Κάποτε ειδοποίησε τον πατέρα μου να έλθει στο Γυμνάσιο προς συνάντηση του.

Ο πατέρας μου αμέσως τον συνάντησε. Κι ο καθηγητής μου, του είπε επί λέξει τα εξής:

«Αυτό το παιδί σας το Λεωνίδα  θα πρέπει να τον προσέξετε ιδιαιτέρως. Τον βλέπω συνέχεια σκεπτικό, δεν κάνει πολύ παρέα με τους συμμαθητές του, είναι συνέχεια με ένα βιβλίο απομονωμένος και διαβάζει…μου έχει κάνει εντύπωση η στάση του γιατί διαφέρει πολύ η συμπεριφορά του από τα άλλα παιδιά. Ο πατέρας μου τον άκουσε με προσοχή, αλλά τότε ούτε παιδοψύχιατροι υπήρχαν ούτε ασφαλώς και χρήματα γι’ αυτό το σκοπό.

Μου είχε κάνει εντύπωση το ενδιαφέρον του και η αγάπη του  για  το πρόσωπό μου.

Έχω από τότε τις καλλίτερες των εντυπώσεων για αυτό τον καθηγητή μου όπως   και για την εσχάτως αποβιώσασα καθηγήτρια μου αείμνηστη Μπετίνα Πυριόχου-Γιαννακοπούλου.

Ας είναι ελαφρύ  το  χώμα της Ηλειακής γής. Ο Θεός εύχομαι να κατατάξει τις ψυχές των αγαπημένων μου καθηγητών-τριας εν μέσω των εκλεκτών του, των Δικαίων και των Αγίων, ας είναι ένα ελάχιστο μνημόσυνο η παρούσα ανάρτηση.

ΗΛΙΑΣ ΤΟΥΤΟΥΝΗΣ : Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΖΑΧΑΡΙΑΣ

 

                                                          Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΖΑΧΑΡΙΑΣ

 

                                                

 

                                   Επιμέλεια Ηλίας Τουτούνης

 

 

            Ο Δημήτρης Χρηστ. Πετρόπουλος (καπετάν Ζαχαριάς), γεννήθηκε το 1918 στην Γαστούνη της Ηλείας και αυτοκτόνησε στις 9 Φεβρουαρίου 1949. Πιθανότατα το προσωνύμιο “Ζαχαριάς” να το υιοθέτησε από τον κλεφταρματολό Ζαχαριά Μπαρμπιτσιώτη (1759 -1804), που ίσως τον είχε σαν ίνδαλμα, όπου ήταν γνωστός επίσης και ως Καπετάν Ζαχαριάς. Επί Τουρκοκρατίας, ο Ζαχαριάς έδρασε στον Μοριά, από το 1776 έως τον θάνατό του. Ο Ζαχαριάς Μπαρμπιτσιώτης, σύμφωνα με τον Τάκη Κανδηλώρο, νεαρός είχε μεταβεί στην Γαστούνη της Ηλείας, όπου αρχικά εργαζόταν ως εργάτης και αργότερα ως χασάπης.

            Ο Δημήτρης Πετρόπουλος είχε αποφοιτήσει από την Εμπορική Σχολή Πύργου και στην συνέχεια τελείωσε την Ανωτάτη Εμπορική Σχολή των Αθηνών. Κατά την διάρκεια των σπουδών του έγινε μέλος του ΚΚΕ. Στο Αλβανικό μέτωπο πολέμησε ως έφεδρος λοχίας. Κατά την περίοδο της κατοχής κατατάχθηκε στον ΕΛΑΣ και διετέλεσε πολιτικός επίτροπος του 2ου τάγματος του 12ου συντάγματος Αχαΐας με στρατιωτικό τον Γεώργιο Αρετάκη (Σφακιανό). Ο Γεώργιος Αρετάκης τον Ιανουάριο του 1948, έλαβε από την Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση τον βαθμό του αντισυνταγματάρχη και αργότερα τοποθετείται ως επόπτης των Γραφείων του Επιτελείου 3ης Μεραρχίας του ΔΣΕ Πελοπόννησο.

                Ο καπετάν Ζαχαριάς έλαβε μέρος σε όλες τις μάχες, που έδωσε η μονάδα του, στις οποίες διακρίθηκε για τις διοικητικές, στρατιωτικές οργανωτικές του ικανότητες και για την γενναιότητα που επέδειξε σε όλη την πολεμική πορεία του. Μετά την Συνθήκη της Βάρκιζας κλήθηκε να υπηρετήσει και στον αστικό στρατό. Όμως απολύθηκε και επέστρεψε στην γενέτειρά του την Γαστούνη, όμως λόγω της τρομοκρατίας και των γεγονότων έφυγε από τον τόπο του και πήγε στην Αθήνα. Τον Φεβρουάριο του 1947, με εντολή του κόμματος, αναχώρησε για να πλαισιώσει το Δ.Σ. του Αρχηγείου του Ταϋγέτου.               Η ομάδα του, στις 21 Φεβρουαρίου μετά από προδοσία, διαλύθηκε από τον Γεώργιο Ζάρα στο χωριό Σάλεσι της Μεγαλούπολης, όμως τελικά ο καπετάν Ζαχαριάς κατάφερε και έφθασε στον προορισμό του.

              Στις 22 Οκτωβρίου 1947 με διοικητή τον Σφακιανό έλαβε μέρος στην θέση Χαβαρόβρυση του οικισμού Χαβαρίου Αμαλιάδας κατά του αποσπάσματος του Παπανικολόπουλου. Το Αρχηγείο Αχαϊοήλιδας του Δημοκρατικού Στρατού Πελοποννήσου ιδρύθηκε τον Ιούλη του 1947 και είχε ως περιοχή δράσης του τους νομούς Αχαΐας και Ηλείας και ειδικότερα τα όρη Παναχαϊκό και Ερύμανθος.             Μέχρι την μετατροπή του Αρχηγείου Πελοποννήσου σε 3η Μεραρχία του ΔΣΕ διοικητής του Αρχηγείου ήταν ο Κώστας Μπασακίδης. Με την υπ’ αριθμόν 18/185/ της 3 – 1 – 1948, διαταγή του Γενικού Αρχηγείου προήχθη σε Ταγματάρχης. Αμέσως τοποθετήθηκε ως διοικητής του 1ου τάγματος του Αρχηγείου Αχαΐας και Ηλείας. Στις 23 Νοεμβρίου του 1948 ανέλαβε την διοίκηση του Αρχηγείου με πολιτικό επίτροπο τον Αγγελάκο Θωμά από το χωριό Πετρίνα Λακωνία     

                    Στις 6 Ιανουαρίου 1949, ήταν η ημέρα όπου ξεκινούν και σημειώνονται οι πρώτες σοβαρές συγκρούσεις των ανταρτών του καπετάν Ζαχαριά της 3ης Μεραρχίας με την 9η Μεραρχία του Ελληνικού Στρατού, στις ορεινές κοινότητες της Αχαΐας Πόρτες, Γάλαρο και Σανταμέρι. 

    Σε ολόκληρη την Πελοπόννησο τρεισήμισι χιλιάδες αντάρτες του ΔΣΕ, χωρίς επαρκή πολεμοφόδια και με ελλιπή και κακό εξοπλισμό, υπό την ηγεσία του υποστράτηγου Στέφανου Γκιουζέλη. Ο Στέφανος Γκιουζέλης γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1912 και μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή (1922) εγκαταστάθηκε στην Κηφισιά. Έγινε Καπετάνιος του Α’ Σώματος Στρατού του Εφεδρικού ΕΛΑΣ Αθηνών και πήρε μέρος στη «μάχη της Αθήνας» τον Δεκέμβρη του 1944.

             Με Διαταγή του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ ονομάστηκε Συνταγματάρχης Πολιτικός Επίτροπος. Στις 6 Γενάρη του 1948, επικεφαλής μιας 14μελούς ομάδας έφτασε στην Πελοπόννησο, και ανέλαβε στρατιωτικός διοικητής της 3ης Μεραρχίας του ΔΣΕ.

             Όταν ανέλαβε καθήκοντα, ο Δημοκρατικός Στρατός της Πελοποννήσου βρίσκονταν σε άκρως απελπιστική θέση. Είναι αντιμέτωποι με δεκαπλάσιες δυνάμεις άριστα εξοπλισμένες του Ελληνικού Στρατού, της Βασιλικής Χωροφυλακής, της Βασιλικής Αεροπορίας, και άλλων παραστρατιωτικών οργανώσεων. Η 9η Μεραρχία με διοικητή τον υποστράτηγο Στυλιανό Μανιδάκη (1896 -1975), από το χωριό Πλάτανος του νομού Ηρακλείου, που διετέλεσε διαδοχικώς διευθυντής του Γραφείου Επιχειρήσεων του Γενικού Επιτελείου Στρατού, διοικητής της 41ης ταξιαρχίας ηγούμενη μιας δύναμης 35 χιλιάδων ανδρών είχε στόχο, με το σχέδιο «Περιστερά», την εκκαθάριση της Πελοποννήσου αρχίζοντας από τα βόρεια και σφίγγοντας σαν βρόγχος την περιοχή έφθασε μέχρι το ακρωτήρι Ταίναρο.

                    Τα παραπάνω προβλέπονταν στο σχέδιο που είχε καταρτισθεί με πρόταση του αντιστράτηγου του Α΄ Σώματος Δημ. Γιατζή και είχε υποστεί επεξεργασία από τους στρατηγούς του ΓΕΣ με τη συνδρομή των Αμερικανών επιτηρητών του στρατηγού Βαν Φλητ, Γκρίσγουωλντ και του πρέσβη Χ. Γκρέιντι, ενώ υπεύθυνος για την εκτέλεση του σχεδίου ορίσθηκε ο διοικητής Πελοποννήσου υποστράτηγος Θωμάς Πετζόπουλος,

                    Κατά τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις της 9ης Μεραρχίας οι άνδρες του Ζαχαριά εγκλωβίστηκαν στην θέση Ράχη [λόφος που ανυψώνεται μεταξύ των οικισμών Καρυά, Λουκά, Πρινάρι (πρώην Καραγιούζι) και Ροδιάς (πρώην Νιοχώρι)] που βρίσκονται στην περιοχή της Πηνείας του νομού Ηλείας. Από το αδιάκοπο σφυροκόπημα του 21ου τάγματος πεζικού της 9ης Μεραρχίας, στις 9 Φεβρουαρίου 1949, επακολούθησε πολύωρος μάχη κατά την οποίαν σκοτώθηκαν 46 αντάρτες και 16 παρεδόθησαν. Διοικητής των στρατιωτικών δυνάμεων ήταν κάποιος λοχαγός ονόματι Χασάπης. Εκεί τραυματίσθηκε και ο καπετάν Ζαχαριάς και μεταφέρθηκε, από τον υπασπιστή του Γιώργο Καφεντζή από τους Λαπαναγούς Καλαβρύτων και από τον διμοιρίτη του Τσαγκλή, σε μέρος απυρόβλητο.

                 Εκεί ο καπετάν Ζαχαριάς, γνωρίζοντας ότι όλα ήδη έχουν τελειώσει, για να μην υποστεί η προσωπικότητά του βορά των αντιπάλων, πήρε την απόφαση και αυτοπυροβολήθηκε με το πιστόλι του.

Ο αντιστράτηγος Αλέξανδρος Τσιγγούνης του κυβερνητικού στρατού περιγράφει την τελευταία μάχη του Ζαχαριά: 

                «Την 9η του μηνός Φεβρουαρίου αι υπό τον Σαρήγιαννην και Ζαχαριάν διασωθέντες 80 Κ/Σ γενόμενοι αντιληπτοί και πάλιν υπό του ιδίου 21 Ε.Τ.Π προσεβλήθησαν αιφνιδιαστικώς εις θέσιν Καταράχι (πλησίον των χωρίων Καρυαί και Λουκά), ένθα εφονεύθησαν πολλοί, μεταξύ των οποίων οι Ζαχαριάς και Καραθανάσης, οι δε λοιποί ηχμαλωτίσθησαν. Μόνον ο Σαρήγιαννης μετά 20 Κ/Σ περίπου διασωθέντες κατέφυγον εις Κάπελην».

                Ο ταγματάρχης του ΔΣΕ Πελοποννήσου Αριστείδης Καμαρινός περιγράφει το ίδιο γεγονός ως εξής: «Στις 09/02/1949, ο λόχος Διοίκησης της 22ης Ταξιαρχίας, το 2ο Τάγμα της (Τάγμα Νικήτα) και ένα τμήμα του Αρχηγείου Αχαΐας-Ηλείας (διοικητής Δημήτρης Πετρόπουλος ή Ζαχαριάς) συνολικής δύναμης 350 ανταρτών, με επικεφαλής τον αντισυνταγματάρχη Σαρήγιαννη, συγκρούστηκαν με ισχυρές κυβερνητικές δυνάμεις στην περιοχή του χωριού Μαζαράκι Ηλείας και μετά από πολύωρη μάχη, λόγω εξάντλησης των πυρομαχικών τους και μεγάλων απωλειών σε νεκρούς και τραυματίες, χωρίστηκαν σε μικροομάδες, οι οποίες όταν συγκεντρώθηκαν στην περιοχή του χωριού Καρυά δέχτηκαν νέα επίθεση άλλων εχθρικών τμημάτων και στη μάχη που επακολούθησε είχαν κι’ άλλες ακόμα μεγαλύτερες απώλειες σε νεκρούς και τραυματίες. Μεταξύ των νεκρών ήταν και ο ταγματάρχης Δημήτρης Πετρόπουλος (Ζαχαριάς) και ο Ανδρέας Καραθανάσης, διοικητής της Λαϊκής Πολιτοφυλακής Αχαίας -Ηλείας. 

            Ένα τμήμα ανταρτών με επικεφαλής τον Σαρρήγιαννη κατόρθωσε να διολισθήσει στα μετόπισθεν των επιτιθεμένων και να φτάσει στο δάσος της «Κάπελης», με εξαντλημένα τα πυρομαχικά και των τριών οπλοπολυβόλων του».

            Μετά το πέρας της μάχης τον εντόπισαν και αφού του απόκοψαν το κεφάλι το μετέφεραν στην κεντρική πλατεία της Αμαλιάδας, όπου εκτέθηκε μαζί με τα κεφάλια των συναγωνιστών του Ανδρέα Καραθανάση από την Κεραμιδιά και του δασκάλου Δημητρίου Θεοδ. Αστερή από την Οινόη Πηνείας δάσκαλο και μέλος του ΚΚΕ και στέλεχος του ΕΑΜ στην Εθνική Αντίσταση κ.ά. Ο Αστερής, στον Β΄ ένοπλο αγώνα διετέλεσε πολιτικός επίτροπος του τάγματος Ζαχαριά.

            Στην περιοχή που έγινε η μάχη και σκοτώθηκε ο Ζαχαριάς, διαχρονικά οι χρυσοθήρες έχουν ανασκάψει όλη την περιοχή ψάχνοντας απεγνωσμένα για τις δήθεν λίρες του καπετάν Ζαχαριά.

    «Το μάθατε το τι έγινε στην ράχη στην Καρυά

       που φάγανε τον Καραθανάση και τον Ζαχαριά.

Τρογύρω, τους εζώσανε τρογύρω τους βαρούνε

από κόντα τους κυνηγάν, που τάχα να κρυφτούνε.

Μιλιούνι οβίδες πέφτουν, οι σφαίρες σα χαλάζι,

κι’ η καρδιά του Ζαχαριά, μες την φωτιά και βράζει

’Να βόλι τόνε λάβωσε, τρανή λαβιά του κάνει.

κι ο Ζαχαριάς κιότεψε, θέλει να αποθάνει.

Τραβάει το μπιστολάκι του, απ’ το κοντοζωνάρι

και ρίνει και μια πιστολιά μεσά στο φιλοκάρδι».

«Πάν’ απ’ την Καρυά στην Ράχη, πάει το αίμα σαν αυλάκι,

σκοτώσανε τον καπετάνιο Ζαχαριά και τον Καραθανάση».

        Καταγραφή Ηλίας Τουτούνης από τον αείμνηστο Νίκο Δούλο (Ζωγράφο) από το χωριό Λουκά Πηνείας την Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 1985 και Γεώργιος Μπεκρής (Καλλιμάνης) από το χωριό Ροδιάς (Νιοχώρι) του δήμου Πηνείας.

Πηγές:

- Γιώργος Ζαχ. Ρούσσος, «Δημήτριος Πετρόπουλος», περιοδικό Εθνική Αντίσταση, σελ. 51 – 53, αριθμός 116.

-Άρθρο του Γιώργου Δημ. Μόσχου

- Προσωπική καταγραφή.

- Γιάννης Λ. Λέφας, «Χιλιάδες τέσσερις σταυροί στο μαρτυρικό Μωριά», εκδόσεις Αλφειός, σελ. 181, Αθήνα 2007.

-Κανδηλώρος Τάκης, «Ο αρματολισμός της Πελοποννήσου», σελ. 101, τυπογραφείο Δεναξά και Σια, Αθήνα 1924.

ΛΕΩΝΙΔΑΣ Γ.ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ: Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΠΥΡΓΟΥ

 

                                           Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΠΥΡΓΟΥ

 

 

                               (Στη Μνήμη του Ανθυπολοχαγού Διονυσίου Κάνδυλα)

 

 

Λεωνίδα Γ. Μαργαρίτη Επιτ. Δικηγόρου

Προέδρου Εταιρείας Λογοτεχνών

 

 

Έχουν περάσει 77 χρόνια από την περίοδο που η χώρα μας ξανάβρισκε τη λευτεριά της μετά την απομάκρυνση των κατακτητών Γερμανών με την νίκη των συμμαχικών δυνάμεων και τον τερματισμό της κατοχής.

Όμως το καθεστώς που συνεργάστηκε με τις κατοχικές δυνάμεις είτε ως στρατιωτικοί είτε ως χωροφύλακες, είτε ως συνεργάτες των Ταγμάτων Ασφαλείας, δεν είχαν ίσως αντιληφθεί ότι είχε δοθεί οριστικό τέλος στην κυριαρχία τους. .΄Ίσως πίστευαν ότι θα συνέχιζαν με άλλη ηγεσία την εξουσία τους. ΄Ίσως πάλι να πίστευαν ότι με το να κρατήσουν τις θέσεις τους διασφάλιζαν τη ζωή τους από πιθανές αντεκδικήσεις εκείνων , που στη διάρκεια της κυριαρχίας τους, εξ αιτίας τους, υπέστησαν βασανιστήρια, φυλακίσεις ακόμη και θανάτους πατριωτών και υπήρχε ο φόβος αντιποίνων εκ μέρους των ιδίων ή και συγγενών τους.

΄Έτσι ενώ στις περισσότερες πόλεις των μεγάλων αστικών κέντρων δεν υπήρξε αντίσταση των Στρατιωτικών μονάδων και των μονάδων της Χωροφυλακής στις απαιτήσεις της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας για ομαλή παράδοση και ομαλή πορεία της απελευθέρωσης, στην περιοχή του Πύργου δεν έγινε κάτι παρόμοιο. Αποτέλεσμα ήταν μια φονική μάχη μεταξύ των δυνάμεων του ΕΛΑΣ και των Ταγμάτων Ασφαλείας της Χωροφυλακής και των συνεργατών τους και ένας βαρύς τραγικός απολογισμός. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει στο βιβλίο του ο Ηλίας Παπαστεριόπουλος «Ο ΜΩΡΗΑΣ ΣΤΑ ΟΠΛΑ» οι απώλειες των ταγμάτων ασφαλείας ανήλθαν στους 120 νεκρούς,100 τραυματίες και 300 αιχμαλώτους, ενώ οι απώλειες του ΕΛΑΣ ήταν κι αυτές τρομακτικές ανήλθαν σε 42 νεκρούς και 97 τραυματίες.

Ανάμεσα στους νεκρούς των μαχητών ήταν και ο ήρωας Ανθυπολοχαγός του ΕΛΑΣ συμπατριώτης μου (Κόροιβο) Διονύσιος Κάνδυλας - Καψάλης, το στέλεχος του ΕΑΜ Ηλείας Κώστας Καραγιάννης, ο πρωτεργάτης του Κινήματος στην Ηλεία Πέτρος Παυλόπουλος, ο Κώστας Σπηλιόπουλος κ.α.

Το ιστορικό της μάχης του Πύργου(8-9-1944)περιγράφει λεπτομερειακά θα λέγαμε ο Παπαστεργιόπουλος στο βιβλίο του «Ο ΜΩΡΗΑΣ ΣΤΑ ΟΠΛΑ» (Β΄ τόμο σελ.369-376).

Θα παραθέσω όμως την περιγραφή της μάχης όπως την έχει καταχωρήσει άγνωστος συντάκτης στην εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΧΑΪΑ» λίγους μήνες αργότερα ,στο φύλλο (110) της 1 Ιανουαρίου 1945.

Είναι γεγονός ότι την ιστορία την γράφουν πάντοτε οι νικητές.

Εμείς στην επιθυμία μας να δώσουμε στη δημοσιότητα αυτή την περιγραφή και να βοηθήσουμε τον ιστορικό του μέλλοντος αλλά και τους συγχρόνους μας να μάθουν άγνωστες πτυχές της νεώτερης ιστορίας μας, παραθέτουμε αυτούσιο το κείμενο το οποίο θεωρούμε σημαντικό αφού συμβάλει στη δημιουργία μιας αντικειμενικής όσο είναι δυνατό ,εικόνας των γεγονότων εκείνης της περιόδου που κάποιοι είτε θέλουν σκόπιμα να ξεχνούν είτε να αποκρύπτουν και να συσκοτίζουν για να μην έχουν ξεκάθαρη εικόνα εκείνης της εποχής οι νεοέλληνες. Παραθέτουμε το κείμενο όπως έχει καταχωρηθεί στην εφημερίδα.

« Η απελευθέρωση του Πύργου»-(Ο Εθνοπροδότης Κοκκώνης μιλάει εν ονόματι του Γκλύξμπουργκ).

Η πρώτη μεγάλη ελληνική πόλη που ελευθέρωσε ο ΕΛΑΣ στην Πελοπόννησο, ήταν ο Πύργος.

Εκεί ο Διοικητής των Ταγμάτων Ασφαλείας ήταν ο Κοκκώνης,ο οποίος αφού τυράννησε το λαό της Ηλειακής πρωτεύουσας και της περιοχής, σε πειθήνια συνεργασία με τους Γερμανούς, όταν αυτοί έφυγαν, έσπευσε να τεθεί στις διαταγές του Γκλύξμπουργκ. Έβγαλε στις αρχές του Σεπτέμβρη προκήρυξη, στην οποία ανέφερε ότι ο Πύργος είναι ελεύθερος, αλλά και …υπό πολιορκία ..

Η προκήρυξη άρχιζε έτσι: Εν ονόματι της Α.Μ. του Βασιλέως και της Κυβερνήσεως Απαγορεύει τις συγκεντρώσεις και εκδηλώσεις. Ποινή για τους παραβάτες: Θάνατος. Ο λαός του Πύργου βλέπει ότι η «ελευθερία» που του διατυμπάνιζαν οι οπισθοφύλακες των Χιτλερικών δεν ήταν παρά μία νέα μορφή κατοχής. Μια επιτροπή από τους Σκάβα, Δικηγόρο, και Βιργίνη, φαρμακοποιό πήγε στις 5 Σεπτέμβρη στην έδρα του ΙΙΙ Τάγματος του ΕΛΑΣ για να διαπραγματευθεί την παράδοση της πόλεως στον εθνικό αντάρτικο στρατό και στη Συμμαχική αποστολή. Την πρώτη επιτροπή ακολουθεί και δεύτερη από τους Ν. Αυγερινό, Δικηγόρο, Α. Μιχαλόπουλο γιατρό, Γ. Χριστακόπουλου ,έμπορο, Χαραλαμπόπουλο μπακάλη. Αυτοί μετέφεραν πρόταση του Κοκκώνη να μείνει αυτός στον Πύργο και στα προάστια, ο δε ΕΛΑΣ σε άλλη περιοχή.

Η πρόταση αυτή ήταν αντίθετη από τις διαταγές της Κυβερνήσεως Εθνικής Ενότητας, η οποία σε διάγγελμά της στις 4 Σεπτέμβρη χαρακτήριζε τα Τάγματα Ασφαλείας, ως προδοτικά, διέτασε τη διάλυσή τους; και προειδοποιούσε για την αυστηρή τους τιμωρία.Ο ΕΛΑΣ έθεσε τους εξής όρους:

1.Οι Αξιωματικοί και οι άνδρες των ταγμάτων να παραδώσουν τον οπλισμό τους.

2.Θ΄αφεθούν ελεύθεροι να πάνε όπου θέλουν κατόπιν.

3.Θα δοθεί εγγύηση για την προσωπική ασφάλειά τους.

4.Για την τύχη των βαρυνομένων με εγκλήματα θ’ αποφασίσει η Κυβέρνηση.

5.Ο Αμερικανός αντιπρόσωπος Λάρι εγγυάται για την πιστή τήρηση των ΄όρων.

΄Ύστερα από συνεννοήσεις, πήγαν στον Πύργο αντιπρόσωπος της Νομαρχιακής Επιτροπής Ηλείας του ΕΑΜ και ο Αμερικανός αντιπρόσωπος.

Ο λαός του Πύργου ξέσπασε σε εκδηλώσεις ενθουσιασμού και συγκεντρώθηκε έξω από την κλινική Θεοδωροπούλου, όπου θα γίνονταν οι διαπραγματεύσεις. Ο Κοκκώνης εκνευρίστηκε και διέταξε τη διάλυση των συγκεντρωμένων.

Γίνεται η συνάντηση στην οποία εκτός του Κοκκώνη παίρνει μέρος και ο Διοικητικής Χωροφυλακής Καμάρας. Ο Αμερικανός αντιπρόσωπος Λάρι δίνει τους όρους και βεβαιώνει ότι θα τηρηθούν.

Ο Κοκκώνης αρνείται να τους δεχθεί. ΄Ισχυρίζεται ότι έκανε και αυτός…απελευθερωτικό αγώνα και ότι ήταν σε συνεννόηση με την Κυβέρνηση Καΐρου.

Οι διαπραγματεύσεις διακόπτονται και η ευθύνη πέφτει στον συνεργάτη των Γερμανών Κοκκώνη ο οποίος θέλει να εξακολουθεί το προδοτικό του έργο.

Στις 5 το πρωί της 8ης Σεπτέμβρη 1944 αρχίζει η επίθεση. Τμήματα του ΙΙΙ ανεξαρτήτου τάγματος του ΕΛΑΣ προσβάλλουν τον Πύργο από όλες τις μεριές, ενώ το ΙΙΙ τάγμα του 12ου Συντάγματος χτυπούν τα οχυρά φυλάκια της βόρειας και ανατολικής πλευράς.

Συναντούν λυσσασμένη αντίσταση. Μέχρι τις 9,30 ανατρέπονται όλα τα φυλάκια, πλην του Νεκροταφείου. Οι υποχωρούντες ταγματαλήτες οχυρώνονται σε σπίτια και ακολουθούν πεισματώδεις συγκρούσεις. Εξουδετερώνονται όμως οι φωλιές τους, η μία μετά την άλλη.

Κατά το μεσημέρι έχουν περιορισθεί στο κέντρο, το Γυμνάσιο και το Δημοτικό Σχολείο. Το Νεκροταφείο επίσης κρατούσε ακόμα. Εκεί σκοτώνεται και ο δήμιος του Πύργου Κοκκώνης.

Μέχρι το βράδυ καθαρίζονται τα αστυνομικά τμήματα. Τη νύχτα αρκετοί ταγματαλήτες μεταφέρθηκαν σε άλλα σπίτια. Το επόμενο πρωί, νέο ξεκαθάρισμα. Το μεσημέρι πέφτει το Γυμνάσιο. Μένει ακόμα ένα εργοστάσιο.

Οι υπερασπιστές του 130 ταγματαλήτες φεύγουν προς την Πάτρα και στο δρόμο τους μαζεύουν όσα δοσίλογα καθάρματα και τα φέρνουν να πλουτίσουν τη δύναμη του Κουρκουλάκου.

Ο Πύργος είναι πια ελεύθερος. Οι ταγματαλήτες είχαν 40 νεκρούς και 80 τραυματίες.

Τα λάφυρα του ΕΛΑΣ ήσαν 200 ατομικά όπλα,1 βαρύς όλμος,7 οπλοπολυβόλα,΄1 πολυβόλο θέσεων,16.000 φυσύγγια,20 περίστροφα και τρόφιμα.

Η τάξη τηρήθηκε απόλυτα στον ελεύθερο Πύργο. Η εντύπωση στο λαό ήταν καταπληκτική, γιατί η Γερμανική και Ταγματαλήτικη προπαγάνδα τον είχαν δηλητηριάσει. Από τα φοβερά και τρομερά που είχαν προφητέψει δεν έγινε απολύτως τίποτα. Ο ΕΛΑΣ πειθάρχησε στις διαταγές της Κυβερνήσεως και έδειξε πως είναι πραγματικός στρατός Εθνικός.

Και στην Πάτρα ,και στην Αθήνα και σ’ όλες τις πόλεις που ελευθέρωσε ο ΕΛΑΣ τηρήθηκε η πιο παραδειγματική τάξη. Παντού ο λαός γιόρτασε τη λευτεριά, που την αιματοκυλάνε τώρα ο Παπανδρέου με τους Σκόμπυ και Λήπερ.-

ΣΩΤΗΡΗ Ι.ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Η ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ Χρίστου Λάσκαρη και Γαλάτειας Βέρρα

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "Η ΓΝΩΜΗ" ΤΩΝ ΠΑΤΡΩΝ

ΦΥΛΛΟ 11-9-2021

Παρέα με την ποίηση

τότε και τώρα

από την Πάτρα

 

 

Επιμέλεια:ΣΩΤΗΡΗΣ Ι.ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

 Μέλος του Κύκλου Ποιητών

Μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών

 

 

Η ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Χρίστου Λάσκαρη και Γαλάτειας Βέρρα

«ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ»

 

Δυο ποιητικές προσωπικότητες σε δυο διαφορετικές εποχές, σε δυο  διαφορετικούς λογοτεχνικούς κοσµότοπους «Γενιές» µε συγκλίσεις και  αποκλίσεις» Δυο δημιουργοί του Λόγου, εκ Πατρών ορμώμενοι και  της Έκφρασης µε ένα –κοινό– πνεύμα ποίησης. Παρά τις εμφανείς ποιητικές τους ιδιαιτερότητες, είναι δυο άνθρωποι διαφορετικής γενιάς με πολλές ομοιότητες στη γραφή τους.

Ο Χρίστος Λάσκαρης

 Θεωρείται ένας ποιητής, με σημαντική

συνεισφορά στην εξέλιξη και ανανέωση της νεοελληνικής ποίησης, που  εκπροσωπεί και εντάσσεται σε μια Καβαφική τάση όπως ο ίδιος  ομολογεί.

Η Γαλάτεια Βέρρα 

ως νέα ποιήτρια εντάσσεται στους λογοτεχνικούς χώρους, ίδιους με αυτούς του Χρίστου Λάσκαρη εκπροσωπώντας και μια ποιο σουρεαλιστική πλευρά του λόγου.

Δυο ποιητές που η έκφρασή τους βρίσκεται στα δύο αντίθετα άκρα της  ποιητικής έκφρασης της εποχής τους, σημειώνω δε πως ο Λάσκαρης  είναι διανοητικός ποιητής.

Ανήκει, όσο κι αν αυτό ακούγεται περίεργο, σε μια κατηγορία που αυτός  δημιούργησε, τονίζοντας ότι η διαφορετικότητά τους έγκειται στον τρόπο διαχείρισης της σκέψης ως παραγώγου ποιητικής συγκίνησης, ενώ η Γαλάτεια κινεί τη σκέψη της ποιητικά σε μια αποσυµπύκνωσή των  λέξεων με ισχυρές αλληγορίες.

Ο συλλογισμός αυτός αποτελεί το εναρκτήριο ερέθισα της παρούσας  μελέτης προκειμένου να διερευνηθούν συγκριτικά οι κοινές πτυχές της  ποιητικής ταυτότητας των.

Ας δούμε όμως με ένα σύντομο βιογραφικό την ζωή των

ανθρώπων αυτών που τους γέννησε η πόλις των Πατρών.

 

 

 

ΧΡΙΣΤΟΣ ΛΑΣΚΑΡΗΣ

 

Ποιητής της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς ήταν μέλος της Εταιρείας  Συγγραφέων ενώ ποιήματά του περιέχονται σε πολλές ανθολογίες και  πολλά έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες όπως Γερμανικά,  Ισπανικά, Πολωνικά, Πορτογαλικά κ.ά.

Γεννήθηκε το 1931 στο Χαβαρι της Ηλείας. Για την ζωή του

ελάχιστα πράγματα γνωρίζω. Σπούδασε παιδαγωγικά (Δάσκαλος)

που ουδέποτε άσκησε ποτέ το επάγγελμα αυτό το οποίο

σπούδασε. Έζησε όλη του την ζωή στην Πάτρα. Εργάστηκε στον

Ασφαλιστικό Οργανισμό Αστικών Λεωφορείων Πατρών.

Έχοντας στα χέρια μου ένα του βιβλίο (360 Σελίδων) Ανθολογία

εκδόσεων Γαβριηλίδη και διαβάζοντας το εντυπωσιάστηκα από την απλότητα της γραφής του. Στα περισσότερα ποιήματά του

καταφέρνει, να πει με ελάχιστα λόγια, πάρα πολλά…

Το 2007, τιμήθηκε με το διεθνές βραβείο ποίησης «Καβάφης». από το  Ινστιτούτο Μελετών Ανατολικής παράδοσης Μοχάμεντ Άλι του Καΐρου.

Παρ’ όλα αυτά παρέμεινε απλοϊκός, ένας ευσυνείδητος εργάτης του  λόγου που εντάσσεται στην δεύτερη μεταπολεμική γενιά, που δεν ασχολήθηκε και δεν έγραψε ποτέ του κοινωνικοπολιτικό σχολιασμό.  Δρόμο που ακολούθησαν οι περισσότεροι ποιητές της γενιάς του.

Το 1970 δημοσίευσε για πρώτη φορά την ποίησή του. Συγκεκριμένα  στην ανθολογία νέων λογοτεχνών «Παρουσίες» (Αθήνα). Ο ποιητής  μιλώντας για τους ποιητές που αγάπησε αλλά και επηρεάστηκε είχε πει  «Ανήκω στην καβαφική ποίηση και την Παλατινή Ανθολογία. Και μ’ εκείνον που έχω κάποια συγγένεια και αγαπάω πολύ είναι ο  Ουγκαρέτι, το ίδιο και ο Λι Μάστερς. Οπωσδήποτε μην  παραλείψετε τον Καρυωτάκη».

 

Ο Θεσσαλονικιός ποιητής Ντίνος Χριστιανόπουλο, εκθείαζε την ποίηση  του Χρίστου Λάσκαρη, εντάσσοντας την στον τρόπο γραφής με τον δικό  του.

Ένα σπαρακτικό χαμόγελο ποίησης, σαρκώνεται αρκετές φορές στον στίχο. Ένα χαμόγελο στιγμιαίας ή συμπαντικής αποτύπωσης χρόνιων  καταστάσεων της ζωής, που σε στιλ ειδησεογραφικής – ποιητικής –

κοινωνικής ανταπόκρισης, βγαίνουν στο φως, αποκρύπτοντας όμως  επιμελώς (τις περισσότερες φορές) την φωτοποίηση της

αυτοβιογραφικής καταγραφής. Το μέγιστο σωστικό της ανταπόκρισης  και της ποίησής του είναι η σποραδική κατατομή των στίχων του  ποιήματος, που το αναδιατάσσουν στιχουργικά και ηχητικά, χωρίς να  χάνει την ουσιωδέστερη ποιότητα του μηνύματος που εκφέρει.

Ποιήματα που για τον εξέχοντα αυτόν ποιητή ήταν και μετουσίωση της προσωπικής του κάθαρσης. Η Ποίηση του, του ελεύθερου στίχου που  συγχρονίζεται με τα κοινωνικά δρώμενα της εποχής. Ο ποιητής  ενδεδυμένος, με ό,τι η Ζωή τον εμπεριέχει και τον εκπροσωπεί. Στον  ευγενέστερο χρόνο της ποίησης, εναποθέτει τους αρμούς της καρδιάς του, κάνοντας το συναίσθημα, ένα ευρύτερο πεδίο ποιητικής  ανταπόκρισης. Ειλικρινής-απλός-και περιεκτικός-κάνει την ποίησή του

ένα πολλαπλό οδοιπορικό-βιωματικής πορείας, που στοιχειοθετεί την προσωπική του απολαβή στα γεγονότα και την προσωπική του  προμήθεια στη σιωπή, στις αγωνίες και στην αναμονή της ελπίδας που  φέρει το καινούργιο της ζωής.

Πηγαίος και αυθόρμητος, με φανερή προσήλωση στη φύση και στο πολύ συνεκτικό στοιχείο, ενός δυνατού συναισθήματος που καθορίζει  όλο το εύρος της ποιητικής του εξέλιξης, Ποιητής μιας εναλλασσόμενης  πραγματικότητας, που δεν κρύβεται και δεν αποσιωπά την εξέλιξη και το  στοιχείο της προσωπικής του οδοιπορίας.

Ο Ποιητής ταυτίστηκε με το κοινωνικό σώμα των αγνώστων, με την  ερημωμένη πολιτεία, με τον εφησυχασμό και με την εικονοπλαστική  χειραψία του στίχου, που άγγιξε το ρολόι του χρόνου αλλά και την  ολομόναχη πορεία του ανθρώπου σ’ αυτά. Ο στίχος εδώ γίνεται το ακρωτήρι, που ελέγχει την έκταση του απείρου, προσεδαφίζεται στα γήινα της ύπαρξης και σαν στιγμιαίο φως αναγνωρίζει και φωτίζει τον  ουρανό της ψυχής, μεταπηδώντας ενεργά, αινιγματικά ή συνειδητά, στο

πλάτωμα της ζωής και στην εισερχόμενη έκσταση και δωρεά της φύσης  και του απείρου. Παρέμεινε στους εσωτερικούς τόπους των  ανθρώπινων αρχέτυπων αρθρώνοντας λόγο μινιμαλιστικό.

Παρέμεινε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Έτσι που ο χρόνος  να είναι η πρωτεύουσα σκέψη, κρίση και ανταπόκριση των γεγονότων, ο φτερωτός Πήγασος κάθε ποιητικής διάρκειας και παρουσίας, ο κλειδοκράτορας της αεικίνητης φοράς των πραγμάτων, κι ο ποιητής ο  διαρκής, ο ποντοπόρος κι ο αδιάκριτος καταγραφέας τους

 

Πέντε Ποιήματα του Χρίστου Λάσκαρη

 

“ΠΑΡΑΚΑΛΩ, ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ”

 

Ένα ποίημα,

δώσε μου ένα ποίημα-

ένα ποίημα από κείνα που τσιγκουνεύεσαι

κι όχι απ’ αυτά

που έχεις σε πρώτη ζήτηση

 

“ΟΙ ΔΥΟ ΛΕΞΕΙΣ”

 

Θ’ αρχίσω με τη λέξη έρωτας

και θα τελειώσω

με τη λέξη χώμα.

Τις ενδιάμεσες,

θαρρώ πως τις μαντεύετε.

 

“ΜΕΣΑ ΣΟΥ ΝΑ ΣΚΑΒΕΙΣ”

 

Μέσα σου να σκάβεις:

ξεθάβοντας

μέρες παιδικές

για τρυφερά,

εξαίσια ποιήματα.

 

“ΤΟ ΠΑΙΔΙ”

 

Όταν καμιά φορά γυρίσω πίσω και κοιτάξω

μὲς στο μακρύ δρόμο,

πάντα στο βάθος βλέπω

ένα παιδί.

Τροφοδοτεί μὲ τὰ λυπημένα μάτια του

τα ποιήματά μου.

 

 

ΘΑ ΜΙΛΗΣΩ ΓΙ’ ΑΥΤΟΥΣ”

 

 

Θα μιλήσω γι’ αυτούς

που δεν εγνώρισαν ποτέ τον έρωτα,

για όλους όσους πλάγιαζαν

το βράδυ μ’ έναν ίσκιο,

που ένα φιλί

δε δρόσισε τον ύπνο τους,

δεν έσταξε στο στήθος τους

κανένας λόγος,

μόνο μια γεύση ερημιάς,

στα χείλη τους.

Γι’ αυτούς θα πω,

που έζησαν σαν τις φρυγμένες στέρνες,

ολάκερη ζωή.

 

ΓΑΛΑΤΕΙΑ ΙΩΑΝΝΗ ΒΕΡΡΑ

 

Γεννήθηκε το 1976 στην Πάτρα. Απόφοιτος του τμήματος μουσικών  σπουδών του Α.Π.Θ. με μεταπτυχιακές σπουδές Εργάζεται ως μουσικός  στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση Κεφαλληνίας. Μιλάει αγγλικά, ιταλικά, ισπανικά. Είναι μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Νοτιοδυτικής Ελλάδας.

Έχει γράψει Ποίηση

Η ευγένεια των ήχων (2011),

Χρώματα αλήθειας (2012), Γαβριηλίδης

Άχρονα πρόσωπα (2014), Γαβριηλίδης

Τροχιές πορφυρές (2015), Γαβριηλίδης

Υπερβατική υφή (2017), Γαβριηλίδης

Στον καμβά των αιώνων (2019), Γαβριηλίδης

Και τώρα εξέδωσε το ………………………….

Τα βιβλία της απηχούν την πραγματικότητα της ζωής που βιώνει

καθημερινά. Ποίηση-κυρίως-του ελεύθερου στίχου που συγχρονίζεται με  τα κοινωνικά δρώμενα της εποχής. Ενδεδυμένη, με ό,τι η Ζωή την  εμπεριέχει και την εκπροσωπεί. Στον ευγενέστερο χρόνο της ποίησης,  εναποθέτει τους αρμούς της καρδιάς της, κάνοντας το συναίσθημα, ένα  ευρύτερο πεδίο ποιητικής ανταπόκρισης. Ειλικρινής και περιεκτική κάνει

την ποίησή της ένα πολλαπλό οδοιπορικό-βιωματικής πορείας, που  στοιχειοθετεί την προσωπική της απολαβή στα γεγονότα και την προσωπική της προμήθεια στη σιωπή, στις αγωνίες και στην αναμονή  της ελπίδας που φέρει το καινούργιο της ζωής.

Πηγαία και αυθόρμητη, με φανερή προσήλωση στο μέλλον και στο πολύ  συνεκτικό στοιχείο, ενός δυνατού συναισθήματος που καθορίζει όλο το εύρος της ποιητικής της εξέλιξης, Ποιήτρια μιας εναλλασσόμενης  πραγματικότητας, που δεν κρύβεται και δεν αποσιωπά την εξέλιξη και το  στοιχείο της προσωπικής της οδοιπορίας.

Ποιήματα σύντομα, επιγραμματικά, απαρτίζουν το νέο, έβδομο στη  σειρά, ποιητικό βιβλίο της Γαλάτειας Ι. Βέρρα, που συνεχίζει με γοργούς  ρυθμούς να καταθέτει την πλούσια ποιητική παραγωγή της: επτά  βιβλία, όλα μέσα στην τελευταία δεκαετία, που αποτελούν και την«πνευματική περιουσία της» καθώς θα μας πει σε ένα ποίημά της που  θέλει να έχει τον χαρακτήρα σύντομου βιογραφικού αφενός, δελτίου  απογραφής της περιουσίας της αφετέρου:

 Ένα σπαρακτικό χαμόγελο ποίησης, σαρκώνεται αρκετές φορές στον στίχο της Η στιγμή που μπορεί να ανατρέψει ένα τέτοιο σκηνικό, είναι όχι μόνο κάποιο ξαφνικό γεγονός, αλλά και ολόκληρο το «εμπόλεμο  σήμερα», οπότε το ποιητικό αντίδοτο είναι τα περασμένα χρόνια:  Έτσι η ποιήτρια, για να μην επιτρέψει την έλευση «εκείνης της στιγμής»,

στήνει διαρκώς τις δικές της ποιητικές ενέδρες. Γι’ αυτό και η συνεχής

ποιητική ροή, τα πλούσια σε υλικό βιβλία της. Αντιστεκόμενη σε εκείνη τη στιγμή, γράφει και ξαναγράφει με σκοπό την «αισθητοποίηση της  λύτρωσης»

Αντίδοτα στην έλευση «εκείνης της στιγμής» είναι αφενός η τέχνη, και  όχι μόνο με την μορφή της ποίησης, αλλά και της μουσικής, και  αφετέρου η πνευματικότητα και η μέσω αυτής παρηγορία.

 

 

Πέντε ποιήματα της Γαλάτειας Βέρρα

 

ΜΕΛΛΟΝ

 

Στο μέλλον θα μάθει να αμύνεται.

Θα διατηρεί αποστάσεις ασφαλείας.

Θα εργάζεται το δίκαιο.

Το φως των στοχασμών θα παραμένει αναμμένο.

Χαρτομάντιλα με μέντα θα απομακρύνουν

τις ιώσεις των καιρών.

Το μαγικό φίλτρο της αγάπης

θα απενεργοποιεί νοσηρές αισθήσεις.

 

ΑΝΑΠΟΛΗΣΗ

 

Έντυσα με μετάξια

τις ελπίδες μου.

Άπλωσα το είναι μου στο χρόνο.

Έστρεψα τα μάτια μου στο άπειρο.

Τότε ονειρεύτηκα.

Όνειρα μιας ηλικίας παιδικής

σχεδόν ξεχασμένης.

Ταξίδια ανέμελα

χωρίς προορισμό.

Εύχομαι το αέναο.

Μη σβήσει η πνοή μου.

 

ΜΟΝΑΧΙΚΟΣ ΔΡΟΜΟΣ

 

«Όταν κανείς διαφύγει

 από τον υλικό κόσμο,

 όταν αποδράσει από

 συναισθήματα ρηχά,

 όταν μπει στην ατραπό

 του πνεύματος,

 τότε αισθητοποιεί

 τον μοναχικό δρόμο

 που καλείται να διανύσει.»

 

ΣΤΙΣ  ΑΠΑΡΧΕΣ  ΤΟΥ  ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΥ

 

Στις απαρχές του φθινοπώρου επιστρέφω.

Στο κάλεσμα ενός δείπνου μυστικού.

Τα φύλλα θα συνεχίζουν να πέφτουν στο αειθαλές της ύπαρξης

μου.

Η βροχή θα επισκέπτεται τακτικά τα τοπία της ψυχής.

Ο κηπουρός θα τακτοποιεί επιμελώς το άστατο των κήπων.

Ας πάρουμε μια ανάσα ειρήνης.

Το χώμα γνωρίζει πώς να υπερασπιστεί την γονιμότητα του.

 

ΤΟ ΠΑΤΡΙΚΟ

 

Το πατρικό έχει μια γοητεία παρελθοντική.

Στα έπιπλα ζωγραφισμένη η ιστορία.

Γλυκό τριαντάφυλλο ευωδιάζει ακόμα.

Στα βήματα των οικείων χαμόγελα μυστικά.

Εδώ γεννήθηκαν ψυχή και οράματα.

 

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ

 

Θα εκθέσω τις απόψεις μου για δυο αγαπημένους ποιητές που ο ένας  καταξιωμένος έφυγε στις 11 Ιουνίου του 2008 στη Πάτρα σε ηλικία 77  ετών και η ποιήτρια Γαλάτεια Βέρρα τώρα ,ένας νέος άνθρωπος, είναι  στο όμορφο ταξίδι της ποίησης Και θα εκθέσω τρεις λόγους για τους  Ποιητές αυτούς, που στηρίζουν τον ισχυρισμό μου.

‒ Α. Ιδιοσυγκρασιακά, ρέπουν δίχως άλλο προς τον ιδανισμό. Όμως τον ιδανισμό των εξαρχής τον αντισταθμίζουν αφ’ ενός μεν το ανήσυχο, αεικίνητο πνεύμα τους, αφ’ ετέρου δε η ποιητική τους εντιμότητα. Στα  ποιήματα τους το Ιδεώδες δεν είναι ποτέ ένα και μοναδικό. Οι παράδεισοι τους είναι μια σειρά ολόκληρη από μεγάλα και επάλληλα  οράματα, Οι πατρίδες των αριθμούνται κι αυτές στον πληθυντικό, είναι

μια σειρά από απανωτές νοερές κορυφές που προκαλούν τον ορειβάτη να τις κατακτήσει. Όμως και αυτές ακόμη από μόνες τους δεν έχουν  τίποτε το στέρεο, το ανέκκλητο, το υπερχρονικό. Ο ανθρωποκεντρισμός τους είναι απόλυτος, δεν παραδέχονται είδωλα άλλα απ’ αυτά που ο ίδιος ο άνθρωπος επιλέγει κάθε φορά να λατρεύει «Ό,τι δεν αγαπούμε  δεν υπάρχει» κάπου μας λέει ο Ποιητής Σωκράτης Σκαρτσης Ο  κόσμος τους είναι ανοιχτός, συνειδητά χαώδης, δεδηλωμένα  ακαταστάλαχτος. Σε ίση απόσταση από τον άκρατο ιδεαλισμό και τον  άπρακτο κριτικισμό, αρδεύεται εντέλει από τις «θαυματουργές πηγές

της αυταπάτης», όπως παρατηρεί ο Παλαμάς,

- Β. Δεσπόζουσα θέση και των δυο στη θεματική τους κατέχουν τα  θεμελιακά οντολογικά ερωτήματα, η ρίζα της ύπαρξης, η φασματική  παρουσία της ζωής, η πάλη και η αλληλοπεριχώρηση των αντιθέτων, η  μνήμη και η λήθη, το σκοτάδι, αλλά και ο έρωτας, το πάθος, η γλώσσα,  καθώς και η ίδια η ποίηση…

‒ Γ. Και οι δυο έχουν γράψει και έχουν εκδώσει όχι ιδιαίτερα πολλά Η πολυγραφία, είναι αλήθεια, δεν εκτιμάται ιδιαίτερα στις μέρες μας. Ο ποιητής θεωρείται ότι πρέπει να είναι specialist, όχι universal, για να  χρησιμοποιήσω τις λέξεις του Ι.Α. Ρίτσαρντς από τις ‘Αρχές της Κριτικής’

Να ειδικεύεται παρά να γενικεύει, να εστιάζει σε μια και μόνη όψη της  ανθρώπινης κατάστασης παρά στην ολότητά της, να φιλοτεχνεί μια  ορισμένη, ει δυνατόν απαρομοίαστη στην εκκεντρικότητά της, εικόνα του  κόσμου. Για όλα αυτά, ένα έργο μικρής εκτάσεως ασφαλώς επαρκεί.

Είναι μάλιστα και συνετό αυτό να μη υπερβαίνει κάποια όρια. Η εμμονή  σε ορισμένη θεματική, η τεχνοτροπική ιδιομορφία δεν συμβιβάζεται με  την πολυγραφία. Ένας Κάλβος που αντί για είκοσι ωδές θα είχε γράψει διακόσιες, θα μας κούραζε. Τα 154 ποιήματα του Καβάφη αν ήταν χίλια, δεν θα προσέθεταν στη φήμη του αλλά πιθανόν ν’ αφαιρούσαν ‒  αναγκαστικά θα επαναλάμβαναν τις βασικές, ευάριθμες, ιδέες των  πρώτων.

Όμως ο Ποιητής Λάσκαρης και η νέα ποιήτρια , πολλά υποσχόμενη  Γαλάτεια Βέρρα, γνωρίζουν ότι το έργο το φτιάχνει το καθημερινό  σφυροκόπημα πάνω στο διαρκώς καινούργιο μέταλλο, η δοκιμή  και η αποτυχία και η νέα προσπάθεια, πάλι και πάλι.

Τέλος δεν διαφέρουν ουσιαστικά στην αποτύπωση της

λογοτεχνικής τους έμπνευσης γιατί και οι δυο μάχονται για την

γλώσσα μας, εκφράζοντας την ψυχική τους Κραυγή…

 

 

ΛΕΩΝΙΔΑΣ Γ.ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ: «ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΠΙΣΤΕΩΣ».Δοκίμια. Εκδόσεις ΒιβλιοΠΑΝΟΡΑΜΑ

 

BΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ-ΚΡΙΤΙΚΗ

 

ΛΕΩΝΙΔΑΣ Γ.ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ:  «ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΠΙΣΤΕΩΣ».Δοκίμια. 

  Εκδόσεις ΒιβλιοΠΑΝΟΡΑΜΑ

 

 

       Γράφει ο Νίκος Χ. Λαγκαδινός

 

 

 

 

Βρισκόμαστε σε μια εποχή όπου έχουν αχρηστευθεί πολλά από εκείνα που πιστεύαμε. Η πανδημία συνέβαλε τα μέγιστα προς αυτή την κατεύθυνση, δοκιμάζοντας τις αντοχές μας. Άλλαξαν οι άνθρωποι συμπεριφορές, οι περισσότεροι κλείστηκαν στο καβούκι τους, αχρηστεύθηκαν πολλά από τα προγονικά συνθήματα, χάθηκε η πίστη σε αξίες και αλήθειες και πορεύεται όχι μονάχα ο δικός μας κόσμος αλλά και ολάκερη η ανθρωπότητα δίχως φρένα στον κατήφορο. 

Χάθηκε το πνεύμα της κοινότητας και οι κοινοί στόχοι κι έτσι μένουμε δίχως λύσεις στα όποια προβλήματα. Σε γενικές γραμμές θα έλεγε κανείς ότι η πανδημία άλλαξε τη ζωή μας, αφού φανέρωσε τις εσωτερικές μας αντιφάσεις και την εν γένει κρίση του πολιτισμού μας. Θρησκεία, οικογένεια, αλληλεγγύη, πολιτική, παραδόσεις, γάμος, μεταναστευτικό, ανθρώπινα δικαιώματα, δικαιοσύνη… Όλα αυτά είναι στην ημερήσια διάταξη κι ο καθένας έχει τη δική του εκδοχή, αλλά κάπου εκεί χάνεται το μέτρο και απλώνεται η σύγχυση.

Η φωνή του Λεωνίδα Γ. Μαργαρίτη, έτσι όπως “ακούγεται” μέσα από τα γραπτά του που περιέχονται στο πρόσφατο βιβλίο του “Ομολογία πίστεως” (εκδόσεις Βιβλιοπανόραμα, Αμαλιάδα) είναι μια φωνή μέτρου και σωφροσύνης. Δίχως διάθεση στόμφου, προβάλλουν ιδέες και αξίες που μας επαναφέρουν στην τάξη και μας κάνουν να σκεφτούμε ότι αξίζει τούτη η ζωή και δεν πρέπει να την χαραμίζουμε. 

Ο συγγραφέας έχει μια ευδόκιμη θητεία τόσο στην κοινωνία, όσο και στον πολιτισμό.  Πλούσια η συνδικαλιστική, πολιτική και πολιτιστική δράση του. Αυτή του δίνει το δικαίωμα να εκφράζει με ελευθερία τις απόψεις του, δίχως ακρότητες, και να μας θυμίζει ότι Ελλάδα δεν είναι μόνον η Αθήνα. Από την Πάτρα όπου ζει ο Λεωνίδας Γ. Μαργαρίτης εκπέμπει τον τον αξιοπρόσεκτο λόγο του. Η συγγραφική του δραστηριότητα είναι πολύπλευρη: Κριτικά σημειώματα, δοκίμια, πεζογραφία, ποίηση, αλλά και επιστημονικά κείμενα που σχετίζονται με την προστασία της πολύτεκνης οικογένειας.

Τα κείμενα στο βιβλίο του αγγίζουν θέματα της καθημερινότητάς μας. Για το μάθημα των θρησκευτικών και τη θρησκευτική ελευθερία, την αγαμία του κλήρου, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την αποποινικοποίηση των ναρκωτικών, την ανυπεράσπιστη οικογένεια, την κοινωνική υποκρισία, τους μετανάστες, το θεσμό του γάμου, τη γυναίκα, τον άνδρα, το ζητούμενο “συναινετικό¨διαζύγιο Εκκλησίας-Κράτους, την ανάγκη θεσσμοθετημένης λειτουργίας των κομμάτων, το φανατισμό των “φιλάθλων”, το τεράστιο δημογραφικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας, τις ανθρωποθυσίες του Σαββατοκύριακου… Η ανάγνωση των κειμένων του μας κάνει συμμέτοχους στους προβληματισμούς του. Και τι δείχνουν οι προβληματισμοί τού συγγραφέα; Ότι δεν είναι αναχωρητής, αλλά ζει μέσα σ’ αυτό το καμίνι όπου όλοι ψηνόμαστε, προβάλλει το εσωτερικό του ήθος και προτείνει το διάλογο. Άλλωστε πάντα από το διάλογο βγαίνει στον αφρό η αλήθεια. 

Με την “ομολογία πίστεως” ο Λ.Γ. Μαργαρίτης δεν ωραιοποιεί το λόγο του. Έχει ακονισμένη συνείδηση και είναι οπλισμένος με εσωτερική ευαισθησία και οξυδέρκεια. Ως πνευματικός άνθρωποςς είναι ανήσυχος και γράφοντας, ειδοποιεί τη μακάρια πλειοψηφία που ξιππάζεται και αναλώνεται ανοήτως, όπως ο χοίρος μέσα στο βούρκο.

_________________________

Σύντομο βιογραφικό 

Ο Λεωνίδας Γ. Μαργαρίτης γεννήθηκε στον Κόροιβο Ηλείας το έτος 1942 και κατοικεί μόνιμα στην Πάτρα όπου ασκεί το επάγγελμα του Δικηγόρου. Είναι παντρεμένος με τη Φανή Μαργαρίτη και έχουν αποκτήσει τέσσερα παιδιά,(Αγγελική ,Γεωργία ,Γεώργιο ,Μαργαρίτα). Σπούδασε: Νομικά στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πολιτικές Επιστήμες και Οικονομικά στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είναι: Πρόεδρος της Εταιρείας Λογοτεχνών, Αντιπρόεδρος της Α.Σ.Π.Ε. Υπεύθυνος έκδοσης του περιοδικού «ΑΧΑΪΚΑ», Mέλος του Δ.Σ. της Εταιρείας Πολιτιστικής Ανάπτυξης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αχαΐας. Πρόεδρος του Συλλόγου Πολυτέκνων ΗΛΙΔΑΣ Τακτικό Μέλος της Αχαϊκής Εταιρείας Μελετών, Τακτικό Μέλος της Εθνολογικής Εταιρείας Πελοποννήσου Τακτικό Μέλος της Εταιρείας Ηλειακών Μελετών, Τακτικό Μέλος Διακιδείου Σχολής Λαού κ.α. Συνεργάτης εφημερίδων και περιοδικών. Έχει διατελέσει: Δημοτικός Σύμβουλος Πατρών (1995-1998), Νομαρχιακός Σύμβουλος Αχαΐας (2003-2007), Αντιπρόεδρος της Ανωτάτης Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων Ελλάδος (1995-2004), Πρόεδρος της Πολυτεκνικής Οργάνωσης Πατρών (1982-2004), Πρόεδρος της Συνομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Αχαΐας (1981-1986) Πρόεδρος του Συλλόγου των εν Πάτραις Ηλείων «Ο ΚΟΡΟΙΒΟΣ » ( 1976 –1993 ) Πρόεδρος της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Πατρών(1996-1998) Γενικός Γραμματέας της Εταιρείας Λογοτεχνών (1979-1990) Εκδότης-Διευθυντής της μηνιαίας εφημερίδα «ΗΛΙΔΑ» (1978-1980) Εκδότης – Δ/ντής της εφημερίδας «ΠΟΛΥΤΕΚΝΟΣ»(1984-2004) . Έχουν εκδοθεί δεκατέσσερα έργα του σε Δοκίμιο, Νομικά Βοηθήματα, Διήγημα, Ποίηση, και Κριτική Βιβλίου. ΄Έχει πραγματοποιήσει σειρά ομιλιών και διαλέξεων στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις της χώρας καθώς και εισηγήσεις σε Πανελλήνια και Διεθνή Συνέδρια.